فصل انتخابات رسیده و بازار نشست‌ها و میتینگ‌های سیاسی، داغ‌تر از هر وقت دیگری است. حالا که ثبت‌نام‌ها برای کاندیداتوری دو مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری انجام شده است، دو جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب، جدی‌تر از قبل در مسیر وحدت و انسجام درون‌گروهی حرکت می‌کنند و هریک از آنها امیدوارند پیروز این میدان باشند. ازهمین‌رو اصلاح‌طلبان پنجشنبه گذشته در همایشی با عنوان «خانه‌ای برای ملت»، کنار هم جمع شدند تا هم‌اندیشی اصلاح‌طلبان سراسر کشور را در دستور کار قرار دهند.
حجت‌الاسلام سیدهادی خامنه‌ای، دبیرکل مجمع نیروهای خط امام، محمدرضا عارف، رئیس شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان، حجت‌الاسلام محسن رهامی، دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها، حجت‌الاسلام رسول منتجب‌نیا، قائم‌مقام حزب اعتماد ملی، الهه کولایی، عضو شورای هماهنگی مجمع زنان اصلاح‌طلب، محمدجواد حق‌شناس، عضو جبهه اصلاح‌طلبان و مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب مردم‌سالاری، یکی‌یکی پشت تریبون رفتند و از نیازها و راهبردهای جریان اصلاحات در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی گفتند.
تفاوت اصلاح‌طلبی با براندازی
اخلاق، عدالت و آزادی سه رکنی بود که سیدهادی خامنه‌ای از آنها به‌عنوان استراتژی و تکلیف در گفتمان پیشنهادی خود، نام برد. دبیرکل مجمع نیروهای خط امام که درواقع میزبان این نشست بود و برخلاف دیگر سخنرانان و میهمانان، سر وقت در سالن حاضر شده بود، میان صحبت‌هایش از بی‌اخلاقی‌های موجود در جامعه گله کرد و ریشه آن را در مناسبات ناعادلانه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دانست.
به‌گفته او، زمانی‌که بی‌عدالتی مروج بی‌اخلاقی شود و از طرفی آزادی و اخلاق نیز به واسطه بی‌عدالتی‌ها محدود شود، با چرخه معیوبی مواجه خواهیم شد که تحقق یک جامعه مبتنی بر آزادی و اخلاق و عدالت را ناممکن می‌کند.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب روش‌های دولت‌های نهم و دهم را برای ایجاد عدالت، غیراخلاقی خواند و گفت: «شاهد بودیم چگونه با زیرپاگذاشتن بدیهی‌ترین اصول اخلاقی، به دنبال اجرای عدالت و کوتاه‌کردن دست عده‌ای از بیت‌المال بودند اما نتیجه این شد که هم اخلاق قربانی شد و هم فسادهای اقتصادی بی‌سابقه‌ای رخ داد».
او در ادامه سخنان خود، مرز اصلاح‌طلبی و اعتقاد به براندازی را تعریف کرد و با بیان اینکه «اصلاحات نه یک هدف، بلکه وسیله‌ای برای تحقق اهداف سه‌گانه آزادی، اخلاق و عدالت است»، گفت: «اصلاح‌طلبان معتقدند از طریق فعالیت‌های اصلاحی می‌توانند به اهداف خود برسند و یک توسعه همه‌جانبه را در جامعه ایجاد کنند و چنانچه عده‌ای معتقد به براندازی هستند، آنها را نمی‌توان اصلاح‌طلب نامید».
ممیزی در فرایند انتخابات که از سوی نهادهای ناظر صورت می‌گیرد، نیز یکی از مسائلی بود که چهره‌های حاضر در این همایش به آن توجه ویژه‌ای داشتند. هادی خامنه‌ای با یادآری حق‌الناس‌خواندن رأی مردم از سوی مقام معظم رهبری، تأکید کرد ممیزان محترم باید به نظرات رهبری شدیدا توجه کرده و آن را جدی بگیرند تا از این طریق عدالت در انتخابات آتی رعایت شود.
او ضمن ابراز امیدواری نسبت به اینکه نمایندگان مجلس دهم، نمایندگان واقعی مردم بوده و از دولتی که حمایت مردم را به همراه دارد، حمایت و پشتیبانی کنند، به موضوع حضور زنان در این انتخابات اشاره کرد و گفت: «اصلاح‌طلبان به حق معتقد هستند هیچ فرقی میان زنان و مردان نیست و هیچ مانعی در حضور بیشتر زنان نسبت به مردان در عرصه‌های مدیریتی وجود ندارد». دبیرکل مجمع نیروهای خط امام با بیان اینکه ما با مسئله سهم ٣٠ درصدی برای زنان موافق نیستیم، اظهار کرد: «باید به زنان فرصت دهیم تا خودشان را نشان دهند و لزوما نیز برای حضور زنان در فهرست‌های انتخاباتی سقف خاصی در نظر نداریم. اگر هر زنی احساس می‌کند می‌تواند در انتخابات کاندیدا شود و کمک‌حال رفع مشکلات مردم باشد، ما نیز از تصمیم او پشتیبانی می‌کنیم».
ناگفته نماند وقتی محمدرضا عارف، رئیس شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان، به‌عنوان سخنران بعدی پشت تریبون رفت، از طرح سهم ٣٠ درصدی برای افزایش مشارکت زنان در انتخابات دفاع کرد و توضیح داد: «طرح این سهمیه به این معنی است که ما مسئله حضور زنان را در اولویت گذاشته‌ایم، زیرا در ادوار گذشته سهم آنان از مجلس یک‌رقمی بوده است به همین دلیل، مسئله سهمیه طرح شده تا آنها در قانون‌گذاری سهیم باشند و می‌دانیم در سال‌های بعد در این عرصه نیز مانند کنکور از مردان سبقت می‌گیرند».
تلاش برای جذب آرای خاکستری
عارف که برای رسیدن به جلسات دیگری بعد از انجام سخنرانی خود، این جلسه را ترک کرد، به تشریح راهبرد اصلی جریان اصلاحات پس از حماسه خرداد ٩٢ پرداخت و ایجاد وحدت و انسجام همیشگی میان نیروهای اصلاح‌طلب را عاملی دانست که در اسفند ٩۴ نیز مانند خرداد ٩٢ حماسه‌ساز خواهد بود.
به گفته او، اصلاح‌طلبان در دوسال‌ونیم گذشته تلاش‌های زیادی را در جهت ایجاد اجماع در جبهه اصلاحات در دستور کار خود قرار داده و کوشیده‌اند با عبور از منافع حزبی و پرهیز از سهم‌خواهی و نیز پذیرش حداکثری مسئولیت و داشتن حداقل انتظار، شرایط بهتری را برای آینده کشور فراهم کنند.
رئیس شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان درادامه شیوه اجرائی این شورا در حوزه‌های استانی را تشریح کرد و گفت: «شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان همه امور اجرائی را در حوزه‌های استانی بر عهده میزهای استانی اصلاح‌طلبان سپرده است. شورای اصلاح‌طلبان استانی تشکیل شده است تا نقش ایجاد مجمعی از حوزه‌های انتخاباتی را فراهم آورد. کوشیده‌ایم با این روش، شرایط را به‌گونه‌ای فراهم آوریم تا محوریت انتخابات و فهرست‌های استانی به صاحب‌نظران هر استان سپرده شود و عده‌ای از تهران برای کل کشور تصمیم‌گیری نکنند».
عضو هیأت‌رئیسه بنیاد امید ایرانیان ضمن تأکید بر ضرورت استفاده بهینه از فرصت دوماهه موجود، تا انتخابات، درخواست‌های خود را از جبهه اصلاحات عنوان کرد. تقویت ساختار اجماعی اصلاح‌طلبان پس از انتخابات اسفندماه، الگو قراردادن رفتار اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم و «برند‌سازی» آن برای ادامه فعالیت‌های اصلاح‌طلبان، حفظ آرامش در رفتارهای سیاسی در آستانه انتخابات و ارجاع حرکت‌های خودسرانه به مراجع قانونی به‌جای عکس‌العمل نشان‌دادن به آن و ترجیح منافع ملی و پایدار بر منافع جناحی و سیاسی، ازجمله درخواست‌های رئیس شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان بود. او درباره ترجیح منافع ملی بر منافع جناحی نیز توضیح داد: «گفتمان اصلاحات ریشه در انقلاب دارد و اساس حرکت اصلاحات نیز دنبال‌کردن منافع ملی و ترجیح آن بر منافع حزبی است. ما امیدواریم در آینده به سمت تشکیل چند حزب فراگیر و قدرتمند برویم و براساس مشترکات خود حرکت کنیم؛ اما در نهایت نیز به تصمیم جمعی جبهه اصلاحات تمکین کنیم، هرچند به حرکت‌های حزبی نیز معتقد هستیم».یکی دیگر از درخواست‌های عارف، رعایت دقیق ضوابط قانونی در طول تمام مراحل انتخابات بود. او با بیان این خواسته خطاب به همفکرانش گفت: «ما باید براساس قانون حرکت کنیم و بکوشیم تا آرای خاکستری را که در انتخابات ٩٢ به میدان نیامدند در هفتم اسفندماه پای صندوق‌های رأی بیاوریم».
او همچنین هویت اصلاح‌طلبی را یکی دیگر از انتظارات خود از جریان اصلاحات دانست و تأکید کرد هرگز از هویت اصلاح‌طلبی خود عقب‌نشینی نخواهند کرد و با حفظ این هویت اهل گفت‌وگو با تمامی کسانی که دل در گرو پیشرفت کشور دارند، هستند.
شکل‌گیری مجلسی که بتواند در تأمین مطالبات مردم، به‌خصوص مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم، با دولت همراه باشد، ازجمله موضوعاتی بود که عارف درباره آن ابراز امیدواری کرد. به گفته او اگر دولت یازدهم در ابتدای کار، گزارش شفافی از وضعیت کشور می‌داد، امروز دستاوردهای اقتصادی دولت نمود بیشتری داشت.
عارف در پایان سخنان خود با اعلام اینکه شورای عالی سیاست‌گذاری انتخاباتی اصلاح‌طلبان برنامه‌های راهبردی خود را تا دو هفته آینده آماده انتشار خواهد کرد، تأکید کرد: «توجه کامل به تصمیمات شورای‌عالی سیاست‌گذاری و در کنار آن، تعامل با همه احزاب و تشکل‌های درون جریان اصلاحات و در نهایت، تمکین تمامی این تشکل‌ها و احزاب به تصمیمات شورای‌عالی سیاست‌گذاری که به صورت اجماعی اخذ خواهد شد، از انتظارات ما از مسئولان میزهای استانی و شهرستان‌های اصلاح‌طلبان است».
یار نظام هستیم نه رقیب آن
حجت‌الاسلام محسن رهامی، دبیرکل انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه‌ها، دیگر سخنران نشست هم‌اندیشی اصلاح‌طلبان بود که تأکید داشت این جریان سیاسی یار نظام، مسئولان و مملکت هستند نه رقیب آنها.
او با تأکید بر اینکه «ما دستهای هستیم که دلمان برای کشور می‌سوزد، ما به آیین نظام و کشور اعتقاد داریم و احترام می‌گذاریم» می‌گفت از جریان متبوعش از بابت هیچ‌کس و هیچ‌چیز نگران نیست؛ زیرا به دموکراسی موجود در کشور اعتقاد دارد و می‌داند که نهایتا انتخابات با ملت است.
رهامی که اعتقاد داشت برای تعیین مأموران خوب، ابتدا باید مأموریت را به‌درستی شناخت، مأموریت مجلس دهم را ایجاد توسعه پایدار در ابعاد سیاسی، فرهنگی، امنیتی و اجتماعی و نیز فراهم‌کردن لوازم قانونی برای همکاری با دولت در راستای اجرای برنامه‌هایش تعریف کرد. او ضمن ابراز تأسف از اوضاع و احوال منطقه که به‌شدت با بحران توسعه‌نیافتگی مواجه است و نیروهای متخصص خود را از دست می‌دهد، گفت: «هرساله شاهد خروج جوانانی با سرمایه علمی و تخصصی از کشور هستیم و باید شرایطی فراهم آید تا جلو این روند گرفته شود. مجلس، مغز متفکر جامعه است و باید درباره این معضلات راهکاری را در نظر گیرد».این عضو شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان مجالس هشتم و نهم و دولت‌های نهم و دهم را تجربه‌ای دانست که نشان داد حضور‌نداشتن نخبگان صالح در مراکز قانون‌گذاری چه عواقب و آثاری برای کشور دارد. او در ادامه سخنان خود به روند روبه‌گسترش مفاسد اداری و بالارفتن تخلف‌ها در هشت سال دولت گذشته اشاره کرد و گفت: «رشد و گسترش اختلاف‌ها و مفاسد اداری در یک جامعه اسلامی نشان‌دهنده بربادرفتن سرمایه‌های ملی از یک‌سو و کم‌توجهی نهادهای نظارتی و یا حتی انحلال آنها از سوی دیگر است. ما در جبهه اصلاحات تلاش می‌کنیم مردم را از مشکلات ملی آگاه کنیم و همچنین با ارائه آمارهای دقیقی از بی‌کاری‌ها، نگرانی‌ها و دغدغه‌های مردم در استان‌ها به مسئولان، آنها را نیز از وضعیت کشور آگاه کنیم».
وی ادامه داد: «ما به دنبال این هستیم که مجلسی تشکیل دهیم و از طریق آن، مشکلات مردم را کاهش داده و به یاری مسئولان کشور بشتابیم». حرف‌های رهامی با تشویق حضار همراه شد، وقتی که می‌گفت: «در دوره اصلاحات و نیز در دوران {دولت دفاع مقدس} انضباط اقتصادی کشور به‌مراتب بهتر از امروز بود». او همچنین تأکید کرد ما به دنبال تنگ‌کردن جای هیچ‌کسی نیستیم؛ بلکه می‌خواهیم حقی داشته باشیم تا خودمان را مانند سایر گروه‌ها به جامعه ارائه کنیم و البته انتخاب در نهایت با ملت است.
رهامی که عملکرد عارف در انتخابات سال ٩٢ را مصداق تعامل درون جریان اصلاحات دانست، در ادامه تأکید کرد: «ما می‌خواهیم علاوه بر تعامل در درون جبهه اصلاحات، با سایر گروه‌ها هم تعامل داشته باشیم؛ مصالح ملی بر مصالح اصلاحات ترجیح دارد و همان‌قدر که دوستان اصولگرا را دلسوز انقلاب می‌دانیم، خودمان را نیز دلسوز انقلاب می‌دانیم و تلاش می‌کنیم فضایی از همکاری و آرامش سیاسی و اجتماعی را جایگزین فضای سیاسی و امنیتی در آستانه انتخابات کنیم، چراکه به‌خوبی می‌دانیم در غلبه فضای امنیتی همه ضرر می‌کنند».
نقش زنان در توسعه پایدار
الهه کولایی، عضو شورای هماهنگی مجمع زنان اصلاح‌طلب که تنها زن سخنران این نشست بود در ادامه این جلسه توصیه کرد که با مروری بر تجربیات تاریخی خود و تحولات منطقه و جامعه بین‌المللی، باید از آنچه تا کنون بر ما گذشته است درس بگیریم. او به ضرورت توجه به توسعه پایدار اشاره کرد و گفت: «عدالت به‌عنوان یکی از ارکان توسعه پایدار شامل عدالت اجتماعی، جنسیتی و اقتصادی است».
او با طرح این سؤال که ما چرا در جامعه اسلامی خود در زمینه برقراری عدالت و دیگر عوامل اثرگذار در توسعه پایدار مشکل داریم، به ضرورت توجه به تغییرات هر جامعه اشاره کرد و گفت: «اگر به تاریخ تحولات کشورمان بازگردیم همیشه اندیشه نیک بسیار بوده است، اما مهم این است که این اندیشه‌های نیک امکان اجرائی‌شدن را در ظرف واقعیت‌های جامعه ما پیدا کند. ویژگی‌های ارزشی، اعتقادی، فرهنگی و جغرافیایی کشور در این راستا بسیار حائز اهمیت است و باید به آن توجه کرد».
او توسعه انسانی را مهم‌ترین محور توسعه پایدار دانست و توضیح داد که این به معنی ایجاد فرصت‌های برابر برای همه انسان‌هاست تا بتوانند متناسب با توانمندی‌ها و استعدادهای خود بالنده شوند. به گفته او آموزش همگانی و امکانات بهداشتی بخشی از این توسعه است که ما تا این مرحله رشد خوبی داشته‌ایم، اما در حوزه اقتصاد و سیاست شاهد شکاف عمیق میان زنان و مردان هستیم.
کولایی به سهم زنان در دوره‌های تحول کشور اشاره کرد و گفت: «در همه این مدت، مشارکت سیاسی توده زنان به صورت گسترده وجود داشته است، اما سهم زنان از قدرت پیش و پس از انقلاب اسلامی ناچیز است، این در حالی است که زنان نیمی از جامعه و بخشی از روند توسعه جامعه هستند».
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با تأکید بر اینکه داشتن وزن قابل‌قبول زنان در حوزه سیاست و اقتصاد، یکی از دغدغه‌های همه دنیاست، گفت: «همه دنیا با فساد و تخلف‌ها دست‌به‌گریبان هستند و نظریه‌های مختلفی ثابت می‌کند که حضور زنان باعث کاهش این فسادها می‌شود».
به گفته او گرایش دنیا به افزایش سهم زنان از قدرت سیاسی صرفا به‌دلیل مسئله حقوق زنان نیست و مصالح اجتماعی و کارکردهای حضور زنان باعث شکل‌گیری این گرایش شده و تجربه نشان داده است که زنان به مسائل اجتماعی، جوانان و حوزه سیاستِ رفاه در برابر سیاستِ قدرت توجه بیشتری می‌کنند و به‌همین‌دلیل است که شاهدیم شمار زنانی که در انتخابات شوراها نامزد و انتخاب می‌شوند نسبت به شمار زنانی که در انتخابات مجلس نامزد و انتخاب می‌شوند، قابل مقایسه نیست.
کولایی خاطرنشان کرد وقتی به موضوع توسعه پایدار می‌پردازیم نمی‌توانیم مسئله حضور و سهم زنان از قدرت را نادیده بگیریم.
پیش‌بینی حداکثر کرسی‌ها
حجت‌الاسلام رسول منتجب‌نیا، قائم‌مقام حزب اعتماد ملی، دیگر سخنران نشست هم‌اندیشی اصلاح‌طلبان بود و بر همان سه رکنی که هادی خامنه‌ای درباره آن سخن گفته بود تأکید کرد، اما ترتیب مورد نظر او، آزادی را در مرحله اول و سپس عدالت و اخلاق را در مرکز توجه قرار می‌داد. او امیدوار بود که با تأکید بر این سه واژه، رویکردی در انتخابات آتی در پیش گرفته شود که شاهد حرکتی خلاف اخلاق و عدالت نباشیم.
او در تعریف آزادی گفت: «آزادی معنای بالایی دارد و اگر نباشد اخلاق و عدالت نیز وجود نخواهد داشت؛ آزادی فکر، بیان و قلم حائز اهمیت است و باید مورد اهتمام قرار گیرد. در جامعه‌ای که به مفهوم آزادی توجه می‌شود مردم باید آگاهانه فکر و انتخاب کنند تا جامعه رشد و توسعه پیدا کند». به گفته او این اندیشه که باید جامعه محدودتر شود تا سالم‌تر بماند، غلط است و مردم باید خودشان درک لازم را داشته باشند، چراکه دیگران حق ندارند جای آنان تصمیم بگیرند.
منتجب‌نیا، عدالت را نیز این‌طور معنا کرد: «عدالت به معنای مساوات نیست بلکه به معنی پیشروی براساس شایستگی است. در زمینه عدالت حتی باید با دشمن خود نیز عادل باشیم.
همه‌چیز باید بر مبنای عدالت باشد و مجلس نیز حتی باید بر پایه عدالت حرکت کند و قوانین نیز عادلانه باشد. عدالت باید فراتر از حقوق فردی لحاظ شود». قائم‌مقام حزب اعتماد ملی، درباره اخلاق نیز توضیح داد: «در صورت توجه به اخلاق اجتماعی، خبری از دروغ، تهمت و افترا نخواهد بود و فضای ایثار پدید می‌آید». منتجب‌نیا با تأکید بر اینکه اصلاح‌طلبی به معنای توجه به این سه مفهوم است و باید از هر حیث به آنها توجه کرد، گفت: «در ایام انتخابات و پس از آن نیز باید به این سه مفهوم به شدت توجه کرد و امیدواریم با پافشاری بر عدالت، آزادی و اخلاق، تلاش کنیم حرکتی خلاف آن صادر نشود». او همچنین پیش‌بینی کرد اگر در انتخابات آتی، مسئولان اجرائی و نظارتی این سه واژه را در نظر بگیرند، اصلاح‌طلبان بیشتر کرسی‌ها را به دست خواهند آورد.
مصطفی کواکبیان، دبیرکل حزب مردم‌سالاری نیز در لابه‌لای حرف‌هایش مانند او پیش‌بینی کرد بیشتر کرسی‌های مجلس دهم در اختیار اصلاح‌طلبان باشد. او با یادآوری اینکه در گذشته گفته بودیم به‌دنبال ٢٩٠ کرسی مجلس هستیم، گفت: «پس از آن گفته‌ها، آقای لاریجانی پیغام داد که یک کرسی را لااقل برای ما نگه دارید. من نیز در جواب گفتم ٩٠ کرسی را به شما و دوستان عاقلتان می‌دهیم، اما از ٢٠٠ کرسی دیگر کوتاه نمی‌آییم». جمعیت حاضر در سالن نیز او را تشویق می‌کردند وقتی که تأکید کرد: «آن ٨٠ نفری که نامه می‌نوشتند و از ظریف می‌خواستند مذاکره را رها کند، دیگر نباید به مجلس راه پیدا کنند».
او در ادامه صحبت‌هایش انتقادهایی را از دستگاه‌های نظارتی و صداوسیما عنوان کرد و گفت: «امیدوارم شورای نگهبان در این انتخابات حال فعلی افراد را در نظر بگیرد و صداوسیما هم لااقل ظواهر کار را حفظ کند». دبیرکل حزب مردم‌سالاری همچنین راهبرد حق‌الناس‌بودن رأی مردم را برگرفته از متن اسلام دانست و با تأکید بر اهمیت آن، گفت: «بعد از سال ٩٢ این موضوع باید جدی‌تر گرفته شود و همه مسئولان توجه کنند».
کواکبیان در ادامه به انتقاد از وزارت کشور پرداخت و گفت: «برخی خبرها از استان‌ها به دست آمده که تعدادی از آدم‌های مناسب از معتمدان حذف شده و افرادی در هیأت‌ها آورده شده‌اند که باید به وضعیت آنها رسیدگی شود؛ نمی‌گویم این افراد اصلاح‌طلب باشند، ولی لااقل احمدی‌نژادی نباشند».
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در بخش دیگری از سخنرانی خود تأکید کرد اگر قرار باشد نعمت آزادی و استقلال در کشور جدی گرفته شو،د باید مجلس را جدی گرفت. او با بیان اینکه «مجلسی می‌خواهیم که امانت‌دار، تشخیص‌دهنده مشکلات، مقابله‌کننده با فساد، شجاع و به فکر مردم باشد»، گفت: «هرچه اکثریت بیشتری در انتخابات حضور یابند، نمایندگان واقعی ملت انتخاب می‌شوند».
انتقاد از نهادهای نظارتی
محمدجواد حق‌شناس، عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی، آخرین سخنران جلسه هم‌اندیشی اصلاح‌طلبان بود که با اشاره به عنوان این همایش- خانه‌ای برای ملت- به اهمیت جایگاه مجلس به‌عنوان مرکز مهم تصمیم‌سازی کشور پرداخت. وی به تلاش‌هایی که در سالیان گذشته برای تولد نهاد مجلس شد، همچنین فراز و نشیب‌های مجلس در ١١٠ سال گذشته اشاره کرد و گفت: «بعد از انقلاب اسلامی، نقش مردم در اداره کشور بسیار مطرح شد و حتی در قانون اساسی جایگاه ملت کاملا روشن است». او با تأکید بر اینکه حق انتخاب از آنِ مردم است، از دومرحله‌ای‌دیدن انتخابات انتقاد کرد.
حق‌شناس با بیان برخی بیانات امام خمینی درباره مجلس مانند اینکه مجلس در رأس امور است، به فاصله‌ای که با نقطه مطلوب داریم اشاره کرد و گفت: «ما می‌خواهیم خانه‌ای برای ملت بسازیم و ملت باید خودش توان ساختن این خانه را داشته باشد. مردم خودشان باید بدانند که این خانه را در چهار سال آینده به چه کسی امانت می‌دهند». او به سخنان رئیس‌جمهور درباره اینکه مجلس اول، بهترین دوره مجلس بوده است اشاره کرد و دلیل این برتری را نقش‌نداشتن نهادهای نظارتی در شکل‌گیری آن مجلس دانست. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در ادامه به سخنان مقام معظم رهبری درباره مشارکت حداکثری، حضور همه سلایق در انتخابات و حق‌الناس‌بودن رأی مردم، اشاره کرد و گفت: «مخاطب حق‌الناس‌بودن رأی مردم چه کسی به‌جز نهادهای نظارتی است؟ حقوق نامزدهای نمایندگی نیز یکی از همین حقوق است که نباید به آن لطمه وارد شود». حق‌شناس همچنین از بی‌مهری صداوسیما به این مفاهیم مورد تأکید رهبری انتقاد کرد.
جلسه هم‌اندیشی اصلاح‌طلبان سراسر کشور اگرچه با یک ساعت تأخیر و در سالنی که صندلی خالی داشت؛ تشکیل شد، اما بنا به گفته سخنرانان و حاضران، گام مهمی در راستای شکل‌گیری وحدت درون‌گروهی برای این جریان بود.
گفت و گو از آرزو فرشید – قانون
تربیت نااهل راچون گردکان بر گنبد است