تسنیم، سید حسن هاشمی وزیر بهداشت پس از سفر سه روزه سنگین به مناطق محروم جنوب استان سیستان و بلوچستان، در برنامه “متن، حاشیه” که از شبکه سه سیما پخش شد، در خصوص مسائل مربوط به آلودگی هوا، طرح تحول نظام سلامت و ادامه آن، بدهی و تجمیع بیمه‌ها، اصلاح تعرفه‌ها و دریافتی پزشکان، بررسی جزییات بیمارستان خمینی شهر، شیوع آنفلوانزا و موضوعات مختلف دیگر سخن گفت. متن کامل گفت‌وگوی وزیر بهداشت در این برنامه، به شرح زیر است:
مجری: برداشت مردم این بوده که پزشکان دوست ندارند که از آنها انتقاد شود و این واکنش‌ها را در زمان پخش سریال در حاشیه دیدیم، شما چطور؟ اهل نقد شدن هستید یا خیر؟
هاشمی: برنامه را ادامه می‌دهیم، ببینیم اهل نقد شدن هستیم یا خیر. ادعا با عمل متفاوت است، فکر می‌کنم که در طول تاریخ تنها دستگاه دولتی که یک همایش دو روزه را در اردیبهشت ماه سال جاری برای نقد خود برگزار کرد، وزارت بهداشت بود و این برنامه هر سال برگزار می‌شود البته برای ما مهم است که نقد، سازنده و در جهت رفاه و آسایش مردم باشد.
س: چه خبر از زاهدان؟ خوش گذشت؟
هاشمی: این سفر که در ابتدای هفته وحدت و شروع جشن‌هایی بود که مردم به ویژه مردم شریف منطقه جنوب استان سیستان و بلوچستان در منطقه بلوچستان به مناسبت ولادت پیامبر اکرم (ص) دارند، سفر خیلی خوبی بود.
س: با آلودگی هوا چیکار می‌کنید؟ اذیت نمی‌شوید؟ ماسک می‌زنید یا خیر؟
هاشمی: ماسک که نمی‌زنم اما آلودگی همیشه در این فصل بوده در حال حاضر هم هست.
س: برخی می‌گویند حضور دانش آموزان در این شرایط در خارج از منزل برای آنها به شدت مضر است نظر شما چیست؟
هاشمی: وقتی که مضر است وزارت بهداشت، سازمان هواشناسی و وزارت کشور حتماً اعلام خواهند کرد. اعداد و ارقامی وجود دارد که هر روز در نقاط مختلف کلانشهرها کنترل می‌شود و دستگاه‌های مرتبط طبق دستورالعملی که وجود دارد، عمل می‌کنند.
س: یکی از دلایلی که مدارس هنوز تعطیل نشده این است که هوا به مرزی نرسیده که تعطیل شود؟
هاشمی: حتما همین طور است.
س: برخی می‌گفتند تعطیل نکردن‌ها رنگ و بوی سیاسی دارد
هاشمی: حتما نگاه افرادی که اینطور قضاوت می‌کنند، سیاسی است. برای مسئولان جمهوری اسلامی ایران، سلامت مردم حتماً باید در سرلوحه کارشان باشد آنچه ما از طرف دکتر روحانی و دکتر جهانگیری، دستور داریم این است که سلامتی مردم در همه زمینه‌ها از جمله آب، هوا، غذا، پارازیت و دیگر موضوعات در اولویت است.
س: تا به حال پیش آمده در این مورد با همکاران خودتان رودربایستی یا مسامحه کنید؟
هاشمی: خیر در وزارت بهداشت با هیچ فردی تعارف نداریم.
س: می‌گفتند چهارشنبه هفته گذشته آلودگی هوا کم نشده اما مدارس تعطیل نشده.
هاشمی: البته طبق گفته شما، خب گفته‌اند یا می‌گویند، در موضوعاتی که تخصص نداریم ممکن است گمانه زنی کنیم. وظیفه دولت‌ها این است که به نحوی عمل کنند که مردم به آنها اعتماد کنند. البته این اعتماد به طور نسبی ایجاد شده است، اگر بگذارید یا بگذارند. تصورم این است که مردم به دولت اعتماد می کنند.
س: ما کاری نداریم، تریبون در اختیار شما است
با مقدمه ای که نشان دادید من احساس کردم شما جز افرادی هستید که نمی‌خواهید بگذارید مردم به حاکمیت اعتماد کنند زیرا گفتید “در موضوع آلودگی هوا از دست زمینی‌ها کاری بر نمی‌آید باید دست به دامن آسمان شویم” اما کار، دست زمینی‌هاست، خداوند خوب بنده‌هایش را می‌خواهد و همه هم در حال تلاش هستند. آنچه را که اطلاع پیدا کردم و اطمینان دارم این است که امسال به مرز آلودگی‌های سال گذشته نرسیده ایم و جلسات کمیته اضطرار تشکیل شده اما ما بخشی از تصمیم گیرندگان هستیم و در مواردی که احساس کردند ممکن است برای سلامتی مردم مخاطره آمیز باشد، تصمیماتی گرفته اند که قابل تقدیر است البته به هیچ وجه کافی نیست و دولت و کل مجموعه نظام حتماً باید به نحوی عمل کنند که ابتدا جلوی آلایندگی را بگیرند و بعد آلاینده‌ها را برطرف کنند تا هوای مطبوعی در کشور و از جمله تهران داشته باشیم.
س: ریشه آلودگی‌ها در چیست؟
هاشمی: مسئولین مختلف درباره این موضوع در رسانه‌ها توضیحات مفصلی ارائه کرده اند، اما ریشه این آلودگی‌ها انسان‌ها، صنایع، سبک زندگی، فرهنگ، عدم وجود زیر ساخت‌ها برای توسعه در کلانشهرها از جمله تهران، عدم استفاده از علم و دانش و تجربه بشر و ناهماهنگی است.
س: شما اعلام کرده بودید که رفع آلودگی هوا نیاز به یک جراحی دارد؟ این جراحی توسط چه کسی و چگونه باید انجام شود؟
هاشمی: جراحی را باید حکومت یعنی قوای سه گانه انجام دهند اگر همه با هم، هم راستا عمل کنند و مردم نیز پس از دولت و قوای سه گانه، به وظایف خود عمل کنند حتماً اصلاح می‌شود زیرا آلودگی هوا در شهرهایی مانند لندن، مکزیک، توکیو و استانبول هم بوده و استانبول یکی از آلوده ترین شهرهای دنیا بوده و در یک برنامه بلند مدت ۱۰ ساله، به یکی از پاک‌ترین شهرهای دنیا تبدیل شده است و این برای کشور ما هم امکان پذیر است.
س: تازگی‌ها طرح تحول نظام سلامت را چکاپ کرده اید؟ حال آن چطور است؟
هاشمی: طرح تحول سلامت توسط رئیس جمهور از طریق بازرسی نهاد ریاست جمهوری، سازمان بازرسی کل کشور و دستگاه‌های نظارتی زیادی مانند وزارت اطلاعات، وزارت کشور و دیوان محاسبات و رسانه‌ها نظارت می‌شود و رسانه‌ها می‌توانند نعمت خوبی باشند که نظرات مردم را منعکس کنند. همچنین نظر سنجی‌های معتبری از سوی صدا و سیما، خبرگزاری جمهوری اسلامی و وزارت اطلاعات انجام می‌شود در عین حال، خود ما یک مرکز ملی تحقیقات سلامت داریم که طرح تحول سلامت را در سراسر کشور رصد می‌کنیم و اطلاعات خوبی هم بدست می آوریم.
س: بنظر شما این طرح توانست دغدغه‌های مردم در خصوص هزینه‌ها را کم کند؟
هاشمی: حتماً. در اینکه دغدغه‌های مردم کم شده شکی وجود ندارد اما اینکه دغدغه مردم را به‌طور کامل برطرف کرده باشد، چنین ادعایی نداشته و تا رسیدن به نقطه مطلوبی که حمایت همه جانبه مالی از بیماران است، فاصله بسیار زیادی داریم. ادعای طرح تحول در زمان شروع، این بود که هزینه‌ها را کاهش دهد نه اینکه بطور کامل از بین ببرد و بنظر من این هدف محقق شده چرا که نظر مردم از طریق نظرسنجی‌ها تأیید کننده آن است.
س: گفته بودید که برای ادامه طرح تحول سلامت مشکل اعتباری دارید و در حال حاضر دولت نیز مشکل اعتباری دارد می‌خواهید چکار کنید؟
هاشمی: این بستگی به اراده دولت و مجلس دارد و تا جایی که من اطلاع دارم؛ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور که برنامه‌های دولت را تنظیم می‌کند و از سوی رییس جمهور ناظر است به صراحت اعلام کرده که در بودجه پیشنهادی تمهیداتی را پیش بینی کرده و امیدواریم مجلس هم همانطور که در دو سال گذشته به ما کمک کرد و نگاه مثبتی به سلامت مردم داشت، بودجه پیشنهادی امسال وزارت بهداشت را تأیید کند و حتی اقلامی را که ممکن است فراموش شده باشد به ویژه در مورد بیمه‌ها در نظر داشته باشند.
س: فکر می‌کنید با تصویب بودجه و در نظر گرفتن بیمه‌ها، تمام مشکلات حل می‌شود؟
هاشمی: خیر. تمام مشکلات هیچ زمانی حل نمی‌شود و من هیچ نظام سلامتی را سراغ ندارم که مردم از آن رضایت کامل داشته باشند اما در شرایطی که درآمدهای نفتی دولت به یک سوم کاهش پیدا کرده، اگر طرح تحول سلامت ادامه پیدا کند، از نظر مردم ما قابل قبول است.
س: بودجه ای که قول آن را گرفته اید با توجه به دوران پس از برجام است؟
هاشمی: طبعا اینطور نیست که در کار دولت در ماه‌های اول برداشتن تحریم‌ها، گشایش جدی به وجود آید اما در بودجه امسال با احتساب همه احتمالاتی که ممکن است پیش آید، امیدواریم که اعتبارات مربوط به طرح تحول سلامت با مشکلی روبرو نشود.
س: با توجه به کاهش قیمت نفت، نباید منتظر اتفاقات جدیدی در طرح تحول نظام سلامت باشیم؟
اینطور نیست که هیچ تحولی ایجاد نشود و بخشی از وظیفه ما هنوز مغفول مانده زیرا می‌توانیم با کمک بیمه‌ها صرفه جویی‌های جدی، کنترل مصرف و کاهش هزینه‌ها از طریق حذف همپوشانی در ارائه خدمات بیمه‌ها داشته باشیم و یک ستاد مشترک بین وزارت بهداشت و رفاه تشکیل شده که این اقدامات را انجام دهند اما بی‌خبر هم نیستیم و خبرهای خوشحال کننده ای در حوزه‌های مختلف برای مردم خواهیم داشت که همکاران ما بتدریج آنها را اعلام خواهند کرد.
س: در آینده ای نزدیک؟
هاشمی: هم آینده نزدیک و هم در سال آینده.
س: خیلی دوپهلو پاسخ می‌دهید
هاشمی: چون هنوز وضعیت بودجه مشخص نیست و پس از تقدیم بودجه به مجلس و تصویب آن، در خصوص برنامه‌های جدید به صورت جزیی‌تر بیشتر توضیح خواهم داد.
س: از بودجه ای که در دولت تصویب شد، راضی هستید؟
هاشمس: حتماً. سعی می‌کنیم که راضی باشیم و ما باید توقعمان متناسب با واقعیت‌ها باشد فکر می‌کنم دولت و همکاران من در هیات وزیران، ایثار می‌کنند و آنها هم انتظار دارند که برنامه‌های دستگاه‌های مورد تصدی‌شان خوب پیش برود و ما هم باید سعی کنیم با اعتبارات سال گذشته علیرغم تورم حوزه سلامت، که متفاوت با تورم موجود در جامعه است، برنامه‌ها را به نحوی پیش ببریم که نه کم فروشی کنیم- یعنی کمیت ارائه خدمات کاهش پیدا نکند- و در عین حال، کیفیت ارائه خدمات را نیز ارتقا بخشیم.
س: چند وقت است که از تجمیع بیمه‌ها صحبت می‌کنید و موفقیت آن را به موفقیت طرح تحول سلامت گره زده اید برخی‌ها می‌گویند که این پیگیری شما به دلیل جبران کسری وزارتخانه شما است. نظر شما چیست؟
هاشمی: بله خب. برخی‌ها می‌گویند. اما بحث ما با بیمه‌ها این است که آنها یک خدمت را از بخش خصوصی شامل بیمه‌های تجاری و تکمیلی و همچنین از بیمه‌های پایه در بخش دولتی و یا خیریه‌ها خریداری کرده اند باید پول آن را پرداخت کنند و این هیچ ارتباطی به تجمیع بیمه‌ها ندارد بحثی که ما داریم این است که بیمه در قبال خدمتی که دریافت کرده است باید بر اساس قانون، به فاصله دو هفته ۶۰ درصد و ظرف مدت زمان سه ماه، تسویه کند بنابراین اگر این اتفاق نیفتند داروخانه‌ها، شرکت‌های دارویی و تجهیزاتی، پرسنل و پزشکان ما نمی‌توانند کار خود را با دلگرمی دنبال کنند و در این مورد، مردم آسیب می‌بینند.
بحث تجمیع بیمه‌ها هم یک بحث قانونی است و ما در حدی که لازم بود و مصلحت مردم و نظام سلامت است، گفتیم، افراد تصمیم گیر هر طور صلاح دانستند تصمیم می‌گیرند و آنچه خیر مردم است به تجربه بین المللی و دانش موجود و همچنین تجربه ما در چندین سال گذشته، بر می‌گردد. تصمیم گیری‌های برنامه پنجم توسعه اگر اجرا می‌شد به صلاح و نفع مردم بود اما عمر برنامه پنجم تمام شد.
س: اگر دولت اعتبار کافی را نداشت چرا به بیمه همگانی کل کشور دست زد؟ از اول یک قشر کوچک که نیازمندتر بودند مثلاً یک جامعه هدف ۵ میلیون نفری را انتخاب می‌کرد و بیمه کامل آنها را انجام می‌داد و در صورت وجود اعتبار، عده دیگری را بیمه می‌کرد.
هاشمی: این حرف، حرف درستی است در حالیکه ۸۰ درصد کسانی که تا امروز توسط دولت بیمه شده اند در آمد کمتر از یک میلیون تومان دارند و وقتی دولت حدود ۱۱ میلیون نفر را بیمه کرده و ۸۰ درصد آنها درآمد کمتر از یک میلیون تومان در ماه دارند یعنی دولت کار خیلی خوبی کرده و افراد نیازمند را تحت پوشش بیمه قرار داده است.
من سفر سه روزه ای به منطقه بلوچستان داشتم و از بیمه بیماران که می‌پرسیدم اکثر آنها در این دوره دو ساله تحت پوشش بیمه قرار گرفته بودند البته چند نفری هم بودند که از قبل، بیمه روستایی را داشتند اما واقعیت این است که وضعیت مردم خوب نبوده و طبق آمارها ۱۶٫۸ درصد تحت پوشش بیمه نبوده اند و یا در اطراف تهران، ۲۴ درصد از مردم بیمه نداشتند و به دلیل عدم بضاعت مالی، مراجعه نمی‌کردند و مثل موضوع یارانه‌ها، دارا و ندار را بیمه نکردند و آمارهایی که اعلام کردم مربوط به وزارت رفاه است و اکثر قریب به اتفاق بیمه شدگان همگانی، درآمد زیر خط فقر داشتند بنابراین باید دولت را تشویق کرد و من، هم به عنوان یک شهروند و هم به عنوان مسئول حوزه سلامت در دولت از این اقدام تشکر می‌کنم، در بیمارستان‌های دولتی، ۳۰ درصد مراجعه کنندگان جدید ما، افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) هستند که به تازگی بیمه شده اند پس این نشان می‌دهد که مردم به دلیل نداری، مراجعه نمی‌کردند.
س:اگر یک ثروتمند بیمه شده باشد باید جلوی آن را می‌گرفتید؟
هاشمی: ما جلوی او را نمی‌گرفتیم. بگذارید حرف دلم را بزنم. این جمعیتی که چنین اشکالی را مطرح می‌کنند، هر اقدامی انجام دهید حرف می‌زنند اگر ۵ میلیون نفر را بیمه کرده بودیم می‌گفتند چرا بقیه را بیمه نکردیه اید و حالا که همه را بیمه کرده‌ایم می‌گویند چرا فقط آن ۵ میلیون نفر را بیمه نکرده اید به‌نظر من دوباره سراغ حاشیه نرویم و سراغ متن که مردم هستند، برویم، درآمد ۸۰ درصد آنها کمتر از یک میلیون تومان بوده بنابراین دولت کار بسیار خوبی کرده که در عین مشکلات موجود اقتصادی، هدف گیری درست در راستای شعارهای انقلاب انجام داده و این اقدام باید ۳۰-۲۰ سال پیش انجام می‌شد حالا که این اقدام انجام شده باید تشویق شود و اگر کمبود اعتبار وجود دارد از سایر بخش‌ها این کمبودها را جبران کنند.
س: بحث بیمه‌ها از اوایل دولت یازدهم مطرح بود و اتفاق خاصی برای آن رخ نداده و بارها از شما و دکتر ربیعی در خصوص آن سئوال شد برای یک بار به صورت شفاف توضیح می‌دهید که قرار است چه اتفاقی رخ دهد که مشکل بیمه‌ها حل شود؟
هاشمی: تا اینجا قرار نیست اتفاق خاصی رخ دهد چون پنج سال گذشته و قانون برنامه پنجم توسعه هم تمام شده و اتفاق خاصی رخ نداده اما دکتر روحانی هفته گذشته به صورت شفاهی دستور دادند که حتماً این دستور مکتوب خواهد شد، این بود که حق بیمه ای که سازمان تأمین اجتماعی دریافت می‌کند حتماً در یک حساب جمع شود که هیچ هزینه ای به جز درمان مردم صرف نشود و در مورد ساخت بیمارستان نیز وی معتقد بودند که چون بیمارستان به سرمایه تبدیل می‌شود، دیگر بیمه درمان نیست بنابراین تأمین اجتماعی هیچ حق تصرفی در سهم بیمه درمان ندارد که در سایر بخش‌ها مانند بازنشستگی، سرمایه گذاری و تولید دارو هزینه کند.
این تصمیم خیلی مهمی است و در مورد بیمه سلامت ایرانیان نیز سفارش‌هایی داشتند و کارگروهی مشخص شد که امیدواریم تصمیماتی گرفته شود که در کوتاه مدت، مشکلات موجود را برطرف کند و در بلند مدت، قانون باید تصمیم بگیرد و به برنامه ششم توسعه و تصویب آن در مجلس بستگی دارد.
س: این دستور کی اجرایی می شود؟
هاشمی: از روزی که وی دستور را صادر کردند باید اجرایی شود.
س: یعنی ما باید منتظر یک اتفاق خیلی مهم باشیم؟
هاشمی: در حوزه سلامت بله. انتظار ما این نیست که داروخانه‌ها و بیمارستانها با سازمان تأمین اجتماعی مشکلی از نظر دریافت مطالبات خود نداشته باشند اما واقعیت این است که سازمان قابل احترام تأمین اجتماعی از اعتباراتی که به عنوان حق بیمه به دست می‌آورد، برای تأمین هزینه‌ها در حوزه درمان، تراز مثبتی دارد اما در طول سالها، مشکلات و سرگذشت تلخی بر این سازمان گذشته، که دوستان در صدد برطرف کردن آن هستند و اعتباری که در حال حاضر به عنوان حق بیمه دریافت می‌کند، متناسب با هزینه‌های آنها است و اگر در همین حوزه صرف شود، ۵۰ درصد مشکلات ما حل شده است و ۵۰ درصد بقیه در اختیار بیمه سلامت است که امیدواریم تصمیم شایسته و عاجلی گرفته شود.
س: یکی از انتقادات منتقدین به طرح تحول سلامت این است که بر اثر اجرای این طرح، اختلاف دریافتی پرسنل‌ها تفاوت فاحشی پیدا کرده و باعث شده تا در برخورد با بیمه‌ها اثر گذار باشد این انتقاد را می‌پذیرید؟
هاشمی: این اشکال به اصل نظام پرداخت، وارد است از چندین دهه پیش پرداخت به ارائه دهندگان خدمت، بر اساس میزان ارائه خدمت آنها بود. فرض کنید به یک پزشکی حتی در صورتیکه تازه فارغ التحصیل شده باشد، بر اساس عملکردش دستمزد پرداخت می‌کنند در حالیکه به پرستار به تعداد ساعاتی که حضور دارد حقوق می‌دهند و به آن”فی فور سرویس” می‌گویند پس به ازای میزان بیمارانی که ویزیت یا عمل می‌شود، پرداخت می‌شود اما از نظر ما این روش مطلوب و پسندیده ای نیست اما در طول ۳۰ سال گذشته، رایج شده است اما انتقادی که شما وراد می‌کنید باید بر اساس آمار و ارقام باشد ما کل کشور را رصد می‌کنیم و ظلمی که به طرح تحول شد و بخشی از آن سیاسی بود، این بود که جامعه پزشکی را مورد هدف قرار دادند در حالیکه ارقامی که در بخش دستمزدها هزینه کردیم کاملاً شفاف و روشن است که میزان آن حدود ۶۰۰ میلیارد تومان است اما مردم بابت این، حدود ۷ تا ۱۰ میلیارد تومان پرداخت می‌کردند.
وزارت بهداشت در قالب این طرح، به نحوی تعرفه‌ها را اصلاح کرد که ماندگاری پزشکان به ویژه در نقاط محروم افزایش یابد به عنوان نمونه در کل استان سیستان و بلوچستان در زمان انقلاب، حتی یک پزشک ایرانی نبوده اما در حال حاضر در زابل بیش از ۵۸ متخصص و فوق تخصص حضور دارند که تنها ۱۱ نفر از آنها متخصص و فوق تخصص زنان هستند و یا در چابهار ۶ نفر متخصص زنان فعالیت دارند و در شهرهایی مانند نیکشهر، قصر قند و پارود متخصصان حضور دارند جالب است که در این سفر می‌گفتند ما کمبود پزشک نداریم البته کمبود ماما، پرستار و فوق تخصص وجود داشت زیرا برای پرستاران مجوز استخدام گرفته شده اما امکان استخدام آنها وجود ندارد.
دانشگاه علوم پزشکی تهران نماد علمی و مهم دانشگاه علوم پزشکی کشور است که یک هزار و ۶۰۰ استاد برجسته داخلی و بین المللی در آن تدریس می‌کنند و متوسط دریافتی یک استاد دانشگاه که بعد از ظهرها به مطب می‌رود که به آنها نیمه وقت می‌گوییم، قبل از اجرای طرح تحول ۳٫۵ میلیون تومان که پس از اجرای طرح، به ۵٫۵ میلیون تومان رسیده و متوسط دریافتی استادی که تمام وقت بوده و اجازه رفتن به مطب را نداشته، از ۷ میلیون تومان به ۱۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده است و این آمارها مستند و معتبر است و در مجلس نیز همین حرف‌ها را زدم و درخواست داشتم تا بیایند و رسیدگی کنند و این ظلم توسط تریبون‌ها یعنی صدا وسیما و رسانه‌ها به طرح تحول شد.
برخی افراد که سواد کافی ندارند در تلویزیون گفتند که درآمد پزشکان ایرانی پنج برابر پزشکان آمریکایی است یا فردی از آلمان حرفی بی‌ربط تر از این زد وقتی شما انگشت بگذارید روی من بله درست است، اما نمی‌توانید درآمد من در دوره قبل از وزارت یا با درآمد متخصص قلب و یا ارتوپدی در تهران را مبنا قرار دهید چرا که بیماران زیادی از نقاط مختلف به این افراد مراجعه می‌کنند.
س: شما جزو پولدارترین پزشکان ایران محسوب می‌شوید
هاشمی: اشکالی ندارد و اگر محسوب هم بشوم از راه حلال به دست آورده‌ام یعنی هیچ کجا فردی نتوانست لکه ای پیدا کند که خارج از عرف و نرخ مصوب یا رانت، زمین و … دریافت کرده‌ام حتما زحمت کشیده ام و شفاف هم هست و دست تمام کسانی که از راه حلال درآمد کسب می‌کنند را می‌بوسیم بخشی اشکال دارد که خلاف باشد باید بررسی و رفع ظلم کنیم و این درست نیست که درآمد یک نفر مثل بنده را با یک پرستار یا ماما مقایسه کنید.
من با رییس جمهور مشهد بودم و رییس دانشگاه علوم پزشکی مشهد به وی فرمودند که ما درآمد پرستاران را بر مبنای ۱٫۷ برابر و پزشکان را ۱٫۴ برابر علی الحساب پرداخت کردیم و می‌گفت که ما باید به پرستاران بیشتر پرداخت کنیم و ۱٫۴ برابر پزشکان شامل ۶۰ درصد آنها نمی‌شود و باید برگردانند. این در حالی است که برخی سیاسی مطرح می‌کنند که اعتبار طرح تحول نظام سلامت به جیب پزشکان رفت که این کار ظلم به سلامت مردم است زیرا پزشک با خود می‌گوید این اعتبارها که به ما نرسید و از سوی دیگر حقوق هم با ۸ ماه تأخیر می‌دهند و از تریبون و رسانه‌ها هم علیه پزشکان تبلیغ می‌کنند و یک بخیه هم که برداشته می‌شود در آن سوی مرزها چنان تبلیغ می‌شود که نشان می‌دهد بی‌اخلاقی و بی‌نظمی در کل نظام سلامت حاکم است این برخوردها باعث دلسردی می‌شود. بنابراین بخشی که واقعیت دارد گفته شود و در مقابل بخشی که واقعی نیست به دلیل محافظت از سلامتی مردم و ارائه دهندگان خدمت، مطرح نشود.
س: برخی می‌گویند که در طرح تحول نظام سلامت حقوق ۵۰ میلیون تومانی در ماه داریم. درست است؟
هاشمی: بله این حقوق‌ها در گذشته هم بوده اما اتفاقی که افتاد این بود که در گذشته حکومت، چشم خودش را می‌بست و پزشک مجبور بود از مردم بگیرد و اسم آن هم زیر میزی بود در ۲۰ سال گذشته رفتاری که با جامعه پزشکی کردیم چنین بوده که چون تعرفه در دست دولت بوده هیچ گاه به سایر بخش‌ها توجه نمی‌کرده و قیمت برق، آب، گاز و اتوبانی که تردد می‌کنید هر سال در حال افزایش است اما آیا این افزایش در تعرفه‌های پزشکی صورت گرفته بود؟ ضریب کا یا ضریب دریافت خدمت پزشکان سالها ثابت بود و هنوز هم ثابت است به گونه ای در بخش دولتی حدود ۸ هزار و ۸۰۰ و در بخش خصوصی حدود ۳۸ هزار تومان بوده است.
س: آیا به هدف خود در از بین بردن زیرمیزی رسیده اید؟
هاشمی: بله ما جایگزین کردیم و به‌جای اینکه مردم از جیب خود پرداخت کنند، دولت پرداخت می‌کند به عنوان نمونه برای یک عمل آپاندیسیت ۳۰ هزار تومان دولت به جراح پرداخت می‌کرده اما الان این میزان به ۹۶ هزار تومان رسیده که عنوان می‌کنند ۳۰۰ درصد افزایش یافته اما این ۹۶ هزار تومان را از خرداد هنوز نتوانسته ایم پرداخت کنیم یا فرض کنید برای برداشتن یک لوزه ۱۸ هزار و ۶۰۰ تومان از طرف دولت به پزشکان پرداخت می‌شد که پول آژانس مردم بیشتر از این بود اما در حال حاضر این رقم به ۷۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده و یا برای سزارین، مردم زیرمیزی‌های چندین میلیونی می‌دادند اما در حال حاضر حق العمل جراح ۴۰۰ هزار تومان شده در حالیکه درگذشته دولت فقط ۴۲ هزار تومان به پزشک می‌پرداخت.
۶۰۰ میلیارد تومان جایگزین پرداخت مردم از جیب شده و در اکثر قریب به اتفاق استان‌های کشور، تعرفه رعایت می‌شود اما وقتی بیمه‌ها تأخیر می‌کنند ممکن است این بیماری (دریافت غیر قانونی) دوباره برگردد.
س: در مورد اتفاقات بیمارستانها دو روایت مطرح است یکی اینکه والدین پول نداشته اند و بخیه کشیده شده و روایت دوم این است که زمانی که والدین دیده اند مبلغ زیاد است خواسته اند تا بخیه‌ها کشیده شود، کدام یک از آنها درست است؟
هاشمی: والدین یا مادر کودک هیچ وقت چنین چیزی را نخواسته است که بخیه کشیده شود البته در نهایت باید دستگاه قضایی اظهار نظر کند اما همان شب، هیاتی را برای بررسی موضوع فرستادم و بعد هم دو هیات دیگر رفتند و گزارشی که به من دادند حاکی از آن بود که آقای پزشک گفته که من به شوخی گفته ام و آقای پرستار هم این حرف را جدی گرفته و دو یا سه بخیه را باز کرده و یک بخیه مانده البته کل برش بیشتر از دو سانتی متر نیست که شاید یک یا دو بخیه برای آن کافی باشد.
من خیلی دوست دارم که در سفرم به اصفهان آن کودک را ببینم و شما هم نشان بدهید که این زخم ولو اینکه بخیه نخورده، چقدر است. البته بخشی که به ما مربوط است توسط اداره تخلفات وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی به موقع اقدام شده و تصمیم نهایی را قاضی خواهد گرفت شاید بهتر باشد که بیش از این اظهار نظر نکنم تا پرونده مسیری را که به عدالت نزدیک است، دنبال کند.
س: تخلف برای اداره تخلفات وزارت بهداشت محرز شده است؟
هاشمی: بله تخلف محرز شده و پزشک و پرستار فعلاً از کار محروم هستند تا دادگاه نظر خود را اعلام کند.
س: سوالی مطرح است که این فرد پول نداشته که پراخت کند و چه کسی باید پول این بخیه‌ها را می‌داد؟ آیا پرسنل باید پرداخت می‌کردند؟
هاشمی: اولا پول نداشته به این دلیل بوده که سراغ بیمه نرفته و چقدر صدا وسیما مردم را ترغیب کرد که بیمه شوند و مدیر بیمارستان هم برکنار شد که البته جزو مدیران خوب ما بود اما بیش از این می‌توانست نظارت و راهنمایی کند که وقتی بیمار اورژانسی مراجعه کرد نباید از دین و آیین، پول و دفترچه اش پرسید و همه در بیمارستان‌های دولتی موظف هستند به محض مراجعه بیمار اورژانسی، به سایر موراد کاری نداشته باشند و به بیمار ارائه خدمات دهند.
س: این بخشنامه است؟
هاشمی: بله اعلام کردیم که باید اول خدمت ارائه شود ما امیدواریم بیمارستان‌های خصوصی هم به چنین مرحله ای برسند البته هزینه آنها را یک دستگاه باید پرداخت کند و اعتبار آن پیش بینی شده باشد و امیدواریم روزی برسد که بیمه‌های ما بتوانند این عمل انسانی را که در بسیاری از نقاط دنیا معمول است را در کشور شاهد باشیم اما هر بیمار اورژانسی که به بیمارستان دولتی مراجعه کرد باید ابتدا مشکلش برطرف شود نه اینکه طلب پول و یا دفترچه کنند اما این مادر دفترچه دریافت نکرده و به همین دلیل رییس بیمارستان از پست خودش معزول شد که باید کار بیمار را انجام می‌دادند حتی در صورتیکه پول هم نداشت و از هر کجا باشد دولت باید تامین کند و در صورتیکه پول هم نداشتند باید به کودک خدمات رسانی و ترخیص می‌شد زیرا دولت و حکومت فقیر که نیست اما مادر توجهی نداشته و کودک شیطونی کرده و باعث ایجاد پارگی شده البته در فضای مجازی دیدید که چه عکس‌های دروغ و فیلم‌های قلابی گذاشته بودند تا احساسات مردم را در داخل و خارج از کشور، تحریک کنند.
وزارت بهداشت مجری برنامه در واکنشی به صحبت‌های وزیر بهداشت گفت: من به عنوان یک شهروند از این نگاه دلسوزانه شما در خصوص پذیرش بیماران اورژانسی تشکر می‌کنم.
س: در خصوص آنفلوانزا برخی می‌گویند که این تبلیغات برخی شرکت‌های دارویی بود که می‌خواستند داروهای تاریخ گذشته خود را بفروشند واقعیت چیست؟
هاشمی: واقعیت، کوتاهی ما بود و لازم بود تا موج خبری را خودمان ایجاد می‌کردیم تا اینکه منفعل عمل کنیم و باید حجم زیادی از اطلاعات را پیش از شروع فصل سرما در اختیار مردم قرار می‌دادیم اما آمار کرمان را که بررسی کردم، دریافتم که در بین موارد فوتی، بیمار ایدزی، سرطان روده، بیمار پیشرفته قلبی و کلیوی و کهولت سن وجود داشت و آنفلوانزا بر روی این بیماری‌ها سوار شده بود و هیچ فرد سالمی بر اثر آنفلوانزا جان خود را از دست نداده بود.
بنابراین اگر پیش از فصل سرما اطلاع رسانی صحیحی کرده بودیم شاید این وضعیت به وجود نمی‌آمد و این اشکال به ما وارد است و طبیعی است زمانی که چنین فضایی به وجود می‌آید بسیاری نیز استفاده می‌کنند و در مورد فروش داروهای تاریخ گذشته نیز اگر اظهار نظری شده خیلی بی‌ارتباط نبوده چون آمار را در اختیار داریم و با سالهای گذشته مقایسه می‌کنیم.
س: قانونی در سال ۷۲ به منظور تشویق زنان به برخی رشته‌های پزشکی، در مجلس تصویب شد که پس از فارغ التحصیلی ۴ سال متعهد به خدمت شوند اما وزارت بهداشت در سال ۸۲ این مدت را به ۲ سال افزایش داده بود که باعث اعتراض آنها شده بود اما شما این مدت را به ۸ سال کاهش دادید و چه اقدامی قرار است برای آنها انجام شود؟
هاشمی: این افراد در پیگیری درخواستشان خیلی فعال هستند و واقعیت این است که عده ای از یک سهمیه استفاده کرده اند که با نمره ای پایین تر در برخی از رشته‌ها پذیرفته شده و تعهد خاص داده اند تا در آن شهر خدمت کنند و تعهد آنها هم محضری بوده و الان می‌خواهند به آن تعهد ۱۲ یا ۸ ساله محضری که داده اند، عمل نکنند.
من دستور دادم که وحدت رویه باشد یعنی فردی که تعهد ۱۲ ساله داده همان ۸ سال متعهد باشد و خارج از این، خلاف قانون است زیرا ظلم به افرادی است که از این سهمیه استفاده نکرده و موفق نشده متخصص چشم یا قلب شود و در رشته ای تحصیل کرده که علاقه مند نبوده است.
بنابراین همه باید به حق خودمان قانع باشیم و از قانون تمکین کنیم، دنبال رانت‌های بی‌جا هم نباشیم ما هم تحت فشار قرار نمی‌گیریم و اگر فردی تعهد داده که در یک شهر خدمت کند باید در همان شهر خدمت کند البته مسائل انسانی به جای خود و روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی نظارت و کمک خواهند کرد اما بنا نیست که با اعمال فشار، قانون زیر پا گذاشته شود.
