قلم، در ابتدای این نشست ۶ نفر از مدیران مسئول نشریات دانشجویی به طرح مسائل و مشکلات موجود پرداختند.
اصل بر آزادی بیان است، ممنوعیت و محدودیت استثناء است
سخنران اول شاهین کارخانه (نماینده مدیران مسئول در کمیته ناظر بر نشریات دانشگاه) بود که با اشاره به مسائل حقوقی گفت: در عرصه عمومی، همواره اصل بر آزادی و عدم ممنوعیت است و لذا وظیفه قانون در یک نظام سیاسی، تعیین حیطه دقیق ممنوعیت ها و محدودیت ها از طرفی و تعیین وظایف دولت و کارکنان آن و سازوکارهای اداری و حیطه دقیق اختیارات و میزان مداخلات از طرف دیگر است. به خصوص این مسأله در زمینه بیان و مطبوعات با تأکید صریح قانون اساسی بر آزادی بیان در اصل ۲۴ متبلور شده است. با این حال ما در مدت فعالیت نشریاتی خود، تجربه ای متفاوت با آنچه باید، داشته ایم. انگار که دست اندرکاران امر، بخش سوم دستورالعمل ضوابط ناظر بر نشریات که بر حقوق ما تأکید می کند را نخوانده اند.
قانون یک چیز را می گوید و واقعیت راهی دیگر می رود.
در ادامه محمدعلی کامفیروزی (نماینده مدیران مسئول در کمیته ناظر بر نشریات دانشگاه) با اشاره به مشکلات ساختاری- اداری حاکم گفت: متأسفانه به این واقعیت باید اعتراف کنم که عمده مشکلات ما در زمینه نشریات دانشجویی، به مانند دیگر عرصه ها، به مشکلات ساختاری و اداری ای بازمی گردد که بر سیستم آموزش عالی ما حکفرماست؛ قانون یک چیز را می گوید و واقعیت راهی دیگر می رود.
وی سپس با طرح مصادیقی از عدم اجرای کامل مقررات در عرصه نشریات دانشجویی، طرح این مسائل را تنها به دلیل چاره گشایی برای اصلاح ساختار کنونی و رفع معضلات موجود دانست و ابراز امیدواری کرد که این مهم با همکاری و همراهی و عنایت جناب عالی و تیم فرهنگی دانشگاه در اسرع وقت عملی گردد.
ضرورت ایستادگی در برابر نگاه های سوگیرانه و امنیتی به عرصه علم
آرش فرحی مقدم (مدیرمسئول نشریه علمی ندا) پس از انتقاد از وضعیت حمایت های مالی و توزیعی و حقوقی از نشریات علمی گفت: باید حق قانونی انتشار مطالبِ علمیِ انتقادی توسط نشریات علمی به رسمیت شناخته شود. این مساله به ویژه در مورد نشریاتِ علمی دانشجویی که در حوزهی علومِ انسانی به فعالیت میپردازند حائز اهمیت است. به عبارتِ دیگر ضروری است که با ایستادگی در برابر نگاههای سوگیرانه و بعضا امنیتی، زمینهای فراهم گردد که افراد حقیقی و حقوقیِ غیرِ متخصص، امکانِ دخالت در محتوای این نشریات پیش و پس از انتشار را نیافته و در صورت وجود مخالفت، تنها راهِ مواجههی انتقادی با چنین تولیداتی، متقابلا انتشار متن و ورود به فضای گفتگوی علمی باشد.
چرا هزینۀ انتقاد از رهبری در دانشگاه تهران کمتر از هزینۀ انتقاد از یک استاد است؟
یاشار تاج محمدی (مدیرمسئول نشریه دانشجویی نشاط) سخنران بعدی این نشست بود که با شرح برخوردهایی که با وی در مراجع قضایی و کمیته انضباطی، به دلیل انتقاد ساده از وضعیت علمی چند استاد شده بود، گفت: انگار در این دانشگاه نباید از استادی سوالی پرسید و یا زبانم لال انتقادی کرد. استادی که کتابی تالیف کرده و در آن به ویکی پدیا و بلاگفا و فرمت jpg عکس درایو d و c کامپیوتر ارجاع داده است، استادی که جزوات و کتابهای تالیفیاش به گواه اساتید گروه، مایۀ وهن دانشگاه تهران است، استادی که پروندهاش برای استخدام بارها در گروه علمی مربوطه بررسی و رد شده اما سرانجام و درکمال تعجب اساتید گروه، استخدام شده است و این همۀ ماجرا نیست و تنها هم فقط همین مورد نیست.
وی سپس ادامه داد: چرا هزینۀ انتقاد از رهبری در دانشگاه تهران به مراتب کمتر از هزینۀ انتقاد از یک استاد است؟ چرا در دانشگاه تهران نمی توان از بورسیه های غیرقانونی نوشت؟ چگونه است که استادی علی رغم تخلفات متعدد پژوهشی و آموزشی با خیال راحت به کار خود ادامه می دهد و هیچ کس جرأت حتی طرح پرونده تخلفاتش را ندارد، پیگیری قانونی و صدور رأی و … که پیشکش!
عملکرد مالی خانه نشریات شفاف نیست
عاطفه اسماعیلی (مدیرمسئول نشریه دانشجویی آگاه) به بیان مسائل و مشکلات مالی نشریات دانشجویی پرداخت و با تقسیم بندی روش های تأمین هزینه های نشریات دانشجویی به فروش، حمایت مالی و جذب آگهی، انتقاداتی را نسبت به عملکرد مدیریت فرهنگی دانشگاه در هر سه زمینه بیان داشت و با انتقاد از عدم شفافیت عملکرد مالی خانه نشریات، در انتهای سخنانش دو درخواست از معاون فرهنگی دانشگاه کرد: اول گزارش مالی سال گذشته خود را برروی سایت اداره فرهنگی دانشگاه بگذارید دوم به تکلیف قانونی خود در اجرای تبصره ماده ۲۸ دستورالعمل عمل کنید.
آقای دکتر سرسنگی! در برابر فشارهای غیرقانونی مقاومت کنید
سخنران دانشجویی آخر این نشست بامداد لاجوردی (مدیرمسئول نشریه دانشجویی صفیر) بود که با بیان برخی فشارهای غیرقانونی ای که بر نشریات سیاسی وارد می شود، گفت: جناب عالی و همکارانتان به پشتوانه حمایت بدنه دانشگاهی تحول خواه بر این مصدر و جایگاه تکیه زده اید و قاعدتا می بایست پاسخگوی مطالبات ایشان باشید، نه اینکه خدای ناکرده دغدغه تأمین نظر صاحبان قدرت در اولویت قرار بگیرد. مثلا دستور غیرقانونی یک مقام قضایی برای ممنوعیت انتشار تصویر رئیس جمهور محبوب دوران اصلاحات، می بایست ایستادگی جناب عالی را به عنوان حافظ و پشتیبان حقوق و آزادی های دانشجویان به همراه داشته باشد و منجر به پاسخ کتبی شما برای آن نهاد و درخواست ارسال مستندات قانونی گردد، نه اینکه به بهانه ای برای طرح پرونده یک نشریه دانشجویی در کمیته ناظر به دلیل چاپ عکس خاتمی تبدیل شود. چرا که جناب عالی مسئول فرهنگی این دانشگاهید و قطعا می بایست در برابر فضاسازی ها و جنجال ها و نقض حقوق و نفی آزادی های ما دانشجویان ایستادگی کنید.
وی سپس با انتقاد از برخورد منفعلانه با شکایاتی که از سوی نهادهای خاصی انجام می شود که آن موضوع اصلا ربط مستقیمی به آنها ندارد، از دکتر سرسنگی دانشگاه خواست که «فراموش نکنید که جناب عالی معاون فرهنگی دانشگاه تهران هستید، آن هم در دولتی که شعارش اعتدال و امید بوده و هست.»
در ادامه دکتر سرسنگی ضمن ابراز خوشحالی از تشکیل چنین نشست هایی گفت: چشم امید همه به دانشگاه است. همه می گویند اگر می خواهیم مملکت پیشرفت کند، علم پیشرفت کند، وابستگی کشور به نفت کم بشود، در حوزه های اخلاقی اخلاق پیشرفت کند، همه می گویند که این وظیفه دانشگاه است. طبیعتا دانشگاهی می تواند چنین نقشی داشته باشد که مسائل خودش را حل کرده باشد. اگر اول خودمان به عنوان مدیر یا دانشجو یا استاد یا کارمند به فرهیختگی نرسیم، چطور می توانیم جامعه را درست کنیم؟ ما اگر اعتراض داریم که نهادهای قدرتی هستند که جلوی گفت وگو را می گیرند، خودمان باید اهل گفت وگو باشیم. باید مخالف تبعیض ها باشیم. این جلسه و این دست جلسات از این جهت مهم است که ما مدیران تمرین می کنیم که ظرفیت شنیدن حرف ها را داشته باشیم و صادقانه نقایص را قبول کنیم.
وی سپس در پاسخ به انتقادات صورت گرفته درباره عدم ایستادگی در برابر فشارها گفت: اگر ما روی این مسائل تبلیغی نمی کنیم به این معنی نیست که فشاری نیست، یا اینکه ما در مقابل این فشار ایستادگی نمی کنیم. ای کاش بیایید و لیست درخواست مجوزها را ببینید و نسبت به دانشگاه های دیگر و فضای عمومی مقایسه کنید. درست زمانی که بغل گوش ما در ورامین یا جاهای دیگر درگیری و چاقوکشی برای سخنران ها شد و برخورد فیزیکی شد، تشکل های ما برنامه های خودشان را با آرامش برگزار کردند. اگر از وقایعی که درهمین دو هفته اخیر، از ۱۴ آذر تا امروز، رخ داده مطلع شوید، متوجه خواهید شد که آیا ما ایستادگی کرده ایم و آیا به نفع فعالیت دانشجویی عمل کرده ایم یا خیر؟ آیا به تعهد خود عمل کرده ایم یا نکرده ایم؟
وی سپس ادامه داد: متاسفانه ما فکر می کنیم که تکثر وحشت آفرین است، ما نباید بترسیم از تکثر و چندصدایی. قطعا بدانید منش ریاست دانشگاه و من پاسخگویی است. شکی نیست که من باید پاسخگو باشم. پاسخگویی در مقابل شما وظیفه بنده و تمام مدیران حوزه فرهنگی و دانشگاه است.
باید به دانشجویان پاسخگو باشیم
مدیرکل فرهنگی دانشگاه نیز در ابتدای سخنان خود ضمن ابراز خوشحالی از برگزاری چنین جلساتی، حیات دانشگاه را در تشکیل چنین محافلی دانست و ابراز امیدواری نمود که فضای نشریات دانشجویی با همت فعالان نشریاتی به شأن و اعتلای درخور دانشگاه تهران برسد و گفت: ما زمانی می توانیم حوزه فرهنگ را به استعلاء و تعالی برسانیم که تولید محتوا و معنا و مفهوم کنیم و این محتوا، معنا و مفهوم حتما باید در گفتگو حاصل شود.
وی با اشاره به سرود دانشگاه تهران ابراز امیدواری کرد که بتوانیم دانشگاه تهران را به «شهر دین و دانش» تبدیل کنیم و سپس از نقش آفرینی دانشجویان عزیز در جای جای تاریخ پرفراز و نشیب دانشگاه یاد کرد و پس از آن بیان داشت که ما از این جهت که در راستای انجام وظایف مان باید به دانشجویان پاسخگو باشیم، باید سعی کنیم کار را به گونه ای پیش ببریم که اعتماد به مجموعه دانشگاه و مجموعه محیط دانشگاهی برگردد.
وی سپس به مشکلات عرصه فرهنگ اشاره کرد و گفت: علی رغم همه تهدیدهایی که صورت گرفته، باز نگاه یکسویه به حوزه فرهنگ وجود دارد.
محمدهادی عسکری، نشریات دانشجویی را برآیند دانش، خلاقیت و اندیشه پرشورترین خواستاران بهبود و تحول در نظام اجتماعی دانشگاه دانسته و بیان کرد: در همین فضا شاید بتوان کنشگرانی که در عرصه نشریات فعالیت می کنند را فارغ از مرشد بدانیم، یعنی ایشان انسان هایی هستند که بر اساس توسعه فردی و اجتماعی و سیاسی که داشتند، به یک مرحله ای از بلوغ رسیدند که خودشان می توانند عهده دار یک نشریه دانشجویی باشند که فرآیند درون سازی گفتگو را در دانشگاه رقم می زنند و این اتفاق میمون و مبارکی است.
چنین قانونی نداریم که اگر عکس رئیس دولت اصلاحات چاپ شود، فرد گناهکار است
در ادامه این نشست، چند نفر از مسئولین نشریات دانشجویی به بیان سوالات خود از معاون فرهنگی دانشگاه پرداختند. دکتر سرسنگی در پاسخ به طرح تخلف یک نشریه در کمیته به دلیل انتشار عکس خاتمی گفت: کمیته ناظر که درباره آن نشریه مدعی نبود که چرا عکس را چاپ کردی؟ بر اساس قانون افراد می توانند شکایت کنند و شکایت کردن به معنای محکوم بودن آن فرد نیست و شما می دانید که در همان جلسه کمیته ناظر که بحث این نشریه طرح شد، ما گفتیم اصلا چنین قانونی نداریم که اگر این عکس چاپ شده، فرد گناهکار است. درباره آن عکس هم کسی نه نشریه را توبیخی کرده و نه آن نشریه را بسته است؛ تنها یک شکایتی شده و در جلسه هم همه به اتفاق نظر گفتند اصلا این شکایت وارد نیست.
معاون فرهنگی دانشگاه سپس در پاسخ به طرح دوباره مشکلات مالی وعده داد که در همین هفته مبلغی را به نشریات دانشجویی اختصاص خواهد داد. دکتر سرسنگی در پاسخ به انتقاد از عدم برگزاری دوره های آموزشی مناسب، بیان داشت: من این قول را می دهم که ما در برگزاری کارگاه های آموزشی و کلاس های آموزشی و بازدید از خبرگزاری ها و روزنامه ها و چاپخانه ها، هیچ محدودیتی نداریم.
در انتهای این نشست، یکی از اعضای دانشجویی کمیته ناظر به بیان خواسته های نشریات دانشگاهی در ۱۲ بند پرداخت و سپس این مطالبات را به همراه دیگر مسائلی که از سوی فعالین نشریاتی طرح شده بود، به آقای دکتر سرسنگی تحویل داد.
پایان بخش نشست جمعی از نشریات دانشجویی دانشگاه تهران با مسئولین فرهنگی این دانشگاه، اهدای قاب عکس رئیس دولت اصلاحات به دکتر سرسنگی بود.
وبگاه خبری تحلیلی قلم