به نیمکت‌نشینی بازیکنان اقتصادی پایان دهیم

فرشید شاه محمدی، در میزگرد ایسنا که با موضوع بررسی بودجه ۱۴۰۰ و تاثیر آن بر تولید و صنعت برگزار شد، با بیان اینکه بودجه ۱۴۰۰ کماکان شبیه و مطابق رفتارها و بودجه های ۴۰ سال اخیر است و تحول توسعه ای قابل قبولی در آن دیده نمی شود، افزود: طی ۱۰ سال اخیر اقتصاد کشور به دلیل برخی رفتارهای اقتصادی ۳۰ درصد کوچک شده و با وجود اینکه هزار میلیارد دلار منابع مالی به این اقتصاد تزریق شده، شاخص های EPI تغییری نکرده است.

وی با بیان اینکه در زمینه نرخ تورم، نرخ بیکاری و نسبت کسری بودجه به تولید ناخالص ملی و رشد اقتصادی که تشکیل دهنده شاخص EPI هستند، آثار مثبتی را مشاهده نمی کنیم، افزود: بودجه نویسی ۱۴۰۰ هم در امتداد بودجه نویسی سال های گذشته است و انتظار دگرگونی چشمگیری از این بودجه نمی رود.

دولت به تنهایی نمی تواند مصارف را کاهش دهد/حاکمیت باید در قبال بودجه پاسخگو باشد

شاه محمدی تصریح کرد: دولت مسئول اقتصاد نیست، بلکه کل حاکمیت اعم از دولت، قوه قضائیه، نهادهای رسمی و غیررسمی همگی در قبال اقتصاد مسئولیت دارند؛ دولت به تنهایی نمی تواند سمت مصارف را کاهش دهد، زمانی که هزینه ها را کماکان زیاد و منبسط می کنیم و به دولت می گوییم تامین بودجه شود، دولت هم اینگونه بودجه نویسی می کند که بخشی از آن غیرقابل وصول است.

وی با اشاره به کشورهای عبور کرده از جنگ مانند کره، ژاپن و … که اقتصاد مقاومتی را دنبال کرده اند و سمت هزینه را کاهش داده اند، افزود: این کشورها با کاهش هزینه ها، منابع را به سمت بخش مولد هدایت کرده اند، اما ایران این چنین عمل نمی کند و اگر گاهی هم شاهد تحولات نوسانی در بخش تولید هستیم، این مسئله به صورت غیرارادی و غیر برنامه ریزی شده رقم خورده است.

 تولید ناخالص داخلی ما غیر پایدار است

عضو شورای پژوهشی اتاق بازرگانی اراک اظهار کرد: متاسفانه مولفه هایی مانند بهره وری و فناوری در تولید ملی اصلا مورد توجه قرار نگرفته و اقتصادی غیرمولد و ضعیف شکل گرفته وGDP (تولید ناخالص داخلی) ما غیر پایدار است.

وی با بیان اینکه معمولا ۵۰ درصد رشد ناخالص ملی بر عهده بهره وری(استفاده بهینه از منابع) گذاشته می شود، اما چنین چیزی را در کشور شاهد نیستیم، گفت: در سال های گذشته موسسه بهره وری ایران اعلام کرد که طی ۵۰ سال اخیر میزان بهره وری ایران صفر بوده است. بهره وری به معنای مدیریت کارآمد و توسعه فناوری است که بر اساس آن باید یک زیست فناورانه در جامعه شکل بگیرد که متاسفانه در کشورمان چنین امری را شاهد نیستیم.

وی با بیان این‌که همچنان با روش سنتی سازمان ها را اداره می کنیم، نسبت به از دست رفتن بخشی از بنگاه های مولد واکنش خاصی نشان نمی دهیم و به خروج بسیاری از نیروهای متخصص که یکی از ارکان توسعه اقتصادی هستند، حساسیت آنچنانی نداریم به ایسنا گفت: یکی از بزرگترین کشورهایی هستیم که در زمان صلح نیروهای انسانی کارآمد خود را از دست می دهیم. ۵۰ درصد GDP از طریق بهره وری احراز می شود، یعنی سرمایه انسانی، سرمایه اقتصادی و بهره وری در تحقق GDP موثر است.

شاه محمدی با تاکید بر اینکه بهره وری بخش پنهان توسعه است ولی متاسفانه به آن توجهی نداریم، بیان کرد: به عنوان مثال اگر خواهان تحقق ۴ درصد رشد اقتصادی در سال آینده هستیم باید دو درصد آن را از طریق افزایش سرمایه انسانی و افزایش سرمایه اقتصادی رقم بزنیم و دو درصد را از طریق بهره وری محقق کنیم، اما چنین چیزی در کشور نداریم و مرتبا سعی می کنیم با اهرم سرمایه این رشد را رقم بزنیم و در حال حاضر که با کمبود سرمایه روبرو هستیم به طور قطع یقین رشد اقتصادی نخواهیم داشت.

از اقتصاد نفتی عبور نکرده‌ایم

شاه محمدی با اشاره به اینکه لایحه بودجه ۱۴۰۰ بر مبنای فروش دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت به قیمت ۴۰ دلار پیش بینی شده است، گفت: قیمت ارز در شرایط کنونی ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان است و با توجه به کسری بودجه قطعا این رقم تغییر خواهد کرد، البته این رقم ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومانی که با ارز تعادلی و ارز موجود بازار فاصله هنگفتی دارد، قطعا منشاء فسادها و رانت های بزرگی می شود.

وی بیان کرد: افرادی که امروز مدعی هستند ما در حال حرکت به سمت اقتصاد بدون نفت هستیم، کاملا در اشتباهند. برای تحقق اقتصاد بدون نفت ۱۲ شاخص تعریف شده است.

به گفته وی، اقتصاد نفتی دارای ویژگی هایی چون رشد اقتصادی کم، ضعف رفاه اجتماعی، فساد مالی، سلطه فرهنگ رانت جویی و تلاش مردم برای به دست آوردن منابع مالی درشت با استفاده از ابزارهایی چون بورس، سطح بالای بیکاری، نقض شدید قانون و … است که متاسفانه ما این موارد را در کشور شاهد هستیم و این شرایط نشان می دهد که اقتصاد ما اقتصادی نیست که از نفت عبور کند یا عبور کرده باشد و کماکان اقتصاد ما متکی بر نفت است.

مطالبه گری نادرست سوق دهنده حاکمیت به سمت ایجاد تورم

عضو شورای پژوهشی اتاق بازرگانی اراک تصریح کرد: منابع درآمدی کشور متزلزل است و این امر ناشی از فشار مطالبه گران در بعد مصارف است، زمانی که متقاضیان و مردم حاضر نیستند خود را برای اقتصاد مقاومتی آماده کنند و هزینه های عبور از این بحران را بپذیرند، در واقع با دست خود، دولت و قانون گذار را به سمت ایجاد تورم سوق می دهیم.

وی بیان کرد: بسیاری از کشورها در زمان ضعف اقتصاد خود به سمت استفاده از منابع جهانی و بانک جهانی گرایش پیدا می کنند، چراکه این منابع و وام ها کم بهره و طولانی مدت است و حتی کشورهایی هم که اقتصاد قوی دارند با استفاده از این منابع، اقتصاد خود را به شکوفایی می رسانند، اما ایران در این مورد کاملا در محدودیت قرار دارد، منابع زیادی در خارج کشور وجود دارد، اما به دلیل مشکلات ناشی از FATF و تحریم ها امکان بهره مندی از این ظرفیت را نداریم و اگر گشایشی معجزه آسا در جامعه و در سپهر سیاست ایران اتفاق نیفتد، رشد اقتصادی نخواهیم داشت و EPI تنزل خواهد کرد.

شاه محمدی با بیان اینکه طبق برنامه چهارم توسعه کشور تا افق ۱۴۰۴ باید سالانه ۸ درصد رشد اقتصادی رقم می خورد تا به جایگاه اقتصاد اول منطقه دست یابیم، افزود: برای تحقق این ۸ درصد باید سالانه ۱۶ میلیارد دلار سرمایه گذاری می کردیم، اما در سال ۱۳۹۶ مسئولین اعلام کردند که ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری در این رابطه نیاز است و مسلما در صورت نداشتن چنین منابع مالی، رشد اقتصادی امری دست نیافتنی تلقی می‌شود.

چشم اقتصاد به سیاست است

وی بیان کرد: روند کنونی اقتصاد کشور روندی است که طی ۴۰ سال اخیر تعقیب شده است، اجازه داده ایم که تورم مزمن شکل بگیرد و رشد اقتصادی به شدت نوسان داشته باشد، بنابراین هیچ دارو و تجویز معجزه آسایی برای بهبود وضعیت اقتصادی موجود وجود ندارد، بویژه اینکه همواره تغییرات اقتصادی و چرخه ثروت یک فرایند طولانی مدت است. مسلما دولت های بعدی هم این روند را دنبال می کنند، مگر اینکه در فضای سیاسی کشور اتفاق عجیبی حادث شود. البته با توجه به انتخابات ریاست جمهوری سال آینده، قطعا اقتصاد از این فضا متاثر و کُند می شود و از طرفی در سیاست خارجی نیز مشکلاتی در رابطه با آمریکا مطرح است که باید دید چه اتفاقی در این حوزه رقم می خورد.

عضو شورای پژوهشی اتاق بازرگانی اراک افزود: جنگ ها معمولا موجب از دست رفتن منابع ملی می شوند، در واقع در جنگ های فیزیکی منابع از دست می روند و پیامد آن تورم و فقر و بیکاری است.

وی افزود: کشور ما در حال حاضر دوباره در معرض یک جنگ تحمیلی و ناخواسته سیاسی اقتصادی قرار گرفته است، ما این جنگ را نمی خواستیم و در واقع در موضوع برجام اعلام کردیم که خواهان ورود به جامعه بین المللی هستیم. در حال حاضر تا زمانی که در حال جنگ هستیم، حقیقتا سیاستگذاران نمی توانند برنامه مدونی برای اقتصاد تدوین کنند و بهبود این وضعیت از اراده یک طرف خارج است و باید به این مسئله هم توجه داشت.

ضرورت خروج سریع از زیر سایه جنگ سیاسی و اقتصادی/به نیمکت نشینی بازیکنان اقتصادی پایان دهیم

این فعال اقتصادی اظهار کرد: باید در اولین فرصت خود را از زیر سایه این جنگ بیرون بیاوریم و سهم مان از اقتصاد بین الملل بگیریم و استانداردهای بین المللی بانکداری، صنعت و حکمرانی را ارتقا دهیم. در حال حاضر ما بر اساس مدل خودمان رفتار می کنیم که این مدل نقص های بسیاری دارد و می توانیم در تعامل با دنیا این نقص ها را برطرف کنیم.

وی تاکید کرد: برای اینکه در زمره کشورهای صادرکننده جای بگیریم باید مجهز به تکنولوژی ممتاز جهان باشیم، باید بتوانیم استانداردهای جهانی را دریافت کنیم و بهره ور باشیم، اما زمانی که از این ابزارها محروم هستیم، ممکن است در عرصه صادرات به سمت صادرات اقلام دارای سوبسید حرکت کنیم، اما مسلما آمادگی ورود به اقتصاد جهانی سالم را نخواهیم داشت، مثل بازیکنی که همواره در کنار زمین نیمکت نشین بوده و وقتی به زمین وارد می شود توان دویدن ندارد چون ماهیچه های او ضعیف شده، پس برای اینکه اقتصاد کشور را شکوفا کنیم غیر از مسئله رفع تحریم ها و FATF باید به فضای کسب و کار کشور اهمیت بدهیم.

شاه محمدی با اشاره به رتبه فعلی فضای کسب و کار در کشور و با بیان این مطلب که قدم برداشتن در این اقتصاد بسیار دشوار است، ابراز عقیده کرد: در این شرایط فرار سرمایه از بخش مولد به بخش غیرمولد رخ می دهد، بنابراین باید فضای کسب و کار را طبق ۱۰ شاخص بین المللی ارتقا ببخشیم، کما اینکه بحرین و عربستان توانسته اند خودشان را بر اساس این شاخص ها بالا بکشند.

انتهای پیام