سینما برای فرهنگ شهرنشینی چه کرد؟

گروه فرهنگی: رامین حیدری فاروقی (پژوهشگر، مدرس، مستندساز و از فعالان موثر در حوزه محیط زیست) درباره نقش و جایگاه مدیریت پسماندها در توسعه پایدار و حفظ محیط زیست عنوان کرد: سال‌ها پیش که در حوزه مدیریت توسعه در هند، چند کشور آفریقایی و چین پژوهش می‌کردم، تعریفی ساخته بودم برای توسعه علمی تحت این عنوان که «توسعه، کم کردن فاصله‌هاست» و یکی از این فاصله‌ها که باید آن را تعدیل کرد، نسبت انسان و محیط و موقعیت او در شهر است. به عنوان یک شهروند، با دیگران، با گذشته، با آینده، با مدیران و با طراحی ایده و اجرای هم‌آهنگِ شهرِ پایدار، شهرِ بالنده، شهرِ صاحب شهروند که مکان ازدحام جمعیت نباشد، اجتماع باشد. در چنین شهری، شهروند کسی است که از حق و مسئولیت خود در قبال خود و دیگری آگاه است و می‌داند فرق است میان مصرف متعادل منابع با رفتن به سمت اتمام آن‌ها. وی ادامه داد: باتوجه به افزایش جمعیت و مصرف روزافزونِ همه چیز، لازم است بتوانیم منابع را از چرخه خارج نکنیم و آن‌ها را بارها مورد استفاده قرار دهیم. برای نیل به چنین هدفی، توسعه زیرساخت‌ها و ارتباط خلاق و مستمر شهروندان با مدیران حوزه‌های مدیریت شهری بسیار مهم است. حیدری فاروقی با اشاره به اینکه بیان خلاقِ وضعیت موجود و موقعیتِ مطلوب در محیط‌های آموزشی و رسانه‌ها اهمیت تعیین‌کننده دارد، افزود: اگر هم‌جهت و همراه و تکیه داده بر رفتارهای ملموس مدیریت شهری باشد این امر محقق می‌شود. کارگردان مستند «خشت بهشت» درباره نقش و جایگاه کاهش پسماندها در فرایند مدیریت پسماندها نیز توضیح داد: روشن است که همه چیز از تولید و شکل عرضه شروع می‌شود و بعد نوبت می‌رسد به شکل و میزان مصرف و چگونگی تولید پسماند و اندازه آن تا بشود مدیریت‌اش کرد و از آن استفاده کرد. 

او اضافه کرد: تولید بی‌قواره و بسته‌بندیِ غیرعلمی و مصرف بی‌رویه و عدم آگاهی و امکان تفکیک پسماندتر و خشک و صنعتی و… فرایند معیوب ترسناکی است که می‌رود تا ما را در زباله غرق کند. من به عنوان یک شهروند باید بدانم که هر حرکت کوچک من برای کاهش هر درصدی از تولید و عرضه پسماند در کنار دیگران به آمار متفاوتی از عملکرد ختم خواهد شد. فعلاً مدیریت این حجم از پسماند و شتاب آن، مدیریت پسماند را مدام در موقعیتِ مدیریت بحران قرار می‌دهد. حیدری فاروقی در پاسخ به این سوال که ضرورت آموزش مدیریت پسماند به کودکان و زنان خانه‌دار چیست نیز عنوان کرد: همه از کودک تا کهنسال باید بدانیم چه خبر است و جنسیت نمی‌شناسد. همه باید به یک فهم مشترک برسیم و مشوق هم در رفتار درست باشیم نه مانع هم. و البته معلوم است که مدرسه و رفتار حاکم بر آن می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد. بچه‌ها باید به شکلی بدیهی به رفتارِ درست در زمینه تولید و تفکیک پسماند خو بگیرند و در عمل به آن عادت کنند و نمی‌شود به حرف و توصیه اکتفا کرد. او درباره این موضوع که طراحی و خلق شخصیت‌های مناسب جهت آموزش‌های مدیریت‌های پسماند و محیط زیست چه میزان موثر است، گفت: نقش ساز و کارها و ظرفیت‌های فرهنگی هنری تعدیل و تشدید است، آن‌ها نقش مکمل و یادآور دارند یا می‌توانند موج‌هایی ایجاد کنند اما نمی‌توانند در حضوری منقطع و گاه و بی‌گاه به نهایت کارآیی برسند. اطلاع‌رسانی خلاق باید مستمر و متنوع و همراه با پویش‌های عملی و ملموس انجام شود و اگرنه کارآیی‌اش کمتر از ظرفیتِ آن خواهد بود. خلق شخصیت جذاب باید یادآور چیزی باشد که رخ داده نه آن‌که قرار است روزی رخ دهد. 
این پژوهشگر ادامه داد: مردم زیاد از این چیزها دیده و شنیده‌اند و اثربخشی همه چیز به شکلی کاهش پیدا کرده است و باید بر اساس نقشه و راهبرد و با کمک اهل ذوق و فن کار پیوسته و دامنه‌دار و پیگیر انجام داد. 
وی در پایان درباره ضرورت تولید و انتشار انیمیشن‌های مدیریت پسماند در سیما و شبکه‌های اجتماعی عنوان کرد: اگر خوب طراحی و اجرا شوند و با مدیریت پیشرو و عملکرد عینی مسئولین و مجریان طرح‌های توسعه‌ای همراه باشد، اثر بخشی و کیفیت عملکردها را بالا می‌رود. وی افزود: مشکل فعلی ما حرکت‌های موجی و مقطعی و فراموشکاری است و عادت نداشتن به تداوم که دلایل اصلی آن نداشتن نقشه‌های علمی مرحله‌بندی شده و کوتاه بودن عمر مدیریت‌هاست که جسارت برنامه‌ریزی جامع را از مدیر و استراتژیست و هنرمند گرفته است. به نظرم انجمن‌های اولیاء و مربیان به عنوان پارلمان‌های کوچک که معلم و دانش‌آموز و والدین دارای مشاغل مختلف را در کنار هم قرار می‌دهد، بهترین سکو برای انجام تغییر در آموزش مهارت‌های شهروندی است. مجموعه انیمیشن «کاپی دوست زمین» در حال حاضر مراحل اولیه ساخت و تولید خود را سپری می‌کند و قرار است از نیمه زمستان سال جاری از سیما و شبکه‌های اجتماعی پخش شود.