اگر قرار باشد هزینه فعالیت‌های تبلیغاتی انتخابات را به آنچه در قوانین مربوطه، مجاز شناخته شده است محدود کنیم، باید کار را از برآورد هزینه چاپ تراکت، جزوه، زندگی‌نامه، بروشور و کارت آغاز کرد. بهترین مکان برای این برآورد قیمت – در تهران – میدان انقلاب است زیرا می‌توان کار را با تیراژ بالا و مناسبت‌ترین قیمت سفارش داد. چاپ هر ۱۰ هزار تراکت قطع A۴ – قطع مجاز در تبلیغات انتخاباتی ۱۵*۲۰ یعنی کمی بزرگ‌تر از A۴ است – با کاغذ گلاسه یک میلیون تومان و با کاغذ معمولی ۹۰۰ هزار تومان هزینه دارد. به این ترتیب منطقی است که داوطلب نمایندگی مجلس در شهر تهران با درنظرگرفتن جمعیت حدود هشت‌میلیونی این شهر و مناطق ۲۲ گانه شهرداری – ۱۳۴ ناحیه شامل تهران، ری و تجریش – اقدام به چاپ و توزیع یک میلیون تراکت و برای آن ۱۰۰ میلیون تومان هزینه کند. در نظر داشته باشید چاپ ١٠ هزار بروشور نیز حدود دو میلیون تومان هزینه دارد و اگر داوطلب نمایندگی در تهران فقط ۵۰۰ هزار بروشور نیز چاپ و توزیع کند، باید برای آن ۱۰۰میلیون تومان بپردازد. چاپ بنر هم برای تیراژهای بالا‌تر از ۴۰۰ متر، متری ۵ هزار تومان است. پس اگر قرار باشد ۵۰۰ بنر با سایز ۲*۳ چاپ شود، حدود ۱۵ میلیون هزینه دارد.
آفتاب، شرق در ادامه نوشته است: بخش دیگری از هزینه‌های انتخاباتی مربوط به راه‌اندازی ستاد‌ها است. بر اساس ماده ۶۳ قانون انتخابات، هر کاندیدا می‌تواند در هر بخش، شهر، شهرستان و مناطق شهرداری – در شهرهای بزرگ- یک ستاد انتخاباتی دایر کند و بیش از آن، تخلف محسوب می‌شود. بر این پایه داوطلب نمایندگی در تهران باید نسبت به تأسیس ۲۵ ستاد انتخاباتی اقدام کند و برای این کار به‌طور معمول مغازه‌هایی در سطح شهر اجاره می‌شوند و هزینه اجاره ١٠روزه یک مغازه در تهران، به‌طور میانگین یک‌میلیون‌و۵٠٠ هزار تومان است. این یعنی حدود ٣٧ میلیون تومان صرف اجاره مکان ستاد‌های انتخاباتی خواهد شد.
اگر در هر ستاد انتخاباتی دو نفر مسئول قرار داده شود که برای هر روز فعالیت فقط ۵۰ هزار تومان دریافت کنند، ۲۰ میلیون تومان نیز صرف دستمزد – ۵۰ نفر مستقر در ۲۵ ستاد انتخاباتی و برای هشت روز کار – خواهد شد.
فرض کنید برای هریک از این ۲۵ ستاد، روزانه پنج کیلو شیرینی و ۲۰ کیلو میوه مصرف شود، با احتساب شیرینی دانمارکی هر کیلو ۱۱ هزار تومان و میوه هر کیلو – به‌طور میانگین- چهار هزار تومان، نزدیک به سه میلیون دیگر نیز هزینه می‌شود.
یکی دیگر از شیوه‌های تبلیغ انتخاباتی که در قانون دیده شده است، برگزاری اجتماعات، گردهمایی و همایش، همچنین سخنرانی و جلسات پرسش و پاسخ در محیط‌های غیردولتی است.
برای برآورد قیمت در این بخش نیز باید سراغ مراکز همایش و هتل‌ها رفت تا روشن شود میانگین قیمت برای دراختیارگرفتن یک سالن با ظرفیت حدود ۵۰۰ نفر و امکانات لازم، هفت میلیون تومان و با ظرفیت حدود ۳۰۰ نفر، چهار میلیون تومان است که البته باید منوی هزینه پذیرایی را نیز به آن اضافه کرد. با این حساب اگر هر کاندیدا فقط یک گردهمایی ۵۰۰ نفری، آن هم به صرف عصرانه برگزار کند، باید ۱۰ میلیون تومان برای آن در نظر بگیرد. تا اینجای کار و با فرض نزدیک به محال صرف‌نشدن هیچ پولی برای میهمانی‌های ناهار و شام، تبلیغات بیش از اندازه، چاپ پوستر و اقلام تبلیغاتی غیرمعمول و… به رقم ۲۸۵ میلیون تومان می‌رسیم. نکته قابل‌توجه این است که رقم به‌دست‌آمده برای تبلیغات یک‌هفته‌ای و قانونی است و اگر قرار باشد بر اساس شواهد موجود از هم‌اکنون نسبت به این هزینه‌کردن‌ها اقدام شود، تا روز انتخابات حتما از یک میلیارد تومان هم خواهد گذشت!
قراردادن این رقم در کنار حقوق ماهانه حدود چهار‌میلیون تومان نمایندگان نیز جالب‌توجه است و نشان می‌دهد هر نماینده با پس‌انداز همه دریافتی خود در کل دوره نمایندگی، حدود نیمی از منابع مالی لازم برای تبلیغات انتخابات دور بعد را تأمین کرده و برای مابقی آن به منابع دیگری نیاز دارد و شفافیت این منابع محل سؤال این روزهای مردم است.
در شهرستان ها فرض کنید یک کاندیدا از اکنون تا انتخابات به ١٠ بهانه و در ١٠ مراسم، هزینه پذیرایی از ۲۰۰ نفر را بر عهده بگیرد. از آنجایی که پرس چلوکباب کوبیده یا جوجه‌کباب معمولی با ماست و نوشابه کمتر از ۱۵ هزار تومان نخواهد بود، خواهیم دید که حدود ۳۰ میلیون تومان هزینه می‌شود. پرداختن به امور خیریه نیز از دیگر روش‌های معمول در شهرهای کوچک است که داوطلبان نمایندگی در مجلس از آن غافل نمی‌شوند. لازم به ذکر است که بسیاری از نمایندگان همیشه بعد از انتخابات‌ها درباره تخلفاتی از جنس خرید رأی از سوی رقبایشان نیز گلایه‌ها دارند و به همین خاطر در محاسبه هزینه‌های انتخاباتی نباید از کنار کارهای غیرقانونی به‌سادگی گذشت.
اگر از این بگذریم که چرا چنین مبالغی برای قرار‌گرفتن در پستی صرف می‌شود که در چهار سال نصف هزینه انجام‌شده درآمد دارد؛ باید به این پرسش‌ها پاسخ دهیم که داوطلبان در هر انتخابات پول مورد‌نیاز را از کجا تأمین می‌کنند و از چه کسانی کمک می‌گیرند؟ برای جبران این کمک‌ها چطور عمل خواهند کرد و از منابع و منافع چه کسانی مایه خواهند گذاشت؟ اینها همان سؤالاتی است که پس از هشدارهای اخیر پررنگ‌تر از قبل شده و پاسخ‌دادن به آن یک مطالبه مردمی است.
