راز مرگ لودویگ بولتزمان

عرفان کسرایی 

Der große österreichische Physiker hinterließ vor seinem Selbstmord keinen Abschiedsbrief. Daher ist der Anlass seines Suizids unbekannt. Von den meisten Wissenschaftshistoriker wird ein Zusammenhang zwischen Boltzmanns Depressionen und der Ablehnung seiner Atomistik vermutet.
Karl Popper hat in seinem Buch “Ausgangspunkte: meine intellektuelle Entwicklung” die Vermutung geäußert, dass der Grund für Boltzmanns Selbstmord etwas mit einem Problem der Physik zu tun hätte, das er nicht lösen konnte.* Entropie!

لودویگ بولتزمان در زمان خودکشی در ۵ سپتامبر سال ۱۹۰۶ هیچ یادداشتی از خود باقی نگذاشت. از نظر تاریخی دلیل خودکشی وی هیچگاه روشن نشد. برخی گفتند افسردگی؛ دیگران یأس ناشی از مناقشات نظریه جنبشی گازها و ترمودینامیک آماری را دلیل خودکشی بولتزمان دانستند. کارل پوپر حدس می زد که خودکشی بولتزمان به مساله ای در فیزیک باز می گشته که وی گمان می کرده در آن ناکام مانده است. (فیشر؛ ۱۹۹۳) آنتروپی!

*Fischer, Ernst Peter. “„Was ist Leben?”-mehr als vierzig Jahre später.” Einleitung zu Erwin Schrödinger (1993).

In diesem Haus “Ples, No.76, Duino” beging 5 September 1906 Ludwig Boltzmann Selbstmord.

ساختمانی که بولتزمان؛ فیزیکدان و فیلسوف بزرگ اتریشی در سال ۱۹۰۶ در آن دست به خودکشی