پلاس، مرکز آمار ایران با انتشار نتایج طرح آمارگیری از گذران وقت نقاط شهری کشور در سال ۹۹-۱۳۹۸ اطلاعاتی را در اختیار عموم گذاشته که می‌توان با استفاده از آن، یک روز یک فرد ایرانی را توصیف کرد. این طرح مربوط به دوره یک‌ساله‌ای است که از پاییز ۱۳۹۸ آغاز می‌شود و تا پایان تابستان ۱۳۹۹ را پوشش می‌دهد.
فکر می‌کنید بیشترین زمانی که ما مردم ایران به‌طور متوسط به آن اختصاص می‌دهیم، مربوط به چه فعالیتی است؟ کار؟ گذران وقت با خانواده، مطالعه؟
بیشترین زمانی که هر فرد ایرانی به‌طور متوسط در طول یک شبانه‌روز به آن اختصاص می‌دهد مربوط به فعالیت‌هایی مانند خوابیدن، خوردن و آشامیدن، مراقیت‌های بهداشتی – پزشکی و سفر مرتبط با فعالیت‌های رسیدگی و خودمراقبتی یا به‌طور کلی «رسیدگی و خودمراقبتی» است یعنی ۱۱ ساعت و ۳۴ دقیقه در هر ۲۴ ساعت.
مرکز آمار ایران برای انحام این طرح آمارگیری، همه فعالیت‌هایی را که یک فرد در طول یک شبانه‌روز انجام می‌دهد، براساس طبقه‌بندی فعالیت‌های بین‌المللی گذران وقت یا ICATUS به ۹ گروه اصلی تقسیم می‌کند.
این ۹ گروه شامل «اشتغال و فعالیت‌های مرتبط برای مزد»، «تولید کالاها، برای استفاده نهایی خود»، «خدمات خانگی بدون مزد، برای اعضای خانوار و خانواده»، «خدمات مراقبتی بدون مزد، برای اعضای خانوار و خانواده»، «کار داوطلبانه بدون مزد، کارآموزی و سایر کارهای بدون مزد»، «یادگیری»، «معاشرات، ارتباط، مشارکت اجتماعی آداب و رسوم دینی»، «فرهنگ، فراغت، رسانه‌های گروهی، تمرین‌های ورزشی» و «رسیدگی و خودمراقبتی» هستند.
برای محاسبه میانگین ساعت‌های صرف شده در هر گروه، جمع این ساعت‌ها بر جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر، تقسیم می‌شود. بر این اساس، هر ایرانی به‌طور متوسط، ۱۱ ساعت و ۳۴ دقیقه در روز را صرف «رسیدگی و خود مراقبتی» می‌کند. رتبه دوم گذران وقت، مربوط به «فرهنگ، فراغت، رسانه‌های گروهی و تمرین‌های ورزشی» است که به‌طور متوسط، چهار ساعت و ۱۹ دقیقه از وقت ایرانیان را می‌گیرد.
روزانه به‌طور متوسط، ۲ ساعت و ۵۱ دقیقه به «خدمات خانگی بدون مزد برای اعضای خانوار و خانواده» و ۲ ساعت و ۴۶ دقیقه نیز به «اشتغال و فعالیت‌های مرتبط برای مزد» تعلق می‌گیرد.
هر ایرانی به‌طور متوسط یک ساعت و ۳۶ دقیقه در روز را به «معاشرت، ارتباطات، مشارکت اجتماعی و آداب و رسوم دینی» اختصاص می‌دهد. ایرانی‌ها برای «خدمات مراقبتی بدون مزد برای اعضای خانوار و خانواده» روزانه ۲۵ دقیقه و برای «یادگیری» روزانه ۲۳ دقیقه اختصاص می‌دهند.
کمترین زمان در شبانه‌روز برای «تولید کالا برای استفاده نهایی» و «کار داوطلبانه بدون مزد، کارآموزی و سایر کارهای بدون مزد» صرف می‌شود یعنی به‌ترتیب چهار و ۲ دقیقه.
تفاوت وقت‌گذرانی بین زنان و مردان
اگر گذران وقت را برای زنان و مردان به‌طور جداگانه بررسی کنیم، مهم‌ترین تفاوت قابل مشاهده، در زمان صرف شده برای اشتغال و کار خانگی بین زنان و مردان است.
به‌طور متوسط هر زن ایرانی حدود چهار ساعت و ۴۶ دقیقه در طول شبانه‌روز را به «خدمات خانگی بدون مزد برای اعضای خانوار و خانواده» اختصاص می‌دهد، اما این زمان برای مردان تنها ۵۳ دقیقه یعنی کمتر از یک ساعت است. در مقابل، مردان به‌طور متوسط چهار ساعت و ۵۹ دقیقه را به «اشتغال و فعالیت‌های مرتبط برای مزد» اختصاص می‌دهند، اما زمان صرف شده زنان در این گروه، به‌طور متوسط ۳۸ دقیقه است، یعنی کمی بیشتر از نیم ساعت.
با این حال، آیا واقعاً ایرانی‌ها روزانه تا این حد کم کار می‌کنند و زمان محدودی را به فعالیت‌های شغلی اختصاص می‌دهند؟ برای پاسخ می‌توانیم گذران وقت را در بین دو گروه شاغل و بیکار، بررسی کنیم.
ایرانی‌ها چند ساعت کار می‌کنند؟
با بررسی الگوی گذران وقت در بین جمعیت شاغل مشخص می‌شود که زمان صرف شده برای «اشتغال و فعالیت‌های مرتبط با مزد» در افراد شاغل، به‌طور متوسط هفت ساعت و ۲۵ دقیقه در شبانه‌روز است که به هشت ساعت کاری که به‌طور معمول از یک فرد شاغل انتظار می‌رود، فاصله چندانی ندارد.
زمان صرف شده برای «اشتغال و فعالیت‌های مرتبط با مزد» در افراد شاغل، به‌طور متوسط هفت ساعت و ۲۵ دقیقه در شبانه‌روز است که به هشت ساعت کاری که به‌طور معمول از یک فرد شاغل انتظار می‌رود، فاصله چندانی ندارد.جمعیت بیکار در مقایسه با جمعیت شاغل، سه ساعت و ۳۶ دقیقه بیشتر برای گروه «فرهنگ، فراغت، رسانه‌های گروهی و تمرین‌های ورزشی» وقت می‌گذارند، یعنی به‌طور متوسط ۶ ساعت و ۵۲ دقیقه در طول شبانه‌روز.
مدت زمانی که جمعیت بیکار به «رسیدگی و خودمراقبتی اختصاص می‌دهند ۱۲ ساعت و ۳۰ دقیقه است؛ یعنی یک ساعت و ۴۶ دقیقه بیشتر از جمعیت شاغل. اگر افراد شاغل را براساس وضعیت شغلی‌شان بررسی کنیم نیز به نتایج جالبی می‌رسیم. تنها گروهی که در شبانه‌روز، بیش از هشت ساعت را به فعالیت‌های شغلی اختصاص می‌دهند، افراد «مزد و حقوق بگیر در بخش تعاونی» هستند.
