قلم: برخی مقامات ارشد کنگره با آگاهی بر اینکه قادر به توقف برنامه جامع اقدام مشترک نیستند به کاخ سفید چراغ سبز آغاز اجرای آن را در ماههای آینده دادهاند.کنگره قرار است تا ضرب الاجل ۱۷ سپتامبر درباره توافق هسته ای ایران و کشورهای ۱+۵ رای گیری کند و هنوز مشخص نیست که مخالفان در سنا بتوانند ۶۰ رای را برای کُشتن توافق کسب کنند و حتی در صورت کسب این تعداد آراء کاخ سفید مطمئن است که مخالفان قادر نیستند دو سوم اکثریت آرا در هر دو مجلس کنگره را برای بی اثر کردن وتوی رئیس جمهور کسب کنند.
با این حال رد توافق در کنگره اولین حرکت از سلسه چالشهایی است که سرنوشت توافق تاریخی را برای سالهای نامعلومی در آینده نامشخص میکند و به جاهطلبانه ترین تلاش باراک اوباما در سیاست خارجی آسیب میزند.
هر چند به نظر می آید که توافق از مخالفت کنگره پیروز خارج شود، اما مخالفان برای تغییر و یا بدنام کردن آن در طی مسیر در حال برنامهریزی هستند. نامزدهای جمهوریخواه آمریکا علیه توافق متحد هستند. حتی در صورتی که از این موانع عبور کند، توافق در زمان اجرای آن ممکن است با مشکل مواجه شود، و این در صورتی که تخلف آشکاری از سوی ایران بروز کند همچون یک اختلاف اساسی درباره بازرسی ها ممکن است بروز کند.
ریچارد نفیو از مذاکره کنندگان سابق آمریکا می گوید: حتی اگر اجرای اولیه به خوبی پیش برود، همواره احتمال بروز برخی بی نظمیها و یا مسائل پنهان وجود دارد.
دولت آمریکا به همین دلیل درصدد است تا یک دیپلمات ارشد را که از طرف وزارتخانه های انرژی و خزانهداری مورد حمایت است مسئول نظارت بر مرحله اول اجرای توافق منصوب کند.
توافق پیچیده هسته ای که بین ایران و ۶ قدرت جهانی در ۱۴ جولای در وین پایتخت اتریش کسب شد و پس از آن در شورای امنیت سازمان ملل مورد تایید قرار گرفت تلاش دارد فعالیت های هسته ای ایرران را دست کم برای یک دهه محدود کند و در ازای آن تحریم های بین المللی اقتصادی علیه این کشور را تعدیل کند.
به گفته مقامات دولت آمریکا ایران تا اواسط سال ۲۰۱۶ میلادی در صورتی که به تعهدات هستهای خود عمل کند به ۵۵ میلیارد دلار از دارایی های بلوکه شده خود دسترسی پیدا می کند.
حامیان اوباما توافق هسته ای را بزرگترین دستاورد وی در سیاست خارجی و یکی از مهم ترین دستاوردهای دیپلماتیک در طی دهه های اخیر محسوب میکنند. مخالفان توافق استدلال می کنند که ایران با رفع سریع تحریم ها به سرعت منتفع می شود و اجازه دارد تا اورانیوم را در صورتی که تصمیم بگیرد پس از ۱۰ تا ۱۵ سال آینده به سطح بالایی غنی سازی کند.