گروه اقتصادی: یکی از رخدادهایی که بعد از همه‌گیری کرونا در بسیاری از نقاط جهان به خصوص کشورهای غربی خبرساز شد، حوادثی بود که در سایر کشورها در خصوص تامین اقلام اساسی به اقصی نقاط جهان مخابره شد.
شیوع کرونا در اروپا و امریکا علاوه بر خلق صحنه‌های ناراحت‌‌کننده از بیماری و تبعات بهداشتی و درمانی برآمده از آن، تصاویری از غارت فروشگاه‌ها و صف‌هایی را در این کشورها پیش چشم جهان قرار داد، که پیش از این تصورش سخت بود. یکی از دلایل وقوع این حوادث و تصاویر جدای از فرهنگ رفتاری و اجتماعی مردم، نحوه تامین و توزیع اقلام اساسی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای بود که نقش این رنجیره به هم پیوسته را در جوامع مختلف بیشتر از قبل نمایان می‌کرد.
یک روی سکه آرامش بازارهای مصرفی کشورمان بر آمده از فرهنگ متعالی مردم است که همواره در زمینه مشارکت‌های عمومی نقش برجسته‌ای از خود به یادگار گذاشته‌اند. مردم ایران که دهه‌های اخیر همواره با مشکلات بر آمده از جنگ ۸ساله تحمیلی، تحریم‌های اقتصادی و تنگناهای مالی و اقتصادی فراوانی روبه رو بودند با ارایه رفتاری فرهیخته نشان دادند که در برابر کمبودها و کاستی‌ها رفتاری ارزنده و مطلوب از خود ارایه می‌دهند.
اما روی دیگر سکه این رفتارهای مطلوب اجتماعی و فردی به دلیل وجود شبکه‌ای مویرگی و به هم پیوسته در حوزه پخش اقلام اساسی و کالاهای مصرفی است که باعث شد خانواده‌های ایرانی با کمترین نگرانی از توزیع اقلام اساسی، دوران کرونا و تحریم‌های اقتصادی را پشت سر بگذارند. یکی از ارکان اصلی این شبکه مویرگی کالاهای اساسی و اقلام مصرفی، شرکت به‌پخش است که تلاش کرد با ایجاد شبکه‌ای به هم پیوسته و مویرگی که از بزرگ‌ترین فروشگاه‌های زنجیره‌ای در پایتخت و کلان‌شهرها تا کوچک‌ترین واحدهای صنفی در مناطق دور افتاده و مرزی کشور را شامل می‌شد، نیازهای مورد نیاز مردم را در کوتاه‌ترین زمان و با کمترین نوسان در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهد.
شرکت به‌پخش با به کارگیری مجموعه توانمندی‌های اجرایی و لجستیکی خود بلافاصله پس از آغاز پاندومی کرونا روند تامین اقلام مورد نیاز مردم را در کمترین زمان و با استفاده از روش‌های برخط در اختیار آنان قرار داد. این هارمونی و هماهنگی یکی از بهترین نمونه‌های توزیع اقلام اساسی را در سطح جهان در ایران شکل داد، بدون اینکه تصاویر زشتی که در برخی کشورها از حمله به فروشگاه‌ها و غارت اموال فروشگاه‌ها به ثبت رسید در ایران تجربه شود. در جریان این گزارش با استفاده از اخباری که در رسانه‌های غربی منتتشر شده تلاش شده نوری به ابعاد پنهان مشکلات پخش در برخی کشورهای غربی تابانده شود.
سکانس نخست؛ زمانی برای نگرانی
حدود یکسال از آمدن مهمان ناخوانده‌ای بر روی کره زمین می‌گذرد و مردم کم‌کم به زندگی در کنار ویروس کرونا عادت کرده‌اند. این ویروس سبک زندگی مردم جهان را تغییر داده و در کنار تاثیرات منفی بسیاری که داشته، مسائلی را که پیش از این به چشم نمی‌آمدند یا حتی عکس آنها تصور می‌شد، نمایان کرده است.همان‌طور که بعد از ظهور و بروز کرونا نظام بهداشتی بسیاری از کشورهای قدرتمند و ثروتمند جهان در پی شیوع این ویروس در هم شکسته و اقتصاد و سیاست در بسیاری از این کشورهای به اصطلاح جهان اولی با چالش‌های جدی مواجه شد در حوزه توزیع اقلام اساسی و مصرفی مردم نیز تصاویری مخابره شد که تا پیش از آن شاید برای بسیاری از تحلیلگران نیز باور کردنی نبودند. در این شرایط کشورهای متحد پشت هم را خالی کردند و با در نظر گرفتن منافع شخصی تا مرز جدایی پیش رفتند.
نمونه بارز یک چنین مشکلاتی مسائلی بود که برای کشور ایتالیا به عنوان یکی از اعضای مهم اتحادیه اروپا ایجاد شد و بازتاب‌های زیادی در سطح افکار عمومی جهانی پیدا کرد. در شرایطی که اتحادیه اروپا طبیعتا می‌بایست به دلیل گستردگی مشکلات کرونا از این کشور حمایت کنند، اما نه تنها این حمایت‌ها صورت نگرفت، بلکه در بسیاری موارد بر حجم مشکلات این کشور افزوده شد.اما در این بین، پدیده دیگری هم در کشورهای غربی جلب‌توجه می‌کرد. «صف کشیدن» برای خرید اقلام مختلف از مایحتاج اولیه تا لوازم بهداشتی و دستمال توالت تا خرید سلاح‌های متعارف و غیر متعارف برای در امان ماندن از غارت و حملات سایر افراد. صف‌های کیلومتری دریافت بسته‌های کمک غذایی به دنبال بحران اقتصادی ناشی از کرونا و افزایش بیکاری در کشورهای امریکایی و اروپایی حکایت از اوضاع فاجعه‌بار این کشورها داشت و دارد. اوضاعی که بسیاری از افراد قشر متوسط این کشورها را به زیر خط فقر کشانده و آنها را مجبور کرده صحنه‌هایی را رقم بزنند که پیش از این در کشورهای آفریقایی و بعضاً آسیایی دیده می‌شد.
هجوم مردم به فروشگاه‌ها و خریدهای سراسیمه
بعد از باز شدن پای کرونا به کشورهای اروپایی و امریکا، موجی از هراس و دلهره مردم این کشورها را بر آن داشت تا با هجوم به فروشگاه‌ها، به ذخیره مواد غذایی و اقلام بهداشتی و محافظتی مثل ماسک رو بیاورند. این هجوم در حدی بود که به سرعت این کشورها را با کمبود مایحتاج مردم روبه‌رو و قیمت‌ها را چند برابر کرد. سال۲۰۲۰ در پی اعلام وضعیت فوق‌العاده در امریکا، خبرگزاری رویترز در گزارشی به توصیف این مساله پرداخت و نوشت فروشگاهی در شهر «آنیون» ایالت نیوجرسی در ساعت ۸ صبح فعالیت خود را شروع کرد و تمامی موجودی شیر و بطری‌های آب آن ظرف ۵ دقیقه تمام شد.
در شهر «آستین» ایالت تگزاس هم بنزین مخازن پمپ‌های بنزین خالی شد. هیچ بطری مایع سفیدکننده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای «هوم دیپو» در شهر «فرفکس» ایالت ویرجینیا پیدا نمی‌شود. بنابر این گزارش، در سراسر امریکا هنگام سپیده دم، هزاران نفر از خریداران بیرون از سوپرمارکت‌ها و خواربارفروشی‌ها، پیش از آغاز به کار آنها، صف می‌کشند و به دنبال فرصتی برای خرید لوازم ضروری هستند، اقلامی که در قفسه‌ها تمام شده زیرا این کشور با شیوع ویروس کرونا مواجه است. در بسیاری از موارد به دلیل این کمبودها، تصاویر زشتی از هجوم مردم برای استفاده از این اقلام و درگیری و زد و خورد به ثبت رسید. ضمن اینکه در برخی موارد نیز مصرف‌کنندگان اقدام به غارت فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌کردند.مشابه چنین سراسیمگی و هجومی در کشورهای اروپایی و استرالیا هم وجود داشت و تصاویر قفسه‌های خالی فروشگاه‌ها به تیتر اول اخبار کرونایی تبدیل شده بودند. مقامات این کشورها از مردم می‌خواستند از خریدهای هیجانی برای تهیه مواد خوراکی و اقلام بهداشتی به خصوص ماسک خودداری کنند.
هجوم به فروشگاه‌های زنجیره‌ای
بنابر گزارش روزنامه انگلیسی «دیلی‌میل»، در پی شیوع ویروس کرونا، مردم وحشت‌زده انگلیس به سمت فروشگاه‌های مواد غذایی هجوم برده‌اند و با تشکیل صف‌های طولانی در سه هفته اخیر بیش از یک میلیارد پوند مواد غذایی خریداری کرده‌اند.با ادامه این روند، دولت انگلیس از شهروندان این کشور درخواست کرده که از خالی کردن قفسه‌های فروشگاه‌ها بپرهیزند و بیشتر به فکر قشر آسیب‌پذیر جامعه باشند.
روی آوردن مردم به خریدهای عجیب
در روزهای بعد این خریدها، جنبه دیگری به خود گرفت و از تهیه مایحتاج به سمت اقلام عجیبی رفت که در کشورهای مختلف به نوعی نمایانگر فرهنگ مردم آن بود. شبکه «اسکای نیوز» در گزارشی از هجوم مردم امریکا برای خرید اسلحه خبر داد. اسکای‌نیوز گزارش داد مردم امریکا به صف‌های طولانی خرید سلاح پیوسته‌اند و می‌گویند که برای زمانی آماده می‌شوند که احتمالا نظم عمومی در پی تشدید شیوع ویروس کرونا به هم بریزد.
یکی از سایت‌های فروش آنلاین سلاح، افزایش ناگهانی فروش اسلحه از زمان آغاز شیوع کووید-۱۹ در امریکا را گزارش داد و نوشت که از زمان افزایش شیوع ویروس کرونا، ۶۸ درصد به فروش اسلحه این فروشگاه از طریق خرید آنلاین افزوده شده است.
در کشور اروپایی هلند، با اعلام شرایط اضطراری و تعطیلی برخی مراکز، صف‌های طولانی خرید «ماری‌جوانا» شکل گرفت! پایگاه خبری «نیوزویک» در گزارشی نوشت با شیوع کرونا در هلند، مقامات دولتی این کشور دستور به تعطیلی مراکز خرید، رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها را صادر کردند؛ این اقدام باعث ایجاد صف‌های طولانی برای خرید ماری‌جوانا جلوی کافی‌شاپ‌ها شده است.
صف‌های کیلومتری برای دریافت کمک غذایی
با گسترده‌تر شدن بحران کرونا در امریکا و در پی آن بیکار شدن حدود ۳۰ میلیون نفر، جنبه‌های منفی این بحران بر اقتصاد اول دنیا، خود را در قالب صف‌های طولانی مردم برای دریافت بسته‌های کمک غذایی نشان داد. در گزارش‌های بسیاری صف بستن مردم به صورت پیاده و سواره در مقابل خیریه‌ها در ایالت‌ها و شهرهای مختلف دیده می‌شد.رادیو ملی امریکا (ان‌پی‌آر) تصاویر هوایی را از «سن آنتونیو»، دومین شهر بزرگ ایالت تگزاس امریکا که خودروها برای دریافت کمک غذایی صف کشیده بودند، منتشر کرد. تصویر هوایی این خودروها در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شد.خبرگزاری فرانسه در گزارشی از مراجعه زیاد افراد به موسسات غذایی خیریه در نیویورک خبر داده و افزوده بود اینها افرادی هستند که به دلیل توقف کامل فعالیت‌ها در پایتخت اقتصادی امریکا یعنی نیویورک، درآمدهای خود را از دست داده‌اند. به نوشته «نیویورک تایمز»، بانک‌های غذا در سطح امریکا در مواجهه با افزایش تقاضای فعلی، با وجود کمک‌های اهدایی ابر ثروتمندان، با کمبود بودجه مواجه شده‌اند. در پی آن، «فیدینگ امریکا» بزرگ‌ترین شبکه بانک‌های غذای این کشور با بیش از ۲۰۰ شعبه، کمبودی یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلاری را تنها طی شش ماه آینده پیش‌بینی کرد.
تشکیل صف طولانی دریافت غذای خیریه
«آماندا کاتز»، سردبیر ارشد شبکه امریکایی «سی‌ان‌ان» در توییتی با تعجب از دیدن چنین صحنه‌هایی در سال ۲۰۲۰ در امریکا، نوشت: «تصویر فراموش نشدنی» هزاران اتومبیلی که امروز در بانک غذای سان آنتونیو به صف ایستاده‌اند؛ خانواده‌های مستاصل در بیرون برای رعایت ایمنی با فاصله از یکدیگر ایستاده‌اند.در سوییس، یکی از ثروتمندترین کشورهای اروپایی و از قطب‌های اقتصادی جهان، فشار کرونا مردم را راهی صف‌های غذای رایگان کرد. رویترز، صف نیازمندان بسته غذایی رایگان در شهر ژنو با رعایت اصول بهداشتی و محدودیت‌های اجتماعی بیش از یک کیلومتر درازا داشت. بیشتر آنها که در صف حضور داشتند، کارگران و مهاجران ثبت‌نشده بودند که برای تامین غذا در این روزها و هفته‌ها به مشکل خورده‌اند.دیدن صحنه صف کشیدن‌ها و غارت فروشگاه‌ها در کشورهای غربی مساله‌ای معمول نیست و شدت بحران کرونا و تاثیر عمیق اقتصادی آن بر این کشورها به خصوص قشر ضعیف‌تر را نمایان می‌کند. بسیاری از دولت‌های غربی به خصوص دولت امریکا به دلیل عملکردشان در مقابله با بحران کرونا زیر تیغ انتقادات قرار دارند و هفته‌هاست با شدیدترین مرحله بحران مواجهند.
