عدنان طبابایی، مدرس دانشگاه دوسلدورف و از اعضای مرکز مطالعاتی “کارپو” درباره فضای حاکم علیه پناهجویان در آلمان به خصوص پس از اتفاقات اخیر میگوید: به هنگام ورود پناهجویان به آلمان برخی از راستها دلیل مخالفت خود را اینگونه اعلام میکردند که این افراد در آینده میتوانند مزاحمتهایی برای زنان آلمانی ایجاد کنند، اما اکنون اتفاقات مراسم شب سال نو، موضع آنها را تقویت کرده است. از سوی دیگر مدافعان پناهجویان نیز موضعی محکمی دارند و این دعوا میان این دو گروه پس از این حوادث تندتر شده است.
وی در پاسخ به این سوال که پس از حادثه مراسم شب سال نو در کلن که در آن عدهای متعرض بانوان شدند، حملات علیه پناهجویان افزایش یافته است، آیا این حملات به صورت پیوسته افزایش یافته و یا چند مورد محدود در نقاط مختلف آلمان بوده است، ادامه میدهد: به طور کلی پس از این حوادث خشونتها علیه پناهجویان حتی علیه خارجیها افزایش یافته است، این اقدامات تنها به خشونتهای فیزیکی محدود نمیشود بلکه ما شاهد خشونتهای لفظی علیه پناهجویان نیز هستیم.همچنین در برخی استخرهای عمومی شرایطی را برای ورود خارجیها اعمال کردهاند. به طورکلی میتوان گفت که شرایط اضطراری علیه پناهجویان در سراسر آلمان حاکم نیست اما به تازگی در برخی مناطق حملات علیه پناهجویان و کمپهای آنها افزایش یافته است.
این کارشناس مسائل آلمان در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا تاکنون اقدامی از طرف دولت یا پارلمان به خصوص احزاب چپ در حمایت از پناهجویان و جلوگیری از خشونتها انجام گرفته است، اضافه میکند: شکی نیست دولت تمایل دارد که آرامش به کشور برگردد، همکاری نهادهای مختلف برلین با ایالتهای مختلف و ادارات محلی برای یافتن راه حل مشاهده میشود. مسائلی مانند اختصاص بودجه و برخی چالشهای دیگر در این راستا وجود دارد. اکنون وضعیت کمپهای پناهجویان در سطح برلین به عنوان پایتخت آلمان چندان خوب نیست و نیاز به بودجه بیشتر دارد که این شرایط بر ایالتهای دیگر نیز حاکم است.
طباطبایی در ادامه احتمال تبدیل شدن خشونتها میان راستها علیه پناهجویان به یک بحران بزرگ را دور از واقعیت میداند و میگوید: اتفاقاتی که در برخی ایالتها میافتد، فضا را علیه پناهجویان کمی متشنج کرده است اما این به معنای بحران نیست.
وی ادامه میدهد: در سالهای گذشته نیز اینگونه اتفاقات رخ میداد اما اکنون حساسیتی در جامعه آلمان ایجاد شده است و هر اتفاقی را به پناهجویان ربط میدهند. در واقع هر از چند گاهی چنین موجهایی ایجاد میشود و راستها سوار بر این موجها تلاش میکنند که در جامعه آلمان علیه پناهجویان دو دستگی ایجاد کنند اما پس از مدتی این موج فروکش کرده و بار دیگر آرامش بر آلمان حاکم میشود. البته این مساله بستگی دارد که در انتخاباتهای ایالتی چه حزبی بر سر کار بیاید. یکی از اقدامات لازم برای جلوگیری از بروز خشونتها از سوی راستها علیه پناهجویان این است که احزاب حاکم در پارلمان بتوانند نگرانیهای راستها علیه پناهجویان را تا حدودی جدی گرفته و برطرف کنند؛ زیرا برخی از راستها به غیر از فاشیستها و نئونازیها تنها نگران هستند که به طور مثال در صورت ورود پناهجویان به کشور، حقوق بازنشستگی آنها کاهش مییابد یا نه؟ دولت باید به این نگرانیها پاسخ داده و آن را برطرف کنند، بدین شکل میتوانند تنشها را کاهش دهند.
وی درباره فشارهای وارده علیه آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان به دلیل اتخاذ سیاست استقبال از پناهجویان اضافه میکند: مواضع سرسختانه مرکل درحمایت از پناهجویان نشان میدهد که این مساله برای وی فراتر از یک پرستیژ سیاسی است و با اعتقاد به این سیاست، آن را به صلاح آلمان میداند. اما به تازگی با توجه به مراسم شب سال نو، مرکل برخی سیاستها مانند تسریع در بازگشت پناهجویان خطاکار به کشورشان را اتخاذ کرده است. البته در این باره باید بر این نکته تاکید کرد که اگرچه دولت مرکزی سیاست خود را براساس استقبال از پناهجویان بنا نهاده است، اما هر یک از ایالتها سیاستهای متفاوتی را اعمال میکنند.
گفتوگو از خبرنگار ایسنا: ساناز عباسعلیزاده رضایی