گروه فرهنگی: می‌گویند کابوس هنرمندان رنگ واقعیت به خود گرفته و کم‌کم اعتراضات نسبت به مصوبه مجلس در خصوص اخذ مالیات از هنرمندان افزایش یافته است. هفته ابتدای اسفند بود که مجلس در قالب مصوبه‌ای بازیگران با درآمد بیش از ٢٠٠ میلیون تومان و حتی فعالان اپلیکیشن‌ها از جمله اینستاگرام را مشمول پرداخت مالیات کردند.
مصوبه‌ای که عده‌ای آن را گامی رو به جلو در راستای ایجاد عدالت خواندند و ابراز امیدواری کردند که این امر می‌تواند عدالت اقتصادی را به معنای واقعی به اجرا درآورد. در حالی که حقوق‌بگیرانی که حقوق ۴ میلیون تومانی در ماه دریافت می‌کنند از مالیات معاف هستند، معافیت مالیاتی سلبریتی‌ها و ثروتمندان محلی از اعراب ندارد. با توجه به شرایط کنونی، دستمزد پرداختی به کارگران نیز به واسطه فراتر رفتن از ۴ میلیون تومان مشمول پرداخت مالیات خواهد شد. به این ترتیب معافیت مالیاتی برای هنرمندانی که دستمزدی بیش از این دارند، چندان معقول نیست.
طبق مفاد قانون مالیات‌های مستقیم مصوب ۲۷ بهمن ۱۳۸۰ فعالیت‌های هنری و به‌طور ویژه سینمایی و درآمدهای حاصل از فعالیت‌های فردی و جمعی در این بخش، به طور نمونه بازیگران و سایر عوامل با هر میزان درآمد سالیانه، از پرداخت مالیات معاف بوده‌اند. این موضوع با توجه به نارضایتی عمومی از شرایط فرهنگی و به ویژه رفتارهای برخی سلبریتی‌ها، همواره مورد اعتراض بسیاری از مردم بوده است. همین امر موجب شد بسیاری با استناد به ضروت تحقق عدالت اجتماعی، لغو معافیت مالیانی هنرمندان را مطالبه کنند.مهم‌ترین، ساده‌ترین و مرسوم‌ترین منبع درآمدی دولت در اقتصاد سالم و پویا، درآمدهای مالیاتی است. درآمدهای مالیاتی از چهار راه مقابله با فرار مالیاتی، کاهش و حذف معافیت‌های مالیاتی، تعریف پایه‌های جدید مالیاتی و افزایش نرخ مالیات‌های فعلی قابل افزایش است.
در سال‌های اخیر موضوع حذف معافیت‌های مالیاتی و تعریف پایه‌های مالیاتی جدید برای بخشی از اصناف به یکی از موضوعات پرمناقشه تبدیل شده است. هنرمندان نیز یکی از پرمناقشه‌ترین اصناف معاف از مالیات هستند که به دلیل گستره بسیار وسیع عناوین شغلی در این صنف و همچنین درآمدهای بسیار متفاوت در این تنوع زیاد بحث‌های پیرامون معافیت یا عدم معافیت این گروه همواره داغ بوده است. همان طور که گفته شد ریشه این معافیت مالیاتی به مصوبه مجلس شورای اسلامی بازمی‌گردد.پیش از این در بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۰، قرار بود هنرمندانی که بالای ۵۰۰ میلیون تومان درآمد دارند مالیات بدهند که این مصوبه حذف و به ۲۰۰ میلیون تومان کاهش یافت البته همین ۲۰۰ میلیون تومان در سال نیز ۴ برابر میزان سقف معافیت مالیاتی کارکنان بخش‌های دولتی و غیر دولتی در سال ۱۴۰۰ است.
البته همانطور که انتظار می‌رفت این مصوبه که رضایت بسیاری از کارشناسان و مردم را به دنبال دارد اصلا به مذاق گروهی از سلبریتی‌ها خوش نیامده است و با تکیه بر گروهی از بازیگران که درآمد محدود دارند و برای تأمین بدیهی‌ترین نیازهای زندگی دچار مشکل هستند سعی دارند این مصوبه را باطل کنند. گو این که طبق این مصوبه تنها بازیگرانی مالیات پرداخت می‌کنند که بیش از ۲۰۰ میلیون تومان در سال درآمد دارند.افزایش پایه پولی، انتشار اوراق قرضه و فروش دارایی‌ها، راه‌هایی بوده که دولت تاکنون سعی کرده از طریق آنها کسری بودجه خود را پوشش دهد اما بنابر اعتقاد کارشناسان اقتصادی مسیرهای پیش گرفته شده توسط دولت که به مثابه مسکنی موقتی هستند و در درازمدت نه تنها دردی از دولت دوا نمی‌کنند، بلکه در سال‌های آتی مشکلات بیشتری برای اقتصاد ایجاد خواهند کرد. این در حالی است که به واسطه وابستگی به نفت، دولت همواره از یکی از پربازده‌ترین راه‌های افزایش درآمد خود یعنی مالیات غافل بوده است.
فشار مالیات بر کامندان و حقوق‌بگیران است
میرتاج‌الدینی، نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گفت: سلبریتی‌ها نباید خودشان را مستثنی بدانند و مالیات باید شامل آنها هم بشود. افرادی در جامعه هستند که درآمدهای قابل توجهی دارند، اما این درآمدها شفاف نیست و مالیاتی پرداخت نمی‌کنند. در همه دنیا، مالیات عدالت‌محور این است که تبعیضی در میان مردم نباشد و همه افرادی که از مزایا و مواهب یک کشور بهره‌مند می‌شوند به اندازه درآمدشان باید مالیات بپردازند.
وی با بیان اینکه ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان را به عنوان سقف معافیت مالیاتی تعیین کردیم، افزود: مالیات گروه‌های دیگر به اندازه درآمدی که دارند به صورت پلکانی حساب می‌شود. در جامعه ما متاسفانه فشار مالیات بر کارمندان و افراد با درآمد مشخص از جمله کسبه بیشتر است تا کسانی که درآمدهای نجومی دارند. نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه هیچ کس نباید درآمد خود را مخفی کند، افزود: این موضوع شامل سلبریتی‌ها هم می‌شود. آنها قراردادهای کلانی دارند و بیشترین سود و بهره را می‌برند، اما کمترین سود و مالیات را به مردم و جامعه می‌دهند.عجیب‌ترین واکنش به مصوبه مجلس، از سوی کانون کارگردانان سینما اعلام شده است. این کانون اعلام کرد اخذ مالیات موجب پاره شدن الفت میان هنرمندان و دولت و مجلس است. حال آنکه مردمی که با هر درآمدی خود را موظف به پرداخت مالیات می‌دانند هیچ گاه دولت را تهدید به پاره شدن الفت میانشان نکرده‌اند.
امیدوارم قانون تحقق نیابد
در همین حال منوچهر محمدی، تهیه‌کننده سینما در گفت‌وگویی تاکید کرده که این مصوبه مجلس صرفا شامل بازیگران سینما نیست بلکه شامل تمام هنرمندان کشور است. او گفت: «وقتی در شرایط رکود اقتصادی هستیم و از طرف دیگر در یک تحریم کمرشکن قرار داریم که ماه‌هاست دولتمردان از آن به عنوان جنگ اقتصادی یاد می‌کنند ایجاد چنین مالیات‌هایی می‌تواند به نارضایتی منجر شود که امیدوارم تحقق پیدا نکند. هنرمندان باید گوش به زنگ باشند چون از آن‌جا که این کار از نظر اجرایی به سال ۱۴۰۰ برمی‌گردد، قطعا سال آینده بخش عظیمی از هنرمندان کشور در رشته‌های مختلف درگیر این ماجرا می‌شوند و به نظرم موجب نارضایتی است و عواقب ناخوشایندی خواهد داشت».محمد خزائی، تهیه‌کننده سینما و تلویزیون نیز با ارسال نامه‌ای به نمایندگان مجلس، به این مصوبه اعتراض کرده و با این که خود را موافق دریافت مالیات از هنرمندان خوانده اما گفته است: « اگر چند چهره خاص و سلبریتی را استثنا کنیم این خانواده برای تأمین بدیهی‌ترین نیازهای زندگی دچار مشکل است، در همه جای دنیا برای برخی مشاغل که در معرض خطر نابودی هستند و یا صنایعی که با چالش‌ها، بحران‌ها و شرایط اقتصادی نابسامان و ضعیف مواجه هستند از حمایت‌ها و تسهیلاتی از سوی دولت ها برخوردار می‌شوند. »
رشته الفت پاره می‌شود
عجیب‌ترین واکنش از سوی کانون کارگردانان سینما اعلام شده است. این کانون اعلام کرد اخذ این مالیات موجب پاره شدن الفت میان هنرمندان و دولت و مجلس است. حال آنکه مردمی که با هر درآمدی خود را موظف به پرداخت مالیات می‌دانند هیچ گاه دولت را تهدید به پاره شدن الفت میانشان نکرده‌اند.سئوال مهم اما اینجاست: هنرمندانی که خود حاضر به تمکین از قانون نیستند و دریافت مالیات را اقدامی غیرعادلانه تلقی می‌کنند چطور می‌توانند محتوایی با هدف ایجاد فرهنگ پرداخت مالیات تولید کنند. سئوال مهمی که لازم است کارشناسان فرهنگی بدان پاسخی درخور بدهند.
