در چنین شرایطی مخاطب هم نمیتواند با دکور و برنامه ارتباط خوبی برقرار کند؛ این مساله از آنجا نشأت میگیرد که طراح چنین دکورهایی درک درستی از محتوای برنامه نداشته است؛ البته این مساله دربارهی همه دکورهای برنامههای تلویزیونی صدق پیدا نمیکند و گاهی دکورهای جذاب و مناسب هم در برنامهها دیده میشود که حاکی از فکر و طراحی خاص تهیهکننده و دکوراتور است که آن را عملی کردهاند.
یک طراح دکور دربارهی ارزیابیاش از دکورهای برنامههای تلویزیونی میگوید: دکورهای تلویزیون در حال حاضر گرفتار دو مسالهاند؛ اینکه هر چیزی که امتحانش را پس داد، همه آن را آزمایش میکنند و کپی میکنند و دوم اینکه هر کار هنری که به یک طراح پینشهاد میشود، یک فرصت است وآن طراح باید تمام تواناییهایش را نشان دهد؛ متاسفانه خلاقیت در طراحی دکورهای برنامهها کم شده است. صرف اینکه فقط یک چیدمان برای تصویر انجام دهی، خوب نیست.
پیمان قانع که طراحی دکور برنامههایی چون ماه عسل و خندوانه را عهدهدار بوده است، گفت: آن دوره که تلویزیون راه افتاد، از لحاظ تجهیزات صدا و امکانات و وسایل کارگردانی، استودیوها و … استانداردترین امکانات بوده است که تا الان هم از آنها استفاده میشود. در این چند سال که ماهوارهها آمدند و صفحه اچدی تلویزیون از نظر تکنولوژی پیشرفتهای زیادی کرد، همه جهان با هم پرتکلی دارند که در اندازه تصویر و فرمت پخش مهلت پایانی دارند و باید به هر حال به آن استاندارهایی که در دنیا هست برسند. نمیشود گفت نسبت به تلویزیونها روز دنیا عقبیم. ما نسبت به تلویزیونهای روز دنیا، خوبیم هم از نظر فضا و وسعت و هم از نظر تجهیزات و اکنون هم که دیده میشود که در سازمان برخی از شبکهها به سمت اچدی رفتهاند و کم کم تجهیزاتشان وارد میشود.
وی در ادامه دربارهی علت اچدی شدن شبکهها و اینکه مخاطبان چه برداشتی از آن دارد؟ میگوید: مخاطب عام اچدی شدن را بالا رفتن کیفیت تصویر میداند. اما در واقع این طور نیست، اچدی هم از نظر تصویر، هم از نظر صدا و هم از نظر فرمت پخش قابلیت دارد. با اچ دی شدن قابلیتهای زیادی به این فرمت اضافه میشود؛ بنابراین وقتی تصویر بهتر میشود، صدابرداری باید قویتر باشد. وقتی تصویر بهتر میشود، دکورهایمان باید قویتر باشند. از طرفی مزیتی که دارد در حالت عادی الان در تلویزیونهای SD رنگهای کمتری قابل مشاهده است ولی در کیفیت اچدی شما چندین میلیون رنگ داری.
طراح دکور «ماه عسل» در بخشی از گفتوگوی خود دربارهی مجهزترین دکور و استودیوی تلویزیون و اینکه مربوط به چه برنامهای است؟ توضیح داد: با توجه به اینکه تلویزیون ما تلویزیون ملی است، هزینه آن از بیتالمال تامین میشود، به همین دلیل مدیرانش همیشه سعی میکنند کمترین هزینهها یا منطقیترین هزینهها را داشته باشند. ولی هر برنامهای به فراخور فضایی که دارد به هر حال عددی را در برآوردهایشان در منطق تلویزیونی برای هزینه کردن دارد. مسلم است برنامهای که پربینندهتر است در تایمهای مناسب پخش میشود، بیننده بیشتری هم دارد، بنابراین باید برای زیبایی هزینه بیشتری صرف کند. در برنامههایی که تاکنون در تلویزیون کار شده یا حداقل من خودم کار کردم، سعی کردم که از آن فضایی که صرفا یک دکور است و تصویر فقط پشت دکور را پوشش میدهد بپرهیزم، سعی کردم همپای تلویزیونهای دنیا و چشماندازی که دارند، در طراحی دکور نیز این افق و چشمانداز را داشته باشم. یعنی از لحظهای که کارم را شروع کردم آن چشمانداز ۱۴۰۰ در ذهنم بوده که برای طراحی دکورهایمان هم از نیروهای دانشگاهی کشورمان استفاده کنیم و هم اینکه بهروز و به لحاظ علمی از استاندردهای لازم برخوردار باشد.
وی ادامه داد: شاید از اولین دکورهایی که در تلویزیون از گیربوکس استفاده کردیم و یک مکانیک عظیمی در دکور کار شد، منهای اینکه میزانسن کار کردیم، برنامه «ماه عسل» بود که با آن چرخشها و بازوبسته شدنهای دکور میزانسی هم به مجری برنامه میداد. این طراحی دکور فقط یک حرکت بیربط نبود، حرکتی بود که هم به برنامه کمک میکرد و هم مجری.
قانع همچنین به تجهیزات و دکور برنامه جام جهانی که عادل فردوسی پور اجرای آن را برعهده داشت، اشاره کرد و گفت: در آن برنامه هم ما از استودیویی استفاده کردیم که در تلویزیونهای روز دنیا از آن استفاده میشود و در ایران هم داریم. شما اگر میبینید یک بازیکن فوتبال، جلوی تصویر است، الان در تلویزیونهای روز دنیا استفاده میشود. در ایران هم از این سبک استفاده میکنیم این استودیوی مجهز در شبکه پرس تی وی مستقر است و جزو یکی از بهترین استودیوهای ماست امکاناتش بهروز است و هم تراز با شبکههای تلویزیونی دنیاست.
این طراح دکور همچنین پرکارترین و پراکشنترین دکور تلویزیون را دکور مربوط به برنامه «خندوانه» عنوان کرد و گفت: با توجه به اینکه این دکور، هم گیربوکس چرخشی داشت و هم گیربوکس ریلی جزو پراکشنترین دکورهای تلویزیون محسوب میشود.
قانع یادآور شد، ما همیشه بهترین کارهایمان به دلیل استفاده از نیروهای جوان در برنامه بوده است؛ چون اگر در برنامه ریسک نشود، هیچگاه دیده نخواهد شد؛ یعنی بهترین دکورهای تلویزیون دکورهایی هستند که ریسک دارند.
وی گفت: ما همیشه در کارهایمان از اساتید دانشگاه هم بهره بردهایم و کارمان آن ویژگی خوب را داشت. به قول فردوسیپور که به شوخی به من میگفت، شاید تنها برنامهای که در سازمان من آن را طراحی نکردم برنامه «۹۰» است. اگر این را هم انجام دادی میتوانی بروی و بمیری! فقط جام جهانی را با عادل فردوسیپور همکاری داشتم که در استودیوی پرس تیوی بود.
وی دربارهی استودیو «۹۰» نیز گفت: این برنامه استودیوی کوچک و فضای محدودی دارد؛ یعنی ۱۰ متر در ۱۰ متر است، به همین دلیل آن کاری که ما میخواهیم انجام دهیم و صرفا دکور است، در آن فضا نمیگنجد.
قانع سپس گفت: مردم شاید یک سری چیزها را ندانند اینکه شما یک تلویزیونی داری که شبانهروز برنامههای بهروز درست میکند. هیچ کجای دنیا اینگونه نیست. اگر هم باشد پولش را حتما میگیرند. اینجا اینطور نیست همه چیز مجانی است.
وی درباره وضعیت دکورهای تلویزیون بیان کرد: دکور هم مثل نسل آدمهاست، پیش از این عصر تکنولوژی و ارتباطات نبود اما حالا شما با وجود هزاران شبکههای اجتماعی آنلاین هستی و در لحظه تصمیم میگیری. خیلی تعجب میکنم بعضی وقتها از همکاران میپرسم که فلان برنامه تلویزیون را دیدهای، میگوید نه من وقت نمیکنم. اصلا تلویزیون نمیبینم، خندهدارترین جملهای است که در عمرم شنیدهام. کسی که کار حرفهایاش تلویزیون است اما وقت نمیکند آن را ببیند! در حالی که شما باید ببینی که بقیه چه کار میکنند. شما اگر ۱۰ سال پیش این کار را میکردی دو شبکه بیشتر نبود اما الان ۲۰۰۰ شبکه به وجود آمده است؛ یک جوان وقتی پای این شبکهها مینشیند کیفیتها را میبیند و مقایسه میکند، به محدودیتها هم کاری ندارد. در یک جنگ به این بزرگی خلاقیت است که میتواند ما را نجات دهد.
پیمان قانع در پایان دربارهی حال و روز برنامههای تلویزیون نیز گفت: تلویزیون کم کم به سمت ساختن برنامههای جذابتر و امروزیتر میرود که در زمستان امسال شاهد این برنامهها خواهیم بود.