نقش کلیدی لاریجانی در سند ۲۵ ساله با چین

سایت جماران با منصور حقیقت پور درباره نقش علی لاریجانی در تفاهم نامه ایران و چین گفت و گویی انجام داده است. 
آقای لاریجانی چه طور وارد سند ۲۵ ساله ایران و چین شد و چه نقشی در تهیه و تنظیم این سند داشته است؟
بعد از برجام با توجه به امیدواری هایی که در سطح مدیریت میانی کشور به وجود آمد، ما پروژه های در دست اقدام با چینی ها را معطل گذاشتیم. این معطل ماندن مقداری باعث دلخوری طرف چینی شد و طرف چینی نسبت به رفتار دولت ما منتقد بود. در سفری که رئیس جمهور چین به ایران داشت و خدمت مقام معظم رهبری رسید، پیشنهاد تنظیم یک رابطه راهبردی طولانی مدت در آنجا مطرح شد و حضرت آقا تأیید کردند. طبیعی است که وقتی منافع خوبی برای نظام داشته باشد سایر دلسوزان نظام هم این را تأیید کنند.
رئیس جمهور چین تمایل نشان داد که این توافقنامه ابعاد مختلف صنعت، معدن، پتروشیمی، دفاعی و پزشکی داشته باشد و فقط گفتند ما تجربه خوبی برای کار کردن با دولت نداریم؛ به دلیل اینکه بعد از برجام ما را معطل کردند و با ما برخورد تحقیرآمیز داشتند
مقام معظم رهبری برای اینکه کشور جمهوری اسلامی ایران از این مزیت استفاده کند و ملاحظات چین هم رعایت شود به آقای دکتر لاریجانی مأموریت دادند که این بحث را جلو ببرد. من آقای لاریجانی را آدمی فراجناحی و فراقوه ای می دانم. ایشان دغدغه های ملی و کلان زیادی دارد و اینها را به کارهای سیاسی تبدیل نمی کند.
آقای دکتر لاریجانی در زمان ریاست مجلس هیأتی از وزرا را به چین بردند و در آنجا راجع به ابعاد این توافقنامه صحبت های فراوانی صورت گرفت و با کار خوبی هم که در وزارت خارجه انجام شده بود، یک سند اولیه بیرون آمد و این سند اولیه چندین نوبت رفت و برگشت پیدا کرد و وزارتخانه های ما و چینی ها کامنت های خودشان را گذاشتند تا اینکه در هفته های گذشته این سند نهایی شد.
من می خواهم توضیح بدهم که آقای لاریجانی بعد از اینکه از مسئولیت مجلس مرخص شدند خدمت مقام معظم رهبری رسیدند و گفتند اگر حضرتعالی این مسئولیت را به واسطه ریاست مجلس به من داده اید اجازه بفرمایید که ما این را به رئیس مجلس بعدی منتقل کنیم و آنها پیگیری کنند. حضرت آقا گفتند شما نماینده من هستید و به ایشان حکم دادند.
 
 
 
چیزی که در رسانه ها آمد این بود که آقای لاریجانی حکم این مسئولیت را از آقای روحانی گرفته اند؟
من مشاور ایشان هستم. در نامه هایی که می زند می نویسد «مشاور رهبر انقلاب و مجری توافقنامه ۲۵ ساله ایران و چین» و سربرگ نامه هایش این است. حضرت آقا ابراز تمایل کردند که شما شخصا این بحث را ادامه بدهید. به نظر من مدل خوبی هم هست. چون دولت ها عوض می شوند ولی حاکمیت سر جای خودش هست. هر دولتی هم بیاید می خواهد از این امکان استفاده کند ولی ممکن است بعضی از سلایق این را تند و کند کند. ولی اگر به حاکمیت وصل باشد و حاکمیت آن را مدیریت کند ساری و جاری خواهد شد.
با نظر قطعی حضرت آقا و موافقت دولت محترم، آقای دکتر لاریجانی الآن دو سال است دارد این کار را جلو می برد؛ تا اینکه نهایی و امضا شد.
اینکه برخی افراد حضور ایشان در این سند را به انتخابات ریاست جمهوری مربوط می دانند چقدر قرین صحت است؟
کاری که ایشان می کند غیر سیاسی است. ایشان به جدّ می گوید هیچ برنامه ای برای آمدن به انتخابات ریاست جمهوری ندارم. اگر می خواست این کار را بکند، می توانست یک سال قبل فشار بیاورد که این توافقنامه امضا شود و تا الآن پنج پروژه آن اجرا می شد. ۴۵۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری است. یعنی در تمام بخش های صنعت، برق، پتروشیمی، نفت، معدن، جاده، راه آهن کشور ما می تواند ایجاد تحول کند.
هیچ گونه مطامع سیاسی برای این توافقنامه وجود ندارد و آقای دکتر لاریجانی به عنوان یک شخصیت ملی از طرف مقام معظم رهبری دارد این کار را راهبری می کند و ایشان هم به جدّ می گوید قصد آمدن به انتخابات را ندارم و نمی آیم و ما هم چیزی ملاحظه نمی کنیم. اگر کسی بخواهد به انتخابات بیاید شروع می کند و چهار تا تیزر تهیه می کند و چهار تا جلسه می گذارد و سفر استانی می رود؛ ایشان که این کارها را نمی کند.
اگر یکی از جناح های سیاسی از آقای لاریجانی دعوت کند و روی حضور ایشان در انتخابات اجماع نظر داشته باشند، ممکن است نظر فعلی ایشان در این زمینه عوض شود؟
نمی دانم؛ اصلا من را منع کرده که در رابطه با حضور ایشان در انتخابات ریاست جمهوری مصاحبه کنم.
تمایل داریم جزئیاتی از سند ایران و چین را از زبان شما بشنویم؟
جزئیات این سند در اینترنت هست و چیز پنهانی نیست. چینی ها گفته اند می خواهند یک توافق ۲۵ ساله همه جانبه سیاسی، فرهنگی، امنیتی و دفاعی با ایران ببندند. البته توافقنامه هم نیست و نقشه راه است؛ چون همه چیز آن کلی است. مثلا ما باید بدانیم که در سال ۲۰۳۵ چین اولین اقتصاد دنیا می شود. در بحث جاده ابریشمی که آنها مطرح کرده اند بیش از ۱۲۰ کشور مشارکت دارد، می شود ایران جزو آنها نباشد؟! رایزنی های سال های گذشته آقای دکتر لاریجانی باعث شده که الآن قسمتی از آن جاده کمربندی از ایران عبور می کند.
سرمایه گذاری در توسعه بنادر و راه ها، پتروشیمی و نفت، انرژی و خصوصا انرژی های پاک و نوین، معدن، پزشکی و درمان، ورزش، توسعه علمی و دانشگاه ها و موضوعات دیگر در قالب ۱۵ کمیته نزد آقای دکتر لاریجانی پردازش می شود تا پروژه هایی که طرف چینی تمایل دارد با ما مشارکت کند را بتوانیم عرضه کنیم. بحث کاملا ملی و به نفع جمهوری اسلامی ایران است. البته چین هم منفعت اقتصادی و مالی خودش را می برد چون نمی توانیم بگوییم تو پول بیاور ولی سود نبر؛ برد برد است
در شرایطی که آمریکایی ها و اروپایی ها ما را در تحریم نگه داشته اند، این توافقنامه میخی بر تابوت تحریم آمریکایی ها و اروپایی ها است. یعنی ما با این کار نشان دادیم که دنیا بزرگ است و آمریکا و اروپا هیچ غلطی نمی توانند بکنند و ما می توانیم کارهایمان را با دنیا جلو ببریم
منتقدین سند ایران و چین معتقدند که چون الآن چینی ها دومین اقتصاد قدرتمند دنیا هستند و ما به لحاظ اقتصادی در شرایط خوبی نیستیم، عدم توازن توان اقتصادی دولت ها به نوعی موازنه این سند را به سمت منافع چینی ها می برد.
اصلا این طوری نیست. چین پول دارد و ما امکان داریم. ما داریم بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار پروژه برای توسعه معادن تعریف می کنیم تا معادن ما جای نفت را بگیرد. ما سرزمین ممتازی داریم که می تواند کریدور شمال و جنوب و شرق و غرب باشد. ما نفت داریم؛ نفت را به پتروشیمی تبدیل می کنیم و پتروشیمی را از طریق چین می فروشیم.
یک بحث اساسی و ملی است. مخالفین مغرض را ان شاء الله خدا هدایت کند ولی کسانی که مغرض نیستند را توصیه می کنم سند را مطالعه کنند. اشکال دارد آنها در کشاورزی ما سرمایه گذاری کنند؟! بیایند گلخانه بزنند، کشت و صنعت های خوب بزنند، صنایع تبدیلی کشاورزی راه اندازی کنند. ۳۰ درصد محصول کشاورزی ما دارد از بین می رود. می توانیم همه اینها را کنستانتره، کمپوت و کنسرو کنیم.
شاید اگر این سند مقداری علنی تر امضا می شد جلوی این انتقادات را می گرفت؟
چینی ها به خاطر ملاحظه ای که با آمریکا داشتند می گفتند آشکار نکنید. این توافق یک بخش دفاعی دارد. الآن هم چین و هم کشورهای دیگر با آمریکا چالش دارند و ما نمی توانستیم آشکار بگوییم. چین کشوری است که امروز دارد فضای مجازی را کنترل می کند و ملی کرده است. مگر مقام معظم رهبری از شرایط فضای مجازی کشور گلایه نکرد؟!
یکی از بندهای این توافقنامه اجرای مناطق آزاد و ویژه مشترک بین ایران و چین است. فرض کنید در منطقه ای مثل سیستان و بلوچستان دو منطقه آزاد اساسی برای ما بزنند و در هر کدام ۲۰ هزار نفر هم مشغول به کار شوند مگر کم است؟
نظر شما در مورد اینکه منتقدین سند ۲۵ ساله با چین می گویند بر اساس این سند ما بندر چابهار و جاسک را به چینی ها می دهیم، چیست؟
این چه حرفی است؟ کجای سند هست؟! این کشور ۳۰۰ هزار نفر شهید داد و یک سانت از خاکش را نداده است. چابهار را بدهیم که چه شود؟ جریانات غرب گرا مخالفت می کنند، جریانات وابسته به عربستان سعودی و امارات، یعنی مرتجعین، دارند مخالفت می کنند و متأسفانه جریان وابسته به احمدی نژاد دارند مخالفت می کنند. مخالفتی که من احساس می کنم هیچ مبنایی ندارد و فقط غرض ورزی است
اولا باید به مقام معظم رهبری تبریک گفت که مبدع این قصه بوده و به آقای دکتر لاریجانی و آقای دکتر ظریف و نظام جمهوری اسلامی ایران خسته نباشید گفت که در این شرایطی که ما یک دلار هم نمی توانیم جا به جا کنیم چین گفته ۴۵۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه گذاری می کنم؛ به کوری چشم آمریکایی ها.
در شرایط فعلی رابطه ایران و آمریکا، سندی که ما با چینی ها امضا کرده ایم چقدر می تواند کمک کند که ما از حق وتو این کشور در شورای امنیت سازمان ملل استفاده کنیم؟
ما این سند را امضا نکرده از ظرفیت چین و روسیه در گذشته در خصوص تحریم تسلیحاتی استفاده کردیم. من معتقدم مشابه همین سند بلند مدت و ۲۵ ساله را باید با روسیه و هند ببندیم تا آمریکا بفهمد که دنیا زیاد هم کوچک نیست که او پادشاه آن است؛ دنیا بزرگ است و ما راحت می توانیم از این ظرفیت ها در دنیا استفاده کنیم. ضمن اینکه دیگر آن سبو بشکست و آن پیمانه ریخت. آمریکایی ها در زمان پمپئو چقدر تلاش کردند که بر علیه ما مصوبات شورای امنیت بگیرند؟ مگر مورد آخر در شورای حکام نبود؟! چه کار کردند؟ نتوانستند. ما قدرتمند شده ایم.
به واسطه رهبری حضرت آقا و پایداری و مقاومتی که ملت ما انجام داده قوی شده ایم و با هر بادی نمی لرزیم. لذا باید بهترین فرصت را استفاده کنیم و پروژه ها را به مناطق محروم ببریم و باعث توسعه یافتگی مناطق محروم شویم. پروژه ها را به جاهایی ببریم که مشکل اشتغال دارند و مشکل اشتغال را در آنجا حل کنیم. راه آهن شرق و غرب و بنادر را تکمیل کنیم. ما قطعا برنامه داریم و در توافقنامه هم آورده ایم که چینی ها در جاسک سرمایه گذاری کنند. چون داریم جاسک و کنارک را برای صادرات نفت آماده می کنیم و باید در اینجا زیرساخت داشته باشیم.
اشکال بزرگ ما در تجارت این است که بندر قاره ای نداریم و کشتی های ۱۷۰ و ۱۸۰ هزار تنی نمی تواند بیاید. تنها بندر قاره ای ما چابهار است. اگر کانتینرها و بار ما در بندر قاره ای سوار بر کشتی ۱۸۰ هزار تنی شود به هر نقطه ای بخواهد برسد منحای پنج دلار قیمت آن کمتر می شود. این خیلی مؤثر است و در دنیا می توانیم رقابت کنیم. به جای اینکه کشتی ۲۰ هزار تنی بزنیم و برای ما تنی ۴۰ دلار در بیاید، به کشتی ۱۸۰ هزار تنی می زنیم و برای ما ۳۰ دلار در می آید.
شما حتما این را مطمئن باشید و نشر بدهید که این توافقنامه و نقشه راه بر پایه حفظ منافع ملی طرفین تنظیم شده و هیچ امتیاز ویژه ای به طرف مقابل داده نمی شود و ما داریم از چینی ها امتیاز می گیریم، برای اینکه دارند پولشان را به این مملکت می آورند و سرمایه گذاری می کنند.
من توصیه می کنم افرادی که اطلاعات لازم در این حوزه را ندارند به اسناد، مدارک و نظر کارشناسان مراجعه کنند و کلیشه ای و قالبی و تحت تأثیر فضای مجازی هیچ چیزی را قبول نکنند. کیش رفت، قشم را دادند، چابهار را دارند می دهند، پنج هزار نیروی نظامی چین می خواهد از سرمایه گذاری آنها حفاظت کند، این حرف ها چیست؟ اینها یک سری آدم های نادان و ابلهی هستند که دارند فضاسازی می کنند جمهوری اسلامی توسعه پیدا نکند.
این توافقنامه مانع از سرمایه گذاری غربی ها نیست ولی حالا که آنها نمی آیند و کشوری می خواهد سرمایه گذاری کند ما بگوییم مملکت را فروختید؟! چه حرفی است؟