هنگامه شهیدی – روزنامه نگار و فعال سیاسی اصلاح طلب
دیروز فرصتی پیش آمد تا فیلم بادیگارد ساخته ابراهیم حاتمی کیا را در سینما تماشا کنم. این فیلم که در جشنواره فجر سال ٩۴ جایزه سیمرغ بلورین گرفت تاکنون مورد استقبال تماشاگران زیادی بوده و هست؛ فیلم بادیگارد در حقیقت سوگنامه ای است در رسای ارزش های استحاله شده انقلاب که در بازی بسیار عالی پرویز پرستویی و در نقش یک محافظ برای شخصیتها به تصویر کشیده شده است؛ حاج حیدر که محافظ معاون اول رییس جمهور است در جریان ترور این معاون رییس جمهور که از قضا هم استاد دانشگاه بوده و هم برای انتخابات ریاست جمهوری پا به عرصه سیاست گذاشته سعی میکند جان وی را نجات دهد ولی با همه تلاشی که میکند نهایتا این شخصیت پس از چندی فوت می کند. دیالوگ اصلی این فیلم از جایی شروع می شود که مقام امنیتی مافوق حاج حیدر یک عکس از مسئولین دهه ۶٠ را به عنوان نماد ارزش های آن روزگار و یک عکسی را از مسئولین فعلی که به وضوح آقای حسن روحانی را نشان می دهد به عنوان نماد سیاست بازی دهه ٩٠ معرفی می کند و بقیه فیلم در حقیقت تراژدی حل شدن ارزش ها و قداست ها در عالم سیاست است و این بحث آنقدر پررنگ می شود که در یک دیالوگ، حاج حیدر انزجار خود را از سیاست و افراد سیاسی اعلام می کند.
به نظر من هر چند آقای حاتمی کیا توانسته است با هنرمندی و تجربه صحنه های عاطفی و اکشنی زیبا و جذابی را خلق نماید و زحمات ارزشمندی را متحمل شده است اما نمی توان از انتقادهای جدی نسبت به محتوای فیلم صرفنظر کرد که بنده به نوبه خود موارد قابل توجه را ذیلا عرض می کنم.
١- بخش عمده ای از فیلم، سیاست را در مقابل ارزش ها قرار می دهد در حالیکه اتفاقا سیاسی ترین افراد را می توان در فعالین دهه شصت جستجو کرد؛ همه بزرگان عالم سیاست امروز که مورد احترام هر دو طیف اصلاح طلب و اصولگرا هستند و در حال حاضر نقش آفرینان صحنه سیاسی هستند در دهه ۶٠ نیز چه در جبهه های جنگ و چه در پشت جبهه نیروهای ارزشی به شما می رفتند.
٢- استفاده از شیوه های مدرن در عالم سیاست و تبلیغات مورد هجوم کارگردان محترم قرار گرفته است در حالیکه امروز شاهدیم تقریبا تمام نیروهای ارزشی از چنین روش هایی بهره مند هستند؛ مرتب بودن و گریم کردن جلوی دوربین و یا للخند به لب داشتن و امثال آنها روز به روز مانند یک مانیفست تبلیغاتی به چهره ها و شخصیت های نظام یادآوری و حتی آموزش داده می شود و هیچ تعارضی با ارزشی بودن ندارد.
٣- فیلم نامه چنین القا می کند که اجرای دقیق وظایف فقط زمانی میسر است که فرد اعتقاد کامل به یک سری ارزش ها داشته باشد،در صحنه ای از فیلم حاج حیدر علت عزم پوشش حفاظتی کامل از معاون رییس جمهور را به نوعی کم بودن اعتقاد به آن شخصیت و به بیانی دیگر می گوید باید برای کسی جان داد که ارزش آن را داشته باشد؛ البته همه می دانیم که اعتقاد به اهمیت یک مسئولیت و ارزش های نهفته در آن تاثیرگذاری بر دستاورد اجرای وظیفه را دو چندان می کند اما این نباید به عنوان یک تابو در فیلم،به تماشاگر القا شود.
در دنیای مدرن سازماندهی و آموزش،ابزار پیشرفته و مهمتر از همه نظارت دقیق محور اجرای وظایف است؛بسیاری از ارتش ها که حتی خارج از مرزها کارکردهای بزرگ دارند حرفه ای و مرکب از نیروهای چند ملیتی و با گرایشات مذهبی و ارزشی مختلف هستند.
در آخر ضمن تقدیر مجدد از کار خوب و فنی آقای حاتمی کیا باید خاطر نشان سازم که نباید انتظارداشت ارزش ها و هیجانات یک مقطع مربوط به انقلاب یا جنگ با همان غلظت،همیشه جاری باشد. فیلم سازان و هنرمندان ما نیز نباید فاصله گرفتن از آن دوران را به شکل سیاه و سفید در تعارض با یکدیگر قرار دهند.
به نظر بنده مهم تر از خود ارزش ها،نظام و ساختاری است که بتواند با کمترین هزینه آزادی های فردی و اجتماعی را حفظ کند و اشخاص را در انتخاب باورها و ارزش ها آزاد بگذارد. برای جامعه هم سیاست چیز بدی نیست و یک سیاستمدار نیز مانتد یک هنرمند باید تکنیک های خاص خود، برنامه ها و اهدافش را معرفی کند؛ اگر در سالهای دهه ۶٠ با بی آلایشی در پوشش، در زندگی شخصی و …امکان بیان مواضع و نظرات بود، امروز ابزار و رسانه ها و زبان مردم تغییر یافته که آن هم عجیب نیست.در عین حال گوشزد کردن صداقت،فداکاری و معرفت با هر زبانی و از جمله زبان فیلم که آقای حاتمی کیا با هنرمندی به آن پرداخته اند لازم و باید انجام پذیرد اما در نهایت خواهشم این است که آقای حاتمی کیا در ساخته هایشان سیاست و سیاستمدار را سرکوب نکنند.
