توانایی یک رئیس‌جمهور
جایگاه ریاست جمهوری، جایی برای شخصیت‌های ضعیف نیست. توانایی روسای‌جمهوردر حل بحران‌ها از مهم‌ترین شاخص‌ها برای افکار عمومی در انتخاب مجدد آنهاست. روحانی در سه سال گذشته توانسته این اطمینان را در حامیانش ایجاد کند که رئیس‌جمهور روزهای سخت و بحران‌های بزرگ است. او نشان داد که هم مدیر بحران است و هم صلح‌طلب و توانایی چانه‌زنی با رقبای داخلی و خارجی را دارد. شاهد این اظهارات نتایج رضایت‌بخش انتخابات مجلس اخیر است. نتایج انتخابات مجلس نقش مهمی در نشان دادن رضایت یا نارضایتی افکار عمومی از عملکرد دولت‌ها دارد. این نتایج رضایت‌بخش، حاشیه امنی را برای دولت روحانی به‌وجود آورد تا در آن بتواند با قدرت و اعتماد به نفس بیشتری اهداف خود را دنبال کند و به حل مسائل پیچیده کشور بپردازد.
مؤلفه محبوبیت
محبوبیت روسای جمهور در سال آخر نیز اهمیت زیادی در انتخاب دوباره آنها دارد. برای نمونه پژوهش‌های گالوپ (۲۰۱۰) در مورد انتخابات آمریکا نشان می‌دهد که رؤسای جمهوری که بر اساس نظرسنجی ها در سال آخر بیش از ۵۰ درصد محبوبیت داشته اند پیروز دور دوم انتخابات بوده‌اند. نتایج انتخابات مجلس ایران همچنین دال بر این است که محبوبیت دولت و حامیان او بیش از رقباست و در حال حاضر در برابر رویکرد دولت، آلترناتیو جدی وجود ندارد. وقتی دولت در سال آخر دوره نخست خود در موقعیت امنی قرار دارد و از محبوبیت و رضایت لازم برخوردار است نیازی به کند یا تند کردن بیش از حد سرعت خود در انجام تغییرات ندارد. گرچه برخی تغییرات از جمله تغییر آرایش کابینه دولت از طریق عزل و نصب برخی مسئولان برای ورود به کارزار نهایی صورت می‌گیرد اما میزان این تغییرات به موقعیت دولت در افکار عمومی بستگی دارد. تجربه نشان داده که دولت هایی که نزد افکار عمومی محبوبیت پایین‌تری دارند دست به بازسازی بیشتری در دولت خود می زنند. در ایران در این زمینه به دلیل نبود سابقه زیاد از عمر انتخابات، پژوهش خاصی صورت نگرفته اما در آمریکا بررسی‌ها نشان می دهد دولت‌های کارتر و بوش پدر که در سال آخر ریاست جمهوری خود محبوبیت کمی داشتند نسبت به روسای جمهور دیگر بیشترین بازسازی ها را صورت دادند که البته بی‌نتیجه ماند. از میان رؤسای جمهوری که دست به تغییرات موفقیت‌آمیز زدند می توان دولت بیل کلینتون را نمونه موفقی دانست. نتایج ناگوار انتخابات میان دوره ای باعث شد که کلینتون به فکر بازسازی و تجدید آرایش کابینه بیفتد و از افراد محبوب‌تری برای کابینه استفاده کند. نتیجه تغییرات موثر واقع شد و کلینتون در انتخابات ریاست جمهوری دور دوم پیروز شد.
نیاز چرخش از سیاست خارجی به داخلی
وجود بحران ملی و بین المللی طولانی‌مدت در مورد برجام و توانایی رئیس‌جمهور و دولتش در به ثمر رساندن آن از دلایل عمده پیروزی حامیان او در انتخابات مجلس اخیر بود اما نباید از نظر دور داشت که نتایج ماه‌ها تلاش دولت برای پیشبرد روابط خارجی و حل مسئله هسته‌ای اگر منجر به بهبود مسائل داخلی مردم نشود دولت را در انتخابات پیشرو با ناکامی مواجه خواهد ساخت. به همین دلیل لازم است دولت در زمان باقی‌مانده با جلب همکاری و تعامل جناح های مختلف کشور بر بهبود مسائل داخلی کشور به ویژه مسائل اقتصادی متمرکز شود و از درگیر شدن در حاشیه هایی که می تواند از سوی رقبا برای مانع‌تراشی ساخته و پرداخته شود پرهیز کند.
نبرد ۹۶ ؛ کارزاری اقتصاد محور
به نظر می رسد در یک‌سال باقی‌مانده مهم‌ترین چالش دولت همچنان مسائل اقتصادی است و به همین دلیل عامل اقتصادی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ نقش تعیین‌کننده‌ای دارد به‌طوری‌که می توان از هم اکنون پیش‌بینی کرد که کارزار انتخاباتی ۹۶ کارزاری اقتصاد محور خواهد بود. شنیده‌ها نیز حاکی از آن است که رقبای دولت در پی تنظیم شعارها و برنامه های خود حول مسئله اقتصاد هستند و تصور می‌کنند اگر نقطه ضعفی وجود دارد که می‌توانند از طریق آن دولت را تک‌دوره ای کنند مسئله اقتصاد است. بنابراین روحانی و کابینه وی باید این یک‌سال باقی‌مانده را به‌گونه‌ای مدیریت کنند که کمترین فشار اقتصادی بر مردم وارد شده و از سویی بیشترین تاثیر اقتصادی در زندگی مردم به طور ملموس نمایان شود.
منبع: قانون- حمید دهقان
