گروه جامعه:یک گفتاردرمان و روانشناس گفت: اتیسم، درمان قطعی ندارد، اما میتوان به کمک کاردرمان و گفتاردرمانگر، مهارتهای کودک را افزایش داد.مریم صبور، گفتاردرمان و روانشناس بالینی گفت: یک سری بیماریهای خاص مثل اتیسم، به خودی خود، خانوادهها را درگیر مشکلات عدیدهای از جمله تامین دارو کرده است، شیوع ویروس کرونا، مشکلات این خانوادهها را افزایش میدهد و خانوادهها را با چالش جدیدی روبه رو میکند.او افزود: باید در شرایط خاصی مثل شیوع کرونا، فضایی امن و مناسب و آرام برای خانوادههایی که درگیر بیماریهای خاصی مثل اتیسم هستند، در نظر گفته شود تا نگرانی کرونا برای آنها کمتر شود و بار اضافهای بر دوششان قرار نگیرد.
این گفتار درمانگر بیان کرد: معمولا برای تشخیص اتیسم بین یک تا سه سالگی فرصت بسیار مناسبی برای تشخیص است. در این سنین عواملی وجود دارد که ما اصطلاحا به آن ها، پرچم قرمز میگوییم، که در این فاصله سنی، بروز پیدا میکنند و خود را نشان میدهند.صبور افزود: با توجه به علائمی که در هر کودک و در هر سنی وجود دارد و برای هر فرد متغیر و متفاوت است، خانوادهها میتوانند متوجه تغییرات مشهود فرزندشان با کودکان همسن و سال خودش بشوند و متوجه میشوند که فرزندنشان سیر رشد طبیعی ندارد و برای درمان، اقدام میکنند و به یک متخصص حتما مراجعه کنند.
او در مورد علائم اتیسم، ادامه داد: ما وقتی در مورد اتیسم صحبت میکنیم در واقع در مورد اختلال طیف اتیسم سخن میگوییم، یعنی یک سر طیف ممکن است برای بعضی از بچهها مشکلاتی ایجاد کند و سر دیگر طیف، مشکلات دیگری را بروز دهند.صبور گفت: یک سری از علائم اتیسم کاملا مشخص است، مثلا نوزادان مبتلا به اتیسم، سر و صداها و حرکات رایج همسن و سالانشان را اصلا نمی شنوند یا خیلی کم می شنوند، لبخند اجتماعی ندارند، تعاملات اجتماعیشان خیلی کم است یا ممکن است در نوزادی، حالت بی وزنی و آویزان بودن به خود بگیرند و حتی یک رفتارهای کلیشهای داشته باشند، تماس چشمی با خانواده شان ندارند و رابطه شان با اطرافیانشان خیلی محدود است.
او ادامه داد: کودکان مبتلا به اتیسم هرچه بزرگتر میشوند، مشکلاتشات وسیع تر میشود مثلا ممکن است این علامتها در برخی از کودکان به شکل بیش حسی یا کند حسی نمایش پیدا کند.این گفتار درمان و روانشناس در مورد زمان تشخیص اتیسم گفت: معمولا تا قبل از یک سالگی کودک با انجام آزمایشاتی مثل گارس میتوان اتیسم را تشخیص داد. به طور کلی اتیسم اختلال کاملا پیچیدهای است و ممکن است هیچ علامتی تا یک سالگی در فرد بروز نکند و فرد رشد طبیعی داشته باشد و پس از مدتی به آرامی، علائم، ظهور پیدا کند.
صبور گفت: علت اصلی اتیسم هنوز شناخته نشده است و هر علتی که تاکنون اعلام شده تا حدودی، می تواند در شکل گیری بیماری موثر باشد. به طور مثال عوال ژنتیکی از اصلیترین و مهم ترین علل ابتلا به اتیسم است. عوامل خطرزایِ محیطی مثل آلودگی هوا و مواد معدنی و آلی که ممکن است ضرر برساند، برخی عوامل در دوران بارداری مادر و یا کمبود برخی از ویتامینها در بدن نیز میتواند موثر باشد.او درباره پیشگیری از ابتلا به اتیسم گفت: طبق مطالعات علمی، مادران باردار باید در زمان بارداری خیلی مراقب خودشان باشند، ممکن است تب و عفونت در این دوره روی جنین اثر بگذارد، قرار گرفتن در معرض موادی مثل جیوه و سرب نیز احتمال ابتلا به اتیسم را افزایش میدهد.
صبور بیان کرد: سابقهی ابتلا به اتیسم در خانواده نیز از علل مهم ابتلا به اتیسم است. در زمان بارداری احتمال تشخیص اتیسم جنین بسیار پایین است، اما بعد از اتمام دوره بارداری و تولد نوزاد، می توان علائم کودک را تا یک سالگی بررسی کرد.او گفت: خانواده به محض مشاهده علائمی که با رشد طبیعی کودک همخوانی ندارد، باید خیلی سریع پیگیر شوند و به متخصص مراجعه کنند و بنا را بر این نگذازند که مثلا بچههای اقوام آشنایان هم تاخیر گفتار و رفتار داشت و همه چیز طبیعی است و به متخصص مراجعه کنند.
این گفتار درمانگر افزود: علائم اتیسم در کودکان بسته به شرایط شان می تواند متفاوت باشد، مثلا علائم حسی و حرکتی در کودکان کاهش و افزایش پیدا میکند. اما به طور کلی تمام علائم اتیسم نمود ظاهری و بیرونی دارد و قابل تشخیص است .این گفتاردرمانگر در مورد طول عمر مبتلایان به اتیسم گفت: کودکان اتیسم مثل افراد عادی عمر میکنند مگر اینکه اختلالشان همراه با یک بیماری زمینهای باشد.صبور تصریح کرد: خانوادههایی که متوجه ابتلای فرزندشان به اتیسم می شوند، باید در ابتدا اتیسم را بپذیرند و بدانند که فرزندشان یک کودک با شرایط طبیعی نیست و نباید فرزندشان را با سایر همسن و سالانش مقایسه کنند.
او اضافه کرد: درمان اتیسم تاثیر به سزایی در افزایش مهارت کودکان دارد و چالشهای مهم خانواده را حل کرده، من از خانوادهها درخواست میکنم که ناامید نشوند ودرمان را رها نکنند و خود و کودکشان را در چالش قرار ندهند و حتما به یک متخصص مراجعه کنند و بنا بر تردید در تشخیص قطعی اتیسم توسط روانپزشکان نگذارند.صبوری بیان کرد: برای درمان مشکلات حرکتی کوکان اتیسم به حضور کاردرمان نیاز است. برای درمان اختلالات گفتار، به گفتاردرمانگر و برای مشکلات رفتار، به روانشناس نیاز است و ارتباط با تک تک این افراد بسیار مهم است.
او اضافه کرد: اتیسم درمان قطعی ندارد، اما بسیاری از مهارتهای بچهها با تمرینهایی که انجام می دهند افزایش پیدا می کند.