حامد چمن رخ در پاسخ به این سوال که دلیل ناکامی تجارت خارجی کشور در سال‌های اخیر چه بوده است، گفت: معضل همه دولت‌ها متکی بودن به درآمدهای نفتی است، لذا وقتی درآمد نفت وجود نداشته باشد، بعضا دولت‌ها با هزینه تراشی و فرآیندهایی که ایجاد می‌کنند، کشور را به چالش می‌کشند.
* دولت بلد نبود بدون نفت امور خود را مدیریت کند
عضو هیئت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف، افزود: در چند سال اخیر به وضوح شاهد بودیم که دولتی که بلد نبود بدون نفت امورات خود را مدیریت کند، تمام فشار کاهش درآمد نفتی را به مردم تحمیل کرد و با اضافه شدن معضل کرونا مردم طی سال‌های اخیر به لحاظ اقتصادی واقعا اذیت شدند.
* دولت فعلی در عبور از تحریم‌ها ناموفق عمل کرد
وی با تاکید بر اینکه دولت فعلی در عبور از تحریم‌ها بسیار ناموفق عمل کرد، بیان داشت: در حوزه تجارت با افزایش قیمت ارز یک فرصت طلایی برای صادرات بوجود آمد که متاسفانه با وضعی قوانین دست و پاگیر در حوزه تجات، فرصت استفاده فعالان اقتصادی از این موقعیت از دست رفت. چمن رخ بیان داشت: هرگاه دولت در درآمدهای نفتی با مشکل مواجه شد، به سراغ صادرکنندگان آمد و هرگاه که از درآمد نفتی برخوردار بودند، اصلا به فکر صادرکنندگان نبودند، اما نکته مهم این است که در شرایط تنگنای درآمدهای نفتی به جای تسهیل امر تجارت و صادرات، با وضع قوانین دست و پاگیر برای صادرکنندگان فقط مانع ایجاد کرد.
وی با اشاره به رویه غلط رفع تعهد ارزی از سال ۹۷ بیان داشت: دولت به جای اینکه صادرکنندگان را برای بازگشت ارز حاصل از صادرات تحت فشار قرار می‌داد، باید با تعامل با صادرکنندگان مسیر را برای توسعه تجارت غیرنفتی باز می‌کرد تا برای صادرکنندگان امکان تولید و صادرات بیشتر و در نتیجه بازگشت ارز حاصل از صادرات فراهم می‌شد و به این ترتیب چرخ های اقتصاد نیز به گردش می‌افتاد.
عضو هیئت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف بیان داشت: این در حالی است که با وضع قانون رفع تعهد ارزی، صادرکنندگان مجبور شدند تا پول حاصل از صادرات خود را در سخت‌ترین شرایط به کشور بازگرداند و در شبکه‌های بانکی کشور که بانک مرکزی آن را تعیین کرده بود، عرضه کند.وی افزود: این تصمیم بدون در نظر گرفتن شرایط صادرکنندگان در شرایط تحریم اتخاذ شد، در حالی که ممکن است یک صادرکننده به هر دلیل امکان فروش کالای صادراتی خود را در کشور مقصد نداشته باشد و یا عرضه آن کالا به مصلحت نباشد.چمن رخ بیان داشت: چرا صادرکننده باید از طرف دولت کشور خود تحت فشار قرار گیرد که حتما در کشور مقصد تحت هر شرایطی کالای صادراتی خود را بفروشد و به هر شکل ممکن مجبور به انتقال پول شود و در غیراین صورت با بدترین برخوردها در کشور خود مواجه شود. این کاملا یک رویه غلط بود که در دولت پیش گرفت و به جای رونق صادرات، نتیجه عکس حاصل شد.
* رفع تعهد ارزی راه‌های دور زدن تحریم‌ها برای صادرکنندگان را بست
وی با بیان اینکه تا پیش از بخشنامه بانک مرکزی در مورد رفع تعهد ارزی صادرکنندگان با شیوه‌های خود و به عبارتی دور زدن تحریم ها ارز حاصل از صادرات را به کشور برمی‌گرداندند، گفت: اما با توجه به دستورالعمل رفع تعهد ارزی و لزوم بازگشت ارز به سامانه نیما و کانال‌هایی که بانک مرکزی برای بازگشت ارز حاصل از صادرات تعیین کرده بود، از آنجا که بسیاری از صادرکنندگان این امکان را نداشتند در نتیجه صادرات خود را متوقف کردند تا مجبور به پاسخگویی به دولت نباشند و مورد اتهام قرار نگیرند.
وی افزود: دولت آینده اگر می‌خواهد که در صادرات غیرنفتی توسعه داشته باشیم، باید این رویه را اصلاح کند و به جای اینکه دستش در جیب صادرکنندگان باشد، کمک حال آن ها در صادرات باشد. چمن رخ با اشاره به مشکلاتی که برای صادرات فرش ایرانی وجود دارد، گفت: در گذشته خریدار خارجی فرش برای خرید فرش به ایران می‌آمد و خرید خود را انجام می‌داد و برای پرداخت پول خود به فروشنده فرش ایرانی، ارز را در کشور خود به یک واردکننده ایرانی که مورد وثوق طرفین بود، پرداخت می‌کرد و وارد کننده کالا به ایران نیز معادل ریالی پول خرید فرش را به حساب فروشنده فرش در ایران واریز می‌کرد.
وی افزود: اما اکنون خریدار خارجی فرش اگر فرش در ایران خریداری کند، از آنجا که کارت بازرگانی ایران را ندارد، نمی‌تواند آن فرش را به کشور خود منتقل کند، بنابراین فروشنده، تولید کننده یا تاجر ایرانی که دارای کارت بازرگانی است، باید اقدام به صدور فرش به کشور مورد تقاضای خریدار خارجی فرش کند، اما با توجه به اینکه این اقدام وی را متعهد به رفع تعهد ارزی می‌کند، فروشنده، تولید کننده و تاجر دارنده کارت بازرگانی حاضر به این کار نیستند. وی با اشاره به قوانین غلط تجاری گفت: وضع کنندگان این قوانین اصلا به صادرات توجه ندارند و با این قوانین فقط تقاضا را سرکوب می‌کند.
* قوانین غلط تجاری بخشی از صادرات را متوقف کرده است
وی با بیان اینکه علیرغم افزایش قیمت ارز به بیش از ۳۰ هزار تومان در برخی از مقاطع اما بسیاری از صادرکنندگان اقدام به صادرات نمی‌کنند، گفت: بخشی از صادرات متوقف شده است، زیرا صادرکنندگان از عدم امکان رفع تعهد ارزی می‌ترسند. چمن رخ با بیان اینکه در دو سال گذشته پایین ترین میزان صادرات فرش را داشتیم، گفت: در جلساتی که با حضور مسئولان و بخش خصوصی در راستای رفع مشکلات برگزار می‌شود، به ما می‌گویند که حق با شماست، اما بعد از جلسات همه چیز فراموش می شود.
وی افزود: دولت آینده باید دست از هزینه کردن منابع نفتی بردارد و در مرحله دوم تمام توان خود را صرف حمایت و تقویت تولید کنندگان و صادرکنندگان کند و اجازه دهد که صادرکنندگان به عنوان سربازان خط مقدم جبهه اقتصادی بدون وجود موانع فعالیت کنند و در این شرایط است که چرخ های اقتصاد به حرکت می‌افتد و حتی تحریم‌ها نیز مشکلی برای اقتصاد کشور نخواهد داشت.
