«ایران حماسی» امروز، شنبه، برای بازدید عموم افتتاح میشود و بیش از ۳۵۰ قلم شی مربوط به ایرانِ دوره باستان، ایران دوره اسلام و ایران معاصر را که شامل دستنوشتهها، سفال، فرش، مجسمه، منسوجات و عکس میشوند، به نمایش درخواهد آورد. این نمایشگاه فرصتی فراهم میآورد تا بازدیدکنندهها بتوانند با یک بلیط، تمدن ۵ هزارساله یک کشور را از نظر بگذرانند. اشیای باستان و متخصصان مختلف در این نمایشگاه گرد هم آمدهاند تا یکی از بزرگترین داستانهای دنیا در زمینه هنر، طراحی و فرهنگ را به نمایش بگذارند.
این نمایشگاه مطالعات در مورد ایران باستان و ایران اسلامی را، که تا پیش از این به صورت دورههای مجزا بررسی میشد، به هم پیوند میزند و آن را در کنار یک بخش قدرتمند از هنر و فرهنگ معاصر قرار ممیدهد. به این ترتیب، این امکان فراهم میشود که دستاوردهای هنریِ هزارههای مختلف را به صورت یک کل منسجم در نظر گرفت.
این موزه از ۱۰ بخش مجزا تشکیل شده است:
بخش اول سرزمین ایران را با چشم اندازهای چشمگیر و متنوع، رشته کوههای سربهفلککشیده، بیابانهای وسیع و غارهای نمکی، جنگلهای سرسبز و سواحل متنوع معرفی میکند.بخش بعدی، ایران نوظهور، قدیمیترین نوشته شناختهشده را به نمایش میگذارد و نشان میدهد که تمدن غنی ایران، حتی قبل از ظهور امپراتوری پارس، با مصر و بینالنهرین رقابت میکرده است. به گفته جان کورتیس، مسئول هماهنگی نمایشگاه ایران حماسی، مشخص است که امپراتوری پارسی، در سال ۵۵۰ قبل از میلاد تاسیس شد و میراث بسیار غنیای از دورههای اولیه تاریخ ایران به ارث برده است.
بخش امپراتوری پارسی دوره هخامنشی را تحت پوشش خود قرار خواهد داد و از سال ۵۵۰ قبل از میلاد با تاجگذاری کوروش بزرگ، که برای اولین بار ایران را از لحاظ سیاسی متحد کرد، آغاز میشود. موارد برجسته این بخش شامل استوانه کوروش – از موزه بریتانیا – میشود که برخی به عنوان نوعی «منشور حقوق بشر» آن را میشناسند.
بخش چهارم، آخرین امپراطوریهای باستان، دورهای از تغییر دودمان را با سرنگونی امپراتوری ایران توسط اسکندر بزرگ در ۳۳۱ قبل از میلاد پوشش میدهد. این بخش بر سلسلههای اشکانیان و ساسانیان متمرکز است که ۴۰۰ سال سلطنت پایدار آنها مربوط به زمانی است که آیین زرتشت به دین ملی کشور تبدیل میشود.
گالری کتاب پادشاهان بخشی از ایران اسلامی و چگونگی درک آن را در قرون بعدی عمدتاً از طریق شاهنامه بازگو میکند. شاهنامه بزرگترین شعر حماسی جهان است که توسط فردوسی شاعر در حدود سال ۱۰۱۰ میلادی به پایان رسیده است. «ایران حماسی» مجموعهای از نسخههای خطی و مصنوعی مفصلی را به تصویر میکشد که صحنههایی از شاهنامه را که از کتابخانه انگلیس و مجموعه ساریخانی به عاریه گرفته شدهاند، نمایش میدهد.
بخش تغییر ایمان به دنبال بررسی جایگاه اسلام در فرهنگ ایران پس از ورود اعراب در اواسط قرن هفتم میلادی است. این مجموعه تعدادی از قرآنهای نفیس و تذهیبات نسخ خطی و همچنین طالعبینی باشکوه اسکندر سلطان که از مجموعه Wellcome در لندن قرض گرفته شده است، ارائه میدهد.
بخش تعالی ادبی نشان میدهد که چگونه از قرن دهم میلاد، فارسیِ نوشتهشده به خط عربی به عنوان زبان ادبی در دربارهای سلطنتی شرق ایران ظهور کرد و آن را با با نسخههای خطی و دستنویس فوقالعاده نفیسِ مربوط به آن دوران به نمایش دراورده است. در همین دوران هم بود که به دلیل استفاده از نوشتههای شاعرانه بر روی سفال، فلزکاری و حتی فرش، شعر به بخشی از هنر تجسمی ایرانی بدل شد.
بخش حمایت درباری اکتشافی دیدنی و شگفتانگیز در باب ظهور دوباره ایدههای سلطنت پس از اسلام است. این بخش شامل اشیا و اقلام جالبتوجهی از قرن سیزدهم میلادی به بعد میشود. سه نقاشی به طول ۱۰ متر که الگوهای کاشیکاری از گنبدهای اصفهان را تکرار میکنند به صورت قوسی از سقف معلق هستند و یک طرح واقعیت افزوده برای بازسازی ظاهر یک گنبد کامل را به بیننده نمایش میدهند. این بخش همچنین فرش Buccleuch Sanguszko و دو نقاشی رنگ روغن که توسط ملکه از مجموعه سلطنتی وام گرفته شده است را نیز در خود جای داده است.
بخش قدیمی و جدید در حالی که به دنبال مدرسازی و توسعه روابط جدید با اروپا است، چگونگی بازگشت سلسله قاجار به سلف خود را برای مشروعیت بخشیدن به قدرت خویش بررسی میکنند. این موضوع بر معرفی عکاسی در ایران در اواسط دهه ۱۸۰۰ تمرکز دارد که تأثیر زیادی بر نحوه عرضه هنر ایرانیان داشت.
بخش آخر، مدرن و معاصر، یک دوره تحول بزرگ اجتماعی و سیاسی در ایران را از دهه ۱۹۴۰ تا امروز در بر میگیرد. آثاری از سیراک ملکونیان، پرویز تناولی، منیر شاهرودی فرمانفرمائیان و بهمن محصص شکوفایی هنر مدرن را تا وقایع دراماتیک انقلاب ۱۹۷۹ و جنگ ایران و عراق به نمایش میگذارد. صحنه فرهنگی در دهه ۱۹۹۰ دوباره زنده شد، بنابراین هنر معاصر ایران با آثاری از فرهاد مشیری، آویش خبرهزاده، علی بنیصدر، شادی قدیریان، حسین والامنش، شیرین نشاط، شیرین علیآبادی، شیرازه هوشیاری و YZ Kami ارائه میشود.