فرادید| ۵۰ سال پیش در چنین روزی جزیره بحرین، استان چهاردهم ایران در پی جدایی از سرزمین مادری، اعلام استقلال کرد و به کشوری مجزا تبدیل شد؛ ایران اولین کشوری بود که این استقلال را به رسمیت شناخت.
به گزارش مجله تاریخ فرادید، مجمع الجزایر بحرین از قدیم بخشی از امپراتوری ایران و قسمتی از سرزمین ایران بود، اما در دوره انحطاط قاجاریه، دولت انگلستان از ضعف دولت مرکزی برای جدا کردن این جزیره از ایران استفاده کرد. این کشور به موجب چند قرارداد با بحرین به تدریج بر نفوذ خود در آن سرزمین افزود و چندی بعد نیز اعلام کرد از شروع قرارداد با بحرین امپراتوری انگلیس در واقع شیخ بحرین را مستقل از ایران شناخته است.
اعتراض ایران به دولت انگلیس در آن زمان حاصلی در بر نداشت و حتی پس از جنگ جهانی دوم نیز لوایحی در ایران به تصویب رسید و به موجب آن دولت ایران موظف شد که نسبت به احقاق حقوق ایران در بحرین اقدام کند.
با این حال دولت ایران در زمان پهلوی بار دیگر نسبت به حق حاکمیت خود بر بحرین دست به اقدام زد. بر این اساس دولت در سال ۱۳۳۵ بحرین را به عنوان استان چهاردهم ایران اعلام کرد و از شیخ سلمان بن احمد الخلیفه شیخ بحرین خواست که وفاداری خود را به ایران نشان دهد.
کار به جایی رسید که ایران تهدید به اقدام نظامی برای بازپس گیری بحرین کرد. این رویه اما پس از چند سال رفته رفته تغییر کرد و انگلیسی‌ها شاه را متقاعد کردند از حق حاکمیت بر این جزیره چشم پوشی کند. «سر دنیس رایت» سفیر اسبق انگلستان در ایران در سال ۱۳۴۶ طی گزارشی به دولت متبوعش می نویسد که شاه تمایلی به استفاده از نیروی نظامی برای «اشغال بحرین» ندارد، ولی به ملاحظه افکارعمومی مردم ایران نمی‌تواند از ادعای مالکیت بحرین بدون دستیابی به امتیاز دیگری دست بردارد. گفته می شود شاه متقاعد شده بود با قبول حاکمیت ایران بر جزایر ابوموسی و تنب بزرگ و کوچک از بحرین چشم پوشی کند.
روند قانونی جدایی بحرین از ایران در سال ۱۳۴۹ با گزارش دولت هویدا به مجلس آغاز شد. کمتر از یکسال بعد از آن تهران و منامه مرز‌های دریایی میان خود را تعیین و تصویب و روابط دوجانبه در همه زمینه‌ها آغاز شد. سرانجام در روز ۲۳ مرداد ۱۳۵۰ بحرین رسما اعلام استقلال کرد و ایران اولین کشوری بود که استقلال آن را به رسمیت شناخت.
گزارش تصویری زیر یکی از معدود آلبوم‌های مصور از جزیره بحرین پیش از استقلال از خاک ایران است؛ این عکس‌ها که مربوط به سال ۱۳۳۱ است را «وی سندرز» عکاس انگلیسی برداشته است. در آن زمان دولت انگلیس سعی داشت با گسستن پیوند فرهنگی ایران و بحرین زمینه را برای استقلال این جزیره فراهم کند. «چارلز بلگریو» فرستاده انگلیس برای ۳۰ سال در این جزیره با نفوذترین چهره به شمار می‌رفت و ماموریت داشت این هدف را محقق کند.
نمایی از بخش مدرن منامه با ساختمان های اداری و مسکونی
نمایی از ساحل شهر “المحرق” و قایق های شناور
سلمان بن حمد آل خلیفه امیر وقت بحرین در کنار دو فرزندش
درب ورودی درمانگاه زنان در منامه
عکس یادگاری چارلز بلگریو با کراوات هایش در منامه
کودکان در حال بازی در محوطه باز یک مدرسه در منامه
نمایی از کوچه های شهر “الحد” در بحرین
بچه ها در حال بازی کردن در یکی از مدارس تازه تاسیس انگلیسی ها در منامه
بلگریو در حال طراحی بخش قدیمی شهر منامه
سلمان بن حمد آل خلیفه امیر وقت بحرین در ملاقات با چارلز بلگریو؛ او ۳۰ سال در بحرین ماموریت داشت. نفوذ بلگریو در میان آل خلیفه تاجایی بود که برخی مورخان او را حاکم واقعی قطر می دانند.
“چارلز بلگریو” در حال گفتگو با یکی از محصلان مدرسه تازه تاسیس انگلیسی ها در بحرین
سلمان بن حمد آل خلیفه امیر وقت بحرین در بازدید از مقر پلیس بحرین در کنار دو تن از فرستادگان دولت انگلیس
“چارلز بلگریو” در حال سرکشی از نیروهای پلیس بحرین؛ او پایه گذار نیروی نظامی و پلیس بحرین بود. او سرانجام در پی اعتراضات مردم این کشور را ترک کرد.
نمایی از یکی از کوچه های “المحرق” و رهگذری که در حال عبور است.
بچه ها در حال بازی در ساحل دریا
همسر “بلگریو” در حال آموزش به کودکان بحرینی؛ او توانست با حمایت امیر وقت بحرین مدارسی در این جزیره تاسیس کند که در ان زمان به خاطر آموزش به شیوه غربی مورد انتقاد بود.
نمایی از قصر امیر بحرین در “الرفاع”، روستای کوچکی از توابع شهر “دبا الفجیره” در نوار ساحلی کرانهٔ دریای عمان
