مهمترین رویدادهای پانزدهم آذر را در ادامه به نقل از پایگاه «موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران» میخوانید.
رویدادهای پانزدهم آذر
سال ۱۲۸۹
در جلسه امروز مجلس شورای ملی مسئله استقراض از بانک شاهنشاهی از طرف دولت مطرح گردید. اقلیت و مخالفین به شدت به آن اعتراض نمودند.
سال ۱۲۹۱
اختلاف بین وزیران کابینه بالا گرفت و عدهای از آنان از حضور در جلسات هیات وزیران در وزارتخانهها خودداری کردند.
سال ۱۳۰۰
سردار سپه کلنل گلروپ را از ریاست ژاندارمری منفصل نمود و کفالت را به کلنل عزیزالله خان داد. (کلنل عزیزاللهخان همان سرلشکر ضرغامی بعد است.)
سال ۱۳۰۱
کمیسیون نشان ذوالفقار به افراد زیر که در جنگ با سمیتقو رشادت به خرج داده بودند نشان ذوالفقار اعطاء کرد: سرتیپ امان میرزا، سرتیپ فضلاللهخان، سرتیپ مرتضیخان و نایباول غلامعلیخان بایندر. علت اعطای نشان ذوالفقار به سرتیپ مرتضیخان تربیت گارد مرکزی بود که در جنگ با سمیتقو و فتح قلعۀ چهریق مؤثر بودند. امیرلشکر احمدآقاخان (امیراحمدی) و سرتیپ محمدخان زکریا (شاهبختی) بعدها نیز به دریافت چنین نشانی موفق شدند. در ارتش ۲۰ ساله رضاشاه به غیر از افراد نامبرده مجموعاً ۱۵ نفر به دریافت این نشان موفق شدند.
سال ۱۳۰۳
به دنبال مرگ حسین صبا (کمالالسلطان)، مدیر روزنامه ستاره ایران، امتیاز روزنامه مزبور به نام میرزا یوسفخان اعتصامزاده صادر شد.
سال ۱۳۰۴
مستشارالدوله صادق به ریاست مجلس مؤسسان برگزیده شد.
عدلالملک دادگر و سهامالسلطان بیات نایبرئیس شدند.
مجلس مؤسسان با نطق رضاخان پهلوی رئیس موقتی مملکت گشایش یافت.
انتخابات مجلس مؤسسان در سرتاسر ایران پایان یافت و نمایندگان در تهران حضور یافتند.
سال ۱۳۰۷
غائله بلوچستان خاتمه یافت. عشایر و ایلات سر از طغیان برداشتند.
کلاس قضائی امروز با حضور وزیر عدلیه افتتاح شد. وزیر عدلیه و عدهای از قضات عالیرتبه در این کلاس تدریس خواهند کرد. این کلاس ۷۳ محصل دارد.
سال ۱۳۰۹
نقی نبوی (معززالدوله) وزیر مختار ایران در کشور عراق شد.
جنگ شدیدی بین نظامیان به فرماندهی امانالله میرزا امیرلشکر و عشایر سیستان و بلوچستان درگرفت. در این جنگ سرهنگ داورپناه یکی از فرماندهان قشون ایران کشته شد. سرانجام عشایر شکست خوردند و تعداد تلفات آنان از ۱۰۰۰ نفر تجاوز کرد. قشون اقدام به خلع سلاح آنها نمود.
سال ۱۳۱۲
میرزا اسمعیلخان ممتاز (ممتازالدوله) که از رجال ایران بود و در ادوار اول و دم چندی بر مجلس شورای ملی ریاست داشت در سن ۵۹ سالگی درگذشت. حینالفوت ریاست شورای عالی معارف با او بود. وی در طول زندگی چندین بار مقام وزارت گرفت.
سال ۱۳۱۵
سرتیپ عبدالمجید فیروز به ریاست تشکیلات امنیه کل مملکتی منصوب شد.
سال ۱۳۲۷
مهندس مهدی بازرگان به ریاست دانشکده فنی انتخاب شد.
سال ۱۳۳۳
هفت میلیون و ۸۰۰ هزار دلار آخرین کمک بلاعوض آمریکا به ایران پرداخت شد.
جشن معلم در سراسر کشور برپا شد.
حاج محمد نمازی وزیر مشاور شد.
شاه و همراهان وارد آمریکا شدند.
سال ۱۳۳۴
بازجوئی از رهبر فدائیان و سایر اعضاء توسط بازپرسان نظامی آغاز شد.
سال ۱۳۴۰
حاکم شارجه وارد تهران شد.
شهرداری اعلام کرد هفت قلم عوارض مزاحم لغو شد.
سال ۱۳۴۳
منصور در کابینه خود تغییراتی بشرح زیر داد:
دکتر عبدالعلی جهانشاهی و دکتر محمود کشفیان، وزرای مشاور، دکتر هادی هدایتی، وزیر آموزشوپرورش، دکتر مهندس شالچیان، وزیر راه و مهرداد پهلبد، وزیر فرهنگ و هنر. پهلبد قبل از تصدی وزارت فرهنگ، معاون نخستوزیر و رئیس هنرهای زیبا بود.
اداره اوقاف از وزارت آموزش و پرورش منتزع و ضمیمه نخستوزیری گردید و بنام سازمان اوقاف نامگذاری شد.
سال ۱۳۴۹
کارخانه کاغذسازی پارس در هفتتپه افتتاح شد.
۱۰ کوهنورد در شمال تهران به زیر بهمن رفتند. پنج نفر از آنها نجات یافته و پنج نفر جان سپردند.
متن لایحه الحاقی قرارداد نفت انتشار یافت.
باشگاه کارگران شرکت ملی نفت افتتاح شد.
سال ۱۳۵۰
در بغداد عده زیادی از جوانان اجتماع نموده از دولت عراق برای نجات سه جزیره اسلحه خواستند.
دولت مصر از ایران تقاضا کرد برای تصرف جزایر راه حلی مسالمت آمیز میبایستی انجام گیرد.
سرهنگ معمر القذافی رهبر لیبی تندتر از سایر دولتهای عرب به ایران تاخت و به شاه ایران هشدار داد که بهزودی انتقام گرفته خواهد شد.
دولت عربستان سعودی طی اعلامیهای از اشغال سه جزیره ابراز نگرانی و تعجب کرد.
سال ۱۳۵۲
سناتور سید مهدی فرخ، رجل سیاسی ماجراجو، در سن ۹۰ سالگی درگذشت.
سال ۱۳۵۴
شیخ زاید بن سلطان آل نهیان، رئیس امارات متحده عربی، وارد تهران شد.
سال ۱۳۵۷
سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا اعلام کرد: ما از مواضعی که شاه پیش میگیرد، حمایت میکنیم.
عدهای از دیپلماتهای آمریکا که با مسائل خاورمیانه مخصوصاً ایران سابقه و برخورد داشتهاند، برای مشاوره به دفتر کارتر دعوت شدند. ریچارد هلمز، سفیر سابق آمریکا و رئیس پیشین سیا، یکی از آنهاست.
دکتر عیس صدیق (صدیق اعلم) استاد ممتاز دانشگاه و صاحب تألیفات عدیده، و از خدمتگزاران قدیمی فرهنگ ایران در سن ۸۵ سالگی درگذشت. او هنگامی که در آمریکا مشغول تحصیلات عالیه بود، طی نامۀ شماره ۱/۱۷۵۳ مورخ ۱۳۱۰/۱/۱۱ از طرف عبدالحسین تیمورتاش وزیر مقتدر دربار پهلوی مأمور مطالعه و تهیه طرح تأسیس دانشگاه تهران شد. وی در مدتی کوتاه طرح دانشگاه را تهیه و به ایران فرستاد و خود نیز پس از تکمیل تحصیلات و اخذ درجه دکترای فلسفه به ایران بازگشت و مأمور بازگشایی دانشگاه شد و دارالمعلمین عالی را که بعدها دانشسرای عالی نام گرفت با دانشکدههای ادبیات و علوم و دانشسرای عالی بنیاد نهاد و بهسرعت به تربیت دبیر و معلم پرداخت. در ۱۳۱۳ که رسماً قانون دانشگاه تصویب و به مرحله اجرا درآمد ریاست سه دانشکده مزبور با او بود.
ارتشبد ازهاری، نخستوزیر نظامی، در مجلس سنا نطقی ایراد کرد و در پاسخ سناتورها گفت تظاهرات شبانه و بانگ اللهاکبر نوار صداست.
انتهای پیام