کشف بقایای یک دژ نظامی مربوط به ۲۷۰۰ سال قبل همزمان با امپراطوری مادها، گورستان عصرآهن و یک قطعه سفال نوشته به خط پهلوی ساسانی، از مهمترین دستاورد‌های کاوش باستان‌شناسی مشترک ایران ـ آلمان در محوطه تاریخی «ریوی» اعلام شد.
محمدجواد جعفری، سرپرست پایگاه ملی میراث‌فرهنگی محوطه تاریخی ریوی درباره این اکتشافات، گفت: نهمین فصل پژوهش‌های مشترک ایرانی ـ آلمانی در محوطه تاریخی ریوی که از ابتدای مهر ماه امسال آغاز شده بود، با نتایج قابل توجهی به پایان رسید.
او افزود: در روند کاوش سال‌های قبل، بخش‌هایی از یک گورستان عصر مفرغ (۳۷۰۰ سال قبل) در بخش شمالی و در امسال بقایایی از یک گورستان دیگر از دوران متأخر آهن (۲۶۰۰-۲۹۰۰ سال قبل) در بخش جنوب شرقی محوطه تاریخی ریوی شناسایی شد که مطالعه بقایای انسانی این دو گورستان اهمیت بسیار زیادی در شناخت جوامع استقراری گذشته منطقه دارد.
جعفری اظهار کرد: کشف بقایایی از یک دژ نظامی همزمان با شاهنشاهی مادها در بخش جنوبی محوطه تاریخی ریوی نیز نشان از وجود حکومت‌های کوچک منطقه‌ای همزمان و یا دست‌نشانده شاهنشاهی ماد در بخش‌های شمال شرقی قلمرو ایشان است.
این باستان‌شناس با بیان این‌که مرکز شاهنشاهی ماد در حوالی همدان امروزی (هگمتانه) قرار داشته و تا کنون شواهد کمی از گسترش قلمرو این شاهنشاهی تا مناطق خراسان امروزی کشف شده است، گفت: سفال نوشته ساسانی نیز در بخش‌های شمالی محوطه و در میان ساختمان‌های خشتی باقی‌مانده از این دوران به‌دست آمد که بیانگر استمرار اهمیت سیاسی و اقتصادی محوطه تاریخی ریوی تا دوران ساسانی بوده است.
به گفته او، این کتیبه حاوی دو کلمه است که به نظر می‌رسد اشاره به اسمی خاص دارد و ممکن است به اسم شخص و یا مکانی تاریخی در دوره ساسانی اشاره داشته باشد.
سرپرست ایرانی فصل نهم کاوش باستان‌شناسی مشترک ایرانی- آلمانی محوطه تاریخی ریوی ادامه داد: یکی از مهمترین سؤالات علمی در مطالعات باستان‌شناسی محوطه تاریخی ریوی کشف نام تاریخی این شهر بوده است که اهمیت زیادی در مطالعات تاریخی شمال شرق ایران دارد.
وی افزود: با توجه به یافته‌ها و مدارک باستان‌شناسی که طی ۹ سال پژوهش‌های باستان‌شناسی از محوطه تاریخی ریوی به‌دست آمده می‌توان این محوطه را سکونت‌گاهی مهم دانست که از ۳۷۰۰ سال قبل (اواخر دروان مفرغ) تا یک‌هزار سال قبل (قرون اولیه اسلامی) توالی استقراری داشته است.
جعفری همچنین گفت: بر اساس دیدگاه‌های مقدماتی علمی، محوطه ریوی را می‌توان یک سکونت‌گاه شهری معرفی کرد که همزمان با امپراتوری مادها شکل گرفته و طی دوران‌های هخامنشی، اشکانی و ساسانی نیز همچنان هویت شهری داشته است.
وی افزود: در حدود سال‌های ۴۰۰ میلادی که اواسط دوران شاهنشاهی ساسانی است، استقرار شهری این محوطه تخریب و یا متروک می‌شود و یک استقرار کوچک روستایی از اوایل دوران اسلامی در بخش شرقی محوطه شکل می‌گیرد.
این باستان‌شناس اظهار کرد: ۲۷۰۰ سال بقایای استقراری جوامع مختلف، محوطه تاریخی ریوی را هم از لحاظ پژوهش‌های نوین باستان‌شناسی و هم از لحاظ ظرفیت‌های گردشگری به یکی از مهمترین آثار تاریخی شمال شرق کشور تبدیل کرده و امید است فصل جدید فعالیت‌های علمی و عمرانی در این محوطه در قالب «پایگاه ملی میراث فرهنگی محوطه تاریخی ریوی» بستری مناسب برای شکوفایی ظرفیت‌های علمی و گردشگری این اثر تاریخی فراهم کند.
جعفری با بیان این‌که نزدیکی این شهر تاریخی به جاده ارتباطی گرگان – مشهد فرصت مناسبی را برای ایجاد سایت موزه گردشگری و رشد صنعت توریسم منطقه فراهم کرده است، گفت: فعالیت‌های باستان‌شناسی محوطه تاریخی ریوی با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی وگردشگری، توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی و مؤسسه باستان‌شناسی آلمان از سال ۱۳۹۱ آغاز شده است.
