در همین رابطه با حجت الاسلام تقی فاضل میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم گفت‌وگو کردیم، مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
*آقای میبدی! هفته گذشته، کاظم موسوی، نایب رئیس اول کمیسیون اقتصادی مجلس یازدهم در گفت‌وگویی با خبرنگار دیده‌بان ایران در واکنش به ممنوعیت ورود آلات موسیقی اظهار کرد که «هر کس در پی امیال شخصی و یا آلات موسیقی است، از ایران برود» نظر شما در خصوص این اظهارات چیست؟
اکنون همه برنامه‌هایی که در صداوسیما جمهوری اسلامی وجود دارد بدون شک دارای موسیقی هستند. ما هیچ سرودی بدون استفاده از آلات موسیقی نداریم. حذف آلات موسیقی به هیچ وجه امکان‌پذیر نیست و این جزئی از فرهنگ مردم است، مگر میشود فرهنگ را از مردم گرفت؟!این سخن که اسلام هر نوع موسیقی را حرام کرده است هم سخن بی اساسی است. البته آن موسیقی‌هایی که مبتذل، بی معنا و بی مفهوم هستند هم به لحاظ عقلی و هم شرعی گوش دادن به آنها حرام است. بعضی از آهنگ‌ها و موسیقی‌هایی که صداوسیما پخش می‌کند و واقعا مبتذل هم است در خصوص آنها بله واقعا ارزش گوش دادن ندارند اما این‌که کسی بیاید بگوید که ما به ابزار موسیقی نیاز نداریم، این اظهارات به هیچ وجه قابل قبول نیست.
شما تلویزیون را روشن کنید حتی فقط شبکه خبر را هم نگاه کنید بدون شک از موسیقی استفاده کرده‌اند! من فکر می‌کنم این آقای نماینده بدون فکر این حرف را زده‌اند و باید به ایشان بگویم که اول باید در خصوص حرف‌هایی که می‌زنید فکر کنید و بعد آن را مطرح کنید. متاسفانه آقایان هرگونه شادی را از مردم گرفته‌اند و اگر بخواهند موسیقی را هم از مردم بگیرند که واقعا جامعه ما به صورت کامل رو به افسردگی می‌رود. پیشنهاد من به اقایان این است که قبل از حرف زدن فکر کنند. این غلط‌ترین اقدام یک قانون‌گذار است که بخواهد مواردی که باعث شادی مردم میشود را از آنها بگیرد.
*درباره مخالفان موسیقی در ابتدای انقلاب خاطره‌ای دارید؟
اوایل برخی از آقایان مخالف موسیقی بودند و البته چنین ممنوعیتی هم اعمال شد اما دوباره نظر حاکمیت برگشت و هنگلامی که سرود شهید مطهری که جلوی ما خوانده شد، مرحوم امام این را تایید کردند. در زمان ریاست جمهوری آقای خاتمی که برخی به وزارت ارشاد ایشان فشار می‌آوردند که برخی از موسیقی‌ها را حذف کنید ظاهرا از امام سوال شده بود و امام در جواب گفته بودند که اینطوری نیست که هر نوع موسیقی‌ای حرام باشد.
شما صدای شجریان را گوش بدهید و آن ربنای معروف ایشان که غروب‌های ماه رمضان در خانه‌ها شنیده می‌شد که البته متاسفانه صداوسیما ان را حذف کرد، مردم با این صدا زندگی کردند یا آن آهنگ‌هایی که در آن اشعار مولانا و یا شاعران بزرگ را می‌خواندند واقعا برای مردم دلنشین بود.
بنابراین گرفتن موسیقی و آلات آن از جامعه به معنای نابود کردن جامعه و فرهنگ خودمان است. موسیقی از گذشته تا به الان در جامعه ما وجود داشته و نمی‌شود مردم را مجبور به دوری کردن از فرهنگ‌شان کرد. البته شایان ذکر است که در حال حاضر غالب صداهایی که در صداوسیما به گوش می‌رسد هیچ متن درست و حسابی و حتی یک اهنگسازی درست ندارند و به نظر بنده جلوی چنین خواننده‌ها و پخش چنین آهنگ‌هایی باید گرفته شود نه این چیزی که این آقایان می‌گویند. بیشتر موسیقی‌هایی که از صداوسیما پخش میشود هیچ محتوای قابل قبولی ندارند.
*برخی اعتقاد دارند که به‌جای کلمه «موسیقی» باید از کلمه «سرود» استفاده کرد!
اینطور برخورد کردن با مسائل بسیار تنگ‌نظرانه است. واژه «موسیقی» یک واژه اصیلی است که از گذشته تا به الان استفاده می‌شده و هیچ مشکلی هم ندارد من نمی‌دانم چنین دلیل بیان چنین اظهاراتی چیست! اصلا چرا باید بگوییم سرو؟! به اعتقاد بنده باید برای هر چیزی از کلمه مناسب خودش استفاده کرد و البته سرود و موسیقی کلا دو واژه جدا از هم هستند و معنای آنها متفاوت از همدیگر است. چه کسی میگوید کسی‌که با نی و یا تار و سنتور بیاید و اشعار مولانا را بخواند حرام است؟!
*نماینده مجلس یازدهم و کسانی‌که مثل او عقاید تندرویانه‌ای دارند معتقد هستند که چون این کشور، کشور جمهوری اسلامی است و شهدا و علمای فراوانی دارد، استافده از موسیقی و ابرازآلات موسیقی نادرست است. به نظر شما این در مقابل هم قرار دادن مردم با شهدا و همدیگر چه تبعاتی می‌تواند داشته باشد و اصلا هدف از طرح چنین مسائلی چیست؟
اول این‌که این اظهاراتی که این نماینده مطرح کرده است به شدت اشتباه است. شما وقتی یک چیزی را عنوان میکنید که خراب است باید مبنای شرعی و علمی برای آن بیاورید. اصلا موسیقی و شهدا چه ربطی به همدیگر دارند؟! شهدا رفتند شهید شدند که ما فرهنگ‌مان را حفظ کنیم. الان حتی تشیع جنازه شهدا با موسیقی انجام میشود! این اظهارات نه شرعی است و نه علمی.
هیچ مرجعی نتوانسته با ضرس قاطع بگوید که موسیقی حرام است! اگر موسیقی با ابتذال آمیخته شود و سوءاستفاده‌های دیگری در آن رخ دهد در این شرایط حرام است و این مختص به موسیقی نیست هر چیز دیگری اگر با ابتذال و سوءاستفاده آمیخته شود، حرام است. شما اگر مسجد بروید اما رفتن‌تان به مسجد برای سوءاستفاده باشد، قطعا این رویه حرام است. این‌که کسی بگویدموسیقی و استفاده از ابراز آلات موسیقی ذاتا فاسد است، این بزرگترین اشتباه ممکن است.
*آقای میبدی! نظر شما در خصوص موسیقی حال حاضر داخل ایران چیست؟
برخی از موسیقی‌های داخلی هیچ معنا و مفهوم خاصی ندارند و جالب اینجاست که صداوسیما از این نوع موسیقی ها بیشتر استفاده کرده و حمایت می‌کند! صداوسیما جمهوری اسلامی صدای امثال آقای شجریان و سراج را به فراموشی سپرده و صدای افرادی را پخش می‌کند که نه به لحاظ تخصصی این موسیقی‌ها از یک اصل پیروی یم‌کنند و نه شعر و محتوای درست حسابی دارند. به اعتقاد بنده برای خواندن هم میان زن و مرد تفاوتی وجود ندارد. چه اشکالی دارد که یک خانم شعرهای اصیل فارسی را با سازهای ایرانی بخواند؟! چرا باید صدای یک زن حرام باشد؟! حرام دانستن خواندن زنان بسیار کار مشکلی است.
*یعنی به اعتقاد شما خواندن خانم‌ها مشکلی ندارد؟
هر چیزی در جهت فرهنگ ملی بوده و در کنار آن فسادی صورت نگیرد، حلال است. به اعتقاد بنده اگر یک خانم با حفظ ضوابط اشعار اصیل فارسی را بخواند، هیچ مشکلی به لحاظ شرعی ندارد.
