اصولا نگه داشتن ادرار در کودکان به دلیل سرگرم شدن در بازی و در بزرگترها به دلیل داشتن مشغله و نداشتن وقت و یا نبودن دستشویی اتفاق می افتد.در صورتی که در حالت طبیعی یک فرد بالغ در طی ٢۴ ساعت حدودا ٨-۶ مرتبه ادرار کرده که هر بار نزدیک به ۳۰۰ سی سی دفع ادرار دارد. اگر میزان دفعات دستشویی رفتن از این تعداد کمتر باشد، باید میزان مصرف مایعات را بالا برد.ادرار میزان زیادی باکتری و سموم دارد که بدن به طور طبیعی از این طریق به بیرون دفع می کند.
خطرات نگه داشتن ادرار در مثانه
عفونت مثانه
یکی از خطرات نگه داشتن ادرار در مثانه این است که شانس عفونت مثانه را زیاد می کند. در حقیقت یکی از عواملی که به استریل نگه داشتن مجاری ادراری کمک میکند، جریان توربولانت ادرار و تخلیه مداوم آن است. افرادی که برای مدت طولانی ادرار را در مثانه خود نگه میدارند در معرض عفونت مثانه و یا عفونت کلیه میباشند.
احتمال تشکیل سنگ مثانه
یکی دیگر از خطرات نگه داشتن ادرار ، تشکیل سنگ مثانه می باشد. ادرار دارای رسوبات و کریستالهای متفاوتی است که شایعترین آن کریستالهای کلسیم اگزالات می باشد. یکی از عوامل مهم در جلوگیری از تشکیل سنگ در سیستم ادراری، تداوم جریان ادراری است. با نگه داشتن ادرار داخل مثانه، شانس رسوب این کریستال ها و تشکیل سنگ مثانه افزایش می یابد.
افزایش شانس بی اختیاری ادرار
داخل لگن ارگانهای مختلفی از جمله مثانه، رحم، تخمدان و واژن وجود دارد. مقاومت در برابر نیاز به ادرار کردن، باعث تضعیف عضلات کف لگن میشود. عضلات کف لگن وظیفه ی پوشاندن و محکم نگه داشتن مثانه تا زمان آمادگی برای دفع ادرار را بر عهده دارند. نگه داشتن ادرار به مدت طولانی، به بیشفعالی کف لگن، درد مثانه و در نهایت بی اختیاری ادراری منتهی میشود. در واقع کف لگن از لیگامانها و لایه های عضلانی زیادی تشکیل شده است.
لگن کار محافظت از ارگان هایی که داخلش هستند را بر عهده داشته و به تخلیه صحیح ادرار، مدفوع و تسهیل عملکرد جنسی درمردان و زنان کمک می کند. به هر دلیلی که بافت همبندی و یا سایر ساختمان های حفاظتی عضلات کف لگن و یا استخوان های آن آسیب ببیند، اختلالات کف لگن بروز می کند. ضعیف شدن عضلات کف لگن باعث شل شدن واژن، تکرر ادرار و بی اختیاری ادرار می شود.
این نوع بی اختیاری ناشی از بروز اختلال در سیستم انقباض عضلات و غالبا به دلیل کشیدگی بیش از حد عضلات کف لگن حین زایمان می باشد. اما بیش از حد نگه داشتن ادرار نیز به کشیدگی و تضعیف عضلات کف لگن کمک میکند. در این نوع بی اختیاری، خروج غیرارادی ادرار به دنبال فعالیت های فیزیکی مثل عطسه کردن، خندیدن و بلند کردن اجسام سنگین اتفاق می افتد.
مشکل دیگری که این بیماری، به فرد مبتلا وارد میکند، درد در طی و یا بعد از تماس جنسی است که این امر زندگی زناشویی بیمار را تحت شعاع قرار میدهد. به خاطر اینکه این مسأله روی کیفیت زندگی افراد تاثیر زیادی دارد در تمام دنیا به سرعت روی درمان های مختلف این بیماری کار می شود.
سنگ کلیه
یکی دیگر از خطرات نگه داشتن ادرار ،مشکلات سنگ کلیه می باشد. آب به پاک سازی کلیهها کمک میکند. اما زمانی که ادرار برای مدت طولانی نگه داشته شود، به طورجدی روی کلیه تاثیر می گذارد و به سنگ کلیه و درد منجر می شود.
یکی دیگر از خطرات نگه داشتن ادرار ، تشکیل سنگ مثانه می باشد. ادرار دارای رسوبات و کریستالهای متفاوتی است که شایعترین آن کریستالهای کلسیم اگزالات می باشد. یکی از عوامل مهم در جلوگیری از تشکیل سنگ در سیستم ادراری، تداوم جریان ادراری است. با نگه داشتن ادرار داخل مثانه، شانس رسوب این کریستال ها و تشکیل سنگ مثانه افزایش می یابد.
بزرگ شدن مثانه
یکی از خطرات نگه داشتن ادرار ، بزرگ شدن مثانه می باشد.کسانی که عادت دارند ادرار خود را نگه دارند، باید بدانند که این افراد مثانه را مجبور می کنند تا به مدت زمانی طولانی، میزان زیادی ادرار را در خود نگه دارد. در طولانی مدت این خطر وجود دارد که مثانه باز شده و گشادتر شود و این به نفع فرد نخواهد بود. این عضو از بدن به طور طبیعی در اندازه ای طراحی شده است که تا رسیدن به دستشویی میزان کافی ادرار را در خود نگه دارد. اگر مثانه بزرگ تر از اندازه ی طبیعی خود شود، فرد نیاز به دفع ادرار را احساس نخواهد کرد و به این ترتیب ادرار داخل مثانه می ماند و به این عضو آسیب جدی می زند.
عفونت معده
نگهداشتن ادرار نه تنها باعث درد در قسمت تحتانی شکم می شود، بلکه خطر ابتلا به عفونت معده را هم افزایش می دهد. زمانی که میکروبهای موجود در ادرار از بدن خارج نمی شود، فرد دچار عفونت معده هم میشود.
درد هنگام دفع
نگه داشتن ادرار اگر به طور مدام تکرار شود، باعث درد شدید هنگام دفع ادرار میشود.
تب
نگه داشتن ادرار برای مدت طولانی، مانع دفع باکتری موجود در بدن میشود و این به نوبه خود باعث بروز تب خواهد شد.
تورم مثانه و خطر بروز سرطان
هنگام مصرف آب، مثانه به آرامی پرمیشود و در صورت دفع نشدن مثانه متورم میشود. پیشگیری نکردن از تورم مثانه به سرطان مثانه منجر می شود.
کیست
یکی از خطرات نگه داشتن ادرار ، کیست می باشد. کیست کلیه نوعی التهاب است. این مشکل عمده ای است که بیشتر در زنان رخ میدهد.
درد در قسمت تحتانی شکم
نگهداشتن طولانیمدت ادرار، در قسمت تحتانی شکم درد ایجاد میکند.
پریشانی ذهن
نگه داشتن ادرار در پریشانی ذهن موثر است. نگه داشتن ادرار به اندازه مصرف الکل یا بی خوابی شدید ذهن را آشفته می کند و قدرت تمرکز فرد را مختل می کند. توان ذهنی انسان تا وقتی که مثانه پر نشود در حالت عادی و طبیعی است، اما موقع نگه داشتن ادرار، ذهن شخص به اندازه ی ذهن یک فرد الکلی یا فردی که یک شبانه روز نخوابیده است آشفته و پریشان می شود. نگه داشتن ادرار حین رانندگی، خطر تصادف را افزایش می دهد.
عوارض نگه داشتن ادرار در بانوان شایع تر و خطرناکتر است؛ فرد علاوه بر سندروم دفع ناقص، دچار یبوست مزمن نیز میشود. اهمیت توجه به نگه نداشتن ادرار در بانوان باردار بسیار بیشتر خواهد بود. زیرا عفونت ادراری ایجاد شده بر اثر نگهداری ادرار در بانوان باردار سریعتر اتفاق افتاده و آسیبهای جدی را بر جنین وارد میسازد.
مشکل سیستیت و پیلونفریت
متاسفانه عفونت های ادراری جزئی به مرور زمان جدی و خطرناک تر می شوند. عفونت ناشی از نگه داشتن طولانی مدت ادرار به التهاب مجاری ادراری و جداره ی مثانه و سپس التهاب کلیه ها منجر می شود و در پی آن مشکلات جدی تری مانند سیستیت (التهاب مثانه) و پیلونفریت (التهاب لگنچه و کلیه) بروز می کند. مشکل سیستیت بیشتر خانم ها را درگیر می کند، چون بیشتر ادرار خود را نگه می دارند.
البته شکل اندام تناسلی نیز در ابتلا به این مشکل دخالت دارد. افرادی که دچار این بیماری می شوند، در حین دفع ادرار در ناحیه ی لگن و زیر شکم خود احساس درد می کنند.اگر سیستیت به موقع درمان نشود، باکتری ها رشد و گسترش پیدا کرده و به کلیه ها و لگنچه می رسانند.برای محافظت از بدن تان در برابر این مشکلات، حتما به طور مرتب به دستشویی بروید و رنگ ادرارتان را چک کنید و از نگه داشتن ادرار، اکیدا بپرهیزید.
عوارض نگه داشتن ادرار در دوران بارداری
عوارض نگه داشتن ادرار در بانوان شایع تر و خطرناکتر است؛ فرد علاوه بر سندروم دفع ناقص، دچار یبوست مزمن نیز میشود. اهمیت توجه به نگه نداشتن ادرار در بانوان باردار بسیار بیشتر خواهد بود. زیرا عفونت ادراری ایجاد شده بر اثر نگهداری ادرار در بانوان باردار سریعتر اتفاق افتاده و آسیبهای جدی را بر جنین وارد میسازد.
نکته آخر:
فرد نباید با کوچک ترین احساس ادرار کردن روانه دستشویی شود، اما از طرفی هم نباید ادرار را تا حدی نگه دارد که مشکل ساز شود، بلکه باید عادات سالم دفع ادرار را یاد بگیرد.پس باید حد وسطی را پیدا کند که مجبور نباشد با نوشیدن یک جرعه آب به دستشویی برود و یا آنکه آنقدر ادرار را نگه دارد که نتواند صاف بایستد و خود را کنترل کند.