گیاه میخک با خاصیت فراوانی که دارند یکی از معروف ترین ادویه های موجود در دنیا هستند چرا که علاوه بر خاصیت شفابخشی که دارند به خاطر شکل ظاهری زیبای خود به عنوان گیاه زینتی پرورش داده می شوند ، محل نگهداری آنها در گلخانه های مناطق سردسیر می باشد.
میخک غنچهی خشکشدهی گلی است که روی درخت می روید. این گیاه متعلق به خانوادهای بهنام موردیان است و از گیاهان همیشهسبزی است که در مناطق استوایی و نزدیک به استوا میروید. قسمتهای مختلف میخک، از جمله غنچهی خشکشده، ساقه، و برگهای آن، مورد استفادهی دارویی است. روغن میخک نیز بابت ویژگیهای داروییاش معروف است. هزاران سال است که در هند و چین از میخک نهتنها بهعنوان ادویه و چاشنی که بهعنوان دارویی برای درمان بسیاری از بیماریها استفاده میشود.
ارزش غذایی میخک
میخک حاوی فیبر، ویتامینها و مواد معدنی بسیاری است، بنابراین استفاده از آن به صورت کامل یا پودر شده برای طعمدهی به غذاها میتواند برخی از این مواد را به بدن برساند.
خواص میخک
میخک یکی از ادویههایی است که از گیاهی دارویی با طعم منحصر به فرد گرفته میشود و فایدههای فراوانی برای سلامتی انسان دارد. در ادامه مطلب خواص میخک برای سلامتی بدن را بیان می کنیم.
گوارش بهتر با میخک
بعضی از ترکیبهای یافت شده در میخک برای تحریک ترشح آنزیمهای گوارشی خاصی که هاضمه را بهبود میبخشند موثر هستند. گوارش سالم سوخت و ساز بدنی سالمتری ایجاد خواهد کرد و جذب مواد مغذی به شکل بهینه خواهد بود. میخک برای کاهش نفخ، تحریک رودهای، سوءهاضمه، و تهوع مفید است. میخک را میتوان تفت داد، پودر کرد، و یا همراه با عسل خورد تا از شر اختلالات گوارشی خلاص شد.
از میخک بهخاطر خواص آنتیباکتریاییاش برای درمان بعضی از بیماریهای ناشی از باکتری کمک میگیرند. عصارهی میخک برای کشتن این موجودات بیماریزا بهاندازهی کافی قدرت دارد. عصارهی میخک میتواند باکتری وبا را نیز از بین ببرد.
سلامت دهان و دندان
میخک موجب رفع بوی بد دهان می شود. بسیاری از افراد ، صبح ها هنگام برخاستن از خواب با بوی بد دهان مواجه می شوند که به علت وجود یک باکتری غیرهوازی در بیوفیلمی است که روی زبان شکل می گیرد. این باکتری با شکستن پروتئین موجود در غذاها گازهایی مانند سولفیدهیدروژن و اسکاتول تولید می کند. برای رفع بوی بد دهان ، بهداشت و نظافت دهان ، جویدن آدامس و… تاثیرگذار است اما موثرترین روش برای ازبین بردن بوی بد دهان مصرف میخک است. میخک دارای خواص ضدعفونی کننده، ضد قارچ و ضد میکروبی است که باعث از بین بردن باکتری ها و میکروب های بد دهان می شود.
محققان روغن میخک را برای بررسی تاثیر آن بر پلاک، ورم لثه و باکتریهای موجود در دهان مورد مطالعه قرار دادند. آنها تاثیر یک دهانشویهی معمولی را با یک دهانشویه حاوی میخک مقایسه کردند. هر دوی این شویندهها در برابر پلاک و ورم لثه موثر بودند و نتایج حاکی از آن است که میخک میتواند به کاهش التهاب دهان و باکتریها کمک کند. دانشمندان همچنین دریافتند که دهانشویه محتوی میخک، تعداد باکتریهای مضر را بیشتر کاهش میدهد.
خواص آنتیباکتریایی
از میخک بهخاطر خواص آنتیباکتریاییاش برای درمان بعضی از بیماریهای ناشی از باکتری کمک میگیرند. عصارهی میخک برای کشتن این موجودات بیماریزا بهاندازهی کافی قدرت دارد. عصارهی میخک میتواند باکتری وبا را نیز از بین ببرد.
مبارزه با سرطان
یکی از جذابیتهای میخک برای جامعه پزشکی، قابلیت استفاده از آن در مبارزه با سرطان است. براساس تحقیقیات ،استفاده از میخک برای کنترل سرطان ریه در مراحل نخست مفید واقع میشود. بنا به نظر محققان، اولئانولیک اسید موجود در میخک دارای خواص ضدتومور است. برخی از تحقیقات هم نشان میدهد، مادهای موسوم به اوژنول در میخک وجود دارد که میتواند با سرطان دهانه رحم مبارزه کند. در پژوهشهای انجامگرفته تا کنون، این احتمال که میخک در درمان و کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه، رشد تومورها و سرطانهای دیگر مانند سرطان کلون (روده بزرگ) نقش دارد، تا حد زیادی قوت گرفته است.
تقویت سیستم ایمنی بدن با میخک
ویتامین (ث) موجود در میخک باعث افزایش گلبول های سفید خون در بدن شده و این تغییر بزرگ به ریشه کن شدن عفونت منجر می شود .بنابراین می توان گفت میخک ها بهترین گزینه برای حمایت سیستم ایمنی بدن می باشند که با استفاده از آن سیستم ایمنی به اندازه کافی تقویت شده و از بروز بسیاری از مشکلات جلوگیری می شود.
حفاظت از کبد
میخک دارای مقادیر زیادی آنتیاکسیدان است. در نتیجه میتواند از اندامهای مختلف بدن به ویژه کبد در برابر رادیکالهای آزاد محافظت کند. سوختوساز بدن در بلندمدت، ضمن کاهش آنتیاکسیدانهای موجود در کبد باعث افزایش تولید رادیکالهای آزاد و پروفایل لیپیدی (نتایج بررسی خون برای وجود موارد غیرعادی درباره چربی لیپیدی مثلا بررسی کلسترول یا تریگلیسیرید موجود در خون) میشود. عصاره میخک با وجود خواصی که در زمینه محافظت از کبد دارد به مقابله با این اثرات منفی میپردازد.
کنترل دیابت
یکی دیگر از خواص میخک ، کنترل دیابت می باشد. در درمانهای سنتی از خواص میخک برای رفع بیماریهای متنوعی مانند دیابت استفاده میشود. انسولین در بیماران مبتلا به دیابت به اندازه کافی ترشح نمیشود. در بعضی موارد هم اصلا انسولینی در بدن این افراد به وجود نمیآید. عصاره میخک میتواند موجب تحریک ترشح انسولین شود و سطح قند خون در بدن را کنترل کند.
حفاظت از استخوانها
از دیگر خواص میخک ، حفاظت از استخوان ها می باشد.عصاره هیدروالکلی(ترکیبی از آب و الکل) میخک، حاوی ترکیبات فنولیکی مانند اوژنول و مشتقات دیگر آن یعنی فلاونوئیدها، فلاونها و ایزوفلاونها است. چنین ترکیباتی از تراکم و مواد معدنی موجود در استخوانها حفاظت میکنند. ضمن اینکه قدرت کششی و انعطاف استخوانها را در افراد مبتلا به پوکی استخوان افزایش میدهند.
کاهش وزن با کمک میخک
میخک یکی از ادویههای توصیه شده برای کاهش وزن است، زیرا حاوی خواص ضدچاقی است، مصرف میخک به پیشگیری از افزایش وزن کمک میکند و زمانی که آن را همراه غذا مصرف میکنید، تولید بزاق را افزایش میدهد که برای گاستریت، اسیدیشدن معده و کاهش اشتها مناسب است.
کاهش اضطراب و استرس
میخک دارای اثر گرمکننده بر روی بدن و عطر تندی است که باعث شادابی فرد خواهد شد، استفاده موضعی یا مصرف روغن میخک به صورت رقیقشده میتواند به کاهش فشار ذهنی و خستگی کمک کند، از طرفی هم استفاده از جوشانده برگ ریحان، برگ نعنا و میخک، برای تهیه چای سیاه و ترکیب این نوشیدنی با کمی عسل، استرس و تنشهای فرد را تسکین میدهد.
خواص ضد التهابی
اوژنول موجود در میخک دارای خواص ضد التهابی قدرتمندی است. به علاوه، میخک همچنین حاوی خواص ضد درد است که دردهای ناشی از التهاب را تسکین میدهد.
درمان سرفه با میخک
سرفه گاهی میتواند واقعا آزار دهنده باشد به خصوص وقتی که نیمههای شب به آن دچار میشوید. فقط کافی است یک لیوان آب گرم که کمی میخک داخل آن ریختهاید را بنوشید تا به طور طبیعی سرفهی شما درمان شود.
درمان طبیعی تهوع حاملگی
یکی دیگر از خواص میخک ، برطرف کردن تهوع صبحگاهی برای زنان باردار است. کسانی که در دوران حاملگی دچار تهوع می شوند می توانند با خوردن یک فنجان چای صبحگاهی به همراه میخک تهوع خود را از بین ببرند.
درمان نفخ شکم
نفخ وقتی اتفاق میافتد که گاز در جهاز هاضمه جمع میشود. آنچه برای درمان نیاز دارید آن است که فقط ۴ یا ۵ میخک را با آب گرم مخلوط کنید و هر روز صبح از آن بنوشید تا به نفخ شکمتان به طور اساسی درمان شود.
ویژگیهای ضدجهشزایی
مواد جهشزا آن دسته از مواد شیمیایی هستند که در ساختار ژنهای دیانای تغییراتی ایجاد میکنند. ترکیبات بیوشیمیایی موجود در میخک، از جمله فنیلپروپانوئیدها، دارای خواص ضدجهشزایی هستند. این ترکیبات در سلولهایی که تحت تاثیر مواد جهشزا بودهاند وارد میشوند و کار میکنند که آثار جهشزایی این مواد تا حد چشمگیری کاهش پیدا کند.
درمان سردرد
سردرد را میتوان با استفاده از میخک درمان کرد. با چند میخک خمیر درست کنید و آن را با مقداری سنگ نمک مخلوط کنید. به این مخلوط شیر اضافه کنید. ترکیب بهدستآمده میتواند فوراً سردرد را خوب کند.
پاکسازی خون با میخک
میخک به پاکسازی خون کمک میکند، عصارههای معطر آن میتواند باعث کاهش سمیت خون شود و فعالیت آنتیاکسیدانی را در سراسر بدن تحریک کند، به این ترتیب سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و در عین حال پلاکتها را پاکسازی میکند و مانع از لختهشدن خون میشود و در نتیجه میتواند از سکته مغزی جلوگیری کند و همچنین برای سلامت قلب نیز مفید است.
مراقبت از پوست با میخک
خواص ضدباکتری میخک برای کاهش آکنه پوست بسیار مؤثر است و به دلیل خواص ضدباکتری، میتواند مشکلات پوستی را کاهش دهد و به دلیل ویژگی ضدالتهابی، قرمزی و ورم ناشی از چنین مشکلاتی را تا حد زیادی کاهش میدهد، روغن گل میخک نیز برای درمان جوش مفید است؛ از طرفی حضور آنتیاکسیدانهای موجود در میخک، در کنار سبک سالم زندگی باعث جوانسازی پوست میشود و رادیکالهای آزادی را که موجب آسیب به سلولهای پوستی و چین و چروک زودرس میشوند را خنثی میکند.
سلامت مو با میخک
یکی دیگر از خواص میخک ، تضمین سلامت مو می باشد. با مصرف گلبرگ میخک و یا روغن آن میتوان حجم موها را افزایش داد و همچنین در کوتاه مدت میتوان به کاهش ریزش موهای خود که شاید بر اثر استرس، تغذیه ناسالم، مشکلات هورمونی، از دستدادن ناگهانی وزن، استفاده از برخی محصولات مراقبت از مو و تغییرات فصلی بوده است، کمک کرد.
افرادی که قند خون پایینتر از حد طبیعی دارند باید فورا مصرف میخک را کاهش دهند. یافتهها نشان میدهد که این گیاه میتواند قند خون را به میزان قابل توجهی کاهش دهد که میتواند برای افراد مبتلا به هیپوگلیسمی خطرناک باشد. بنابراین مراقب سطح قند خون خود باشید و مصرف میخک را متعادل کنید.
درمان گل مژه
میخک به دلیل طبیعت ضد التهابی که دارد برای درمان گلمژه بسیار موثر است. گلمژه در واقع التهاب مژه است و میتواند یک وضعیت بسیار آزاردهنده و دردناک باشد. روغن میخک به دلیل خاصیت ضد باکتریایی که دارد، از بروز عفونتهای چشم نیز جلوگیری میکند.
سفید کردن دندان با میخک
میخک، علاوه بر آنکه از کرم خوردگی دندان جلوگیری میکند، میتواند برای سفید کردن دندانها نیز استفاده شود. کسانی که دندانهای زرد رنگ دارند معمولا اعتماد بنفسشان پایین است چون دندانهای زرد ممکن است باعث شود جذابیت کل ظاهر آنها کمتر به نظر برسد. به علاوه، لبخند زدن در برابر دیگران برایشان سخت است چون دندانهای زرد چیز خوب و خوشایندی نیست.
عوارض جانبی و مضرات میخک
مصرف بیش از اندازه میخک میتواند خون را رقیق کرده و خطر خونریزی را افزایش دهد. این ادویه دارای ماده شیمیایی به ناماوژنول است که یک عامل رقیق کننده خون محسوب میشود و میتواند فرآیند انعقاد خون را کند کرده و به خونریزی غیر طبیعی منجر شود. توصیه میشود که در صورت ابتلا به اختلالات خونی مانند هموفیلی و یا مصرف داروهای ضد انعقاد خون از مصرف زیاد میخک خودداری کنید. همچنین توصیه میشود که از دو هفته قبل از عمل جراحی مصرف میخک را متوقف کنید.
افرادی که قند خون پایینتر از حد طبیعی دارند باید فورا مصرف میخک را کاهش دهند. یافتهها نشان میدهد که این گیاه میتواند قند خون را به میزان قابل توجهی کاهش دهد که میتواند برای افراد مبتلا به هیپوگلیسمی خطرناک باشد. بنابراین مراقب سطح قند خون خود باشید و مصرف میخک را متعادل کنید.