گروه اقتصادی:بر اساس گزارش مرکز آمار، نرخ تورم سالانه منتهی به اسفندماه ۱۴۰۰ برای خانوار‌های کشور به ۴٠.٢ درصد رسیده که نسبت مدت مشابه سال قبل در در ماه قبل، ١.٢ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد. هم‌چنین تورم سالانه برای خانوار‌های شهری و روستایی به ترتیب ٣٩.٧ درصد و ۴٢.٨ درصد بوده که برای خانوار‌های شهری ١.١ واحد درصد کاهش و برای خانوار‌های روستایی ١.۴ واحد درصد کاهش داشته است.
نرخ تورم نقطه‌ای (درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل) در اسفند ۱۴۰۰ به ٣۴.٧ درصد رسیده، یعنی خانوار‌های کشور به طور میانگین ٣۴.٧ درصد بیشتر از اسفند ١٣٩٩برای خرید یک «مجموعه کالا‌ها و خدمات یکسان» هزینه کرده اند.
این درحالیست که کارشناسان اقتصادی معتقدند، با عبور میزان نقدینگی از مرز ۴ هزار هزار میلیاردتومان، تاهرزمانی که مشکل تحریم و پیوستن به fatf وجود داشته باشد، افزایش نقدینگی و تورم نیز جبران‌ناپذیر است، در این راستا دولت به دلیل هزینه‌هایی که با آن روبرو است، چاره‌ای جزء چاپ پول ندارد، در مقابل نیز نقدینگی با این اقدام روز به روز افزایش می‌یابد که نتیجه چنین وضعیتی رشد تورم است.
وضعیت تورم در سالجاری
مرتضی افقه کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه دو سناریو برای نرخ تورم در سال آینده می‌توان متصور بود، اظهار داشت: در سناریوی اول، اگر برجام احیا و تحریم‌ها نیز برداشته شود، با ورود دلار‌های نفتی بلوکه شده ایران در کشور‌های نظیر کره‌جنوبی، ژاپن، عراق، هند و..، تورم تا حدود زیادی فروکش خواهد کرد، به بیان دیگر با تعدیل انتظارات تورمی در کوتاه مدت می‌توان انتظار کاهش سرعت رشد تورم را داشت، در چنین شرایطی مدیریت بازار از سوی دولت نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است.
وی افزود: این شرایط نیز می‌تواند در کوتاه‌مدت و حداکثر ۶ ماه برقرار باشد، زیرا با توجه به ساختار اقتصادی ایران ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم با برجام در اقتصاد کشور معجزه رخ دهد، زیرا که ما با یک ساختار‌های معیوب سروکار داریم که نمی‌توانند کارکرد درستی داشته باشند و تا زمانی که این ساختار‌ها با اصلاحات اساسی روبرو نباشند، نمی‌توان انتظار بهبود واقعی را داشت.
افقه گفت: البته ذکر این نکته ضروری است که اگر همین امروز نیز برجام احیا شود، ما حداقل اثرات آن را تا ۶ ماه آینده می‌توانیم مشاهده کنیم، به بیان دیگر ما در ۶ ماهه ابتدایی سال جاری به احتمال فراوان باز هم با یک تورم ۴۰ درصدی مواجه خواهیم بود، این در حالی است که اثرات برجام میان مدت خواهد بود، زیرا تا بخواهد دلار‌های نفتی وارد کشور شود و وضعیت فروش نفت به وضع سابق برگردد چند ماه زمان نیاز است، از سوی دیگر تنها رفع تحریم‌ها در این زمینه کفایت نمی‌کند.
این اقتصاددان اضافه کرد: علاوه بر تعیین تکلیف برجام، باشد وضعیت عضویت ایران در اف‌ای تی‌اف نیز مشخص شود، زیرا تا زمانی که ما در لیست سیاه این نهاد قرار داشته باشیم، هرگونه نقل‌وانتقال پولی و مالی با کشور‌های جهان ممکن نیست، بنابراین این موضوع رفع تحریم‌ها را خنثی می‌کند، در این رابطه باید در اسرع وقت ایران از لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف خارج شود تا ما بتوانیم انتظار داشته باشیم که با وجود برجام، تورم و افزایش قیمت‌ها کنترل شود.
افقه با تاکید بر اینکه تازمانیکه تفکر ضد تولیدی و ضد توسعه بر نظام حکمرانی اقتصادی کشور حاکم است نمی‌توان کشور را در مسیر شکوفایی قرار داد، بیان داشت: متاسفانه طی این سال‌ها همواره تفکراتی حاکم بوده که به نوعی ضد توسعه بوده، بنابراین باید یک تغییر پارادایم در تفکرات اقتصادی حاکم بر مدیریت کلان کشور انجام شود تا ما نسبت تغییر وضعیت امیدوار باشیم، به نوعی نگرش فلسفی حاکم بر نظام اقتصادی کشور باید تغییر پیدا کند و در این راستا از افراد متخصص، مجرب و کارآمد برای مدیریت‌های کلان اقتصادی استفاده شود تا وضعیت جاری با بهبود روبرو شود.
این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه در سناریوی دوم اگر برجام به ثمر ننشیند، وضعیت اقتصادی به مراتب بدتر از سال ۱۴۰۰ خواهد شد، گفت: در چنین شرایطی ما با افزایش افسارگسیخته قیمت‌ها روبرو خواهیم بود، زیرا دولت با توجه به کسری شدید بودجه‌ای که با آن روبرو هست، اقدام به چاپ پول و استقراض از بانک مرکزی می‌کند که همین موضوع باعث رشد تورم خواهد شد که نتیجه آن نیز افزایش دسته‌جمعی قیمت‌ها در تمامی بازار‌ها است، بنابراین باید امیدوار بود که برجام هرچه زودتر احیا شود، تا وضعیت اقتصادی کشور از این وضع نابسامان خارج شود و مردم بتوانند در این شرایط قدری نفس بکشند و خود را از لحاظ اقتصادی قدری بازسازی کنند.
