شقاقی شهری گفت: این وضعیت سبب شده پسانداز خانوادهها تمام شود و گذران زندگی بسیار سخت شود.
وی اضافه کرد: در برهههای مختلف تاریخ ، یکی دو سال تورمهای بالا داشتهایم اما برای نخستین بار شاهد تورم متوالی ۵ ساله هستیم.
چرا تورم کنترل نشد؟
عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی در پاسخ به این پرسش که آیا تورم کنترل شده است یا خیر گفت: تورم و به عبارت عامیانه بحث گرانیها و قیمت کالاها و خدمات با اقتصاد دستوری و بگیر و ببند و با نظارتهای سنتی حل نمیشود؛ این موضوع حداقل تجربه بیش از ۹۰ سال در اقتصادهای سوسیالیستی و دولتی در جهان بوده که در نهایت به شکست انجامیده است.
وی افزود: اقتصادهایی که محوریت خود را بر اداره دستوری اقتصاد و نظارتهای سنتی و عدم پایبندی به اصول بازار نهاده بودند با شکست در کنترل و مهار تورم مواجه شده و میشوند؛ لذا رویهای که اکنون دولت سیزدهم در موضوع تورم دنبال میکند متاسفانه همان تجربه اشتباه دولتهای گذشته و هم تجربه تلخ و ناموفق کشورهای دارای اقتصاد دولتی و سوسیالیستی است. نخستین موضوع این است که دولت و تیم اقتصادی آن باید مجاب شوند و بدانند که راهحل کنترل تورم حرکت به سمت اقتصاد دستوری و برنامهریزی متمرکز و نظارتهای سنتی نیست.
پیشبینی تورم ۱۴۰۱
وی در پاسخ به این سوال که آیا مجددا شاهد شرایط تورمی سالهای ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ را شاهد خواهیم بود یا خیر، بیان کرد: بنده در سناریوی خوشبینانهای که پیش از سال ۱۴۰۱ در نظر داشتم؛ معتقد بودم که با حل مساله برجام و بحث عدم حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی ؛ تورم بین ۲۵ تا ۳۰ درصد خواهد شد اما با اتفاقاتی که در سالجاری رخ داده نگاه خود را تعدیل کردهام و اعتقاد دارم امسال نیز تورم بالای ۴۰درصد را خواهیم داشت.
تاثیر عوامل بینالمللی بر افزایش تورم
وی تصریح کرد: باید توجه داشت که بخشی از تورم فعلی به دلیل سیاستهای غلط اقتصادی در داخل دولت است و بخش دیگر ناشی از بحثها و موضوعات بینالمللی است. باید توجه داشت که مذاکرات برجام بسیار طولانی شده درحالیکه همگان انتظار داشتند پایان اسفند ۱۴۰۰ برجام به نتیجه برسد اما تاکنون وضعیت این مذاکرات مشخص نشده و به عبارت دیگر این گفتوگوها لوث شده و حالت توقف در این موضوع را شاهد هستیم و به شرایطی رسیده که به نظر میرسد حل شده و به نتیجه رسیدن برجان اکنون بسیار سخت شده است. به طوریکه اکنون شاهد بی تفاوتی هم در طرف ایرانی و هم در طرف غربی هستیم.
وی توضیح داد: هرچه پیش میرویم به انتخابات کنگره و سنای آمریکا که در آبان ماه برگزار خواهد شد، نزدیکتر میشویم و لذا دولت دموکرات کنونی آمریکا حاضربه پذیرش ریسک برجام به راحتی نخواهد بود زیرا احتمال پیروزی جمهوریخواهان نیز افزایش یافته است.
شقاقی شهری گفت: موضوع دیگر در حوزه بینالملل، بحث تورم وارداتی است زیرا اکنون بسیاری از کالاها و مواد غذایی و اقلام و تجهیزات در دنیا گران شده و باید توجه داشت که ما نیز واردکننده این موارد بوده و طبیعتا با تورم وارداتی نیز مواجهایم و باید توجه داشت بخشی از عوامل بینالمللی از کنترل ما خارج است اما در موضوع و موارد داخلی اقتصاد ما شاهد سیاستهای غلطی هستیم که دولت در پیش گرفته و زمانی که این موارد پیاده و اجرایی میشود دیگر نباید امیدی به حل مساله تورم داشته باشیم.
عوامل موثر بر مهار نشدن تورم در اقتصاد ۱۴۰۱
این اقتصاددان گفت: نخستین مساله این است که بودجه سال ۱۴۰۱،بسیار شکننده و بد بسته شده و دارای ناترازی بالاست و بودجه کاملا شکننده و همراه کسری شدید محسوب میشود. بودجه سال ۱۴۰۱ به اقتصاد علامت میدهد که باید انتظار شرایط تورمی را داشته باشیم. عامل دوم، سیاست اشتباهی بود که در دولت اتخاذ و اجرایی شد که آن افزایش ۵۷درصدی حقوق و دستمزد کارگران بود البته بنده منکر مشکلات فراوان اقتصادی کارگران در تامین معاش نیستم و متوجه هستیم که کارگران با سختی فراوان گذران عمر و زندگی میکنند اما باید توجه داشت زمانی که حقوق و دستمزدها افزایش مییابد، هزینههای تولید بالا میرود و باید گفت اقتصاد ما نیز اقتصادی سنتی محسوب میشود و بهرهوری پایینی دارد و برجام موجب شده تا فشار سنگینی بر بنگاههای تولیدی وارد شود؛ در نهایت قیمت کالاها و خدمات نیز افزایش مییابد.
وی عنوان کرد: یکی دیگر از عوامل موثر بر عدم کنترل تورم، بخشنامههای شبانه و نامتعارفی است که در دولت صادر میشود برای نمونه عوارضی که بر صادرات کالا وضع میشود یا حقوق گمرکی را افزایش میدهند و یا در مورد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی؛ ۶ ماه است که کشور در بلاتکلیفی بهسر میبرد و سخت روشنی از سوی دولت صادر نمیشود و باید توجه داشت مجموع این عوامل موجب دامن زدن به انتظارات تورمی میشود و همه به پدیده اضافه میکند.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: عملا تیم اقتصادی دولت دارای هماهنگی لازم نیست و برنامه روشنی برای کنترل تورم ارائه نشده است.عمدتا حرکتها به سمت اقتصاد دستوری و نظارتهای سنتی و ابلاغیههای متعدد قیمتی است که همه ناکارامد محسوب میشوند.
وی گفت: همچنان بانکهای ما مسیر غلط را در خلق نقدینگی ادامه میدهند و اضافه برداشت بانکها افزایش یافته است و مانده ریپو اکنون به بالای ۱۰۰ همت رسیده که نشان میدهد اشتهای بانکها برای دریافت منابع بانک مرکزی بسیار زیاد است.ناترازی بانکها به دلیل عدم اصلاحات آنها در حال تشدید شدن است.شقاقی شهری اظهار کرد: دولت مسیر روشنی را در کنترل تورم طی نمیکند و باید توجه داشت که تورم با شعار کنترل نمیشود و مردم بحث گرانیها را سفره زندگی خود مشاهده میکنند و دولت هم به اصول بازار اعتقادی ندارد و از آنها تبعیت نمیکند.