طبق آمارهای پلیس راهور در سال‌های ۸۳ و ۸۴ به دلیل تصادفات، سالانه ۲۷ هزار نفر جان خود را از دست دادند، اگر چه این آمار به عدد سالانه ۱۶ هزار کشته در سال‌های اخیر رسیده است اما این همان اتفاقی است که اکنون صدای مسئولان را به گوش همه می‌رساند چون کیفیت پایین و ایمنی نداشتن خودرو این بار را سنگین و سنگین تر می‌کند.
تصادف ۵۸ خودرو در محور بهبهان و منفجر شدن چهار خودروی آن، باز نشدن ایربگ این خودروها و هزاران مورد تصادف با خودروهای داخلی که منجر به مرگ یا مجروحیت مردم شده است، باعث انتقاد مسئولان به ویژه رییس پلیس راهور از پایین بودن کیفیت و ایمنی نداشتن خودروها شد که این موضوع به نوعی صدای برخی دیگر از مدیران را درآورده است.
سردار کمال هادیانفر رییس پلیس راهور ناجا اخیرا اظهاراتی درباره کیفیت پایین خودروهای دو شرکت خودروسازی در ایران مطرح کرده است و نظارت نداشتن برخی دستگاه‌های نظارتی از جمله سازمان ملی استاندارد ایران، وضعیت جاده‌ها و کیفیت و ایمنی نداشتن خودروهای داخلی را عامل تصادفات در ایران عنوان کرده است که واکنش ها در این زمینه نه تنها موجب تلاش خودروسازان برای بالا بردن کیفیت و ایمنی خودرو نشد بلکه بار انتقادات را بیشتر کرد تا به یک موضوع جنجال‌برانگیز تبدیل شود.
این اظهارات رییس پلیس راهور ناجا درباره استانداردهای خودرویی موجب پاسخگویی رییس سازمان ملی استاندارد ایران شد که وی نیز اظهار داشت: مسائل مربوط به خودرو سال‌هاست وجود دارد، اما چرا برخی طی همین چند ماه انتقادات خود را شروع کرده‌اند؟ در حالی‌که وظایف ۱۸ گانه‌ای دارند که ملزم به انجام آن هستند.
در این واکنش‌های مسئولان نسبت به سخنان همدیگر بحث‌هایی رد و بدل شد به عنوان نمونه صحبت رییس سازمان ملی استاندارد ایران تحت عنوان ژنرال‌های سلبریتی نیز واکنش پلیس راهور به این موضوع را در پی داشت که اظهارداشت که ما ژنرال سلبریتی در کشور نداریم و همه سربازیم و به سرباز ولایت بودن افتخار می‌کنیم.
اما این سوال هست که آیا این اظهارات و بگومگوهای مسئولان می‌تواند مشکل کیفیت و ایمنی خودرو را حل کند و باید سوال کرد که این واکنش‌های آنان چه دردی از دردهای مردم را دوا می کند، آیا می‌توان از مرگ روزانه افراد بیگناه در جاده‌های کشور و مجروحیت تعداد بالایی از مردم در تصادفات جلوگیری کرد؟
به هر حال اظهارات و واکنش‌های مسئولان نسبت به همدیگر بحث‌هایی را درباره وضعیت کنونی تصادفات، خودروهای داخلی و نظارت بر کیفیت و ایمنی خودروها به وجود آورده است که شاید خالی از لطف نباشد که این صحبت‌ها و اظهارات شنیده شود.
رییس سازمان ملی استاندارد چه گفت؟
مهدی اسلام‌پناه رییس سازمان ملی استاندارد ایران درباره اظهارات رییس پلیس راهور اینگونه واکنش نشان داد و با اولتیماتوم به شرکت‌های خودروساز، گفت: چرخه معیوب در فرایند تولید خودرو باید اصلاح شود.
وی با محکوم کردن بانیان وضع موجود در صنعت خودروی کشور به ویژه در هشت سال اخیر افزود: صنعت خودروسازی در کشور نیازمند کالبدشکافی عمیق است. نظر دولت سیزدهم این است که دولت از بنگاه‌داری در حوزه خودرو خارج شود و در بحث نظارت، ورود جدی‌تری داشته باشد.
رییس سازمان ملی استاندارد ایران گفت: می‌دانیم که صبر مردم تمام شده و به همین دلیل در بحث کیفیت خودرو، کوتاه نخواهیم آمد تا اعتماد از دست رفته را برگردانیم.
اسلام پناه با اشاره به رویکرد تحولی سازمان استاندارد در بحث خودرو، که از دی ماه سال قبل کلید خورد، افزود: در نخستین گام، سعی کرده‌ایم دستورالعمل‌های نظارتی را تصحیح کنیم و شرکت‌ها و آزمایشگاه‌های همکار استاندارد طبق آن اقدام کنند، از طرفی رابطه میان خودروسازان و ناظران کیفی را قطع کردیم تا مفسده ایجاد نشود.
وی اضافه‌کرد: در همین رویکرد، پروانه کاربرد نشان استاندارد برای خودروسازان که دو ساله بود به یک ماه کاهش یافته تا پیوسته مورد رصد قرار گیرند. همچنین براساس تعهد اخذ شده از خودروسازان، از آنان تعهد گرفته‌ایم اگر از بابت عدم کیفیت لازم، سرنشینان آسیبی ببینند، مدیران عالی رتبه خودروسازی ملزم هستند حقوق حادثه‌دیدگان را ادا کنند.
وی در پاسخ به اینکه در صورت عدم رعایت استانداردها، مجوز استاندارد به خودروها داده نمی‌شود، گفت: «بله قطعا همینطور است، مجوز نخواهیم داد.»
رییس سازمان ملی استاندارد ایران، موافقت خود را در خصوص واردات خودرو برای ایجاد فضایی رقابتی اعلام کرد و داشتن خودروی ایمن و با کیفیت را حق مردم دانست.
اسلام پناه در واکنش به اظهارات پلیس راهور ناجا در بحث استانداردهای خودرویی، اظهارداشت: مسائل مربوط به خودرو سال‌هاست وجود دارد، اما چرا برخی طی همین چند ماه انتقادات خود را شروع کرده‌اند؟ در حالی‌که وظایف ۱۸ گانه‌ای دارند که ملزم به انجام آن هستند.
وی در همین زمینه ادامه داد: پلیس اگر حرفی در بحث کیفیت خودروها دارد، چرا زمانی که ما به عنوان تنها سازمان فنی نظام، وارد میدان شده‌ایم و عملیاتی را شروع کرده‌ایم، آدرس اشتباه می‌دهند؟ می‌گویند ما جلوی این خودروها را می‌گیریم، اگر می‌توانستند چرا تابه حال نگرفته‌اند؟
رییس سازمان ملی استاندارد ایران با اشاره به تصادف زنجیره‌ای بهبهان تصریح کرد: باز نشدن ایربگ خودروها قطعا محکوم است و از خودروسازان نمی‌شود هیچ دفاعی کرد. امکان ندارد که خودرویی ایربگ نداشته باشد اما گفته شود دارد، شاید تاخیر عملکرد آن محتمل است و این پذیرفتنی نیست.
اسلام پناه با بیان اینکه صنعت خودروسازی ما فناورانه نیست، اعلام کرد: اگر تولید فناورانه داشته باشیم و دست مافیای پشت پرده قطع شود، خودروسازی ما می‌تواند متحول شود.
به گفته رییس سازمان ملی استاندارد ایران، بعید است بتوانیم در سال جاری، نه سوخت کاملا استانداردی تولید کنیم نه خودرویی که بتواند در صد کیلومتر چهار لیتر بنزین مصرف کند.
وی با تاکید بر نوآوری در صنعت خودروسازی کشور گفت: برخی از خودروها که با پلتفرم پراید تولید می شوند و نمی توانند استانداردهای ۸۵ گانه را پاس کنند به طور حتم از رده خارج می شوند.
اسلام پناه با اشاره به توقف تولید خودروهای ناایمن و بی کیفیت، گفت: تا پایان سال جاری بخش عمده ای از تولیدات فعلی از چرخه تولید حذف می شوند و باید خودروهای مطابق با استانداردهای روز دنیا جایگزین آن شوند.
رییس سازمان ملی استاندارد ایران با معرفی خودروهایی که خط تولید آن متوقف شده است، گفت: این خودروها شامل انواع سواری، اتوبوس درون شهری و برون شهری، کامیون، کامیونت و وانت است.
وی خاطرنشان کرد: ما در دفاع از حقوق مردم که حق الناس است، به عنوان وکیل مردم ذره ای کوتاه نمی آییم و به تعهدات خود در قبال مردم پایبندیم.
پاسخ رییس راهور ناجا به رییس سازمان ملی استاندارد چه بود؟
سردار کمال هادیان فر رییس پلیس راهور ناجا در جدیدترین اظهارات خود درباره کیفیت و ایمنی خودروهای داخلی گفت: اینکه می گویند ژنرال های سلبریتی، ما در کشور همچنین کسی نداریم و ما سربازیم و به سربازی ولایت افتخار می کنیم اینکه ما راجع به خودرو صحبت می کنیم وظیفه ذاتی ماست و باید دنبال شود چون مطالبه مقام معظم رهبری و شخص رییس جمهوری است اما از همه مهمتر بحث مطالبه مردم است و امنیت مردم جزو وظایف ذاتی ناجا است.
تصادف هر روز اتفاق می افتد ولی دلیل نمی شود هر روز مردم جان خود را از دست دهند و روزانه ۴۵، ۶۰ یا ۷۰ نفر جان خود را از دست دهند، کجای دنیا این اتفاق می افتد.
وی ادامه داد: مهرماه سال ۹۸ در دانشگاه علوم انتظامی امین راجع به پراید حرف زدم چون ما ۱۱ سال تصادفات را تحلیل کردیم و روی سه سال ۹۵ تا ۹۷ با توجه به فراوانی آمار متمرکز شدیم، تحلیل این بود که پراید به هر چیزی می خورد ۳.۲ دهم درصد یا در پراید جان خود را از دست می‌دهند یا مجروح می شوند که در اینجا به ارابه مرگ برای اولین بار اشاره و اعلام کردم شما خوردو نمی سازید ارابه مرگ می سازید و هر روز شاهد این صحنه ها در جاده های کشور هستیم و ایستادگی کردیم و برای همین مساله مکاتبات مکتوب داریم و سند آنها وجود دارد.
وی تاکید کرد: به همین دلیل به شرکت سایپا نامه زده شد که توقف شماره گذاری خودروی پراید از سال ۹۹ باید اتفاق بیفتد و پاسخ، گزارش ها و جلسات حضوری با سایپا برگزار شد که اعلام کردند، روزانه ۴۰۰ خوردوی پراید تولید می شود و آیا باید تولید آن را متوقف کنیم اما با این وجود ما آخرین شاسی را پلاک کردیم و بعد از آن دیگر گفتیم که محال است که شماره گذاری شود.
وی تصریح کرد: در نهایت وزارت صنعت، معدن و تجارت ابلاغ پایان خط تولید پراید را صادر کرد ولی پلیس ایستادگی کرد، حال بجای اینکه فرافکنی کنند باید اعلام شود که پلیس این حرف را از سال ۸۳ و ۸۴ که تصادفات رو به افزایش و تا ۲۷ هزار کشته دادیم زده است چون نمی توانیم شاهد باشیم خانواده های مردم در جاده ها مچاله شوند به عنوان نمونه در چند روز اخیر یک پراید در اصفهان منفجر شد، سوال اینجاست که کجای دنیا اینگونه اتفاقات می افتد؟
وی در پاسخ به این سوال که گفته شده میزان ضخامت باک کاهش یافته است، نیز اینگونه توضیح داد و گفت: جای تعجب و تاسف است که رییس سازمان ملی استاندارد هنوز باک را اندازه گیری نکرده است چون خودرویی که ۲۰ سال پیش اجازه تولید را داده است امروز با یک تصادف ساده با ماشین، ایمنی آن به خطر می افتد و مچاله می شود، چرا در بهبهان ۵۸ ماشین به هم خوردند چهار ماشین منفجر شد چرا باید خانواده‌ها و مردم گرفتار شوند و نتوانند از ماشین خارج شوند.
باید بازار رقابت در خودرو سازی وجود داشته باشد، یکی از آیتم های اصلی در سال ۸۵ که کشته ها در طول ۱۰ سال از ۲۷ به ۱۷ هزار کاهش یافت و ۵۵۰ هزار مجروح به ۳۶۰ مجروح رسید، بحث واردات برای خودروی ایمن بود
رییس پلیس راهور ناجا اظهار داشت: باید به فکر کیفیت و ایمنی خودرو بود که به همین منظور پلیس در سال ۸۴ و ۸۵ در بحث آتش سوزی ۴۰۵ این موضوع را با وزارت صنعت پیگیری کردیم و به مجلس می رفتیم که در نهایت گفتند شما دنبال نکنید ما این مساله را حل می کنیم اما آیا این مشکل حل شد ما هر ساعت ۲ کشته داریم و اگرچه تصادف یک امر اجتناب ناپذیر است اما اینکه منفجر و کشته می شوند و از یک آهن پاره نمی توانند خارج شوند باید بررسی شود.
رییس پلیس راهور ناجا ادامه داد: باید بازار رقابت در خودروسازی وجود داشته باشد، یکی از آیتم های اصلی در سال ۸۵ که کشته ها در طول ۱۰ سال از ۲۷ به ۱۷ هزار کاهش یافت و ۵۵۰ هزار مجروح به ۳۶۰ مجروح رسید، بحث واردات برای خودروی ایمن بود که معتقدیم باید برای خودروسازی رقابت ایجاد شود، قرار شد آپشن جدید روی خودرو انجام دهند که در سال ۸۸ تا ۹۱ کیسه هوا روی خودرو نصب کردند در مجموع معتقدیم اگر رقابت درست شود، موضوع مطلب خودرو هم کیفی می شود.
سردار هادیانفر اضافه کرد: زمانی خودروی خوب تولید می شود که ۲۶۰۰ قطعه آن تولید خودمان باشد چرا باید نگاه به بیرون باشد، مونتاژ کردن که کار و هنر نشد به نظر من باید این جسارت در خودروسازان و سازمان استاندارد وجود داشته باشد تا بخاطر غفلت و اشتباهات از مردم عذرخواهی کنند، باید کیفیت به معنای واقعی و ایمنی را افزایش دهند چون این موضوع به عنوان مطالبه جدی مقام معظم رهبری و رییس جمهوری است.
وی در پاسخ به این سوال که سهم تقصیر در تصادفات اعمال کرده‌اید، اظهارداشت: اینکه از نظر قانونی برخی از قانون مطلع نیستند در تبصره سه ماده ۱۴ قانون رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی به استناد ماده ۵۰۵ قانون مجازات اجتماعی و ۵۲۶ و ۵۳۶ پلیس می تواند برای هر کسی که در تصادف نقشی داشته باشد سهم تقصیر تعیین کند.
زمانی خودروی خوب تولید می شود که ۲۶۰۰ قطعه آن تولید خودمان باشد چرا باید نگاه به بیرون باشد، مونتاژ کردن که کار و هنر نشد
وی با بیان اینکه از وظایف خود کوتاهی نمی‌کنیم ، خاطرنشان کرد: در حوادثی که رخ می دهد آنچه که در کارشناسی به عنوان حادثه حادث مطرح می شود، باید خودروساز و سازمانی که مدعی کنترل و نظارت است باید نظارت کند و پاسخگو باشد و در این زمینه قضات پیگیر هستند که این مساله را دنبال کنند.
سردار هادیانفر درباره اینکه گفته شده پلیس راهور وظایف ۱۸ گانه دارد؛ تاکید کرد: چیزی تحت عنوان وظایف ۱۸ گانه راهور وجود ندارد و آنچه در قانون است ۲۶ قانون توسط قانونگذار برای ناجا تعیین شده نه ۱۸ تا، در بند ۱۲ یک وظیفه به پلیس راهور واگذار کرده است که اجرای مقررات قوانین راهنمایی و رانندگی است.
وی ادامه داد: پلیس به وظیفه خود به طور کامل و قاطع عمل کرده است در بند یک تا ۲۶ و نظرسنجی ها، گزارش ها و اظهار رضایت مندی مردم به ویژه مقام معظم رهبری حکایت از این دارد که پلیس وظیفه خود را به خوبی انجام می دهد، اینکه ما می گوییم بیشتر نظارت کنید آقای استاندارد ما وظیفه خودمان را خوب انجام می دهیم و از این وظیفه کوتاه نمی آییم.
وی اظهار داشت: ما مطالبه ای به غیر از کیفیت و ایمنی نداریم و هر روز شاهد تصادفات و داغدار شدن برخی از هموطنان در جاده ها و شهرها هستیم و باید این درست شود.
هادیانفر اضافه کرد: اجازه خرید خودرو به عنوان پلیس راهور نداریم و ۲۰ سال است یک پلیس در ناجا حق خرید موتورسیکلت هم ندارد تنها معاونت آماد پشتیبانی در ناجا مسئول است که خرید داخلی یا خارجی را انجام دهد، بنابراین ما هیچ مطالبه ای نداریم و نیاز به این مطالبات نیست چون ناوگان کامل بدون نیاز به نوسازی داریم.
رییس پلیس راهور درباره جلوگیری از شماره گذاری خودرو نیز گفت: سال ۸۴ و ۸۵ که قول دادند کیفیت و ایمنی را درست کنند انجام نشد، ما رها کردیم الان بنا نداریم رها کنیم چون مطالبه مقام معظم رهبری و رییس جمهوری است در جلسه شورای عالی گزارشی درباره تصادفات با حضور رییس جمهور، شاخص ۴۹ درصد برای کاهش کشته داشتیم که گفتند باید ۵۰ درصد شود تاکید دارند اگر کیفیت خودرو بالا نرود و ایمنی ایجاد نشود، حتما شماره گذاری نکنید.
به صورت رسمی به خودروسازان در خصوص افزایش کیفیت و ایمنی و مشکلات در سیستم خودروها تذکر داده شده است اگر این مشکلات را حل کردند که تشکر می کنیم و اگر انجام ندادند، با سیر قانونی این موضوع را دنبال می کنیم، دستور توقف شماره گذاری را خواهیم داشت اگر از این وضعیت خارج نشود اجازه نمی دهیم شماره شود، تا زمانی که هستیم به وظیفه خودمان عمل می کنیم.
ورود وزارت صمت به قضیه کیفیت و ایمنی خودرو
سیدرضا فاطمی امین وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این باره اظهاراتی داشت و گفت: پلیس باید وظیفه خود را به خوبی انجام دهد و وقتی یک جاده ای مه گرفته است، اگر کنترل نکند و اجازه تردد بدهد و وقتی تصادف شد بگوید کسی دیگر مقصر است، پذیرفته نیست.
وی تاکید کرد: پلیس، کیفیت خوردوها، جاده و راننده باید با هم هماهنگ شود تا تصادفات کمتر شود اینکه همه تقصیرات را گردن یک نفر بندازیم غیرمنصفانه است اما به طور یقین کیفیت خودرو مورد تایید نیست و خودروسازان باید روی این قضیه متمرکز باشند اقداماتی را آغاز کرده ایم باید منصفانه برخورد کرد کیفیت خودرو مهم است وقتی حادثه رخ می دهد اگر خودرو با کیفیت باشد صدمات به طور یقین کمتر خواهد شد.
وزیر صنعت افزود: عوامل قبل از هر حادثه‌ای نیز مهم است و اینکه یک بخش را پرررنگ کنیم و بقیه نادیده گرفته شود بی انصافی بزرگی است.
آنچه مسلم است، تمامی موارد مطرح شده از سوی مسئولان امر در زمینه کاهش آمار تصادفات رانندگی، از بالابردن کیفیت و ایمنی خودروها گرفته تا اصلاح راه ها و… موثر است اما اکنون پیش از هر چیز تعامل و همکاری همه جانبه و بیشتر همه متولیان برای حل مساله ای به این مهمی احساس می شود، چون تا زمانی که هم‌افزایی و همفکری برای حل مشکلات وجود نداشته باشد، نمی‌توانیم امید به حل آن داشته باشیم و فضای ملتهب رسانه ای نیز دردی را دوا نخواهد کرد.
