طبق بررسی‌های صورت گرفته یک خانوار ایرانی ماهانه باید برای داشتن تغذیه‌ای سالم و حداقلی بیش از ۵ میلیون تومان هزینه کند. هزینه‌ای که به نظر می‌رسد پرداخت آن از عهده بسیاری از خانواده‌های کم درآمد ایرانی خارج باشد. طبق گزارش مرکز آمار ایران نرخ تورم سالانه تیر ماه ١۴٠١ برای خانوارهای کشور به ۴٠,۵ درصد رسیده که نسبت به ماه قبل، ۱.۱ درصد افزایش داشته است. در این بین اما آنچه موجب شگفتی شد نرخ «تورم مواد غذایی» بود که طبق گفته مرکزآمارایران به ۸۶ درصد در تیرماه رسید.
ابراهیم رئیسی با شعار جراحی اقتصادی روی کار آمد اما حال که یکسال از روی کار آمدن آن می‌گذرد نارضایتی گسترده نسبت به وضعیت معیشتی در بین اقشار مختلف جامعه ریشه دوانده است. یکی از اقدامات دولت سیزدهم که در قالب جراحی اقتصادی انجام شد، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بود که آتش تورم را شعله‌ور کرد؛ کابینه اقتصادی دولت سیزدهم ارز ۴۲۰۰ تومانی را عامل رانت و فساد گسترده در دولت‌های قبلی معرفی کرد و ابراهیم رئیسی از زمان کاندیداتوری حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را در برنامه خود قرار داد تا در بهار امسال موفق به حذف آن شد.
طبق برآوردهای صورت گرفته قیمت کالاهای اساسی پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از سوی دولت سیزدهم افزایش چند صد درصدی را تجربه کرده است؛ قیمت هر شانه تخم مرغ به ۱۰۰ هزار تومان رسید و قیمت هر کیسه آرد از ۶۰ هزار تومان به هفت‌صد هزار تومان را ثبت کرد. محصولات پروتئینی نیز از این افزایش قیمت‌ها در امان نماندند و از سبد اقشار کم‌درآمد جامعه حذف شدند؛ طبق آخرین بررسی‌های صورت گرفته سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور به ۳ کیلوگرم رسیده است. در این بین قوت غالب ایرانیان، برنج، نیز از آتش تورم در امان نماند؛ در این مدت قیمت برنج از سی‌هزار تومان به کیلویی هشتاد تا حدود دویست‌هزار تومان رسیده است و بسیاری از شهروندان به سمت خرید برنج‌های خارجی رفتند یا نان و ماکارونی را جایگزین آن کردند.
سلامت شهروندان در تیررس گرانی‌ها
بدیهی است که هدف اصلی گرانی‌ها معیشت شهروندان و سلامت آنها است؛ یک هرم غذایی سالم از غلات، میوه و سبزیجات، پروتئین، قند‌ها و چربی‌ها تشکیل شده است، محصولاتی که ماه‌ها است از سفره ایرانیان رخت بربستند. دریافتی کارگر حداقل بگیر در سال ۱۴۰۱ برابر با ۵ میلیون و ۶۷۹ هزار ۷۵۰ تومان تعیین شد و از طرفی بُعد خانوار ایرانی در حال کاهش است؛ طبق برآوردهای صورت گرفته بعد خانوار ایرانی به طور میانگین به عدد ۳ نزدیک شده است و این در حالی است که در ۲۰ سال گذشته بُعد خانوار ایرانی ۴ بوده است. برای داشتن یک تغذیه سالم یک خانوار سه نفره ماهانه حداقل به ۲۰ کیلوگرم برنج نیاز دارد؛ هر کیلوگرم برنج ایرانی در حال حاضر به طور متوسط ۱۵۰ هزار تومان قیمت دارد و در نتیجه تامین برنج یک خانوار ایرانی برای یک ماه ۳ میلیون تومان هزینه می‌برد.
به دنبال نان دولتی!
نان دومین قوت غالب ایرانیان و بزرگترین قسمت هرم غذایی آنها است؛ طبق برآوردهای صورت گرفته هر خانوار سه نفره ایرانی ماهانه به طور حداقلی به ۹۰ عدد نان نیاز دارد. در صورتی که این خانوار ایرانی موفق به تهیه نان با آرد دولتی شود ماهانه باید ۲۷۰ هزار تومان برای خرید نان هزینه کند و در صورتی که نان خود را از نانوایی‌های آزاد‌پز تهیه کند ماهانه می‌بایست ۴۵۰ هزار تومان برای تهیه نان هزینه کند. میوه و سبزیجات دومین بزرگترین قسمت هرم غذایی سالم را در اختیار دارند؛ به طور میانگین نرخ هر کیلوگرم میوه فصل این روزها به ۴۰ هزار تومان رسیده است.
طبق گزارش‌های جهانی هر فرد بزرگسال روزانه باید ۲ تا ۳ واحد میوه مصرف کند؛ به طور ماهانه یک خانوار ۳ نفره ایرانی نیاز به ۱۵ کیلوگرم میوه دارند و هزینه تهیه آن ۶۰۰ هزار تومان تخمین زده شده است.
محصولات پروتئینی در جایگاه سوم این هرم قرار گرفته‌اند؛ میزان مصرف گوشت قرمز طبق نظر کارشناس تغذیه برای هر فرد ایرانی که سالم باشد در روز باید معادل ۴۵ گرم باشد و برای خانوار سه نفره ایرانی ماهانه به ۴ کیلوگرم برسد. در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز به طور میانگین به ۲۵۰ هزار تومان رسیده و یک خانوار ایرانی برای تامین نیاز خود به گوشت قرمز باید ماهانه یک میلیون تومان کنار گذارد. برای سایر محصولات پروتئینی نیز وضعیت هزینه‌ها سرسام‌آور است؛ هر فرد ایرانی روزانه به یک عدد تخم مرغ نیاز دارد و در نتیجه هر خانوار ایرانی ماهانه به سه شانه تخم مرغ نیاز دارد که هزینه تهیه آن ۳۰۰ هزار تومان تخمین زده شده است. در نهایت برای تامین نیاز‌های اولیه غذایی و داشتن یک زندگی سالم با حداقل‌ها یک خانوار ایرانی ماهانه باید ۵ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان هزینه کند، چیزی برابر حداقل دستمزد یک کارگر در کشور.
