گروه سیاسی: روزنامه هم میهن نوشت: استان چهارمحال‌وبختیاری با ۴ حوزه انتخابیه، ۴ نماینده در مجلس دارد. استانی با حضور چند ایل بزرگ و شناخته‌شده بختیاری، قشقایی، جرقویه و بویراحمد که هر کدام چندین طایفه را در خود جای داده‌اند، اینگونه می‌نماید که مشارکت مردم این استان در انتخابات رنگ‌وبویی قومی و قبیله‌ای به خود بگیرد، اما با مروری بر برخی آمار، متوجه تفاوت‌هایی در این استان می‌شویم. حضور بیش از ۵۰ حزب صنفی و سیاسی و بیش از ۳۵۰ تشکل مردم‌نهاد، گویای آن است که سیاست حداقل در اعداد و ارقام جایگاه مناسبی در این استان دارد.
مطلبی که هم سیاسیون و هم پژوهشگران دانشگاهی به آن اشاره دارند؛ فعالان سیاسی این استان معتقدند که در این استان نمی‌توان به صرف سیاسی بودن یا به صرف قبیله‌ای بودن، از یک پایگاه رای مطمئن برخوردار بود. یک مقاله پژوهشی نیز این گفته سیاسیون را تایید کرده است. در تحقیقی که به تببین نقش قبیله‌ها در مشارکت سیاسی مردم استان چهارمحال‌وبختیاری در انتخابات مجلس پرداخته، تاکید شده است که این استان درحال گذار از جامعه سنتی به سوی جامعه مدرن است؛ هر چند که روحیه قبیله‌ای همچنان نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب نمایندگان دارد؛ موضوعی که در رفتار سیاسی مردم این استان طی سال‌های اخیر به‌خوبی نمایان شده است.
در سال ۹۸ و پس از اتفاقات آن سال و ردصلاحیت‌های شورای نگهبان که منجر به کاهش مشارکت مردم در انتخابات شد، مردم این استان نیز که مشارکت بالای ۷۵ درصدی را در انتخابات دوره دهم مجلس رقم زده بودند، با یک کاهش مشارکت قابل‌ملاحظه، حضور ۵۳ درصدی پای صندوق‌های رای داشتند. این کاهش مشارکت در حالی‌است که بررسی آمار مشارکت مردم این استان در انتخابات ادوار مجلس نشان می‌دهد آنها یکی از پرمشارکت‌ترین استان‌ها در دوره‌های مختلف بوده‌اند. در واقع در این استان قبیله‌گرایی نتوانست مانع از کاهش مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم شود.
براساس یافته‌های پژوهش «قبیله‌گرایی: تبیینی جامعه‌شناختی از مشارکت سیاسی در استان چهارمحال‌وبختیاری (با تاکید بر انتخابات مجلس شورای اسلامی)»: «روحیه قبیله‌گرایی در بین قبایل استان چهارمحال‌وبختیاری، به‌عنوان یک واحد سیاسی همچنان پابرجا مانده و متناسب با تغییر شرایط اجتماعی سیاسی کارکرد خود را عوض کرده است. قبیله‌گرایی و استقبال از این روحیه باعث شده است که افراد بیشتری در ادوار مختلف انتخابات مجلس در این استان مشارکت کنند و رونق‌بخش شعبه‌های اخذ رای بوده باشند.» بررسی‌ها از این استان نشان می‌دهد که در چهارمحال‌وبختیاری نیز هنوز فضای انتخاباتی چندانی شکل نگرفته است و نارضایتی‌های معیشتی، اقتصادی و اعتراضات مدنی، مشارکت در این استان را نیز غیرقابل پیش‌بینی کرده است. البته تا زمان نزدیک شدن به فضای انتخابات باید منتظر تغییر فضای سیاسی، اعلام کاندیدا‌های نهایی و پاسخ مردم به شرایط و وضع موجود ماند.
میزان مشارکت مردم چهارمحال و بختیاری در انتخابات ادوار مجلس مطابق جدول ذیل است:
عباس موسایی مسئول حزب توسعه ملی در چهارمحال و بختیاری:
کاهش اقبال عمومی از سبد جریان اصلاحات استان است
عباس موسایی، سخنگوی دفتر سیاسی حزب توسعه در استان چهارمحال و بختیاری، معتقد است که سایه فضای کلان سیاسی در کشور، بر همه استان‌ها از جمله چهارمحال و بختیاری حاکم است. او در گفتگو با هم‌میهن، توضیحاتی درباره پیش‌بینی مشارکت مردم این استان در انتخابات پیش روی مجلس و فضای سیاسی حاکم ارائه کرده است که در ادامه می‌خوانید.
فضای سیاسی و انتخاباتی استان چهارمحال و بختیاری در ماه‌های منتهی به انتخابات مجلس چگونه است؟
فضای سیاسی و انتخاباتی استان چهارمحال و بختیاری، تفاوت معناداری با فضای سیاسی کلان کشور ندارد. متأسفانه در مقایسه با انتخابات مجلس شورای اسلامی در دوره‌های گذشته، شاهد بی‌رغبتی آشکاری به مسئله مهم انتخابات هستیم. این مسئله به مانع‌آفرینی در برابر نهاد‌های انتخاباتی برای تاثیرگذاری بر عرصه‌ی عمومی بر می‌گردد. به‌طور کلی می‌توان ادعا کرد که شاهد سردترین فضای سیاسی و انتخاباتی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران هستیم.
آیا فعالیت انتخاباتی احزاب اصلاح‌طلب و اصولگرا آغاز شده است؟ کدام احزاب فعالیت بیشتری دارند؟ از چهره‌های برجسته سیاسی استان چه کسانی به عنوان کاندیدا پیش‌ثبت‌نام کرده‌اند؟
اضافه کردن مرحله پیش‌ثبت‌نام، اجازه تصمیم‌گیری همه‌جانبه‌نگرانه را از جریان اصلاحات در این دوره سلب کرده است. از این رو تعداد زیادی از نیرو‌های سیاسی این جریان، امکان نیافتند برای ثبت‌نام اقدام نمایند. این در حالی است که جریان مخالف اصلاحات، با فراغ‌بال بیشتری در صحنه حاضرند. اصولگرایان همچون همیشه و در این دوره با ایجاد شرایط بسته‌تری برای اصلاح‌طلبان، خود را برای رقابتی تضمین‌شده‌تر از همیشه، آماده می‌کنند. به‌گونه‌ای که با عدم ثبت‌نام چهره‌های مردمی و دارای پایگاه گسترده‌ی اجتماعی وابسته به جریان اصلاحات، شاهد رقابت درون‌جناحی طیف‌های مختلف اصولگرا هستیم.
گرایش مردم این استان برای شرکت در انتخابات سیاسی است یا وابسته به اقوام و قبیله‌های استان؟ در مورد گرایش سیاسی در قسمت‌های مختلف استان لطفاً توضیح دهید؛ کدام نواحی و بخش‌ها سیاسی‌تر رای می‌دهند. کدام بخش‌ها، غیرسیاسی و قومی‌قبیله‌ای؟
مردمان استان چهارمحال و بختیاری از پیشگامان نهضت قانون‌خواهی در ایران بوده‌اند؛ به‌گونه‌ای‌که در نهضت مشروطیت به رهبری سردار اسعد بختیاری در بازگشایی مجلس شورای ملی و شکستن استبداد صغیر، نقشی اساسی داشته‌اند. آن حضور مؤثر، در ذهنیت و عمل مردمان این استان نهادینه شده است و در انتخابات مختلف ایشان را به حمایت از جریان اصلاحات که ادامه منطقی نهضت مشروطه‌خواهی ایرانیان است، هدایت می‌کند. بدیهی است که گرایشات منطقه‌ای و قومیتی نیز همچون سایر نقاط حاشیه‌ای کشور وجود دارد، اما در برهه‌هایی که کاندیدا‌های برجسته اصلاح‌طلب، امکان حضور داشته‌اند، وجه اصلاح‌طلبی بر وجه قومیتی و منطقه‌ای غلبه کرده است. اصولگرایان با فهم این مهم، در برخی انتخابات، اصلاح‌طلبان را از داشتن کاندیدای مطلوب در قومیت و مناطق پرجمعیت‌تر، بی‌نصیب کرده و رقابت نابرابر ایجاد کرده‌اند. از طرفی با دامن زدن به دوگانه‌های قومیتی، کوشیده‌اند رقابت را به نفع خود رقم بزنند. شواهد و تجارب حاکی از آن است که وجه غالب در استان، اصلاح‌طلبی است و در یک رقابت آزاد و برابر، اصلاح‌طلبان بیش از جریان ضداصلاحات مورد اقبال عمومی قرار می‌گیرند. البته نمی‌توان از کاهش اقبال عمومی به مسئله انتخابات در شرایط کنونی چشم‌پوشی کرد و بدیهی است این کاهش، از سبد جریان اصلاحات است.
پیش‌بینی شما از مشارکت مردم در انتخابات با توجه به فضایی که در کشور حاکم است، چیست؟ اعتراضات ۱۴۰۱ و مشکلات معیشتی چه تاثیری بر مشارکت مردم این استان در انتخابات خواهد داشت؟
همانگونه که در پاسخ به پرسش‌های قبلی یادآور شدم، از اقبال عمومی نسبت به انتخابات کاسته شده است. سپهر ِ سیاسی، بخاطر کارشکنی در مقابل نهاد‌های انتخابی، مانع‌آفرینی در مقابل این نهاد‌ها برای گره‌گشایی از امورات مردم، خلف وعده‌ها و عدم وفاداری به شعار‌ها و اصولی که براساس آنها، رای مردم را اخذ کرده‌اند، فرصت‌طلبی، ناکارآمدی و نگاه توسعه‌ستیز نیرو‌های فرصت‌طلبی که به لطائف‌الحیل بر مسند امور قرار گرفته و اولویت ایشان حفظ منصب و مسند است، در ایجاد فضای راکد سیاسی کنونی نقش‌آفرین است.
از طرفی شاهدیم که جریان اصلاح‌ستیز و طرفدار حفظ وضع موجود، الگوی مشارکت حداقلی را متضمن پیروزی خود دانسته و در این چارچوب، حاضر به ایجاد فضای سیاسی رقابتی نیست. فضای رسانه‌ای مخالفان کلیت نظام نیز شبانه‌روز علیه جریان اصلاحات و مشارکت در انتخابات، خبرسازی و تبلیغ می‌کند. عدم مواجهه هوشمندانه با اعتراضات مردمی و ایجاد فضای تقابلی، تنازعی و رادیکال نیز به این فضا کمک کرده است. از طرفی شاهدیم که متولیان امر در حل مسائل معیشتی اقشار مختلف مردم، ناتوان ظاهر شده‌اند. شکستن این فضای سرد سیاسی، تدابیری به مراتب بیشتر از سوی مجموعه حاکمیت و در سطح ملی، طلب می‌کند.
اصلاح‌طلبان و مردم، در این وضعیت، به‌رغم آنکه بر اهمیت موضوع انتخابات واقف‌اند، اما بدون تغییر در نگرش‌های بسته کنونی و ایجاد زمینه و اطمینان برای مشارکت و نیز تاثیری که از حضورشان نتیجه می‌شود، در وضعیتی مبهم و مردد قرار دارند. غلبه بر این تردید و ابهام، نیاز به گفتگو و تصمیم و تدبیری هوشمندانه دارد. امیدوارم ضرورت ترمیم شکاف ملت و حاکمیت و غلبه بر فضای یأس‌آلود کنونی، همزمان در ملت و حاکمیت شکل بگیرد. از طرفی در انتخابات مجلسِ۱۳۹۸ و ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ شاهد تصمیم به خالص‌سازی بیشتر در عرصه انتخابات بوده‌ایم، به‌نحوی‌که به میزان میل به خالص‌سازی، مشارکت مردم در انتخابات، کاهش چشمگیری داشته است. این کاهش مشارکت، جریان براندازی‌خواه را برای هدایت عرصه عمومی، امیدوار کرده بود. امروز از طرفی شاهدیم که یکدست‌سازی دولت و نیز براندازی‌خواهی و ایجاد تقابل رادیکال و افراطی، سپهر سیاسی کشور را از وضعیت سیاسی به وضعیت امنیتی و تنازعی سوق داده است. بازنده این فضای تقابلی، ملت و کشور ایران است و نظام حکمرانی نیز از این اوضاع، سودی نخواهد برد. بدیل منطقی و متضمن منافع و مصالح ملی در این شرایط، ایجاد امید به اصلاح از درون است. عبور از این فضای تقابلی و تنازعی، مستلزم عبور از ایده یکدست‌سازی از سوی حاکمیت و ایجاد فضای سیاسی رقابتی در عرصه عمومی است. در این شرایط، جریان اصلاحات در سطوح مختلف می‌تواند به فضای گفتگو و مصالحه ملی کمک کند؛ به شرطی که امکان تأثیرگذاری مؤثر برایش فراهم آید.
مراد کاظمی فعال سیاسی اصولگرا در چهارمحال‌وبختیاری:
این روز‌ها مردم با چهره‌های شاخص به سختی ارتباط می‌گیرند
مراد کاظمی، فعال سیاسی اصولگرا در استان چهارمحال‌وبختیاری در گفتگو با هم‌میهن، درباره ساختار فضای سیاسی شهر‌های مختلف این استان در ماه‌های منتهی به انتخابات مجلس توضیحاتی داده است که در ادامه می‌خوانید.
فضای سیاسی و انتخاباتی استان چهارمحال‌وبختیاری در ماه‌های منتهی به برگزاری انتخابات چگونه است؟
مردم هنوز به این فضا ورود پیدا نکرده‌اند، اما تشکل‌های سیاسی و احزاب جلسات خود را شروع کرده‌اند. کاندیدا‌های احتمالی نیز فعالیت‌های خود را در حد مشورت، تماس‌های تلفنی و شرکت در جلسات خانگی که خیلی جنبه تبلیغاتی نداشته باشد، اقداماتی را در سطح استان انجام داده‌اند. در بین اصولگرایان شورای وحدت و شورای ائتلاف جلسات خود را از قبل داشتند و در حال حاضر فعال‌تر شده‌اند. شورای وحدت با شیوه‌نامه جدید در حال ایجاد یک ساختار تشکیلاتی جدید در سطح استان است.
آیا این تشکیلات از آنچه که در تهران و کل کشور داریم، متفاوت است؟
بله. شورای ائتلاف از سال‌های قبل بوده و جمنا بعد‌ها تبدیل به شورای ائتلاف شد و در این مدت جلسات شورای استان برگزار می‌شد. شورای وحدت در استان چهارمحال‌وبختیاری زیاد فعال نبود، اما اخیراً شیوه‌نامه‌ای تنظیم شد که در آن پیش‌بینی‌شده از همه تشکل‌ها و اقشار مختلف مردم با هدف بالا بردن مشارکت استفاده کنند. این شورا تشکیلاتی برای خود در استان دارد مانند ساختار مجلس، البته به‌عنوان تشکیلاتی در استان که نماینده همه اقشار در آن هستند و از بین این‌ها یک شورای مرکزی استان انتخاب می‌شود و مراحل این برنامه در حال انجام است.
یکی از تفاوت‌هایی که استان ما نسبت به دیگر استان‌ها دارد، تشکیل مجمع نیرو‌های انقلابی استان است که حدود ۱۸ سال پیش آن را تشکیل دادند و ۱۵ تشکل همسو عضو آن هستند. از ۱۱ شهرستان استان نیز نمایندگانی در این مجمع داریم. این تشکل، شورا و مجمع عمومی دارد و مشابه شورای وحدت یا شورای ائتلافی که در کشور حضور دارد، چنین تشکل مشابهی را در استان چهارمحال‌وبختیاری هم داریم. در استان‌های دیگر معمولا در زمان انتخابات در قالب شورای وحدت یا شورای انقلاب دور هم جمع می‌شوند و البته دچار اختلافاتی هم هستند که این خود دچار اشکال است که در گذشته نیرو‌های هماهنگی نیرو‌های انقلاب را داشتیم و حالا چند دسته شده‌اند.
یعنی آن چنددستگی که بین نیرو‌های اصولگرا در این سال‌ها به وجود آمده در استان چهارمحال‌وبختیاری وجود ندارد؟
اصلاً. این مجمع در استان چهارمحال‌وبختیاری کاری که می‌خواهد در کشور انجام شود را نزدیک به دو دهه است که در استان خود انجام می‌دهد و اختلاف و دودستگی و چندصدایی هم بین ما وجود نداشته است. برای مثال اگر اعضای شورا‌ها با همدیگر در کشور هماهنگ نباشند، اما در استان ما، با اتحاد کنار همدیگر نشسته‌اند.
فعالیت احزاب اصلاح‌طلب در این ماه‌های منتهی به برگزاری انتخابات چگونه است؟
اصلاح‌طلب‌ها خیلی فعال نیستند. شاید منتظر هستند ببینند گزینه‌های آنها تایید می‌شود یا خیر و منتظر اعلام نهایی اسامی کاندیدا‌ها هستند تا ببینند چگونه برخورد کنند. البته با شیوه ثبت‌نامی که وزارت کشور اعلام کرد، افراد زیادی ثبت‌نام کردند و باید منتظر ماند تا ببینیم بررسی صلاحیت‌ها به کجا می‌رسد. به نظر من اعضای اصلاح‌طلب که اکنون ساکت و فعالیت آنها راکد است، منتظر هستند تا ببینند اولاً نتیجه بررسی صلاحیت‌ها چه می‌شود و ثانیاً در مرکز چه دستور و سیاستی را به آنها اعلام کنند.
پیش‌بینی شما از مشارکت مردم در انتخابات چیست؟
با توجه به اینکه در استان چهارمحال‌وبختیاری فضای قومیتی حاکم است، بخشی از مردم به دلیل این فضا انگیزه دارند و پای صندوق می‌آیند. بخشی هم که قومیتی رای نمی‌دهند ممکن است از وضعیت گرانی، تورم و شرایط معیشتی ناراضی باشند، اما بالاخره وارد میدان می‌شوند. الان اگر بخواهید نظرسنجی کنید، مشارکت خیلی بالا نیست. اما به زمان انتخابات که نزدیکتر می‌شویم و فعالیت گروه‌ها و تشکل‌ها پررنگ‌تر می‌شود و فعالیت کاندیدا‌ها به صورت غیررسمی بیشتر می‌شود، کم‌کم این فضا بین مردم هم رونق می‌گیرد. در مجموع با توجه به این شرایط مشارکت در استان ما رضایت‌بخش است. اگر مانند گذشته نباشد، اما رضایت‌بخش خواهد بود.
در مرحله پیش‌ثبت‌نام انتخابات، حدود ۷۰۰ نفر در این استان نام‌نویسی کردند، اما در ثبت‌نام اصلی، تا زمان تهیه این گزارش ۲۷ نفر ثبت‌نام اصلی را انجام دادند و تعداد خیلی کاهش پیدا کرد. دلیل این مسئله چیست؟
در آن زمان با توجه به تبلیغاتی که شد، همه گفتند برویم و ثبت‌نام کنیم و هر کسی که می‌توانست نام‌نویسی را انجام داد. احتمالاً برای تعداد زیادی در مرحله بعد پیامکی نرفت و یا اگر ارسال شد مبنی بر این بود که شرایط لازم را ندارید، نه از نظر صلاحیت بلکه از نظر دیگر شرایط لازم برای پیش‌ثبت‌نام که همان سن و مدرک و… بود. از طرفی بین مردم الان چهره‌های شاخص به سختی می‌توانند با آنها ارتباط برقرار کنند و وقتی این چهره‌های شاخص می‌بینند نمی‌توانند ارتباطی که مقدمه تبلیغات است را برقرار کنند و زمینه آن فراهم نیست، نتیجه می‌گیرند که جایی برای فعالیت نیست. به همین خاطر ترجیح می‌دهند که ثبت‌نام نکنند. خیلی‌ها هم در روز آخر نام‌نویسی ثبت‌نام خواهند کرد.
مردم در دور قبل با توجه به ردصلاحیت‌ها و اتفاقات سال ۹۸، حضور کمرنگ‌تری در انتخابات داشتند و اعتراض خود را اینگونه نشان دادند. در این دوره با توجه به مشکلات معیشتی و اعتراضاتی که سال گذشته رخ داد، بر میزان مشارکت در این استان چقدر تاثیرگذار خواهد بود؟
تایید یا عدم‌تایید صلاحیت بین سیاسیون تاثیر دارد و بین مردم عادی اینکه چه کسانی تایید شدند یا نشدند چندان تاثیری ندارد. اما در رابطه با مسائل اقتصادی، مشکلات تورم وگرانی‌ها شرایط را برای مردم عادی سخت کرده است به‌ویژه‌که در استان ما، از نظر فعالیت‌های تولیدی محدودیت‌هایی وجود دارد. این یکی دیگر از دلایل است. اما مسئله دیگر زمان برگزاری انتخابات است؛ در حال حاضر ممکن است مردم چندان عکس‌العملی نسبت به آن نداشته باشند، اما در زمان برگزاری انتخابات شرایط فرق می‌کند و حضور مردم پررنگ‌تر خواهد شد. از نظر من در استان چهارمحال‌وبختیاری علت اصلی فاصله با روز انتخابات است و علت دوم مسائل گرانی و تورم و معیشت مردم است.
از چهره‌های شاخص سیاسی چه کسانی ثبت‌نام کردند؟
هر چهار نماینده کنونی مجلس ثبت‌نام کردند. از نمایندگان دوره‌های قبل نیز تعدادی ثبت‌نام کردند و البته لیست کسانی که ثبت‌نام کردند هنوز دست ما نیامده است. در هر شهرستان سه چهار نفر چهره شاخص ثبت‌نام داشته‌اند.
ترکیب سیاسی احزاب در شهر‌های مختلف استان چهارمحال‌وبختیاری چگونه است؟ مردم در شهر‌های مختلف به احزاب رای می‌دهند یا قومی و قبیله‌ای عمل می‌کنند؟
تاثیر مستقیم احزاب در استان ما کم است و البته این موضوع در شهرستان‌های مختلف استان متفاوت است. در شهرستان‌های لردگان، خان‌میرزا، اردل، کیان، بخشی از شهرستان کیار و کوهرنگ، بیشتر مشارکت قومیتی دارند. در شهر کرد، سامان، فارسان، بروجن فضا سیاسی‌تر است و قومیت کمرنگ‌تر است و فرهنگ کلانشهر‌ها در موضوع انتخابات در این شهر‌ها نفوذ کرده است و مردم سیاسی‌تر رای می‌دهند. در مجموع احزاب در مهندسی انتخابات از آنجایی که کاربلد هستند هم می‌توانند مشارکت را افزایش دهند و هم می‌توانند در پیروزی یک شخص خاص مؤثر باشند. در نتیجه در شهر‌هایی که قومیت پررنگ‌تر است نیز احزاب تاثیرگذاری خود را دارند. مهندسی انتخابات با معنای مثبت که مبتنی بر برنامه‌ریزی احزاب است تاثیر خود را در شهر‌های مختلف استان می‌گذارد.
کدام قبیله‌ها و اقوام استان بیشترین مشارکت و حضور را در جریان انتخابات مجلس داشته‌اند؟
قبیله‌های متعدد و مختلفی در استان داریم؛ برای مثال در شهرستان لردگان طایفه جلیل و ساتعی شاخص هستند و اگر طایفه جلیل تعدد کاندیدا داشته باشد و طایفه ساتعی کاندیدای کمتر داشته باشد، احتمال رای‌آوری طایفه جلیل بیشتر می‌شود. در واقع فردی با قومیت صرف و یا سیاسی بودن صرف در این استان رای نمی‌آورد و هر دو عامل در رای دادن مردم تاثیرگذار هستند.
سیامک سلیمانی دبیر حزب کارگزاران سازندگی در چهارمحال‌وبختیاری:
معیشت را حل کنند؛ شاید مشارکت بیشتر شود
سیامک سلیمانی، دبیر حزب کارگزاران سازندگی در استان چهارمحال‌وبختیاری در گفتگو با روزنامه هم‌میهن، از دلایل عدم تمایل مردم این استان به مشارکت در انتخابات مجلس سخن گفته است که در ادامه می‌خوانید.
فضای سیاسی و انتخاباتی استان چهارمحال و بختیاری با توجه به نزدیک شدن به زمان انتخابات مجلس چگونه است؟
فضای چهارمحال‌وبختیاری نیز مانند فضای حاکم بر کشور است و تفاوت معناداری با سایر استان‌ها ندارد. احزابی که برای انتخابات مجلس فعالیت‌های خود را شروع کردند از احزاب اصولگرا هستند که معمولاً آنها بین خودشان رقابت ایجاد می‌کنند. با توجه به اینکه اکثر اصولگرا‌ها مرحله پیش‌ثبت‌نام را انجام دادند و اصلاح‌طلبان ثبت‌نامی نکردند، همین باعث شده است که چهره‌های شاخص در صحنه نباشند و فضای انتخاباتی را متفاوت کنند. در مجموع فضای انتخاباتی در استان بسیار سرد است و رغبتی برای حضور در انتخابات وجود ندارد.
فکر می‌کنید در ادامه ماه‌های باقی‌مانده این فضا تغییر می‌کند؟
بستگی به عملکرد دولت و حاکمیت دارد که فضا را چگونه تلطیف کنند و اجازه بدهند داوطلبانی که ثبت‌نام کردند، فعالیت کنند چراکه جلوگیری از مانع‌تراشی‌ها فضا را بهتر خواهد کرد. از طرفی دولت اگر بتواند وضعیت معیشتی مردم، جو امنیتی موجود در کشور و روابط خارجی کشور را سروسامان دهد، شاید تغییری در روند مشارکت مردم ایجاد کند. اما به غیر از این بعید می‌دانم مشارکت قابل توجه باشد. در استان چهارمحال‌وبختیاری اکثر مردم اصلاح‌طلب هستند و اکنون هرجا صحبت از انتخابات می‌شود، مردم میل و رغبتی به انتخابات ندارند.
قومیت هم مقداری تاثیر دارد در استان ما، اما هربار که یک چهره شاخص اصلاح‌طلب کاندیدا و ردصلاحیت نشد و مانعی برای حضور او وجود نداشت، تفکر قومیت چهره شاخص را در خود پذیرفت و رای آورد. اما متاسفانه الان با توجه به وضعیت موجود بعید می‌دانم استان ما به شکلی که باید، حتی در قالب قومیتی وارد انتخابات شود.
آیا چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب در استان چهارمحال‌وبختیاری برای انتخابات مجلس دوازدهم ثبت‌نام کرده‌اند؟
خیر، چهره شاخصی نداریم، مگر اینکه از این به بعد به افرادی که گرایش به اصلاح‌طلبی دارند میدان بدهند. البته ممکن است چهره‌های اصلاح‌طلبی باشند، اما شاخص نیستند و همین افراد هم مشخص نکردند که آیا ثبت‌نام کرده‌اند یا خیر. اما یکدست‌سازی دولت و مجلس و نهاد‌های مختلف که اجازه هم نمی‌دهند این یکدست‌سازی تغییر کند، شاید اجازه فعالیت به جناح مخالف را ندهد و زمینه را هم به‌گونه‌ای ایجاد کنند که آرای خودشان با توجه به اینکه رقابت بین خودشان است، تضمین شده باشد. شاید به این دلیل که‌عدم مشارکت به نفع اینهاست شاید اینطور بخواهند که شرایط اگر به همین‌گونه پیش برود و اصلاح‌طلبانی وارد میدان نشوند، بهتر است. اگر فضا اندکی برای حضور چهره‌های اصلاح‌طلب باز شود، شاید بتوانند تغییر اندکی در آرای استان چهارمحال‌وبختیاری ایجاد کنند.
در استان چهارمحال‌وبختیاری علاوه بر وجود مشکلات معیشتی و اعتراضاتی که از سال قبل شاهد آن بودیم، موضوع انتقال آب از این استان یکی از دغدغه‌های مهم مردم است که معتقدند مدیران و مقامات به‌خوبی از حق مردم دفاع نمی‌کنند. این موضوعات در مشارکت مردم چقدر تاثیرگذار است و پیش‌بینی شما از میزان مشارکت مردم با توجه به این شرایط چیست؟
استان چهارمحال‌وبختیاری زمانی ۱۱ درصد آب کشور را تامین می‌کرد و متاسفانه با کم‌بارشی‌ها در سال‌های اخیر این درصد کاهش یافته و اکنون بیش از ۲۰۰ روستای بزرگ در استان داریم که با تانکر آبرسانی می‌شوند. قدرت‌هایی که در دولت و حاکمیت هستند سعی دارند ته‌مانده آب موجود در این استان را نیز منتقل کنند و همین باعث نارضایتی مردم می‌شود و قطعاً بر رفتار آنها تاثیر می‌گذارد. موضوع اصلی دیگر وضعیت معیشت مردم است. مردم شعار‌ها و وعده‌ها را می‌شنوند و می‌بینند که عملاً در مسائل مختلف خلاف واقع عمل می‌کنند و درباره زندگی مردم چیز‌هایی می‌گویند که در زندگی واقعی مردم صدق نمی‌کند و با این شیوه، عدم اعتماد صورت می‌گیرد، به این ترتیب نتیجه می‌گیرند که با رای دادن یا ندادن ما هیچ تاثیری در روال زندگی ما رخ نخواهد داد. در انتخابات سال ۹۸ آنقدر مانع‌تراشی کردند که تنها نمایندگان یک جناح می‌توانستند در انتخابات موفق شوند و همان‌ها نیز با توجه به شعار‌ها و وعده‌هایی که دادند و محقق نشدن این وعده‌ها، موجب می‌شوند یأس و ناامیدی مردم بیشتر شود و در نتیجه مشارکت باز هم کمتر می‌شود.
اگر بتوانند موضوع معیشت را حل کنند، به شعار‌هایی که دادند عمل کنند و قبول کنند که در رسانه‌های جمعی حقیقت را به مردم بگویند، ممکن است تغییری در مشارکت مردم ایجاد شود در غیر این‌صورت مشارکت حداقلی خواهد بود و البته شاید دولت و حاکمیت هم همین حداقل حضور را بخواهند چراکه به نفع‌شان است و رقابت تنها بین اصولگرایان خواهد بود.
مطلبی که هم سیاسیون و هم پژوهشگران دانشگاهی به آن اشاره دارند؛ فعالان سیاسی این استان معتقدند که در این استان نمی‌توان به صرف سیاسی بودن یا به صرف قبیله‌ای بودن، از یک پایگاه رای مطمئن برخوردار بود. یک مقاله پژوهشی نیز این گفته سیاسیون را تایید کرده است. در تحقیقی که به تببین نقش قبیله‌ها در مشارکت سیاسی مردم استان چهارمحال‌وبختیاری در انتخابات مجلس پرداخته، تاکید شده است که این استان درحال گذار از جامعه سنتی به سوی جامعه مدرن است؛ هر چند که روحیه قبیله‌ای همچنان نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب نمایندگان دارد؛ موضوعی که در رفتار سیاسی مردم این استان طی سال‌های اخیر به‌خوبی نمایان شده است.
در سال ۹۸ و پس از اتفاقات آن سال و ردصلاحیت‌های شورای نگهبان که منجر به کاهش مشارکت مردم در انتخابات شد، مردم این استان نیز که مشارکت بالای ۷۵ درصدی را در انتخابات دوره دهم مجلس رقم زده بودند، با یک کاهش مشارکت قابل‌ملاحظه، حضور ۵۳ درصدی پای صندوق‌های رای داشتند. این کاهش مشارکت در حالی‌است که بررسی آمار مشارکت مردم این استان در انتخابات ادوار مجلس نشان می‌دهد آنها یکی از پرمشارکت‌ترین استان‌ها در دوره‌های مختلف بوده‌اند. در واقع در این استان قبیله‌گرایی نتوانست مانع از کاهش مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم شود.
براساس یافته‌های پژوهش «قبیله‌گرایی: تبیینی جامعه‌شناختی از مشارکت سیاسی در استان چهارمحال‌وبختیاری (با تاکید بر انتخابات مجلس شورای اسلامی)»: «روحیه قبیله‌گرایی در بین قبایل استان چهارمحال‌وبختیاری، به‌عنوان یک واحد سیاسی همچنان پابرجا مانده و متناسب با تغییر شرایط اجتماعی سیاسی کارکرد خود را عوض کرده است. قبیله‌گرایی و استقبال از این روحیه باعث شده است که افراد بیشتری در ادوار مختلف انتخابات مجلس در این استان مشارکت کنند و رونق‌بخش شعبه‌های اخذ رای بوده باشند.» بررسی‌ها از این استان نشان می‌دهد که در چهارمحال‌وبختیاری نیز هنوز فضای انتخاباتی چندانی شکل نگرفته است و نارضایتی‌های معیشتی، اقتصادی و اعتراضات مدنی، مشارکت در این استان را نیز غیرقابل پیش‌بینی کرده است. البته تا زمان نزدیک شدن به فضای انتخابات باید منتظر تغییر فضای سیاسی، اعلام کاندیدا‌های نهایی و پاسخ مردم به شرایط و وضع موجود ماند.
میزان مشارکت مردم چهارمحال و بختیاری در انتخابات ادوار مجلس مطابق جدول ذیل است:
عباس موسایی مسئول حزب توسعه ملی در چهارمحال و بختیاری:
کاهش اقبال عمومی از سبد جریان اصلاحات استان است
عباس موسایی، سخنگوی دفتر سیاسی حزب توسعه در استان چهارمحال و بختیاری، معتقد است که سایه فضای کلان سیاسی در کشور، بر همه استان‌ها از جمله چهارمحال و بختیاری حاکم است. او در گفتگو با هم‌میهن، توضیحاتی درباره پیش‌بینی مشارکت مردم این استان در انتخابات پیش روی مجلس و فضای سیاسی حاکم ارائه کرده است که در ادامه می‌خوانید.
فضای سیاسی و انتخاباتی استان چهارمحال و بختیاری در ماه‌های منتهی به انتخابات مجلس چگونه است؟
فضای سیاسی و انتخاباتی استان چهارمحال و بختیاری، تفاوت معناداری با فضای سیاسی کلان کشور ندارد. متأسفانه در مقایسه با انتخابات مجلس شورای اسلامی در دوره‌های گذشته، شاهد بی‌رغبتی آشکاری به مسئله مهم انتخابات هستیم. این مسئله به مانع‌آفرینی در برابر نهاد‌های انتخاباتی برای تاثیرگذاری بر عرصه‌ی عمومی بر می‌گردد. به‌طور کلی می‌توان ادعا کرد که شاهد سردترین فضای سیاسی و انتخاباتی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران هستیم.
آیا فعالیت انتخاباتی احزاب اصلاح‌طلب و اصولگرا آغاز شده است؟ کدام احزاب فعالیت بیشتری دارند؟ از چهره‌های برجسته سیاسی استان چه کسانی به عنوان کاندیدا پیش‌ثبت‌نام کرده‌اند؟
اضافه کردن مرحله پیش‌ثبت‌نام، اجازه تصمیم‌گیری همه‌جانبه‌نگرانه را از جریان اصلاحات در این دوره سلب کرده است. از این رو تعداد زیادی از نیرو‌های سیاسی این جریان، امکان نیافتند برای ثبت‌نام اقدام نمایند. این در حالی است که جریان مخالف اصلاحات، با فراغ‌بال بیشتری در صحنه حاضرند. اصولگرایان همچون همیشه و در این دوره با ایجاد شرایط بسته‌تری برای اصلاح‌طلبان، خود را برای رقابتی تضمین‌شده‌تر از همیشه، آماده می‌کنند. به‌گونه‌ای که با عدم ثبت‌نام چهره‌های مردمی و دارای پایگاه گسترده‌ی اجتماعی وابسته به جریان اصلاحات، شاهد رقابت درون‌جناحی طیف‌های مختلف اصولگرا هستیم.
گرایش مردم این استان برای شرکت در انتخابات سیاسی است یا وابسته به اقوام و قبیله‌های استان؟ در مورد گرایش سیاسی در قسمت‌های مختلف استان لطفاً توضیح دهید؛ کدام نواحی و بخش‌ها سیاسی‌تر رای می‌دهند. کدام بخش‌ها، غیرسیاسی و قومی‌قبیله‌ای؟
مردمان استان چهارمحال و بختیاری از پیشگامان نهضت قانون‌خواهی در ایران بوده‌اند؛ به‌گونه‌ای‌که در نهضت مشروطیت به رهبری سردار اسعد بختیاری در بازگشایی مجلس شورای ملی و شکستن استبداد صغیر، نقشی اساسی داشته‌اند. آن حضور مؤثر، در ذهنیت و عمل مردمان این استان نهادینه شده است و در انتخابات مختلف ایشان را به حمایت از جریان اصلاحات که ادامه منطقی نهضت مشروطه‌خواهی ایرانیان است، هدایت می‌کند. بدیهی است که گرایشات منطقه‌ای و قومیتی نیز همچون سایر نقاط حاشیه‌ای کشور وجود دارد، اما در برهه‌هایی که کاندیدا‌های برجسته اصلاح‌طلب، امکان حضور داشته‌اند، وجه اصلاح‌طلبی بر وجه قومیتی و منطقه‌ای غلبه کرده است. اصولگرایان با فهم این مهم، در برخی انتخابات، اصلاح‌طلبان را از داشتن کاندیدای مطلوب در قومیت و مناطق پرجمعیت‌تر، بی‌نصیب کرده و رقابت نابرابر ایجاد کرده‌اند. از طرفی با دامن زدن به دوگانه‌های قومیتی، کوشیده‌اند رقابت را به نفع خود رقم بزنند. شواهد و تجارب حاکی از آن است که وجه غالب در استان، اصلاح‌طلبی است و در یک رقابت آزاد و برابر، اصلاح‌طلبان بیش از جریان ضداصلاحات مورد اقبال عمومی قرار می‌گیرند. البته نمی‌توان از کاهش اقبال عمومی به مسئله انتخابات در شرایط کنونی چشم‌پوشی کرد و بدیهی است این کاهش، از سبد جریان اصلاحات است.
پیش‌بینی شما از مشارکت مردم در انتخابات با توجه به فضایی که در کشور حاکم است، چیست؟ اعتراضات ۱۴۰۱ و مشکلات معیشتی چه تاثیری بر مشارکت مردم این استان در انتخابات خواهد داشت؟
همانگونه که در پاسخ به پرسش‌های قبلی یادآور شدم، از اقبال عمومی نسبت به انتخابات کاسته شده است. سپهر ِ سیاسی، بخاطر کارشکنی در مقابل نهاد‌های انتخابی، مانع‌آفرینی در مقابل این نهاد‌ها برای گره‌گشایی از امورات مردم، خلف وعده‌ها و عدم وفاداری به شعار‌ها و اصولی که براساس آنها، رای مردم را اخذ کرده‌اند، فرصت‌طلبی، ناکارآمدی و نگاه توسعه‌ستیز نیرو‌های فرصت‌طلبی که به لطائف‌الحیل بر مسند امور قرار گرفته و اولویت ایشان حفظ منصب و مسند است، در ایجاد فضای راکد سیاسی کنونی نقش‌آفرین است.
از طرفی شاهدیم که جریان اصلاح‌ستیز و طرفدار حفظ وضع موجود، الگوی مشارکت حداقلی را متضمن پیروزی خود دانسته و در این چارچوب، حاضر به ایجاد فضای سیاسی رقابتی نیست. فضای رسانه‌ای مخالفان کلیت نظام نیز شبانه‌روز علیه جریان اصلاحات و مشارکت در انتخابات، خبرسازی و تبلیغ می‌کند. عدم مواجهه هوشمندانه با اعتراضات مردمی و ایجاد فضای تقابلی، تنازعی و رادیکال نیز به این فضا کمک کرده است. از طرفی شاهدیم که متولیان امر در حل مسائل معیشتی اقشار مختلف مردم، ناتوان ظاهر شده‌اند. شکستن این فضای سرد سیاسی، تدابیری به مراتب بیشتر از سوی مجموعه حاکمیت و در سطح ملی، طلب می‌کند.
اصلاح‌طلبان و مردم، در این وضعیت، به‌رغم آنکه بر اهمیت موضوع انتخابات واقف‌اند، اما بدون تغییر در نگرش‌های بسته کنونی و ایجاد زمینه و اطمینان برای مشارکت و نیز تاثیری که از حضورشان نتیجه می‌شود، در وضعیتی مبهم و مردد قرار دارند. غلبه بر این تردید و ابهام، نیاز به گفتگو و تصمیم و تدبیری هوشمندانه دارد. امیدوارم ضرورت ترمیم شکاف ملت و حاکمیت و غلبه بر فضای یأس‌آلود کنونی، همزمان در ملت و حاکمیت شکل بگیرد. از طرفی در انتخابات مجلسِ۱۳۹۸ و ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ شاهد تصمیم به خالص‌سازی بیشتر در عرصه انتخابات بوده‌ایم، به‌نحوی‌که به میزان میل به خالص‌سازی، مشارکت مردم در انتخابات، کاهش چشمگیری داشته است. این کاهش مشارکت، جریان براندازی‌خواه را برای هدایت عرصه عمومی، امیدوار کرده بود. امروز از طرفی شاهدیم که یکدست‌سازی دولت و نیز براندازی‌خواهی و ایجاد تقابل رادیکال و افراطی، سپهر سیاسی کشور را از وضعیت سیاسی به وضعیت امنیتی و تنازعی سوق داده است. بازنده این فضای تقابلی، ملت و کشور ایران است و نظام حکمرانی نیز از این اوضاع، سودی نخواهد برد. بدیل منطقی و متضمن منافع و مصالح ملی در این شرایط، ایجاد امید به اصلاح از درون است. عبور از این فضای تقابلی و تنازعی، مستلزم عبور از ایده یکدست‌سازی از سوی حاکمیت و ایجاد فضای سیاسی رقابتی در عرصه عمومی است. در این شرایط، جریان اصلاحات در سطوح مختلف می‌تواند به فضای گفتگو و مصالحه ملی کمک کند؛ به شرطی که امکان تأثیرگذاری مؤثر برایش فراهم آید.
مراد کاظمی فعال سیاسی اصولگرا در چهارمحال‌وبختیاری:
این روز‌ها مردم با چهره‌های شاخص به سختی ارتباط می‌گیرند
مراد کاظمی، فعال سیاسی اصولگرا در استان چهارمحال‌وبختیاری در گفتگو با هم‌میهن، درباره ساختار فضای سیاسی شهر‌های مختلف این استان در ماه‌های منتهی به انتخابات مجلس توضیحاتی داده است که در ادامه می‌خوانید.
فضای سیاسی و انتخاباتی استان چهارمحال‌وبختیاری در ماه‌های منتهی به برگزاری انتخابات چگونه است؟
مردم هنوز به این فضا ورود پیدا نکرده‌اند، اما تشکل‌های سیاسی و احزاب جلسات خود را شروع کرده‌اند. کاندیدا‌های احتمالی نیز فعالیت‌های خود را در حد مشورت، تماس‌های تلفنی و شرکت در جلسات خانگی که خیلی جنبه تبلیغاتی نداشته باشد، اقداماتی را در سطح استان انجام داده‌اند. در بین اصولگرایان شورای وحدت و شورای ائتلاف جلسات خود را از قبل داشتند و در حال حاضر فعال‌تر شده‌اند. شورای وحدت با شیوه‌نامه جدید در حال ایجاد یک ساختار تشکیلاتی جدید در سطح استان است.
آیا این تشکیلات از آنچه که در تهران و کل کشور داریم، متفاوت است؟
بله. شورای ائتلاف از سال‌های قبل بوده و جمنا بعد‌ها تبدیل به شورای ائتلاف شد و در این مدت جلسات شورای استان برگزار می‌شد. شورای وحدت در استان چهارمحال‌وبختیاری زیاد فعال نبود، اما اخیراً شیوه‌نامه‌ای تنظیم شد که در آن پیش‌بینی‌شده از همه تشکل‌ها و اقشار مختلف مردم با هدف بالا بردن مشارکت استفاده کنند. این شورا تشکیلاتی برای خود در استان دارد مانند ساختار مجلس، البته به‌عنوان تشکیلاتی در استان که نماینده همه اقشار در آن هستند و از بین این‌ها یک شورای مرکزی استان انتخاب می‌شود و مراحل این برنامه در حال انجام است.
یکی از تفاوت‌هایی که استان ما نسبت به دیگر استان‌ها دارد، تشکیل مجمع نیرو‌های انقلابی استان است که حدود ۱۸ سال پیش آن را تشکیل دادند و ۱۵ تشکل همسو عضو آن هستند. از ۱۱ شهرستان استان نیز نمایندگانی در این مجمع داریم. این تشکل، شورا و مجمع عمومی دارد و مشابه شورای وحدت یا شورای ائتلافی که در کشور حضور دارد، چنین تشکل مشابهی را در استان چهارمحال‌وبختیاری هم داریم. در استان‌های دیگر معمولا در زمان انتخابات در قالب شورای وحدت یا شورای انقلاب دور هم جمع می‌شوند و البته دچار اختلافاتی هم هستند که این خود دچار اشکال است که در گذشته نیرو‌های هماهنگی نیرو‌های انقلاب را داشتیم و حالا چند دسته شده‌اند.
یعنی آن چنددستگی که بین نیرو‌های اصولگرا در این سال‌ها به وجود آمده در استان چهارمحال‌وبختیاری وجود ندارد؟
اصلاً. این مجمع در استان چهارمحال‌وبختیاری کاری که می‌خواهد در کشور انجام شود را نزدیک به دو دهه است که در استان خود انجام می‌دهد و اختلاف و دودستگی و چندصدایی هم بین ما وجود نداشته است. برای مثال اگر اعضای شورا‌ها با همدیگر در کشور هماهنگ نباشند، اما در استان ما، با اتحاد کنار همدیگر نشسته‌اند.
فعالیت احزاب اصلاح‌طلب در این ماه‌های منتهی به برگزاری انتخابات چگونه است؟
اصلاح‌طلب‌ها خیلی فعال نیستند. شاید منتظر هستند ببینند گزینه‌های آنها تایید می‌شود یا خیر و منتظر اعلام نهایی اسامی کاندیدا‌ها هستند تا ببینند چگونه برخورد کنند. البته با شیوه ثبت‌نامی که وزارت کشور اعلام کرد، افراد زیادی ثبت‌نام کردند و باید منتظر ماند تا ببینیم بررسی صلاحیت‌ها به کجا می‌رسد. به نظر من اعضای اصلاح‌طلب که اکنون ساکت و فعالیت آنها راکد است، منتظر هستند تا ببینند اولاً نتیجه بررسی صلاحیت‌ها چه می‌شود و ثانیاً در مرکز چه دستور و سیاستی را به آنها اعلام کنند.
پیش‌بینی شما از مشارکت مردم در انتخابات چیست؟
با توجه به اینکه در استان چهارمحال‌وبختیاری فضای قومیتی حاکم است، بخشی از مردم به دلیل این فضا انگیزه دارند و پای صندوق می‌آیند. بخشی هم که قومیتی رای نمی‌دهند ممکن است از وضعیت گرانی، تورم و شرایط معیشتی ناراضی باشند، اما بالاخره وارد میدان می‌شوند. الان اگر بخواهید نظرسنجی کنید، مشارکت خیلی بالا نیست. اما به زمان انتخابات که نزدیکتر می‌شویم و فعالیت گروه‌ها و تشکل‌ها پررنگ‌تر می‌شود و فعالیت کاندیدا‌ها به صورت غیررسمی بیشتر می‌شود، کم‌کم این فضا بین مردم هم رونق می‌گیرد. در مجموع با توجه به این شرایط مشارکت در استان ما رضایت‌بخش است. اگر مانند گذشته نباشد، اما رضایت‌بخش خواهد بود.
در مرحله پیش‌ثبت‌نام انتخابات، حدود ۷۰۰ نفر در این استان نام‌نویسی کردند، اما در ثبت‌نام اصلی، تا زمان تهیه این گزارش ۲۷ نفر ثبت‌نام اصلی را انجام دادند و تعداد خیلی کاهش پیدا کرد. دلیل این مسئله چیست؟
در آن زمان با توجه به تبلیغاتی که شد، همه گفتند برویم و ثبت‌نام کنیم و هر کسی که می‌توانست نام‌نویسی را انجام داد. احتمالاً برای تعداد زیادی در مرحله بعد پیامکی نرفت و یا اگر ارسال شد مبنی بر این بود که شرایط لازم را ندارید، نه از نظر صلاحیت بلکه از نظر دیگر شرایط لازم برای پیش‌ثبت‌نام که همان سن و مدرک و… بود. از طرفی بین مردم الان چهره‌های شاخص به سختی می‌توانند با آنها ارتباط برقرار کنند و وقتی این چهره‌های شاخص می‌بینند نمی‌توانند ارتباطی که مقدمه تبلیغات است را برقرار کنند و زمینه آن فراهم نیست، نتیجه می‌گیرند که جایی برای فعالیت نیست. به همین خاطر ترجیح می‌دهند که ثبت‌نام نکنند. خیلی‌ها هم در روز آخر نام‌نویسی ثبت‌نام خواهند کرد.
مردم در دور قبل با توجه به ردصلاحیت‌ها و اتفاقات سال ۹۸، حضور کمرنگ‌تری در انتخابات داشتند و اعتراض خود را اینگونه نشان دادند. در این دوره با توجه به مشکلات معیشتی و اعتراضاتی که سال گذشته رخ داد، بر میزان مشارکت در این استان چقدر تاثیرگذار خواهد بود؟
تایید یا عدم‌تایید صلاحیت بین سیاسیون تاثیر دارد و بین مردم عادی اینکه چه کسانی تایید شدند یا نشدند چندان تاثیری ندارد. اما در رابطه با مسائل اقتصادی، مشکلات تورم وگرانی‌ها شرایط را برای مردم عادی سخت کرده است به‌ویژه‌که در استان ما، از نظر فعالیت‌های تولیدی محدودیت‌هایی وجود دارد. این یکی دیگر از دلایل است. اما مسئله دیگر زمان برگزاری انتخابات است؛ در حال حاضر ممکن است مردم چندان عکس‌العملی نسبت به آن نداشته باشند، اما در زمان برگزاری انتخابات شرایط فرق می‌کند و حضور مردم پررنگ‌تر خواهد شد. از نظر من در استان چهارمحال‌وبختیاری علت اصلی فاصله با روز انتخابات است و علت دوم مسائل گرانی و تورم و معیشت مردم است.
از چهره‌های شاخص سیاسی چه کسانی ثبت‌نام کردند؟
هر چهار نماینده کنونی مجلس ثبت‌نام کردند. از نمایندگان دوره‌های قبل نیز تعدادی ثبت‌نام کردند و البته لیست کسانی که ثبت‌نام کردند هنوز دست ما نیامده است. در هر شهرستان سه چهار نفر چهره شاخص ثبت‌نام داشته‌اند.
ترکیب سیاسی احزاب در شهر‌های مختلف استان چهارمحال‌وبختیاری چگونه است؟ مردم در شهر‌های مختلف به احزاب رای می‌دهند یا قومی و قبیله‌ای عمل می‌کنند؟
تاثیر مستقیم احزاب در استان ما کم است و البته این موضوع در شهرستان‌های مختلف استان متفاوت است. در شهرستان‌های لردگان، خان‌میرزا، اردل، کیان، بخشی از شهرستان کیار و کوهرنگ، بیشتر مشارکت قومیتی دارند. در شهر کرد، سامان، فارسان، بروجن فضا سیاسی‌تر است و قومیت کمرنگ‌تر است و فرهنگ کلانشهر‌ها در موضوع انتخابات در این شهر‌ها نفوذ کرده است و مردم سیاسی‌تر رای می‌دهند. در مجموع احزاب در مهندسی انتخابات از آنجایی که کاربلد هستند هم می‌توانند مشارکت را افزایش دهند و هم می‌توانند در پیروزی یک شخص خاص مؤثر باشند. در نتیجه در شهر‌هایی که قومیت پررنگ‌تر است نیز احزاب تاثیرگذاری خود را دارند. مهندسی انتخابات با معنای مثبت که مبتنی بر برنامه‌ریزی احزاب است تاثیر خود را در شهر‌های مختلف استان می‌گذارد.
کدام قبیله‌ها و اقوام استان بیشترین مشارکت و حضور را در جریان انتخابات مجلس داشته‌اند؟
قبیله‌های متعدد و مختلفی در استان داریم؛ برای مثال در شهرستان لردگان طایفه جلیل و ساتعی شاخص هستند و اگر طایفه جلیل تعدد کاندیدا داشته باشد و طایفه ساتعی کاندیدای کمتر داشته باشد، احتمال رای‌آوری طایفه جلیل بیشتر می‌شود. در واقع فردی با قومیت صرف و یا سیاسی بودن صرف در این استان رای نمی‌آورد و هر دو عامل در رای دادن مردم تاثیرگذار هستند.
سیامک سلیمانی دبیر حزب کارگزاران سازندگی در چهارمحال‌وبختیاری:
معیشت را حل کنند؛ شاید مشارکت بیشتر شود
سیامک سلیمانی، دبیر حزب کارگزاران سازندگی در استان چهارمحال‌وبختیاری در گفتگو با روزنامه هم‌میهن، از دلایل عدم تمایل مردم این استان به مشارکت در انتخابات مجلس سخن گفته است که در ادامه می‌خوانید.
فضای سیاسی و انتخاباتی استان چهارمحال و بختیاری با توجه به نزدیک شدن به زمان انتخابات مجلس چگونه است؟
فضای چهارمحال‌وبختیاری نیز مانند فضای حاکم بر کشور است و تفاوت معناداری با سایر استان‌ها ندارد. احزابی که برای انتخابات مجلس فعالیت‌های خود را شروع کردند از احزاب اصولگرا هستند که معمولاً آنها بین خودشان رقابت ایجاد می‌کنند. با توجه به اینکه اکثر اصولگرا‌ها مرحله پیش‌ثبت‌نام را انجام دادند و اصلاح‌طلبان ثبت‌نامی نکردند، همین باعث شده است که چهره‌های شاخص در صحنه نباشند و فضای انتخاباتی را متفاوت کنند. در مجموع فضای انتخاباتی در استان بسیار سرد است و رغبتی برای حضور در انتخابات وجود ندارد.
فکر می‌کنید در ادامه ماه‌های باقی‌مانده این فضا تغییر می‌کند؟
بستگی به عملکرد دولت و حاکمیت دارد که فضا را چگونه تلطیف کنند و اجازه بدهند داوطلبانی که ثبت‌نام کردند، فعالیت کنند چراکه جلوگیری از مانع‌تراشی‌ها فضا را بهتر خواهد کرد. از طرفی دولت اگر بتواند وضعیت معیشتی مردم، جو امنیتی موجود در کشور و روابط خارجی کشور را سروسامان دهد، شاید تغییری در روند مشارکت مردم ایجاد کند. اما به غیر از این بعید می‌دانم مشارکت قابل توجه باشد. در استان چهارمحال‌وبختیاری اکثر مردم اصلاح‌طلب هستند و اکنون هرجا صحبت از انتخابات می‌شود، مردم میل و رغبتی به انتخابات ندارند.
قومیت هم مقداری تاثیر دارد در استان ما، اما هربار که یک چهره شاخص اصلاح‌طلب کاندیدا و ردصلاحیت نشد و مانعی برای حضور او وجود نداشت، تفکر قومیت چهره شاخص را در خود پذیرفت و رای آورد. اما متاسفانه الان با توجه به وضعیت موجود بعید می‌دانم استان ما به شکلی که باید، حتی در قالب قومیتی وارد انتخابات شود.
آیا چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب در استان چهارمحال‌وبختیاری برای انتخابات مجلس دوازدهم ثبت‌نام کرده‌اند؟
خیر، چهره شاخصی نداریم، مگر اینکه از این به بعد به افرادی که گرایش به اصلاح‌طلبی دارند میدان بدهند. البته ممکن است چهره‌های اصلاح‌طلبی باشند، اما شاخص نیستند و همین افراد هم مشخص نکردند که آیا ثبت‌نام کرده‌اند یا خیر. اما یکدست‌سازی دولت و مجلس و نهاد‌های مختلف که اجازه هم نمی‌دهند این یکدست‌سازی تغییر کند، شاید اجازه فعالیت به جناح مخالف را ندهد و زمینه را هم به‌گونه‌ای ایجاد کنند که آرای خودشان با توجه به اینکه رقابت بین خودشان است، تضمین شده باشد. شاید به این دلیل که‌عدم مشارکت به نفع اینهاست شاید اینطور بخواهند که شرایط اگر به همین‌گونه پیش برود و اصلاح‌طلبانی وارد میدان نشوند، بهتر است. اگر فضا اندکی برای حضور چهره‌های اصلاح‌طلب باز شود، شاید بتوانند تغییر اندکی در آرای استان چهارمحال‌وبختیاری ایجاد کنند.
در استان چهارمحال‌وبختیاری علاوه بر وجود مشکلات معیشتی و اعتراضاتی که از سال قبل شاهد آن بودیم، موضوع انتقال آب از این استان یکی از دغدغه‌های مهم مردم است که معتقدند مدیران و مقامات به‌خوبی از حق مردم دفاع نمی‌کنند. این موضوعات در مشارکت مردم چقدر تاثیرگذار است و پیش‌بینی شما از میزان مشارکت مردم با توجه به این شرایط چیست؟
استان چهارمحال‌وبختیاری زمانی ۱۱ درصد آب کشور را تامین می‌کرد و متاسفانه با کم‌بارشی‌ها در سال‌های اخیر این درصد کاهش یافته و اکنون بیش از ۲۰۰ روستای بزرگ در استان داریم که با تانکر آبرسانی می‌شوند. قدرت‌هایی که در دولت و حاکمیت هستند سعی دارند ته‌مانده آب موجود در این استان را نیز منتقل کنند و همین باعث نارضایتی مردم می‌شود و قطعاً بر رفتار آنها تاثیر می‌گذارد. موضوع اصلی دیگر وضعیت معیشت مردم است. مردم شعار‌ها و وعده‌ها را می‌شنوند و می‌بینند که عملاً در مسائل مختلف خلاف واقع عمل می‌کنند و درباره زندگی مردم چیز‌هایی می‌گویند که در زندگی واقعی مردم صدق نمی‌کند و با این شیوه، عدم اعتماد صورت می‌گیرد، به این ترتیب نتیجه می‌گیرند که با رای دادن یا ندادن ما هیچ تاثیری در روال زندگی ما رخ نخواهد داد. در انتخابات سال ۹۸ آنقدر مانع‌تراشی کردند که تنها نمایندگان یک جناح می‌توانستند در انتخابات موفق شوند و همان‌ها نیز با توجه به شعار‌ها و وعده‌هایی که دادند و محقق نشدن این وعده‌ها، موجب می‌شوند یأس و ناامیدی مردم بیشتر شود و در نتیجه مشارکت باز هم کمتر می‌شود.
اگر بتوانند موضوع معیشت را حل کنند، به شعار‌هایی که دادند عمل کنند و قبول کنند که در رسانه‌های جمعی حقیقت را به مردم بگویند، ممکن است تغییری در مشارکت مردم ایجاد شود در غیر این‌صورت مشارکت حداقلی خواهد بود و البته شاید دولت و حاکمیت هم همین حداقل حضور را بخواهند چراکه به نفع‌شان است و رقابت تنها بین اصولگرایان خواهد بود.
