گروه سیاسی: پس از اعلام نتایج اولیه بررسی وضعیت صلاحیت یا عدم صلاحیت نامزد‌های انتخابات آینده مجلس، نام تعدادی از نمایندگان فعلی مجلس در فهرست رد صلاحیت شده‌ها مورد توجه واقع شد. شورای نگهبان در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که داوطلبانی که صلاحیت آن‌ها تایید یا احراز نشده، چهار روز فرصت دارند اعتراض خود را به صورت مستدل ثبت کنند.
فرارو، با توجه به احتمال ورود شورای نگهبان به ماجرای ردصلاحیت‌ها توسط هیأت اجرایی، جلال رشیدی کوچی، نماینده مردم مرودشت در مجلس شورای اسلامی گفت: «این سطح از رد صلاحیت در هیئت اجرایی مسبوق به سابقه نیست. امروز و در این دولت است که ما شاهد این حجم از رد صلاحیت‌ها در هیئت اجرایی هستیم، آن‌هم برای نمایندگان مستقر. دولت‌ها تلاش می‌کنند که این اتفاق بیفتد، ولی من با قاطعیت می‌گویم و شما این خبر را کار کنید و به یادگار از من داشته باشید که هیچ مجلسی مثل مجلس فعلی با دولت همکاری نکرده و نخواهد کرد. به نظرم مجلس بعدی دولت را خیلی اذیت کند.»
رشیدی کوچی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «جریان خاص در کشور، که عموما افرادی با نگاه‌های تندرو هستند هدفشان خالص سازی است. این موضوع بر کسی پوشیده نیست. وقتی فقط مصاحبه‌ها و تیتر‌های این جریان خاص و افراد شاخص این جریان در نظر می‌گرفته می‌شود گویای همین نکته است. به صراحت اعلام می‌کنند مجلس باید از چیزی که در حال حاضر وجود دارد با ما همراه‌تر شود.»
احمد علیرضابیگی، نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس یازدهم که یکی از ردصلاحیت‌شده‌ها برای انتخابات مجلس دوازدهم است، گفت: «از فرمانداری با من تماس گرفتند و اعلام کردند که به واسطه محکومیت درباره خودروهای شاسی‌بلند‌های مجلس ردصلاحیت شده‌ام. آن‌ها خواستند که من یا نماینده قانونی‌ام با در دست داشتن کارت شناسایی به فرمانداری مراجعه و نامه ردصلاحیت خود را دریافت کنیم.»
علی مطهری نماینده ادوار مجلس نیز با اشاره این که در نامه رد صلاحیتش آمده که به استناد بند ۲ و ۴ ماده ۳۱ قانون انتخابات مشمول «عدم التزام» است، گفت: «عدم التزام عملی به نظام جمهوری اسلامی یا با اقدام مسلحانه ثابت می‌شود و یا با ایجاد آشوب و تخریب؛ بدیهی است که اینجانب نه اقدام مسلحانه داشته‌ام و نه سطل آشغالی آتش زده‌ام.» غلامرضا نوری رئیس فراکسیون مستقلین ولایی مجلس یازدهم نیز تاکید کرد: «به نظر می‌آید، هیات اجرایی فراتر از اختیارات و صلاحیت‌های خود وارد شده و اعمال نظر کرده است. کشور در اختیار این جریان خالص‌ساز نیست و مراجعی هستند که برای این نظام و کشور دلسوزی می‌کنند و حتما مسائل و حقایق را مدنظر قرار می‌دهند.»
اظهارات برخی نمایندگان رد صلاحیت شده در شرایطی مطرح می‌شود که دبیرکل حزب موتلفه اسلامی، در تحلیل خود از رقابت‌های انتخاباتی مجلس دوازدهم و نتیجه این انتخابات، گفت: «مردم گرایشی به اصلاحات و اعتدال ندارند و قطعا مجلس دوازدهم، مجلسی اصولگرا خواهد بود.» همزمان با افزایش تعداد نمایندگان معترض به رد صلاحیت ها، احمد وحیدی، وزیر کشور از نمایندگان مجلس شورای اسلامی خواست رویکردشان تا انتخابات به گونه‌ای باشد که باعث تقویت مشارکت شود. او تاکید کرد: «انتقاد سازنده موجب رشد و بالندگی خواهد شد، اما مراقب باشند فضای انتقادی به فضای انتخاباتی وصل نشود که این کار ممکن است به مشارکت آسیب بزند.»
با توجه به این شرایط پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که آیا نمایندگان رد صلاحیت شده، با ثبت اعتراض موفق به حضور در ماراتن انتخابت خواهند شد؟ و ریشه رد صلاحیت‌ها مسائل سلیقه‌ای است یا قانونی؟ عباس سلیمی نمین، فعال سیاسی اصولگرا در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:
عباس سلیمی نمین به فرارو گفت: «در رابطه با مسئله رد صلاحیت نمایندگان نمی‌توان حکم کلی داد، یا به شکل کلی، همه را به یک علت رد صلاحیت شده دانست. رد صلاحیت برخی از افراد، به جا بوده و رد صلاحیت برخی دیگر خیر. برای مثال آقای پزشکیان، از جمله شخصیت‌های قابل احترام است. البته من با همه سخنان و مواضع ایشان همفکری ندارم، اما آقای پزشکیان، برای مجلس شورای اسلامی، فردی مفید است و با توجه به سلامت شخصیت وی، احتمال می‌دهم که در صورت اعتراض به این موضوع، تایید صلاحیت خواهد شد. به همین دلیل هم تاکید دارم که نمی‌توان یک گزینه کلی برای همه افرادی که زیر سوال رفته‌اند و صلاحیتشان احراز نشده، در نظر گرفت.»
وی افزود: «برخی نمایندگان قطعا، عملکرد درستی نداشتند. سوء استفاده‌های شغلی انجام داده اند یا در صنایع و امور مشابه دخالت کرده و امتیازاتی دریافت کرده اند که با جایگاه و منزلت نمایندگی آنان سازگار نبوده و همین موضوع نیز جلوی ادامه حضور این افراد در مجلس را گرفته است. این مسئله ارتباطی با یک جریان خاص ندارد و من هم فکر نمی‌کنم کل برآیند هیات‌های اجرایی و نظارت و شورای نگهبان چندان ارتباطی به ماجرای خالص سازی داشته باشد. طبیعتا هیئت‌های اجرای موظفند شرایط افراد را با مسائلی که مورد نظر قانون انتخابات است، تطبیق دهند. معتقدم برای این که به نتیجه قطعی برسیم که چرا رد صلاحیت‌ها انجام شده است، باید به شکل تک به تک روی افراد رد صلاحیت شده بررسی انجام دهیم.»
نه حاشیه سازی درست است و نه تنگ نظری
این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه گفت: «فرض کنیم که هیات اجرایی هم در جریان نظارت بر صلاحیت‌ها، متاثر از جریان خالص سازی عمل کرده باشد، هنوز هم هیات نظارت و در نهایت شورای نگهبان می‌تواند در روند تایید صلاحیت‌ها ورود کنند؛ بنابراین قضاوت‌های زودهنگام را در این شرایط اشتباه می‌بینم. این حرف من به این معنا نیست که هیچگاه، هیچ خطایی رخ نمی‌دهد. در هر شرایطی امکان خطا وجود دارد، شاید در هیات نظارت؛ فرد کم جنبه یا کم تحملی حضور داشته باشد و رفتاری انجام دهد که چندان منطقی نباشد. «عدم التزام عملی»، چیزی نیست که به راحتی قابل اطلاق به اشخاص باشد، هیئت اجرایی باید عمدتا بر اساس تسلیم افراد در برابر قانون عمل می‌کند.»
وی افزود: «حدس من این است که قطعا بخش‌هایی از این رد صلاحیت‌ها توسط هیئت نظارت، اصلاح خواهد شد و کاندیدا‌ها می‌توانند در رقابت انتخاباتی شرکت کنند. اگر نگاه جامعی در حوزه تایید صلاحیت‌ها وجود نداشته باشد، بخشی از نگرانی‌ها درباره آینده مجلس به جا خواهد بود، اما همان‌طور که تاکید کردم هنوز برای تشخیص آینده مجلس و روند انتخابات زود است. باید صبر کنیم تا سیر طبیعی مراحل قانونی، طی شود و بعد اظهار نظر قطعی کرد؛ بنابراین بخش‌هایی از این نگرانی‌ها برطرف می‌شود. به طور قطع مجلس باید از همه سلائق که پایبند به مسائل امنیت ملی کشور هستند دعوت به همکاری کند. یعنی مجلس باید بتواند جایگاهی برای همه افکار و اندیشه‌هایی باشد که در عین تفاوت‌های مختلف از سلامت و آزادمنشی برخوردارند. اگر در مواردی تنگ نظری‌هایی رخ دهد، باید مورد پیگیری قرار داده شود، چرا که با تنگ نظری، قطعا، ما قادر نخواهیم بود از همه استعداد‌ها و توانایی‌ها بهره ببریم.»
سلیمی نمین تاکید کرد: «این که برخی از افراد و گروه‌ها سعی می‌کنند ضعف و ایراد خود را با گفتن برخی حرف‌های حاشیه‌ای پنهان کنند، نیز باید مورد توجه قرار گیرد. برای مثال اگر یک نماینده تخلفی انجام داده باشد و برای این که توجهات را از روی خود بردارد، شروع به ایجاد حاشیه کند، صحیح نیست. در عین حال این احتمال وجود دارد که بعضا در شهرستان ها، نیروهای اجرایی عملکردی غیر قابل قبول ثبت کنند. به همین دلیل معتقدم هر یک از این دو شرایط را باید به شکل مستقل، دنبال کرد تا مشخص شود، ادعای افراد رد صلاحیت شده درست است و پای جریان خالص سازی در میان است یا ایراد از جای دیگری است.»
وی افزود: «اگر هر شخصی نسبت به ثبت نام هر شخص دیگر در انتخابات مجلس شورای نگهبان اعتراض یا نظری دارد، نباید این نظر را به شکل فضاسازی درباره شورای نگهبان مطرح کند و به نوعی تلاش کند با جوسازی، عقیده خود را به شورای نگهبان، تحمیل کند. من نمی‌خواهم بگویم شورای نگهبان تحت تاثیر فضاسازی‌ها عمل می‌کند، اما در عین حال، ممکن است این نوع جو سازی‌ها تا حدی تاثیرگذار باشد. یا باعث شود عده‌ای نسبت به شورای نگهبان بدبین شوند که چرا فلان فرد را تایید صلاحیت کردید. در خصوص تایید صلاحیت افراد، ملاک‌هایی مشخص وجود دارد که باید این ملاک‌ها مدنظر باشد. امکان دارد فردی، رفتاری داشته باشد که من، یا درصدی از جامعه نمی‌پسندیم، ولی این موضوع مبنای قانونی برای عدم تایید صلاحیت ندارد؛ بنابراین اظهاراتی مثل واکنش منفی نشان دادن به ثبت نام آقای روحانی در انتخابات مجلس خبرگان را نیز از جمله اظهاراتی می‌دانم که نیاز به بازنگری و دقت نظر بیشتری دارد.»
فرارو، با توجه به احتمال ورود شورای نگهبان به ماجرای ردصلاحیت‌ها توسط هیأت اجرایی، جلال رشیدی کوچی، نماینده مردم مرودشت در مجلس شورای اسلامی گفت: «این سطح از رد صلاحیت در هیئت اجرایی مسبوق به سابقه نیست. امروز و در این دولت است که ما شاهد این حجم از رد صلاحیت‌ها در هیئت اجرایی هستیم، آن‌هم برای نمایندگان مستقر. دولت‌ها تلاش می‌کنند که این اتفاق بیفتد، ولی من با قاطعیت می‌گویم و شما این خبر را کار کنید و به یادگار از من داشته باشید که هیچ مجلسی مثل مجلس فعلی با دولت همکاری نکرده و نخواهد کرد. به نظرم مجلس بعدی دولت را خیلی اذیت کند.»
رشیدی کوچی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «جریان خاص در کشور، که عموما افرادی با نگاه‌های تندرو هستند هدفشان خالص سازی است. این موضوع بر کسی پوشیده نیست. وقتی فقط مصاحبه‌ها و تیتر‌های این جریان خاص و افراد شاخص این جریان در نظر می‌گرفته می‌شود گویای همین نکته است. به صراحت اعلام می‌کنند مجلس باید از چیزی که در حال حاضر وجود دارد با ما همراه‌تر شود.»
احمد علیرضابیگی، نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس یازدهم که یکی از ردصلاحیت‌شده‌ها برای انتخابات مجلس دوازدهم است، گفت: «از فرمانداری با من تماس گرفتند و اعلام کردند که به واسطه محکومیت درباره خودروهای شاسی‌بلند‌های مجلس ردصلاحیت شده‌ام. آن‌ها خواستند که من یا نماینده قانونی‌ام با در دست داشتن کارت شناسایی به فرمانداری مراجعه و نامه ردصلاحیت خود را دریافت کنیم.»
علی مطهری نماینده ادوار مجلس نیز با اشاره این که در نامه رد صلاحیتش آمده که به استناد بند ۲ و ۴ ماده ۳۱ قانون انتخابات مشمول «عدم التزام» است، گفت: «عدم التزام عملی به نظام جمهوری اسلامی یا با اقدام مسلحانه ثابت می‌شود و یا با ایجاد آشوب و تخریب؛ بدیهی است که اینجانب نه اقدام مسلحانه داشته‌ام و نه سطل آشغالی آتش زده‌ام.» غلامرضا نوری رئیس فراکسیون مستقلین ولایی مجلس یازدهم نیز تاکید کرد: «به نظر می‌آید، هیات اجرایی فراتر از اختیارات و صلاحیت‌های خود وارد شده و اعمال نظر کرده است. کشور در اختیار این جریان خالص‌ساز نیست و مراجعی هستند که برای این نظام و کشور دلسوزی می‌کنند و حتما مسائل و حقایق را مدنظر قرار می‌دهند.»
اظهارات برخی نمایندگان رد صلاحیت شده در شرایطی مطرح می‌شود که دبیرکل حزب موتلفه اسلامی، در تحلیل خود از رقابت‌های انتخاباتی مجلس دوازدهم و نتیجه این انتخابات، گفت: «مردم گرایشی به اصلاحات و اعتدال ندارند و قطعا مجلس دوازدهم، مجلسی اصولگرا خواهد بود.» همزمان با افزایش تعداد نمایندگان معترض به رد صلاحیت ها، احمد وحیدی، وزیر کشور از نمایندگان مجلس شورای اسلامی خواست رویکردشان تا انتخابات به گونه‌ای باشد که باعث تقویت مشارکت شود. او تاکید کرد: «انتقاد سازنده موجب رشد و بالندگی خواهد شد، اما مراقب باشند فضای انتقادی به فضای انتخاباتی وصل نشود که این کار ممکن است به مشارکت آسیب بزند.»
با توجه به این شرایط پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که آیا نمایندگان رد صلاحیت شده، با ثبت اعتراض موفق به حضور در ماراتن انتخابت خواهند شد؟ و ریشه رد صلاحیت‌ها مسائل سلیقه‌ای است یا قانونی؟ عباس سلیمی نمین، فعال سیاسی اصولگرا در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:
عباس سلیمی نمین به فرارو گفت: «در رابطه با مسئله رد صلاحیت نمایندگان نمی‌توان حکم کلی داد، یا به شکل کلی، همه را به یک علت رد صلاحیت شده دانست. رد صلاحیت برخی از افراد، به جا بوده و رد صلاحیت برخی دیگر خیر. برای مثال آقای پزشکیان، از جمله شخصیت‌های قابل احترام است. البته من با همه سخنان و مواضع ایشان همفکری ندارم، اما آقای پزشکیان، برای مجلس شورای اسلامی، فردی مفید است و با توجه به سلامت شخصیت وی، احتمال می‌دهم که در صورت اعتراض به این موضوع، تایید صلاحیت خواهد شد. به همین دلیل هم تاکید دارم که نمی‌توان یک گزینه کلی برای همه افرادی که زیر سوال رفته‌اند و صلاحیتشان احراز نشده، در نظر گرفت.»
وی افزود: «برخی نمایندگان قطعا، عملکرد درستی نداشتند. سوء استفاده‌های شغلی انجام داده اند یا در صنایع و امور مشابه دخالت کرده و امتیازاتی دریافت کرده اند که با جایگاه و منزلت نمایندگی آنان سازگار نبوده و همین موضوع نیز جلوی ادامه حضور این افراد در مجلس را گرفته است. این مسئله ارتباطی با یک جریان خاص ندارد و من هم فکر نمی‌کنم کل برآیند هیات‌های اجرایی و نظارت و شورای نگهبان چندان ارتباطی به ماجرای خالص سازی داشته باشد. طبیعتا هیئت‌های اجرای موظفند شرایط افراد را با مسائلی که مورد نظر قانون انتخابات است، تطبیق دهند. معتقدم برای این که به نتیجه قطعی برسیم که چرا رد صلاحیت‌ها انجام شده است، باید به شکل تک به تک روی افراد رد صلاحیت شده بررسی انجام دهیم.»
نه حاشیه سازی درست است و نه تنگ نظری
این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه گفت: «فرض کنیم که هیات اجرایی هم در جریان نظارت بر صلاحیت‌ها، متاثر از جریان خالص سازی عمل کرده باشد، هنوز هم هیات نظارت و در نهایت شورای نگهبان می‌تواند در روند تایید صلاحیت‌ها ورود کنند؛ بنابراین قضاوت‌های زودهنگام را در این شرایط اشتباه می‌بینم. این حرف من به این معنا نیست که هیچگاه، هیچ خطایی رخ نمی‌دهد. در هر شرایطی امکان خطا وجود دارد، شاید در هیات نظارت؛ فرد کم جنبه یا کم تحملی حضور داشته باشد و رفتاری انجام دهد که چندان منطقی نباشد. «عدم التزام عملی»، چیزی نیست که به راحتی قابل اطلاق به اشخاص باشد، هیئت اجرایی باید عمدتا بر اساس تسلیم افراد در برابر قانون عمل می‌کند.»
وی افزود: «حدس من این است که قطعا بخش‌هایی از این رد صلاحیت‌ها توسط هیئت نظارت، اصلاح خواهد شد و کاندیدا‌ها می‌توانند در رقابت انتخاباتی شرکت کنند. اگر نگاه جامعی در حوزه تایید صلاحیت‌ها وجود نداشته باشد، بخشی از نگرانی‌ها درباره آینده مجلس به جا خواهد بود، اما همان‌طور که تاکید کردم هنوز برای تشخیص آینده مجلس و روند انتخابات زود است. باید صبر کنیم تا سیر طبیعی مراحل قانونی، طی شود و بعد اظهار نظر قطعی کرد؛ بنابراین بخش‌هایی از این نگرانی‌ها برطرف می‌شود. به طور قطع مجلس باید از همه سلائق که پایبند به مسائل امنیت ملی کشور هستند دعوت به همکاری کند. یعنی مجلس باید بتواند جایگاهی برای همه افکار و اندیشه‌هایی باشد که در عین تفاوت‌های مختلف از سلامت و آزادمنشی برخوردارند. اگر در مواردی تنگ نظری‌هایی رخ دهد، باید مورد پیگیری قرار داده شود، چرا که با تنگ نظری، قطعا، ما قادر نخواهیم بود از همه استعداد‌ها و توانایی‌ها بهره ببریم.»
سلیمی نمین تاکید کرد: «این که برخی از افراد و گروه‌ها سعی می‌کنند ضعف و ایراد خود را با گفتن برخی حرف‌های حاشیه‌ای پنهان کنند، نیز باید مورد توجه قرار گیرد. برای مثال اگر یک نماینده تخلفی انجام داده باشد و برای این که توجهات را از روی خود بردارد، شروع به ایجاد حاشیه کند، صحیح نیست. در عین حال این احتمال وجود دارد که بعضا در شهرستان ها، نیروهای اجرایی عملکردی غیر قابل قبول ثبت کنند. به همین دلیل معتقدم هر یک از این دو شرایط را باید به شکل مستقل، دنبال کرد تا مشخص شود، ادعای افراد رد صلاحیت شده درست است و پای جریان خالص سازی در میان است یا ایراد از جای دیگری است.»
وی افزود: «اگر هر شخصی نسبت به ثبت نام هر شخص دیگر در انتخابات مجلس شورای نگهبان اعتراض یا نظری دارد، نباید این نظر را به شکل فضاسازی درباره شورای نگهبان مطرح کند و به نوعی تلاش کند با جوسازی، عقیده خود را به شورای نگهبان، تحمیل کند. من نمی‌خواهم بگویم شورای نگهبان تحت تاثیر فضاسازی‌ها عمل می‌کند، اما در عین حال، ممکن است این نوع جو سازی‌ها تا حدی تاثیرگذار باشد. یا باعث شود عده‌ای نسبت به شورای نگهبان بدبین شوند که چرا فلان فرد را تایید صلاحیت کردید. در خصوص تایید صلاحیت افراد، ملاک‌هایی مشخص وجود دارد که باید این ملاک‌ها مدنظر باشد. امکان دارد فردی، رفتاری داشته باشد که من، یا درصدی از جامعه نمی‌پسندیم، ولی این موضوع مبنای قانونی برای عدم تایید صلاحیت ندارد؛ بنابراین اظهاراتی مثل واکنش منفی نشان دادن به ثبت نام آقای روحانی در انتخابات مجلس خبرگان را نیز از جمله اظهاراتی می‌دانم که نیاز به بازنگری و دقت نظر بیشتری دارد.»
