همزمان با سفر رئیسجمهور و اعضای هیات دولت به استان هرمزگان در دهه فجر ۱۴۰۲ عملیات اجرایی نیروگاههای برق اتمی سیریک با مجموع ظرفیت ۵ هزار مگاوات آغاز شد. ساخت نیروگاههای اتمی در استان هرمزگان در راستای تعهد سازمان انرژی اتمی ایران به افزایش تولید برق هستهای به ۲۰ هزار مگاوات در افق ۱۴۲۰ است.
به گفته «محمد اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی اَبرپروژه نیروگاه ایران ـ هرمز با سرمایهای معادل ۱۵ میلیارد دلاری اجرا خواهد شد و در این پروژه هیچ کشور خارجی دخالت ندارد و به طور کامل با توان و به دست متخصصان داخلی ساخته میشود.
او در عین حال گفته است که منابع مالی این نیروگاه هم فاینانس خارجی و هم سرمایهگذار داخلی دارد.
به گفته اسلامی این پروژه یکی از طرحهای مورد تاکید مقام معظم رهبری، در سند راهبردی توسعه صنعت هستهای در افق ۱۴۲۰ است.
ساخت نیروگاههای اتمی ایران ـ هرمز با ظرفیت پنج هزار مگاوات (چهار نیروگاه ۱۲۵۰ مگاواتی) در شهرستان سیریک و در راستای اجرای طرح توسعه سواحل مکران است.
با آغاز عملیات ساخت اولین واحد نیروگاه ایران ـ هرمز، تجهیز سایت، کارگاهها، احداث راههای دسترسی و احداث زیربناها آغاز شده است.
این برای اولین پس از انقلاب اسلامی است که انتخاب و مکانیابی نیروگاههای اتمی قدرت توسط متخصصان داخلی انجام و بر اساس آن، ساخت پروژه آغاز میشود.
مدیرعامل شرکت نیروگاههای اتمی ایران ـ هرمز در گفتوگو با ایسنا درباره برنامه و اهداف ساخت نیروگاههای اتمی سیریک در استان هرمزگان گفت: «شرکت نیروگاه اتمی ایران ـ هرمز در فروردین ماه ۱۴۰۲ و بهمنظور ساخت نیروگاههای اتمی در استان هرمزگان تاسیس شد. با توجه به نیاز کشور به انرژی برق، یکی از مسیرهای تولید برق در کشور، احداث و توسعه نیروگاههای اتمی است که در این زمینه مقرر شد تا در استان هرمزگان نیز ۴ واحد نیروگاه اتمی در کلاس نیروگاههای مدرن، پیشرفته و با قدرت بالا در حدود ۱۲۵۰ مگاوات الکتریکی بسازیم. اکنون در کشور فقط نیروگاه اتمی بوشهر وجود دارد که با هزار مگاوات الکتریکی در حال بهرهبرداری و تولید برق هستهای است و واحدهای ۲ و ۳ این نیروگاه نیز با همین ظرفیت الکتریکی در حال احداث هستند که نیروگاههای اتمی ایران ـ هرمز به عنوان واحدهای بعدی در دستور کار کشور و سازمان انرژی اتمی ایران قرار دارد».
او در پاسخ به این پرسش که احداث نیروگاه اتمی چه تاثیری در توسعه سبد انرژی کشور و نیز توسعه منطقه هرمزگان و مناطق اطراف خواهد داشت، اظهار کرد: «مطابق فرمایشات و توصیههای مقام معظم رهبری و بر اساس برنامههای بلند مدت جمهوری اسلامی ایران و همچنین مصوبات مجلس شورای اسلامی در دورههای گذشته مقرر شده تا ۲۰ هزار مگاوات برق هستهای در سبد انرژی کشور قرار بگیرد. متاسفانه به واسطه برخی مشکلات که کشور درگیر آن بوده در اجرای این طرح با تاخیر مواجه بودهایم».
این مقام سازمان انرژی اتمی خاطر نشان کرد: «وظیفه شرکت نیروگاه اتمی ایران ـ هرمز، تحقق و تامین بخشی از ۲۰ هزار مگاوات برق هستهای است که تولید آن در استان هرمزگان برنامهریزی شده است. هرمزگان یکی از استانهای مهم و دارای ظرفیت و پتانسیل فراوان از نظر اقتصادی، صنعتی، کشاورزی است و در سالهای اخیر به سمت صنعتی شدن نیز پیش رفته است و هماکنون صنایع بزرگ از جمله فولاد هرمزگان،کشتیسازی، پالایشگاه و نیز سایر مراکز مهم صنعتی در این منطقه فعال هستند. بر این اساس تامین برق این صنایع یکی از بزرگترین وظایف مسوولان و در راس آن وزارت نیرو محسوب میشود. در این زمینه سازمان انرژی اتمی ایران به عنوان متولی تولید و توسعه برق هستهای کشور، بخشی از اجرای این طرح مهم را بر عهده گرفته و با توکل به خداوند، احداث و بهرهبرداری از ۴ واحد نیروگاه اتمی با ظرفیت هر واحد ۱۲۵۰ مگاوات و در مجموع تولید حدود ۵ هزارمگاوات از میزان تولید نهایی ۲۰ هزار مگاواتی برق هستهای در افق ۱۴۲۰ را در استان هرمزگان و در نزدیکیهای شهر میناب و شهر سیریک برنامهریزی کرده است».
او درباره مشخصات و ویژگیهای این نیروگاهها و زمانبندی که برای ساخت این واحدها در نظر گرفته شده است، گفت: «پس از بررسیهای انجام گرفته، از بین چندین سایت که امکان ساخت نیروگاه اتمی در آنها وجود دارد، در نهایت سایت مدنظرمان را در نزدیکی روستای کوهستک و شهرستان سیریک انتخاب کردیم و برای ساخت این چهار واحد حدود ۵۰۰ هکتار زمین را به این امر اختصاص دادیم. بعد از اخذ مجوز شروع فعالیت از نظام ایمنی هستهای کشور، مطالعات انتخاب ساختگاه و تملک زمین و نقشهبرداری کامل انجام شد؛ همچنین مطالعات زلزله و سایر موارد نیز در مرحله انجام است. در حال حاضر برنامه احداث جاده پیرامونی برای دسترسی به سایت و دیوارکشی در برنامه کار قرار دارد. در کنار فعالیتهای اجرایی همچنین مذاکراتی برای تعیین نوع و تکنولوژی نیروگاه اتمی منتخب، انتخاب پیمانکار خارجی و اصلی برای پروژه جزو برنامهها قرار دارد».
این مقام سازمان خاطرنشان کرد که در اجرای پروژه مذکور پیمانکار اصلی و فرعی با یکدیگر همکاری دارند.
او در پاسخ به اینکه مذاکرات برای تعیین پیمانکار ساخت و بهره برداری همزمان برای هر چهار راکتور انجام می شود؟ اظهار کرد: «اصولا مذاکرات برای ۲ واحد ابتدا انجام می شود و با ترتیب زمانبندی مشخصی برای ۲ واحد دیگر در آینده مذاکرات انجام میشود».
مدیرعامل شرکت نیروگاههای اتمی ایران ـ هرمز تاکید کرد: «نیروگاههایی که در کشور بیشتر مدنظر است از نوع نیروگاههای آب سبک تحت فشار یا به اصطلاح PWR است که با توجه به تجربه نیروگاه اتمی بوشهر، قادریم بخش قابل توجهی از تجهیزات این نیروگاهها را بومیسازی کرده و توسط صنایع داخلی تامین کنیم. این مهم در سند و نقشه راه بومیسازی نیروگاههای اتمی نیز مورد تاکید قرار گرفته است. بر اساس این سند، شرکت نیروگاههای اتمی ایران ـ هرمز برنامه بومیسازی و استفاده حداکثری از توانمندیهای صنایع و پیمانکاران داخلی را سرلوحه برنامهها و سیاستهای خود قرار داده است».
او درباره نقش نیروگاههای اتمی در توسعه و سبد انرژی کشور که همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده است، گفت: «هم اکنون مهمترین روش تولید انرژی برق در کشور، نیروگاههای فسیلی است که از سوخت گاز یا مازوت استفاده میکنند. همانطور که میدانید این نیروگاهها علاوه برمصرف سوخت فسیلی، عامل انتشار گازهای آلاینده نیز هستند و این موضوع در سالهای آتی مشکلاتی را به وجود آورده است و به احتمال زیاد کشور در آینده باید بابت این موضوع جریمههای سنگینی نیز بپردازد. البته در گذشته از نیروگاههای برق آبی نیز استفاده میشد، اما با توجه به کمبود آب این نوع نیروگاهها در سالهای اخیر دچار مشکل شدهاند و این نوع نیروگاهها به واسطه کم آبی تقریبا از مدار خارج شدهاند».
این مقام سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه انتشار گازهای آلاینده توسط نیروگاههای فسیلی که هم اکنون بیش از ۸۰ درصد برق تولیدی کشورمان را شامل میشود از جمله موضوعات مورد بحث در آینده نزدیک خواهد بود اظهار کرد: در اینباره باید به تصمیمات اتخاذ شده در نشست بینالمللی کمیته تغییر اقلیم موسوم به کاپ ۲۸ که در ابوظبی برگزار شد، توجه داشته باشیم که استفاده از انرژی پاک برای تولید انرژی در دنیا و جلوگیری از انتشار گازهای آلاینده جوی را برای همه کشورها مورد تاکید و الزام قرار داده است. علاوه بر این موارد و نیز اهمیت نیروگاههای اتمی بهعنوان انرژی پاک، باید توجه داشته باشیم که در شرایطی که دچار ناترازی در زمینه تامین و مصرف گاز و برق در کشور هستیم و این موضوع در آینده نیز بیشتر خود را نشان خواهد داد، وجود نیروگاههای اتمی میتواند کمک بهسزایی در حل مشکل ناترازی انرژی داشته باشد. همچنین ساخت و توسعه نیروگاههای اتمی با توجه به حساسیت و استانداردهای خاص و بالای صنعتی که در آنها رعایت میشود، باعث توسعه علمی و صنعتی در کشور میشود و تجربه کشورهای دارنده این صنعت نیز نشاندهنده این مساله است».
او ادامه داد: «بر این اساس برنامه توسعه نیروگاههای اتمی از سالهای قبل همواره مورد تاکید مسوولان و مدیران ارشد کشور نیز بوده است و در دیداری که متخصصان صنعت هستهای با مقام معظم رهبری (مدظله العالی) داشتند؛ ایشان ضمن تاکید و توصیه به اهمیت و ارزش صنعت هستهای در کشور فرمودند که در کمترین حالت به ۲۰ هزار مگاوات برق هستهای نیاز داریم تا شاهد تنوع سبد انرژی کشور و توزیع عادلانه برق در کشور باشیم. در همین راستا اقدامات مهمی از جمله بازنگری مطالعات امکانسنجی برای ساخت نیروگاههای اتمی در منطقه هرمز که قبل از انقلاب انجام شده بود، بهطور دقیق و کامل انجام شد و این مطالعات در قالب یک کتابچه امکانسنجی (FS) برای نیروگاههای ایران ـ هرمز تهیه و تدوین شده است. این مطالعات نشان میدهد در افق ۲۰ ساله ضروری است که ۲۰ هزار مگاوات برق هستهای در سبد انرژی داشته باشیم تا تنوع برق کشور در منابع مختلف ایجاد شود».
مدیرعامل شرکت نیروگاههای اتمی ایران ـ هرمز با تاکید بر طول عمر زیاد نیروگاههای اتمی و پاک بودن انرژی هستهای گفت: «نیروگاههای اتمی دارای ویژگیهای مثبت و جالبی هستند بهطوریکه تاکنون دوران بهرهبرداری این نیروگاهها بین ۶۰ تا ۷۰ سال بوده که در آینده و برای نیروگاههای نسل سوم میتوان این دوره را به ۱۰۰ سال ارتقا داد. پاک بودن انرژی هستهای، ویژگی مثبت دیگری است که باید به آن توجه کرد زیرا در نیروگاه هستهای به غیر از شکافتی که در هسته انجام میشود، هیچ ترکیب مواد سوختی با اکسیژن و تولید گاز گلخانهای انجام نمیشود و بدین ترتیب باید گفت برق هستهای جزو انرژیهای پاک محسوب میشود».
او در رابطه با مقرون به صرفه بودن تولید برق هستهای تصریح کرد: «عملکرد واحد نخست نیروگاه اتمی بوشهر در ۱۰ سال گذشته نشان میدهد حدود ۶۴ میلیارد کیلو وات ساعت برق هستهای توسط این واحد نیروگاهی تولید شده است که این میزان برق تولیدی معادل ۹۷ میلیون بشکه نفت خام و یا در حدود ۱۶میلیارد مترمکعب گاز طبیعی است».
انتهای پیام