روند توسعه و پیشرفت فناوری‌های نوین در سال ۱۴۰۲ با جدیت دنبال شد و سالی پربار برای سازمان انرژی اتمی ایران رقم خورد. یکی از این حوزه‌های مهم و موثر، توسعه کاربرد پرتوها در بخش‌های مختلف پزشکی، صنعتی، کشاورزی و … بود که با تلاش متخصصان داخلی و جوانان این مرز و بوم دستاوردهای به‌دست آمده در این حوزه توانست تبدیل به نقطه عطفی برای پیشرفت صنعت هسته‌ای کشور شود.
سیدپژمان شیرمردی، معاون سازمان انرژی اتمی و مدیرعامل شرکت توسعه کاربرد پرتوها در گفت‌وگویی نوروزی و در آغاز سال ۱۴۰۳ خورشیدی درباره عملکرد این شرکت در سالی که گذشت، اظهار کرد: در ابتدا تقارن بهار طبیعت و آغاز سال ۱۴۰۳ هجری شمسی و همچنین بهار قرآن و ماه مبارک رمضان را به ملت عزیز و شریف ایران و همچنین همه همکارانم در صنعت هسته‌ای تبریک عرض می کنم.
وی افزود: به همکاران خود در این مجموعه خدا قوت می‌گویم چراکه همکاران ما در صنعت هسته‌ای کشور در سال ۱۴۰۲ با تمام توان، متعهدانه و در راستای تحقق اهداف تعیین شده تلاش کردند تا این صنعت به سمت جلو حرکت کند.
شیرمردی ادامه داد: در سالی که گذشت، مجموعه شرکت توسعه کاربرد پرتوها شاهد موفقیت‌هایی بود و در این مسیر تلاش شد نقاط ضعف را به نقاط قوت و دارایی تبدیل کنیم. در این راستا و در سال ۱۴۰۲ مطابق سند راهبردی سازمان انرژی اتمی ایران، پیوستی با عنوان سند آمایش سرزمینی بابت احداث سامانه‌های پرتودهی در نقاط مختلف کشور دنبال شد.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران با اشاره به اینکه در این راستا چند نقطه مهم با ظرفیت بالای تولید محصولات کشاورزی برای مجهز شدن به سامانه‌های پرتودهی هدف‌گذاری شدند، گفت: در این زمینه ساخت سامانه‌های خودحفاظ پرتو گاما در دستور کار قرار گرفت که از جمله آن می‌توان به ساخت سامانه پرتودهی سیب‌زمینی اشاره کرد؛ موضوعی که بدون شک یکی از مهم‌ترین محصولات شرکت توسعه کاربرد پرتوها است.
وی با بیان اینکه هدف از تولید سامانه‌ها این بود که از آنها در نقاطی استفاده شود که میزان ضایعات محصولات با توجه به پتانسیل بالای کشاورزی در آنجا زیاد بوده است، تصریح کرد: به عنوان مثال برای استفاده از سامانه خودحفاظ برای پرتودهی سیب‌زمینی، استان‌هایی همچون اردبیل و اصفهان مطرح شدند که این تصمیم با مشورت متخصصان و کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی گرفته شد.
شیرمردی با تاکید بر اینکه فرایند ساخت مجتمع‌های پرتودهی برای نصب سامانه‌های ساخته شده برای بخش خصوصی در استان‌های یزد و خراسان رضوی شروع شده است، ادامه داد: در تلاش هستیم که در سال ۱۴۰۳ این سامانه‌ها در مراکز مدنظر نصب و رونمایی شوند تا مردم عزیز کشورمان از ظرفیت و مزایای این ابزار ارزشمند در زندگی خود و به ویژه در حوزه مواد غذایی بهره‌مند شوند.
رخ دادن اتفاقی بزرگ در تاریخ هسته‌ای کشور با ورود بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار کوری چشمه کبالت
معاون سازمان انرژی اتمی ایران اظهار کرد: در ادامه اقدامات انجام گرفته در سال ۱۴۰۲ به جز سامانه‌های پرتودهی؛ راه‌اندازی سامانه CELV-۸ در استان قزوین در دستور کار قرار گرفت. هدف از ساخت این دستگاه و انتظاری که از تولید آن وجود داشت، این بود که بتوانیم کیفیت پلیمرها به ویژه در پوشش سیم و کابل را ارتقا داده و در مقابل وزن آنها را کاهش دهیم. موضوعی که می‌تواند از رخدادهای آتی همچون آتش‌سوزی در خودروها، منازل و کارخانجات که به شدت در معرض این خطر هستند، جلوگیری کند.
مدیرعامل شرکت توسعه کاربرد پرتوها گفت: یکی دیگر از مهم‌ترین دستاوردهای شرکت توسعه کاربرد پرتوها در سال ۱۴۰۲ که اتفاق عظیمی در تاریخ هسته‌ای کشور در قبل و بعد از انقلاب محسوب می‌شود؛ ورود بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار کوری چشمه کبالت است.
وی ادامه داد: این اتفاق که با پیگیری‌های مهندس اسلامی، ریاست سازمان انرژی اتمی ایران رخ داد و باعث شد تا ما بتوانیم با این مقدار از کبالت ۶۰ که به کشور وارد شده، سامانه‌های تهران و بناب را شارژ کرده و آنها را ارتقا دهیم زیرا این اقدام موجب افزایش ظرفیت پرتودهی می‌شود.
وی افزود: به این طریق توانستیم برای سامانه‌های خودحفاظ ساخته شده در داخل کشور، چشمه‌های رادیواکتیو را تامین کنیم. این مساله در راستای تعهدی است که به مردم کشور داده بودیم زیرا وعده داده شده بود که فناوری هسته‌ای را به سفره‌های آنها ببریم و نقش این فناوری ارزشمند بیش از پیش در زندگی آنها ملموس باشد.
رقم خوردن برگ زرینی در مبارزات با آفات باغ‌های کشاورزی با استفاده از فناوری هسته‌ای
شیرمردی ادامه داد: همچنین یکی از بهترین دستاوردهایی که در سال گذشته در شرکت توسعه کاربرد پرتوها به آن دست پیدا کردیم و شاید بتوان آن را یک «دستاورد نرم» نامید، ارتقای وضعیت منابع سازمانی در این مجموعه بود.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران در ادامه ارایه دستاوردهای شرکت توسعه کاربرد پرتوها در سال ۱۴۰۲ با اشاره به نگاه این مجموعه به کنترل آفات و سموم در محصولات کشاورزی و باغات، گفت: یکی از مهم‌ترین دستاوردهای به‌دست آمده در این حوزه در جریان سفر رییس جمهور محترم به استان هرمزگان بود که دستگاه رینگ مایکروویو «آریو رینگ» با حضور وزیر جهاد کشاورزی برای از بین بردن آفات درختان خرما و استفاده در نخلستان‌های استان رونمایی شد.
وی افزود: در جنوب کشور نخلستان‌های فراوانی داریم که بیش از ۱.۲ میلیون تن خرما تولید می‌کنند. متاسفانه از سال ۱۳۶۹ آفتی وارد کشور شد و درختان مورد هجوم این آفت قرار گرفتند. با استفاده از فناوری امواج مایکروویو، دستگاهی ساخته شد که قادر به کنترل این آفت وارداتی است. بدون شک این دستاورد صنعت هسته‌ای ایران، برگ زرینی برای مبارزه با آفات ورودی به جنگل‌ها، باغات و مزارع کشور خواهد بود.
شیرمردی تصریح کرد: همچنین به عنوان یک نقطه مثبت در مورد دستاوردهای شرکت توسعه کاربرد پرتوها در حوزه بهره بردن از امواج مایکروویو، می‌توان به ساخت دستگاه آنالیز عناصر اشاره کرد. دستگاهی که توان آنالیز عناصر و نمونه‌های مختلف خونی و همچنین مواد نفتی و شیمیایی را دارد.
وی ادامه داد: این دستگاه آنالیز توسط متخصصان متعهد سازمان انرژی اتمی ایران و در شرکت توسعه کاربرد پرتوها ساخته شده است و این سامانه امکان آنالیز موارد ذکر شده را در کوتاه‌ترین زمان ممکن دارد.
مدیرعامل شرکت توسعه کاربرد پرتوها با تاکید به اینکه تمامی دستاوردها و اقدامات انجام گرفته در سال ۱۴۰۲، موجب ارتقای سطح علمی و فناورانه کشور در حوزه پرتویی شده است، تاکید کرد: این مهم با استفاده از دستان توانمند جوانان برومند کشور به نتیجه رسیده است.
وی افزود: جایی که ما در عمل توانستیم تعبیر «ما می‌توانیم» را به فعل و عمل «ما توانستیم» تبدیل کنیم. جا دارد این موضوع را به ملت شریف ایران، مقام معظم رهبری، رییس جمهور کشورمان، ریاست سازمان انرژی اتمی، همکارانم در شرکت توسعه کاربرد پرتوها، همه همکاران در بخش‌های مختلف صنعت هسته‌ای و عزیزان تلاشگر در مرکز دیپلماسی عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان انرژی اتمی که در ترویج و تبیین دستاوردهای به دست آمده در کنار ما بودند، تبریک عرض کنم.
امکان حرکت به سمت صادرات با توجه به کیفیت محصولات تولیدی سازمان انرژی اتمی
مدیرعامل شرکت توسعه کاربرد پرتوها در ادامه به شرح برنامه‌های این شرکت در سال ۱۴۰۳ و اولویت‌های کاری این مجموعه پرداخت و اظهار کرد: در سال جاری براساس تعهدی که بابت اجرای اهداف سند راهبردی سازمان انرژی اتمی به مردم عزیز کشور داده‌ایم در راستای تاسیس مجتمع‌های پرتودهی به شکل جدی اقدام خواهیم کرد.
وی در ادامه با بیان اینکه بخش مهمی از سامانه‌ها در سال ۱۴۰۳ عملیاتی می‌شوند و مجتمع‌های پرتودهی در قطب‌های در نظر گرفته شده راه‌اندازی خواهند شد، گفت: یکی دیگر از فعالیت‌هایی که امسال به شکل جدی آن را دنبال خواهیم کرد، تجاری‌سازی برخی محصولات فناورانه است که در فرایند تولیدشان از پرتوها استفاده می‌شود.
شیرمردی تصریح کرد: در نظ داریم تا با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان و بخش خصوصی این دستاوردها به شکل تجاری‌سازی شده به مردم عزیز کشورمان ارایه شوند تا اثرات فناوری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای و دستاوردهای حاصل از آن، بیش از گذشته در زندگی آنان ملموس شود.
تکیه بر شکوفایی اقتصادی حوزه کاربردها در سال ۱۴۰۳
معاون سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به این سوال که آیا شرکت توسعه کاربرد پرتوها در این زمینه نگاهی به مقوله صادرات دستاوردهای این حوزه خواهد داشت، گفت: معتقدیم که با توجه به کیفیت محصولاتی که در سازمان انرژی اتمی ایران تولید می‌شود، امکان حرکت به سمت صادرات وجود دارد.
وی افزود: صادرات دستاوردهای صنعت هسته‌ای به ویژه در بخش کاربرد پرتوها، برای استفاده مردم دنیا و به ویژه کشورهای همسایه در اولویت کاری شرکت توسعه کاربرد پرتوها قرار دارد. به همین خاطر در سال ۱۴۰۳ تکیه ما بر شکوفایی اقتصادی حوزه کاربرد پرتوهاست.
شیرمردی تصریح کرد: در دو سال گذشته توجه ما به زیرساخت‌ها و تجهیزات و همچنین ساخت سامانه‌ها بوده و امسال و سال‌های آتی مبنای حرکت ما به سمت صنعتی‌سازی است تا همان‌طور که گفته شد مردم عزیز کشور بتوانند هرچه بیشتر از این دستاوردها بهره‌مند شوند.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران در ادامه گفت: توجه به حوزه تجاری سازی در راستای نگاه ویژه به حوزه سرمایه انسانی است. در همین زمینه بحث سرمایه انسانی از اولویت‌های ما در سال جاری است تا بتوانیم در حوزه نرم و با تقویت برنامه‌های آموزشی به سمت پرورش نیروی توانمند و ماهر در کشور در حوزه کاربرد پرتوها حرکت کنیم. در این زمینه موضوع تبیین و ترویج این فناوری بدون شک در دستور کار قرار خواهد داشت.
شکوفایی کاربرد پرتوها در سال جدید با راه‌اندازی پی‌درپی سامانه‌های پرتودهی در کشور
معاون سازمان انرژی اتمی ایران درخصوص اقدامات تبیینی انجام گرفته در سال ۱۴۰۲ در سازمان با توجه به سیاست «درهای باز، نوآوری باز» مورد تاکید مهندس اسلامی، درباره جایگاه فعلی فناوری هسته‌ای با این رویکرد و دستیابی به جایگاه واقعی‌اش در جامعه، گفت: در سال‌های گذشته در رابطه با تبیین فعالیت‌های هسته‌ای آنچنان که لازم بود، کار انجام نگرفت.
وی ادامه داد: خوشبختانه در دو سال گذشته و با تشکیل نهضت تبیین دستاوردها، این مساله که مورد تاکید مقام معظم رهبری است، سرلوحه کارها قرار گرفت. در شرکت توسعه کاربرد پرتوها نیز تلاش شد تا به شکل جهادی حرکت کنیم تا در همه حوزه‌ها با اقدامات خوب مدیریت روابط عمومی سازمان انرژی اتمی ایران به سمت افزایش سطح آگاهی عموم مردم از دستاوردهای هسته‌ای برویم.
شیرمردی گفت: اعتقاد ما این است که باید با استفاده از همه ابزارهای رسانه‌ای با مردم صحبت کرد چراکه یکی از مشکلاتی که در سال‌های گذشته با آن روبه‌رو بوده‌ایم، روایتگری‌های غلط از سوی دشمنان بوده که سبب شده تا مردم عزیز کشور آنچنان که باید از دستاوردهای فناوری هسته‌ای اطلاع پیدا نکنند.
وی افزود: نظام سلطه، مساله هسته‌ای ایران را تبدیل به یک موضوع سیاسی کرده و به همین خاطر ابعاد سیاسی آن در اذهان مردم جا گرفته است. با توجه به این شرایط و در نگاه بین‌المللی پروژه «ایران هراسی» را در مورد کشورمان و صنعت صلح‌آمیز هسته‌ای آن به راه انداختند.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران با بیان اینکه نگاهی که نظام سلطه در مورد صنعت هسته‌ای ایران به راه انداخته، موضوعی کاملا دروغ و اشتباه بوده است، گفت: نگاه مردم کشور به موضوع فناوری هسته‌ای خاص است زیرا در این سال‌ها نسبت به انرژی اتمی و فعالیت‌های آن تنها به بعد انرژی و تولید برق از فناوری هسته‌ای توجه داشته‌اند.
شیرمردی افزود: موضوع مهم این است که فناوری هسته‌ای، دامنه کاربردی بسیار وسیع دارد. به همین خاطر با اقدامات تبیینی، ملت عزیزمان باید بدانند که بخش مهمی از نیازهای صنعت، کشاورزی و بهداشت را می توان با ابزار هسته‌ای حل کرد. همچنین در این مسیر لازم است به سمتی حرکت کرد تا آنچه که می‌گفتند «حق مسلم ماست» را به عینه درک کرده و همچون گذشته از آن به‌صورت جدی حمایت کنند.
مدیرعامل شرکت توسعه کاربرد پرتوها در پایان گفت: با این نگاه بهترین خبری که برای سال ۱۴۰۳ در حوزه توسعه کاربرد پرتوها می‌توان داد و آن را یک هدف و اولویت مهم تلقی کرد؛ شکوفایی کاربرد پرتوها با راه‌اندازی پی‌درپی سامانه‌های پرتودهی در کشور و تجاری سازی محصولات فناورانه خواهد بود.
انتهای پیام
