بازار، متن کامل گفتگوی «فرشید پورحاجت» دبیر کانون سراسری انبوه سازان ساختمان کشور را می‌خوانید:
آیا ماجرای رسوب سپرده گذاری ۶ ماهه انبوه سازان برای دریافت تسهیلات بانکی در بانک مسکن همچنان ادامه دارد؟ چرا که پارسال این موضوع بسیار مورد انتقاد سازندگان قرار گرفته بود.
رسوب سپرده گذاری در سال گذشته هم بود و اتفاقا امسال نیز با قدرت بیشتر توسط بانک مسکن ادامه دارد. برای دریافت تسهیلات مسکن، انبوه سازان باید ۱۵ تا ۲۰ درصد سپرده خود را در بانک مسکن رسوب کنند تا بتوانند تسهیلات بانکی دریافت کنند. هر چند ما معتقد هستیم که برخی اقدامات از سوی این بانک باعث می شود حتی این سپرده گذاری تا ۳۰ درصد هم افزایش یابد. به هر حال سابقا گفته می شد که باید به مدت یک سال ۱۵ درصد سپرده گذاری رسوب شود تا تسهیلات بانکی تعلق بگیرد. امسال این عدد به ۲۰ درصد رسیده است. به هر حال اگر برخی اقدامات در کنار هم قرار بگیرد متوجه خواهیم شد که نسبت به پارسال این عدد رسوب سپرده گذاری به ۲۰ درصد تا ۳۰ درصد رسیده است.
با این حساب امسال هم ماجاری رسوب سپرده انبوه سازان در بانک مسکن برای دریافت تسهیلات بانکی و وام مسکن ادامه دارد؟
امسال شرایط سختی خواهیم داشت. مضافا بر اینکه در حالت اجرا هم انبوه سازان دچار چالش هستند چرا که اتفاق بزرگی که رخ داده است این است که اگر صاحب شرایط دریافت تسهیلات هم شوید باید واحد مسکونی حداقل ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته باشد تا بانک مسکن قسط اول وام مسکن را پرداخت کند. یعنی زمین داشته باشید. اسکلت هم زده باشید و بخشی از تاسیسات را نیز نصب کردذه باشید تا بتوانید قسط اول تسهیلات بانکی را دریافت کنید. این اقدام بانک مسکن مصیبتی است که به نوعی تولید مسکن را زمین زده است.
جلسه ای با مدیر عامل بانک مسکن در این خصوص برگزار نکرده اید که مشکل را مرتفع کند؟
با مدیر عامل بانک مسکن قبل از سال جلسه ای برگزار کردیم. در خصوص متمم های جهش تولید مسکن نیز صحبت هایی شد چرا که به هر حال مسکن ملی برنامه عملیاتی دولت است. ما معتقد هستیم که باید بابت متمم مزبور در سیاست های اعتباری سال جدید اصلاح شود. اما در سال جدید می بینیم که هیچ اتفاق مثبتی رخ نداده است و شرایط دریافت تسهیلات بانکی از بانک مسکن سخت تر شده است.
به نظر می رسد هنوز با گذشت حدود دو ماه از سال دسترسی به وام بانکی مشکل است؟
نه فقط مربوط به این دو ماه باشد. به هر حال سطح دسترسی به تسهیلات برای فعالان بخش خصوصی و بخش مسکن دور از دسترس است.
آیا در جلسه ای که مدیر عامل بانک مسکن داشتید به این نکته اشاره ای نشد که چون بانک مسکن ورشکسته است نمی تواند وام بدهد؟
در این جلسه در مورد اینکه بانک مسکن ورشکست شده است صحبتی نشد. اما موضوع ما کاملا تخصصی بود و تاکید ما این بود که باید پرداخت تسهیلات تسهیل شود. چرا که تسهیلات و پرداخت وام بانکی به هیچ وجه با تورم همخوانی ندارد و همواره تورم از میزان تسهیلات بانکی جلوتر بوده است. به نوعی می توان گفت که میان تورم و میزان تسهیلات تعادلی نیست.
راه نجات بخش مسکن چیست؟
تنها راه نجات این وضعیت، حضور جدی دولت به عنوان سیاستگذار اصلی بازار مسکن است. در صورتی که دولت، برنامه ای جدی داشته باشد، تکلیف فعالان و افراد شاغل در بازار برای سال ۱۴۰۳ مشخص تر می شود و می دانند که باید چه اقداماتی را در پیش بگیرند تا بیش از این، ضرر نبینند. گردش نقدینگی در این بازار، می تواند چرخ تولید مشاغل زیادی را به گردش دربیاورد. بنابراین در صورت تداوم رکود این بازار، معیشت صدها نفر به خطر خواهد افتاد. به عنوان مثال در سال گذشته که وضعیت بازار معاملات ملکی به این شکل درآمد، صدها واحد صنفی و دفاتر مشاوره املاک به تعطیلی کشانده شدند و هزاران نفر، شغل خود را از دست دادند.
به نظر می‌رسد امسال هم بازار مسکن از رکود خارج نشود؟
با توجه به وضعیت درآمد مردم و متقاضیان مسکن، بعید است که امسال هم بتوان از رکود بازار خارج شد. تنها راهکاری که باقی مانده، دخالت جدی دولت در وضعیت بازار است. دولت سیزدهم باید یک برنامه عاجل و سیاست ورزی درست را برای سال جاری در نظر بگیرد تا بتواند کمی صنعت ساختمان و مسکن را نجات دهد.
