گروه سیاسی: فهرست کاندیدا‌های احتمالی انتخابات ریاست جمهوری همچنان در دست گمانه‌زنی و تکمیل است و به جز برخی نام‌های معدود از جمله سعید جلیلی و مسعود پزشکیان که کاندیداتوری آنان قطعی شده است، درباره سایر افراد، هنوز اطمینانی وجود ندارد.
فرارو، بخش زیادی از فعالان و تحلیلگران سیاسی معتقدند آن چه که می‌تواند تاثیر زیادی روی آینده انتخابات داشته باشد، چگونگی عملکرد شورای نگهبان خواهد بود. علی مطهری، نماینده تهران در مجلس دهم نیز درباره اهمیت تصمیمات شورای نگهبان در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در انتخابات پیش رو، این که چه کسی رئیس جمهور شود مهم است، اما مهمتر از آن این است که مشارکت مردم در سطح بالایی باشد به طوری که آثار کاهش شدید مشارکت در سه انتخابات اخیر را از بین ببرد. کلید این قفل در دست شورای نگهبان است.»
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه پیشین کشور در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا در انتخابات قصدی برای کاندیداتوری دارید، گمانه‌زنی‌ها درباره حضورش در انتخابات ریاست‌جمهوری را رد کرد و گفت: خیر. همچنین اگرچه اخباری درباره احتمال توافق حزب کارگزاران درباره حمایت از محسن هاشمی منتشر شده است، اما این اخبار هنوز تایید نشده اند، محسن هاشمی، رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، درباره خبر حضورش در انتخابات ریاست جمهوری، گفت: «باید ابتدا جلسه شورای مرکزی حزب برگزار شود. باید جلسه جبهه اصلاحات هم برگزار شود».
اما احتمال حضور سعید محمد و محسن مهر علیزاده، در انتخابات ریاست جمهوری افزایش یافته است. همچنین با وجود ریاست محمدباقر قالیباف بر مجلس دوازدهم، همچنان این پرسش وجود دارد که آیا وی کاندید ریاست جمهوری هم می‌شود یا خیر. با توجه به این شرایط پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که در اردوگاه اصلاح طلبان و اصولگرایان چه خبر است و رئیس جمهو آتی کشور از کدام اردوگاه اقبال بالاتری دارد. محمد هاشمی رفسنجانی، عضو هیات موسس حزب کارگزاران سازندگی و فعال سیاسی در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:
محمد هاشمی رفسنجانی به فرارو گفت: «مهمتر از این که بگوییم چه افرادی اقبال بهتری دارند یا مناسب‌تر هستند باید شرایط زمانی و موقعیت را بررسی کنیم تا متوجه شویم اکنون کدام مشکلات در کشور وجود دارند و راه حل‌های این مشکلات چیست و برحسب آن‌ها صحبت کرد. در دوره دولت سیزدهم، مهمترین تغییر رخ داده این بود که اختلافات در برخی بخش‌ها وجود نداشت و از ستاد فرمان امام تا نیرو‌های مسلح همگی در یک سو و هماهنگ با دولت عمل می‌کردند، بنابراین درون حاکمیت شاهد اختلاف سلیقه‌ای با دولت آقای رئیسی نبودیم و همه با هم هماهنگ و همراه بودند؛ بنابراین با خروج رئیس قوه مجریه از این مجموعه، تعداد زیادی از برنامه‌های دولت سیزدهم متولی ندارد. در حوزه سیاست خارجی، برخی مذاکرات پنهانی و غیر مستقیم را با آمریکا در عمان یا برخی دیگر از کشور‌ها داشتیم و اگر قرار باشد این مذاکرات ادامه پیدا کند، نمی‌دانیم که گروه جدیدی که در دولت بعدی سر کار خواهند آمد آیا نگاه مشابهی با تیم آقای رئیسی نسبت به مذاکرات خواهند داشت یا شاهد تحولاتی خواهیم بود. همچنین نمی‌دانیم نرخ همکاری و همراهی با دولت بعدی به اندازه دولت سیزدهم خواهد بود یا خیر.»
وی افزود: «حقیقت این است که کلید حل بسیاری از مشکلات کشور ما در نظام بین الملل قرار دارد. نظام بین الملل و در راس آن ایالات متحده با تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال کرده، فشار زیادی به کشور وارد کرده است. ممکن است ما نفت فروخته باشیم، اما فروش نفت با سختی‌ها و در شرایط بدی انجام شده و نتوانسته ایم، عایدی حاصل از فروش نفت را در جای درستی هزینه کنیم. بسیاری از کشور‌ها نیز نمی‌توانند بدون تهدید آمریکا با ایران همکاری کنند. همچنین ما نیاز به افزایش تولید داریم که الزامات آن سرمایه و بازار مصرف است. در دولت دوازدهم بررسی و مشخص شد در بخش دولت حداقل ۵۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری لازم داشتیم. این سرمایه را نه دولت می‌تواند تامین کند و نه سرمایه گذار خارجی اکنون و در سایه تحریم‌ها و ابهام و بی ثباتی تمایلی به این کار دارد. هر چند در این سال‌های سعی شد از طریق چینی‌ها این مشکل را حل کرد، اما چینی‌ها هم شرایطی دارند و اول به دنبال منافع خود هستند. با توجه به همه این موارد، اگر رئیس جمهور بعدی بتواند به راحتی و بدون کارشکنی کار کند امیدواری‌هایی به وجود خواهد آمد.»
عضو هیات موسس حزب کارگزاران سازندگی در ادامه گفت: «ترجیح من این است که نام شخص خاصی را مطرح نکنم، اما یکی از نکات مهمی که وجود دارد این است که در جبهه اصولگرا یا جبهه‌ای که در دولت سیزدهم فعالیت داشتند، هیچ‌کدامشان همه ویژگی‌هایی که اشاره کردم ندارند. رئیس جمهور فقید شرایط ویژه‌ای داشت، اما بین افرادی که اکنون به عنوان جایگزینی برای آقای رئیسی از همان اردوگاه مطرح می‌شوند، هیچ یک را نمی‌توان دارای همه ویژگی‌ها در نظر گرفت. اگر بنا است که سیاست‌های دولت سیزدهم اجرا شود، لازمه آن این است که شخصی انتخاب شود که ویژگی‌های رئیس جمهور پیشین را داشته باشد که باز هم تاکید می‌کنم هیچ یک از افراد وابسته به آن حزب و گروه چنین توانی ندارد.»
وی افزود: «اصلاح طلبان و اعتدالیون نیز در صورتی می‌توانند موفق باشند که برنامه هایشان مورد قبول ترکیبی که اکنون در دیگر قوا حاکم است باشد، اصلاح طلبان در دولت دوازدهم نه تنها موافقت و همراهی نداشتند بلکه مخالف داشتند. دولت دوازدهم در مسیر احیای برجام به جای خوبی رسیده بود، اما موانع متعددی که ایجاد شد، فرصتی برای احیای برجام باقی نگذاشت و جالب‌تر این که وقتی خودشان سر کار آمدند، دوباره به دنبال همان احیای برجام رفتند؛ بنابراین اگر قرار باشد اصلاح طلبان و اعتدالیون سر کار باشند و از آن حمایت و همراهی که از دولت سیزدهم می‌شد برخوردار نباشند، عملا به مشکلاتی جدی بر می‌خورند و در نتیجه همه این‌ها است که معتقدم کاری بسیار دشوار و شرایطی مشکل پیش روی احزاب خواهد بود.
البته یک رویکرد مثبت هم وجود دارد که نباید نادیده گرفته شود. پس از سانحه هلیکوپتر، سران بسیاری از کشورهای منطقه و یا در سطح بین الملل با ایران ابراز همدردی کرده و به ایران سفر کردند. در نتیجه این موضوع که ۹۰ کشور مختلف صراحتا به ایران نزدیک شدند، یک فرصت ایجاد کرده که نظام می‌تواند در صورت چیدن تدابیر مناسب از آن نهایت استفاده را ببرد. نظام شامل شورای نگهبان، بیت رهبری، نیرو‌های نظامی و امنیتی و به طور کلی مجموعه همه این‌ها می‌شود که باید تدابیر را به کار ببندند. بخشی از این تدابیر به رهبری، بخشی به مجلس، بخشی به نیرو‌های مسلح و… بر می‌گردد. تاکید من به همراهی مجموعه نظام با دولت آتی است، حتی دولتی که اصلاح طلب است.»
فرارو، بخش زیادی از فعالان و تحلیلگران سیاسی معتقدند آن چه که می‌تواند تاثیر زیادی روی آینده انتخابات داشته باشد، چگونگی عملکرد شورای نگهبان خواهد بود. علی مطهری، نماینده تهران در مجلس دهم نیز درباره اهمیت تصمیمات شورای نگهبان در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در انتخابات پیش رو، این که چه کسی رئیس جمهور شود مهم است، اما مهمتر از آن این است که مشارکت مردم در سطح بالایی باشد به طوری که آثار کاهش شدید مشارکت در سه انتخابات اخیر را از بین ببرد. کلید این قفل در دست شورای نگهبان است.»
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه پیشین کشور در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا در انتخابات قصدی برای کاندیداتوری دارید، گمانه‌زنی‌ها درباره حضورش در انتخابات ریاست‌جمهوری را رد کرد و گفت: خیر. همچنین اگرچه اخباری درباره احتمال توافق حزب کارگزاران درباره حمایت از محسن هاشمی منتشر شده است، اما این اخبار هنوز تایید نشده اند، محسن هاشمی، رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، درباره خبر حضورش در انتخابات ریاست جمهوری، گفت: «باید ابتدا جلسه شورای مرکزی حزب برگزار شود. باید جلسه جبهه اصلاحات هم برگزار شود».
اما احتمال حضور سعید محمد و محسن مهر علیزاده، در انتخابات ریاست جمهوری افزایش یافته است. همچنین با وجود ریاست محمدباقر قالیباف بر مجلس دوازدهم، همچنان این پرسش وجود دارد که آیا وی کاندید ریاست جمهوری هم می‌شود یا خیر. با توجه به این شرایط پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که در اردوگاه اصلاح طلبان و اصولگرایان چه خبر است و رئیس جمهو آتی کشور از کدام اردوگاه اقبال بالاتری دارد. محمد هاشمی رفسنجانی، عضو هیات موسس حزب کارگزاران سازندگی و فعال سیاسی در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:
محمد هاشمی رفسنجانی به فرارو گفت: «مهمتر از این که بگوییم چه افرادی اقبال بهتری دارند یا مناسب‌تر هستند باید شرایط زمانی و موقعیت را بررسی کنیم تا متوجه شویم اکنون کدام مشکلات در کشور وجود دارند و راه حل‌های این مشکلات چیست و برحسب آن‌ها صحبت کرد. در دوره دولت سیزدهم، مهمترین تغییر رخ داده این بود که اختلافات در برخی بخش‌ها وجود نداشت و از ستاد فرمان امام تا نیرو‌های مسلح همگی در یک سو و هماهنگ با دولت عمل می‌کردند، بنابراین درون حاکمیت شاهد اختلاف سلیقه‌ای با دولت آقای رئیسی نبودیم و همه با هم هماهنگ و همراه بودند؛ بنابراین با خروج رئیس قوه مجریه از این مجموعه، تعداد زیادی از برنامه‌های دولت سیزدهم متولی ندارد. در حوزه سیاست خارجی، برخی مذاکرات پنهانی و غیر مستقیم را با آمریکا در عمان یا برخی دیگر از کشور‌ها داشتیم و اگر قرار باشد این مذاکرات ادامه پیدا کند، نمی‌دانیم که گروه جدیدی که در دولت بعدی سر کار خواهند آمد آیا نگاه مشابهی با تیم آقای رئیسی نسبت به مذاکرات خواهند داشت یا شاهد تحولاتی خواهیم بود. همچنین نمی‌دانیم نرخ همکاری و همراهی با دولت بعدی به اندازه دولت سیزدهم خواهد بود یا خیر.»
وی افزود: «حقیقت این است که کلید حل بسیاری از مشکلات کشور ما در نظام بین الملل قرار دارد. نظام بین الملل و در راس آن ایالات متحده با تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال کرده، فشار زیادی به کشور وارد کرده است. ممکن است ما نفت فروخته باشیم، اما فروش نفت با سختی‌ها و در شرایط بدی انجام شده و نتوانسته ایم، عایدی حاصل از فروش نفت را در جای درستی هزینه کنیم. بسیاری از کشور‌ها نیز نمی‌توانند بدون تهدید آمریکا با ایران همکاری کنند. همچنین ما نیاز به افزایش تولید داریم که الزامات آن سرمایه و بازار مصرف است. در دولت دوازدهم بررسی و مشخص شد در بخش دولت حداقل ۵۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری لازم داشتیم. این سرمایه را نه دولت می‌تواند تامین کند و نه سرمایه گذار خارجی اکنون و در سایه تحریم‌ها و ابهام و بی ثباتی تمایلی به این کار دارد. هر چند در این سال‌های سعی شد از طریق چینی‌ها این مشکل را حل کرد، اما چینی‌ها هم شرایطی دارند و اول به دنبال منافع خود هستند. با توجه به همه این موارد، اگر رئیس جمهور بعدی بتواند به راحتی و بدون کارشکنی کار کند امیدواری‌هایی به وجود خواهد آمد.»
عضو هیات موسس حزب کارگزاران سازندگی در ادامه گفت: «ترجیح من این است که نام شخص خاصی را مطرح نکنم، اما یکی از نکات مهمی که وجود دارد این است که در جبهه اصولگرا یا جبهه‌ای که در دولت سیزدهم فعالیت داشتند، هیچ‌کدامشان همه ویژگی‌هایی که اشاره کردم ندارند. رئیس جمهور فقید شرایط ویژه‌ای داشت، اما بین افرادی که اکنون به عنوان جایگزینی برای آقای رئیسی از همان اردوگاه مطرح می‌شوند، هیچ یک را نمی‌توان دارای همه ویژگی‌ها در نظر گرفت. اگر بنا است که سیاست‌های دولت سیزدهم اجرا شود، لازمه آن این است که شخصی انتخاب شود که ویژگی‌های رئیس جمهور پیشین را داشته باشد که باز هم تاکید می‌کنم هیچ یک از افراد وابسته به آن حزب و گروه چنین توانی ندارد.»
وی افزود: «اصلاح طلبان و اعتدالیون نیز در صورتی می‌توانند موفق باشند که برنامه هایشان مورد قبول ترکیبی که اکنون در دیگر قوا حاکم است باشد، اصلاح طلبان در دولت دوازدهم نه تنها موافقت و همراهی نداشتند بلکه مخالف داشتند. دولت دوازدهم در مسیر احیای برجام به جای خوبی رسیده بود، اما موانع متعددی که ایجاد شد، فرصتی برای احیای برجام باقی نگذاشت و جالب‌تر این که وقتی خودشان سر کار آمدند، دوباره به دنبال همان احیای برجام رفتند؛ بنابراین اگر قرار باشد اصلاح طلبان و اعتدالیون سر کار باشند و از آن حمایت و همراهی که از دولت سیزدهم می‌شد برخوردار نباشند، عملا به مشکلاتی جدی بر می‌خورند و در نتیجه همه این‌ها است که معتقدم کاری بسیار دشوار و شرایطی مشکل پیش روی احزاب خواهد بود.
البته یک رویکرد مثبت هم وجود دارد که نباید نادیده گرفته شود. پس از سانحه هلیکوپتر، سران بسیاری از کشورهای منطقه و یا در سطح بین الملل با ایران ابراز همدردی کرده و به ایران سفر کردند. در نتیجه این موضوع که ۹۰ کشور مختلف صراحتا به ایران نزدیک شدند، یک فرصت ایجاد کرده که نظام می‌تواند در صورت چیدن تدابیر مناسب از آن نهایت استفاده را ببرد. نظام شامل شورای نگهبان، بیت رهبری، نیرو‌های نظامی و امنیتی و به طور کلی مجموعه همه این‌ها می‌شود که باید تدابیر را به کار ببندند. بخشی از این تدابیر به رهبری، بخشی به مجلس، بخشی به نیرو‌های مسلح و… بر می‌گردد. تاکید من به همراهی مجموعه نظام با دولت آتی است، حتی دولتی که اصلاح طلب است.»
