بازار،آنچه که آمارهای منتشر شده از سوی مراکز تحقیقاتی نشان می دهد عُمر مفید ساختمان در ایران حدود ۳۰ سال است و هنوز با استانداردهای جهانی که حدود ۱۰۰ سال است فاصله زیادی دارد.
برخی پایین بودن عُمر مفید ساختمان را به عدم نظارت کافی از سوی نهادهای ذیربط و برخی نیز پایین بودن کیفیت مصالح ساختمانی عنوان می کنند. هر چند که طبق گفته کارشناسان در این سال های اخیر اقدامات مثبت خوبی برای بهبود کیفیت ساخت و ساز و بالا بردن طول عُمر مفید ساختمان ها انجام شده است.
یکی از اقداماتی که قرار بود با اجرای آن کیفیت ساخت و ساز و عُمر مفید ساختمان افزایش یابد صدور شناسنامه فنی ملکی بود که ظاهر هنوز در ساختمان های با متراژ بالا یعنی ۱۰۰۰ متر گیر کرده است و هنوز واحدهای مسکونی با متراژ پایین تر این الزام را ندارند.
اگر چه صدور پایان کار ساختمان فقط با شناسنامه فنی ملکی، امکان پذیر است اما تعداد زیادی از شهرداری‌ها این مسئله را رعایت نمی کنند. از سوی دیگر شهرداری‌ها مجری ذی صلاح در ساخت و سازها را الزامی نمی‌دانند و ساخت و ساز بدون مجری پیش می‌رود.
این عدم الزام از سوی شهرداری ها باعث شده است تا سازمان نظام مهندسی ساختمان در تازه ترین اقدام خود از شهرداری های مناطق مختلف بخواهد نام مجری ذی صلاح در پروانه ساختمانی بر اساس مقررات ملی ساختمان و رای دیوان عدالت در پروانه ساختمان درج شود. اما صدور شناسنامه فنی ملکی به دلیل اینکه در برنامه هفتم توسعه دیده نشده و قانون نیست همچنان با مشکلاتی در اجرا مواجه است.
«حمزه شکیب» رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در پاسخ به این پرسش که ظاهرا ارجاع کار به مهندسان برای ساخت و ساز در تهران در ماه های گذشته تا حدودی افزایش داشته است؟ گفت: طبق آمار شهرداری تهران تولید مسکن در سال ۱۴۰۱ و بر اساس صدور پروانه های ساختمانی حدود ۴ هزار پروانه ساختمانی بود که این آمار بر اساس همان گزارش های شهرداری تهران ۱۵ هزار پروانه ساختمانی در سال ۱۴۰۲ صادر شده است.
وی افزود: این آمارها نشان می دهد که تولید مسکن در سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۱ بنا به دلایل مختلف رشد داشته است اما آنچه که مشخص است این است که در سال های گذشته کیفیت ساخت و ساز نیز به مراتب بهتر از سال های گذشته شده است.
او با تاکید بر اینکه افزایش کیفیت ساخت و ساز و طول عُمر مفید ساختمان ها می تواند به نفع اقتصاد کلان کشور باشد و از هدر رفت منابع به هر شکل ممکن جلوگیری کند ادامه داد: عُمر مفید ساختمان در ایران به هر حال کمتر از استانداردهای جهانی است اما به هر حال برخی قوانین در سال های گذشته توانسته است کیفیت ساخت و ساز را بهبود ببخشد.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در پاسخ به این پرسش که کاهش ورود افراد فاقد صلاحیت به بخش مسکن و ساخت و ساز در این سال ها به نظر می رسد یکی از دلایلی است که می تواند موجب رشد کیفیت ساخت و ساز شده باشد؟ گفت: حضور افراد فاقد صلاحیت در پروژه های ساختمانی محدود شده است و ساخت یک سازه باید به دست افراد ذیصلاح ساخته شود اما در سال های گذشته این موضوع و اجرای این مبحث قانونی با فراز و نشیب های زیادی مواجه شده بود.
او ادامه داد: الزامی شدن استفاده از مجریان ذیصلاح برای تمام ساختمان ها از سوی دیوان عدالت اداری قطعا این روند ورود افراد فاقد صلاحیت را بیش از پیش تسریع کرد. اما نکته ای که حائز اهمیت است این است که موضوع مجریان ذیصلاح باید به بهترین شکل ممکن از سوی تمامی افراد چه مهندسان و چه مالکان که با ساخت و ساز درگیر هستند انجام شود.خوشبختانه اتفاقی که در صدور شناسنامه فنی ملکی رخ داده است این است که در برنامه هفتم توسعه این موضوع درج و به آن تاکید شده است.
شکیب در پاسخ به این پرسش که آیا صدور شناسنامه فنی ملکی که یکی از مولفه ای مهم در بالا بردن کیفیت ساخت و ساز و عمر مفید ساختمان است اجرایی می شود؟ گفت: خوشبختانه اتفاقی که در صدور شناسنامه فنی ملکی رخ داده است این است که در برنامه هفتم توسعه این موضوع درج و به آن تاکید شده است. پس اگر صدور شناسنامه فنی ملکی ابلاغ شود یک شرایط و رویکرد بهتری برای صنعت ساختمان ایجاد خواهد شد.
در حال حاضر صدور شناسنامه فنی ملکی در هیچ کجای قانون نیامده است و در آئین نامه اجرایی هم از آن صحبتی نشده است.او با تاکید بر اینکه با اجرای قانون شناسنامه ملکی امکان پایش ساختمان‌ها و افزایش کیفیت ساختمان‌ها فراهم خواهد شد به این سوال که آیا صدور شناسنامه فنی ملکی در حال حاضر اجرایی می شود؟ اظهار داشت: در حال حاضر صدور شناسنامه فنی ملکی در هیچ کجای قانون نیامده است و در آئین نامه اجرایی هم از آن صحبتی نشده است.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر شناسنامه فنی ملکی در چه ساختمان هایی و با چه متراژی صادر می شود؟ تاکید کرد: در مبحث دوم مقررات ملی ساختمان به صدور شناسنامه فنی ملکی تاکید شده است. شناسنامه فنی ملکی در ساختمان هایی که مجری دارند و از ۱۰۰۰ متر به بالا هستند صادر می شود. بنابراین آنچه که مشخص است این است که باید تمام ساختمان ها باید مجری ذی صلاح داشته باشند.
بیست وهفتمین اجلاس هیئت عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان در تهران برگزار می‌شود و در این اجلاس حدود ۴۰۰ نفر حضور دارند که هر کدام از آنها برای اجلاس مذکور باید ۱۵ میلیون تومان به حساب سازمان نظام مهندسی کشور واریز کنند.
شکیب در خصوص اجلاس هیئت عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان نیز گفت: بر اساس اعلام شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان ۱۳ و ۱۴ تیرماه ۱۴۰۳ بیست وهفتمین اجلاس هیئت عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان در تهران برگزار می‌شود و در این اجلاس حدود ۴۰۰ نفر حضور دارند که هر کدام از آنها برای اجلاس مذکور باید ۱۵ میلیون تومان به حساب سازمان نظام مهندسی کشور واریز کنند.
شکیب افزود: هیئت عمومی از اعضای هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان‌ها تشکیل شده است، این اعضا در جلسه حضور می‌یابند و مصوبات خاص و مصوبات سالانه داریم. سال گذشته این اجلاس در تبریز برگزار شد و در شورای مرکزی نظام مهندسی ساختمان تصمیم بر این شد تا محل برگزاری اجلاس چه‌جایی باشد. سال ۱۴۰۱ یزد و ۱۴۰۲ تبریز انتخاب شد. اجلاس عمومی در سال انتخابات، معمولاً در جزیره کیش برگزار می‌شود.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور اضافه کرد: برای اینکه شائبه ای بوجود نیاید و برگزاری اجلاس و محل آنرا لاکچری ندانند، امسال به‌جای جزیره کیش، اجلاس بیست‌وهفتم را در تهران برگزار خواهیم کرد.
