علی مطهری، نایب رئیس پیشین مجلس در این گپ و گفت از نقش نسل Z در این انتخابات گفت، از تفکر مخالف ارتباط با دنیا و برجام و FATF، از نوع همکاری مجلس تحت مدیریت قالیباف با دولت چهاردهم و البته دولت سایه سعید جلیلی
مشروح گفتگوی خبرگزاری خبرآنلاین با علی مطهری، نماینده ادوار مجلس را بخوانید؛
*آقای مطهری! تحلیل شما از ۱۶ میلیون رأیی که به سبد آقای پزشکیان ریخته شد در مقایسه با مرحله اول انتخابات چیست؟ آراء اضافه شده به پزشکیان و افزایش مشارکت را می توانیم نتیجه این بدانیم که آراء خاموش پای صندوق ها آمدند یا این که بخشی از آرایی که به آقای پزشکیان اضافه شد آرای آقای قالیباف بود؟
هر دو مورد درست است؛ عده ای به خاطر ترسی که از طرز فکر آقای جلیلی داشتند و نگران انزوای بیشتر کشور بودند، به میدان آمدند. بخش دیگری هم آراء آقای قالیباف بود که به سمت آقای پزشکیان آمد، چون بسیاری از حامیان آقای قالیباف از اعتدال بیشتری برخوردار بودند و سیاست های مورد نظر آقای جلیلی را نمی پسندیدند. بنابراین از هر دو طرف آرائی به آراء آقای پزشکیان اضافه شد و در نهایت با افزایش مشارکت مواجه شدیم.
رأی به پزشکیان بخاطر صداقت و شخصیت او بوده نه بخاطر قومیت گرایی
* این روزها برخی مدعی شده اند که بخشی از رأی قومیت ها به سبد آقای پزشکیان رفته است، فکر می کنید رأی های قومیتی چقدر در این انتخابات به کمک آقای پزشکیان آمد؟
ایشان در مهاباد از مادری کرد و پدری آذری به دنیا آمدند و پایگاه رأیی در این دو خطه داشتند ولی این طور نبود که رأی دادن مردم صرفا ناشی از قومیت‌گرایی باشد، بلکه مردم بیشتر به شخصیت کاندیداها و صداقت و اراده آنها برای تغییر نگاه می کردند.
رأی به پزشکیان، رأی به تغییر بوده است
به نظر من رأی مردم رأی به تغییر بود، یعنی به ادامه وضع موجود راضی نبودند و این تغییر را در آقای پزشکیان بیشتر دیدند. عنصر قومیت در درجه دوم و سوم تأثیر داشت.
رأی مردم به تفکر پزشکیان یعنی مخالفت با افراط گرایی
* آقای مطهری آیا می توان این برداشت را داشت که رأی به پزشکیان رأی سلبی به تفکراتی در حوزه سیاست خارجی و داخلی، مباحث فرهنگی و …طی چندسال اخیر بوده است؟
بله حتما می تواند این طور باشد. در واقع این رأی حاکی از مخالفت مردم با افراط بود. در این انتخابات دو طرز فکر کاملا متفاوت با هم رقابت می کردند و مردم به یکی از این دو تفکر رأی دادند.
اول طرز فکری بود که صرفا بر فرصت ها و توان داخلی تکیه می کرد و توسعه روابط بین الملل و رفع تحریم ها و حل مشکل FATF و مسائلی از این نوع برایشان زیاد مطرح نبود و فقط متکی به توان داخلی بودند. طرز فکر دوم این بود که ما علاوه بر بهره‌گیری از توان داخلی و فرصت ها نباید از فرصت خارجی غافل باشیم و باید با توسعه روابط بین الملل، رفع تحریم ها و پیوستن به اف ای تی اف بتوانیم راه توسعه کشور را هموار کنیم. این دو نوع تفکر مقابل هم بود و مردم تفکر نوع دوم را پسندیدند و به آن رأی دادند.
* شما جزو چهره هایی هستید که شناخت خوبی از آقای پزشکیان دارید و در مجلس سالها در هیات رئیسه همکاری نزدیک داشتید، آن تغییر که بالاتر به آن اشاره کردید با حضور آقای پزشکیان در پاستور محقق می شود؟ آقای پزشکیان توانایی و ظرفیت آن را دارند که مسیر تغییری راکه مطالبه مردم است هموار کنند؟
یک رئیس جمهور تغییرات اساسی نمی تواند در کشور ایجاد کند ولی بسیاری از تغییرات در چارچوب قانون اساسی را می تواند ایجاد کند. رئیس جمهور طبق اصل ۱۱۳ قانون اساسی مسئول اجرای قانون اساسی است و ابزارهای خوبی در اختیار دارد. بستگی به اراده، قاطعیت، هوش و ذکاوت وی دارد که تا چه میزان بتواند از این ابزارها استفاده کند.
پزشکیان باید صادق باشد و مشکلات را با مردم در میان بگذارد
اگر آقای پزشکیان همچنان که تا حالا بوده است، صادق باشد و چنانچه به مشکلی برخورد با مردم درمیان بگذارد، به نظرم در این صورت موفق خواهد بود. ولی اگر بخواهد برخی مسائل را از مردم پنهان نگه دارد، ممکن است که مردم کم کم رویگردان شوند. ممکن است چیزهایی مطالبه و خواست مردم و مطابق قانون اساسی باشد ولی در عین حال برخی نهادها مخالفت کنند. ایشان باید با مردم مطرح کند که نظر ما این گونه است و می خواهیم اجرا کنیم ولی این موانع در مقابل ما وجود دارد. آقای روحانی در جاهایی ایستادگی می کرد ولی گاهی حداکثر ایستادگی شان این بود که در نطق خود کنایه ای به یک نهادی بزنند و دیگر تمام. برای مردم توضیح نمی دادند که فلان اقدام محدودکننده حقوق ملت کار دولت نبود. برای همین، مردم کم کم دلسرد شدند.اگر آقای پزشکیان روش پنهانکاری را که معمولا روسای جمهور قبلی داشتند در پیش گیرد به مشکلاتی برخواهد خورد.
ردپای اقدامات دولت، صداوسیما و فضای بعد از شهادت رئیسی در ۱۳ میلیون رأی جلیلی
*۱۳ میلیون رأیی را که به آقای جلیلی داده شد چطور ارزیابی می کنید؟ آن را باید سبد رأی یک جریان بدانیم یا یک شخص، و آیا این آراء آنقدر منسجم هستند که بعد از انتخابات مطالبه‌گری جدی از دولت پزشکیان داشته باشند؟
اینها کسانی هستند که به روش آقای جلیلی رأی دادند. شاید به خاطر علاقه ای که به آقای رئیسی داشتند و فکر می کردند آقای جلیلی می تواند ادامه دهنده راه او باشد، به ایشان رأی دادند. به هر حال فکر می کنم یکدست هستند و این گونه نیست که گروههای مختلف باشند. عده‌ای هوادار این تفکر بودند که آمدند رأی دادند و فضای بعد از شهادت آقای رئیسی و اقدامات دولتی‌ها و صدا و سیما هم در رأیشان موثر بود. حتما مطالباتی دارند و به مطالبات آنها هم باید توجه شود.
*این حجم تخریب هایی که دو سه روز قبل از انتخابات شاهد بودیم، چه تخریب ها علیه دولت روحانی و مشخصا زنگنه و اصلاح طلبان و چه تخریب هایی که علیه آقای پزشکیان شد، آیا در رأی دادن مردم اثرگذار بود؟ یا مردم روش هایی که یک سرش کارهای پوپولیستی و سر دیگر آن اعمال تخریبی است، عبور کردند؟
این تخریب ها در همه انتخابات ها وجود دارد و معمولا اثر معکوس داشته است. تخریب ها علیه آقای پزشکیان هم این گونه بود و هر موقع او را تخریب کردند، اراده مردم برای رأی به ایشان بیشتر شد و افراد بیشتری آماده می شدند که به ایشان رأی دهند. ولی به هرحال پدیده خوبی نیست. بی اخلاقی بود که متاسفانه رخ داد و نباید این کارها را می کردند.
رأی اولی ها و نسل Z در میزان رأی پزشکیان اثرگذار بودند
*آقای مطهری! شما ردپای نسل Z و رأی اولی ها را در آراء آقای پزشکیان می بینید یا نه، نسل Z همچنان خاموش های انتخابات بود؟
بله به نظرم اینها نقش داشتند و ما در صف های رأی گیری آنها را دیدیم. رأی اولی ها زیاد بودند و به تبلیغات خارجی توجه نکردند.
یک نتیجه انتخابات به نظر من شکست تخریب کنندگان انتخابات بود. خیلی تلاش کردند چه در داخل و چه در رسانه های خارجی که مردم را از رأی دادن باز دارند، ولی بسیاری از مردم توجه نکردند و این رأیی که امروز به دست آمد و ۵۰ درصد مشارکت داشتیم، تا حدی آن کاهش مشارکت در سه انتخابات قبلی را جبران کرد و برای خیلی‌ها ثابت کرد که رأی ندادن هیج مشکلی را حل نمی کند و نهایت رأی ندادن براندازی است.
کسانی که می گویند در هیچ انتخاباتی شرکت نکنید، آخرش به براندازی می رسند. شما در انتخابات شرکت نمی کنید و حکومت به دست یک اقلیت می افتد و مجبورید شورش کنید. یعنی نهایت رأی ندادن همین براندازی است که راه درستی نیست چون فرضا براندازی کردید جایگزین شما جز آمریکا و اسرائیل نخواهد بود. روش کسانی که معتقدند از هر روزنه‌ای باید استفاده کرد به صواب نزدیک‌تر است. شما دیدید مردم از فرصت تأیید صلاحیت آقای پزشکیان استفاده کردند و تغییری ایجاد خواهد شد.
مسیر رأی ندادن بسیار خطرناک بوده و سوق دادن جامعه به براندازی است
بنابراین باید توجه کرد که راه رأی ندادن بسیار خطرناک و سوق دادن جامعه به براندازی است.
پزشکیان در چینش کابینه باید استقلال خود را حفظ کند
* روزهای سخت آقای پزشکیان از ۱۶ تیرماه شروع شده و آن تشکیل کابینه است. فکر می کنید چه دست اندازهایی در جلو راهشان باشد، چه انتظاراتی از ایشان وجود دارد؟ واکنش ایشان به سهم خواهی و انتظارات را چطور پیش بینی می کنید؟
به نظرم آقای پزشکیان باید استقلال خود را حفظ کند و همان گونه که خودشان در مناظرات گفتند حزبی نبودن خود را نشان دهند و تحت تاثیر گروهها و جناح های سیاسی واقع نشوند. همان گونه که خودشان گفتند فقط از افراد کارشناس اصلح برای هر پستی استفاده کنند، چه اصلاح طلب باشد چه اصولگرا. به هر حال یک دولت جناحی تشکیل ندهند.
پزشکیان نه از جریان اصلاحات دستور می گیرد نه تابع جریان دولت دوازدهم است
آن گونه که من از شخصیت ایشان اگاه هستم ، آقای پزشکیان این ظرفیت را دارد و تابع جریان اصلاح طلبی که از آنجا دستور بگیرد یا تابع جریان دولت دوازدهم نیست و معمولا راه خودش را می رود و امیدواریم که درتشکیل کابینه هم همین روش را در پیش گیرد و از صالح‌ترین افراد از هر دو گروه سیاسی استفاده کند.حتی از مدیران فعلی، کسانی که کارشان خوب بوده است، به نظرم باید استفاده کنند. اگر این راه را در پیش گیرد، مجلس هم با ایشان بیشتر همکاری می کند.
قالیباف با دولت پزشکیان همراهی خواهد کرد و کارشکنی نمی کند
* آقای قالیباف به مجلس باز می گردند و آقای جلیلی هم به دولت سایه خود. فرض کنید آقای جلیلی در دولت سایه شان مدل همان مواجهه‌ای که با آقای روحانی داشتند با آقای پزشکیان هم داشته باشند؟ یا آقای قالیباف در مجلس ممکن است مشی همراهی با دولت را پیش گیرند یا نه، این شکست جاهایی خود را در رفتارش نشان دهد؟
نه، من این طور فکر نمی کنم. معتقدم آقای قالیباف با این دولت همراهی می‌کند و کارشکنی نمی کند. شخصیت ایشان به گونه ای است که با افراط و تندروی مخالف و به دنبال حل مشکلات کشور است.
دولت سایه جلیلی اگر در امور اجرایی کشور دخالت نکند، فی نفسه بد نیست
البته ممکن است جناح مقابل در مجلس مخالفت هایی انجام دهند، ولی باتوجه به وجود تعداد قابل توجهی نماینده مستقل، فکر می کنم مجلس دوازدهم بیشتر با دولت همراهی خواهد داشت تا تقابل و کارشکنی.
آقای جلیلی چطور؟
ایشان مدعی است که ما به هر دولتی کمک می کنیم و پیشنهاد و راه حل ارائه می دهیم، حالا دولت می خواهد استفاده کند یا نکند. شاید بخواهند کارشان را ادامه دهند که این بد نیست. اگر در امور اجرایی دخالت نکنند و مهره‌چینی نکنند و فقط پیشنهاد و راه حل ارائه دهند و کمک هر دولتی باشند فی نفسه کار بدی نیست.
