گروه سیاسی: با گذشت ۴۴ روز از آغاز به‌کار مجلس دوازدهم در هفتم خردادماه سال جاری، حدود ۲۰ تن از نمایندگان هنوز هیچ کمیسیون تخصصی ندارند، این نمایندگان موفق به کسب امتیاز لازم برای عضویت در کمیسیون درخواستی خود را نداشته و از طرف دیگر تمایلی به عضویت در سه کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و قضایی و حقوقی که ظرفیت آنها تکمیل نشده را هم ندارند.
تسنیم، روند عضویت نمایندگان مجلس در کمیسیون‌های تخصصی به این صورت است که نمایندگان طبق آیین‌نامه برای عضویت در آنها اقدام می‌کنند که بر اساس آن هریک از نمایندگان برای تعیین کمیسیون تخصصی خود فرم‌های امتیازبندی را از شعبه مربوطه دریافت می‌کند و پس از تکمیل فرم به همراه تعیین اولویت پیشنهادی، حداکثر تا سه روز پس از افتتاح دوره به هیأت رئیسه مجلس تحویل می‌دهند.
فرم امتیازبندی و دستورالعمل اجرائی این ماده بر اساس شاخص‌هایی شامل تحصیلات، سوابق اجرایی مرتبط و نمایندگی مجلس و سابقه عضویت در کمیسیون است. چنانچه تعداد متقاضیان برای عضویت در یک کمیسیون از سقف تعیین شده اعضای آن کمیسیون بالاتر باشد اولویت با کسانی است که امتیاز بیشتری برای عضویت در این کمیسیون‌ها داشته باشند. بعد از اتمام این پروسه و امتیازبندی نمایندگان، آنها به عضویت کمیسیون‌های تخصصی درمی‌آیند.
چنانچه تعداد متقاضیان برای عضویت در یک کمیسیون از سقف تعیین شده اعضای آن کمیسیون بالاتر باشد اولویت با کسانی است که امتیاز بیشتری برای عضویت در این کمیسیون‌ها داشته باشند.
البته هیئت رئیسه مجلس به‌دنبال راهکاری از جمله افزایش ظرفیت کمیسیون‌های تخصصی برای حل این مسئله است.
*موافقت نمایندگان با بررسی افزایش تعداد اعضای کمیسیون‌های مجلس
لازم به ذکر است که بررسی تقاضای دوفوریتی طرح اصلاح ماده ۳۸ آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی درباره سقف و کف اعضای کمیسیون‌های تخصصی مجلس، در دستورکار نمایندگان در جلسه علنی (۳۰ خردادماه) قرار داشت که وکلای ملت با بررسی دو فوریتی این طرح مخالفت کردند و سپس در این جلسه مقرر شد طرح مذکور به صورت عادی در دستورکار مجلس قرار گیرد.
در این جلسه علیرضا سلیمی نماینده تهران به عنوان نماینده درخواست‌کننده فوریت بررسی طرح اصلاح ماده ۳۸ آئین نامه داخلی مجلس، گفت: بیش از ۲۲ روز از زمان تشکیل مجلس گذشته است، اما به دلایل مختلف تاکنون کمیسیون‌های تخصصی مجلس شکل نگرفته است.
وی ادامه داد که بسیاری از نمایندگان تقاضا دارند به کمیسیون‌های پرتقاضا بروند و از طرفی توان علمی و تجربه کافی نیز در اختیار دارند که اگر در کمیسیون مورد تقاضا حضور نداشته باشند منابع انسانی مجلس به هدر می‌رود.
همچنین نماینده تهران با اشاره به ماده ۳۸ آئین نامه داخلی مجلس درباره سقف و کف اعضای کمیسیون‌ها گفت که دراین ماده آمده که حداقل تعداد اعضا در کمیسیون‌ها ۱۹ و حداکثر ۲۳ نفر است که یک تبصره هم دارد. در این تبصره گفته شده در مجلس یازدهم هیات رئیسه شعب و هیات رئیسه می‌توانند اعضای کمیسیون قضایی را مشخص کنند که هم اکنون در این طرح به مجلس دوازدهم تغییر می‌کند.
سلیمی اضافه کرد: این ماده وحی مُنزل نبوده و امکان تغییر آن وجود دارد و از طرفی با توجه به اینکه علیرغم گذشت ۲۲ روز هنوز کمیسیون‌ها تشکیل نشده بررسی این طرح فوریت دارد.
در ادامه جلسه و پس از اظهارات نماینده تهران، حمیدرضا حاجی‌بابایی نایب رئیس مجلس که ریاست جلسه را بر عهده داشت، در این رابطه گفت: انتخاب اعضای کمیسیون‌ها و مسائل مربوطه توسط هیات رئیسه انجام نشده بلکه این امر توسط هیات رئیسه شعب انجام می‌شود و رئیس و نایب رئیس مجلس مشخصاً نمی‌توانند در این باره تصمیمگیری کنند.
وی ادامه داد: در دوره گذشته در همین زمان همین کار را انجام دادیم چراکه اگر این کار را انجام نمی‌دادیم هیچ کمیسیونی امکان تشکیل شدن نداشت لذا اگر می‌خواهیم به مردم خدمت کنیم باید کمیسیون‌ها را تشکیل دهیم. نمایندگانی که از اقصی نقاط کشور به مجلس آمده‌اند هرکدام یک نخبه منطقه‌ای هستند و نباید با زور در کمیسیون‌ها حاضر شوند بلکه باید اجازه دهیم نمایندگان مانور دهند. بنده نماینده محور هستم و تا روزی که یک نماینده هم مشکل داشته باشد پای آن می‌ایستم چرا که برای آن قسم خورده‌ام.
نایب رئیس مجلس گفت: بنده با تعدادی از نمایندگان صحبت کردم و هم اکنون اعضای کمیسیون حقوقی و قضایی حدود ۱۰ نفر می‌شود و اعضای کمیسیون فرهنگی نیز افزایش پیدا می‌کند.
مجلس دوازدهم هفتم خردادماه سال جاری شروع به‌کار کرد و طبق روال ادوار گذشته بلافاصله باید کمیسیون‌های ۱۳ گانه تخصصی تشکیل شوند.
کمیسیون‌های تخصصی در این دوره به دلیل برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با کمی تاخیر در روز (یکشنبه دهم تیرماه) تشکیل شدند. البته لازم به ذکر است که در این روز اعضای و هیئت رئیسه کمیسیون‌های امنیت ملی و سیاست خارجی، انرژی، شورا‌ها و امور داخلی، آموزش و تحقیقات، کشاورزی، آب و منابع طبیعی، عمران، بهداشت و درمان، اقتصادی، صنایع و معادن و برنامه و بودجه و محاسبات تعیین شد؛ اما نشست سه کمیسیون اجتماعی، فرهنگی و قضایی به واسطه عدم حدنصاب اعضا برگزار نشد و به جلسه بعد موکول شد.
یکی از اعضای کمیسیون اجتماعی در گفتگو با خبرنگار پارلمانی تسنیم، با اشاره به علت به حدنصاب نرسیدن نشست اخیر کمیسیون اجتماعی گفت: برخی از دوستان که در تلاش‌اند تا کرسی‌های هیئت رئیسه کمیسیون را از آن خود کنند، از آنجا که شرایط را برای این مسئله مناسب نمی‌دیدند طی هماهنگی که با برخی دیگر از اعضای کمیسیون داشتند، در جلسه حاضر نشدند تا در حدفاصل برگزاری جلسه آینده کمیسیون، فرصت رایزنی با سایر نمایندگان را داشته باشند.
کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی، گروه‌هایی از نمایندگان هستند که با هدف بررسی تخصصی طرح‌ها و لوایح مطرح شده در مجلس تشکیل می‌شوند.
وظایف و اختیارات این کمیسیون‌ها به شرح ذیل است:
۱-بررسی طرح‌ها و لوایح ارجاعی و گزارش آن به مجلس شورای اسلامی.
۲-بررسی و تصویب آزمایشی طرح‌ها و لوایح و همچنین تصویب دائمی اساسنامه سازمان‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت طبق اصل هشتاد و پنجم (۸۵) قانون اساسی.
۳-رسیدگی به درخواست‌های تحقیق و تفحص.
۴-رسیدگی به سؤال نمایندگان از رئیس‌جمهور و وزیران.
۵-بررسی موارد ارجاعی از لوایح برنامه توسعه و بودجه سالانه و گزارش آن به کمیسیون تلفیق.
۶-کسب اطلاع از کم و کیف اداره امور کشور، دریافت و بررسی گزارش‌های عملکردی و نظارتی از اجرای قوانین مربوط به دستگاه‌های ذی‌ربط.
۷-تهیه گزارش موردی و سالانه درخصوص امور اجرایی دستگاه‌ها و نحوه اجرای قوانین به خصوص قانون برنامه توسعه و بودجه سالانه و ارایه نکات مثبت، منفی و پیشنهاد نحوه اصلاح آن و تقدیم گزارش به مجلس جهت قرائت.
تسنیم، روند عضویت نمایندگان مجلس در کمیسیون‌های تخصصی به این صورت است که نمایندگان طبق آیین‌نامه برای عضویت در آنها اقدام می‌کنند که بر اساس آن هریک از نمایندگان برای تعیین کمیسیون تخصصی خود فرم‌های امتیازبندی را از شعبه مربوطه دریافت می‌کند و پس از تکمیل فرم به همراه تعیین اولویت پیشنهادی، حداکثر تا سه روز پس از افتتاح دوره به هیأت رئیسه مجلس تحویل می‌دهند.
فرم امتیازبندی و دستورالعمل اجرائی این ماده بر اساس شاخص‌هایی شامل تحصیلات، سوابق اجرایی مرتبط و نمایندگی مجلس و سابقه عضویت در کمیسیون است. چنانچه تعداد متقاضیان برای عضویت در یک کمیسیون از سقف تعیین شده اعضای آن کمیسیون بالاتر باشد اولویت با کسانی است که امتیاز بیشتری برای عضویت در این کمیسیون‌ها داشته باشند. بعد از اتمام این پروسه و امتیازبندی نمایندگان، آنها به عضویت کمیسیون‌های تخصصی درمی‌آیند.
چنانچه تعداد متقاضیان برای عضویت در یک کمیسیون از سقف تعیین شده اعضای آن کمیسیون بالاتر باشد اولویت با کسانی است که امتیاز بیشتری برای عضویت در این کمیسیون‌ها داشته باشند.
البته هیئت رئیسه مجلس به‌دنبال راهکاری از جمله افزایش ظرفیت کمیسیون‌های تخصصی برای حل این مسئله است.
*موافقت نمایندگان با بررسی افزایش تعداد اعضای کمیسیون‌های مجلس
لازم به ذکر است که بررسی تقاضای دوفوریتی طرح اصلاح ماده ۳۸ آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی درباره سقف و کف اعضای کمیسیون‌های تخصصی مجلس، در دستورکار نمایندگان در جلسه علنی (۳۰ خردادماه) قرار داشت که وکلای ملت با بررسی دو فوریتی این طرح مخالفت کردند و سپس در این جلسه مقرر شد طرح مذکور به صورت عادی در دستورکار مجلس قرار گیرد.
در این جلسه علیرضا سلیمی نماینده تهران به عنوان نماینده درخواست‌کننده فوریت بررسی طرح اصلاح ماده ۳۸ آئین نامه داخلی مجلس، گفت: بیش از ۲۲ روز از زمان تشکیل مجلس گذشته است، اما به دلایل مختلف تاکنون کمیسیون‌های تخصصی مجلس شکل نگرفته است.
وی ادامه داد که بسیاری از نمایندگان تقاضا دارند به کمیسیون‌های پرتقاضا بروند و از طرفی توان علمی و تجربه کافی نیز در اختیار دارند که اگر در کمیسیون مورد تقاضا حضور نداشته باشند منابع انسانی مجلس به هدر می‌رود.
همچنین نماینده تهران با اشاره به ماده ۳۸ آئین نامه داخلی مجلس درباره سقف و کف اعضای کمیسیون‌ها گفت که دراین ماده آمده که حداقل تعداد اعضا در کمیسیون‌ها ۱۹ و حداکثر ۲۳ نفر است که یک تبصره هم دارد. در این تبصره گفته شده در مجلس یازدهم هیات رئیسه شعب و هیات رئیسه می‌توانند اعضای کمیسیون قضایی را مشخص کنند که هم اکنون در این طرح به مجلس دوازدهم تغییر می‌کند.
سلیمی اضافه کرد: این ماده وحی مُنزل نبوده و امکان تغییر آن وجود دارد و از طرفی با توجه به اینکه علیرغم گذشت ۲۲ روز هنوز کمیسیون‌ها تشکیل نشده بررسی این طرح فوریت دارد.
در ادامه جلسه و پس از اظهارات نماینده تهران، حمیدرضا حاجی‌بابایی نایب رئیس مجلس که ریاست جلسه را بر عهده داشت، در این رابطه گفت: انتخاب اعضای کمیسیون‌ها و مسائل مربوطه توسط هیات رئیسه انجام نشده بلکه این امر توسط هیات رئیسه شعب انجام می‌شود و رئیس و نایب رئیس مجلس مشخصاً نمی‌توانند در این باره تصمیمگیری کنند.
وی ادامه داد: در دوره گذشته در همین زمان همین کار را انجام دادیم چراکه اگر این کار را انجام نمی‌دادیم هیچ کمیسیونی امکان تشکیل شدن نداشت لذا اگر می‌خواهیم به مردم خدمت کنیم باید کمیسیون‌ها را تشکیل دهیم. نمایندگانی که از اقصی نقاط کشور به مجلس آمده‌اند هرکدام یک نخبه منطقه‌ای هستند و نباید با زور در کمیسیون‌ها حاضر شوند بلکه باید اجازه دهیم نمایندگان مانور دهند. بنده نماینده محور هستم و تا روزی که یک نماینده هم مشکل داشته باشد پای آن می‌ایستم چرا که برای آن قسم خورده‌ام.
نایب رئیس مجلس گفت: بنده با تعدادی از نمایندگان صحبت کردم و هم اکنون اعضای کمیسیون حقوقی و قضایی حدود ۱۰ نفر می‌شود و اعضای کمیسیون فرهنگی نیز افزایش پیدا می‌کند.
مجلس دوازدهم هفتم خردادماه سال جاری شروع به‌کار کرد و طبق روال ادوار گذشته بلافاصله باید کمیسیون‌های ۱۳ گانه تخصصی تشکیل شوند.
کمیسیون‌های تخصصی در این دوره به دلیل برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با کمی تاخیر در روز (یکشنبه دهم تیرماه) تشکیل شدند. البته لازم به ذکر است که در این روز اعضای و هیئت رئیسه کمیسیون‌های امنیت ملی و سیاست خارجی، انرژی، شورا‌ها و امور داخلی، آموزش و تحقیقات، کشاورزی، آب و منابع طبیعی، عمران، بهداشت و درمان، اقتصادی، صنایع و معادن و برنامه و بودجه و محاسبات تعیین شد؛ اما نشست سه کمیسیون اجتماعی، فرهنگی و قضایی به واسطه عدم حدنصاب اعضا برگزار نشد و به جلسه بعد موکول شد.
یکی از اعضای کمیسیون اجتماعی در گفتگو با خبرنگار پارلمانی تسنیم، با اشاره به علت به حدنصاب نرسیدن نشست اخیر کمیسیون اجتماعی گفت: برخی از دوستان که در تلاش‌اند تا کرسی‌های هیئت رئیسه کمیسیون را از آن خود کنند، از آنجا که شرایط را برای این مسئله مناسب نمی‌دیدند طی هماهنگی که با برخی دیگر از اعضای کمیسیون داشتند، در جلسه حاضر نشدند تا در حدفاصل برگزاری جلسه آینده کمیسیون، فرصت رایزنی با سایر نمایندگان را داشته باشند.
کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی، گروه‌هایی از نمایندگان هستند که با هدف بررسی تخصصی طرح‌ها و لوایح مطرح شده در مجلس تشکیل می‌شوند.
وظایف و اختیارات این کمیسیون‌ها به شرح ذیل است:
۱-بررسی طرح‌ها و لوایح ارجاعی و گزارش آن به مجلس شورای اسلامی.
۲-بررسی و تصویب آزمایشی طرح‌ها و لوایح و همچنین تصویب دائمی اساسنامه سازمان‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت طبق اصل هشتاد و پنجم (۸۵) قانون اساسی.
۳-رسیدگی به درخواست‌های تحقیق و تفحص.
۴-رسیدگی به سؤال نمایندگان از رئیس‌جمهور و وزیران.
۵-بررسی موارد ارجاعی از لوایح برنامه توسعه و بودجه سالانه و گزارش آن به کمیسیون تلفیق.
۶-کسب اطلاع از کم و کیف اداره امور کشور، دریافت و بررسی گزارش‌های عملکردی و نظارتی از اجرای قوانین مربوط به دستگاه‌های ذی‌ربط.
۷-تهیه گزارش موردی و سالانه درخصوص امور اجرایی دستگاه‌ها و نحوه اجرای قوانین به خصوص قانون برنامه توسعه و بودجه سالانه و ارایه نکات مثبت، منفی و پیشنهاد نحوه اصلاح آن و تقدیم گزارش به مجلس جهت قرائت.
