مخالفان توافق هسته ای در کنگره اعتراف کرده اند که دیگر نمی توانند توافق هسته ای با ایران را باطل کنند. تمرکز آنها در حال حاضر برای اطمینان یافتن بر سر این است که بتوانند به این توافق رای بدهند و با توقف بودجه ای که برای اجرای این توافق نیاز است، دست کم در میانه این جنجال یک منفعت سیاسی برای خود جلب کنند.
انتخاب، قانونگذاران، کارکنان کنگره و لابی هایی که مخالف توافق به دست آمده در وین بودند، ماه گذشته به ما گفتند که آنها در حال مبارزه هستند تا بتوانند بیش از شصت رای در سنا برای قطعنامه عدم تصویب به دست آورند تا بتوانند مانع ترفند «فیلی باستر»(یا همان انجام سخنرانی های طولانی برای این که وقت رای گیری تمام شود) شوند. دموکرات ها قصد دارند از این ترفند برای پایان یافتن وقت قانونی رای گیری درباره توافق هسته ای ایران استفاده کنند و این راه حل از سوی اوباما نیز حمایت می شود. این به جز به دست آوردن شصت و هفت رایی است که سنا برای رد توافق هسته ای ایران نیاز دارد و باید دو سوم آراء در مجلس نمایندگان را نیز به دست آورد تا بتواند از وتوی این قطعنامه توسط رئیس جمهور جلوگیری کند.
از همان ابتدا جمهوری خواهان می دانستند که نجات از وتوی رئیس جمهور بعید است. جان بینر، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در ماه آوریل در نشست خصوصی جمهوری خواهان هشدار داده بود که حزب او به تنهایی نمی تواند توافق هسته ای را متوقف کند. اکنون جمهوری خواهان این حرف را علنی کرده اند.
باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنا، روز چهارشنبه گفته است بسیار بعید به نظر می رسد که بتوان شصت و هفت رای علیه توافق هسته ای در سنا به دست آورد.
سناتور هری رید، رهبر اقلیت در سنا تهدید کرده است که لایحه رد توافق هسته ای ایران را فیلیباستر می کند و اگر چهار دموکرات هم متعهد شود که علیه این توافق رای دهد، هری رید، موفق خواهد شد. منتقدان توافق هسته ای بسیار نگران هستند که تنها شانس سنا برای بررسی توافق هسته ای با ایران از بین برود و حتی ممکن است جلسه استماع در صحن علنی سنا مطرح نشود. کاخ سفید، به شدت به دنبال این است که بحث بر سر توافق هسته ای را به سمت ترفند فیلیباستر بکشاند. تا اوباما مجبور نشود از حق وتو برای تصویب چنین توافق مهمی در سیاست خارجی استفاده کند.
با توجه به این شرایط، جمهوری خواهان اکنون درصدد این هستند تا منافع سیاسی خود را در صورت شکست در عدم تصویب توافق حفظ کنند. جمهوری خواهان قصد دارند در تبلیغات انتخاباتی خود در سال ۲۰۱۶ از این توافق به عنوان نقطه کانونی مخالفت با دموکرات ها استفاده کنند و ضمن این که توافق هسته ای در حال حاضر در رقابت های مجلس سنا در اوهایو و پنسیلوانیا به یک عامل اساسی تبدیل شده است.
بیشتر نامزدهای ریاست جمهوری از حزب جمهوری خواه، مخالفت خود با توافق ایران را به عنوان یکی از مسائل کلیدی در برنامه های سیاست خارجی مطرح کرده اند. جمهوری خواهان در کنگره آماده می شوندکه لوایحی جدید برای تحریم ایران آماداه کنند که به دلیل مخالفت اوباما، هیچ یک از آنها به قانون تبدیل نخواهد شد. آنها فقط با این قبیل اقدامات قصد دارند موضوع مخالفت خود با توافق هسته ای را دست کم تا زمان برگزاری انتخابات زنده نگه دارند. در حقیقت از نقطه نظر سیاسی، بیشتر کسانی که با توافق هسته ای مخالف هستند معتقدند که استفاده از ترفند فیلباستر توسط طرفداران دولت کار بدی است. برخی احساس می کنند که کاخ سفید یک اشتباه محاسباتی انجام داده است و این که مسدود کردن فرایند رای گیری در کنگره فقط این توافق را ضعیف تر می کند.
مارک دوبوویتز، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی ها می گوید: من امیدوارم دموکرات ها در زمان رای گیری از فیلیباستر استفاده کنند. برای همه افرادی که مخالف توافق هستند و به دنبال ماده ای برای نامشروع دانشتن این توافق هستند، هیچ چیز نمی تواند بهتر از فیلیباستر باشد.
در واقع، حتی اگر کنگره به توافق هسته ای ایران رای مخالف بدهد، رئیس جمهوری همچنان قادر خواهد بود این توافق را اجرا کند. اگر مسئله نظارت کنگره منتفی شود، تنها این وضعیت عقب نشینی رئیس جمهوری آینده از این توافق را دشوارتر خواهد کرد و یا اعمال قدرت و یا مجازات ایران برای دیگر فعالیت های غیرقانونی این کشور را سخت تر خواهد کرد.
دوبویتز ادعا کرد که تلاش برای بی اعتبار کردن این توافق، موفق بوده است، حتی اگر نتوانسته باشد اجرای آن را متوقف کند. وی اظهار داشت: در روش سیاسی، مخالفان توافق برنده می شوند، اما در سیاست موافقان و حامیان این توافق پیروز خواهند بود.
با وجود این، بسیاری از جمهوری خواهان در حال حاضر در خفا اذعان کرده اند که برای مقابله با توافق هسته ای ایران هم در روش سیاسی و هم در سیاست شکست خورده اند. از زمانی که کنگره در ماه اوت تعطیل شد، این فرصت بسیار خوبی برای کاخ سفید بود که بتواند توافق هسته ای را نجات دهد. هر چند چاک شومر،دموکرات نیویورک و یکی از حامیان پروپا قرص اسرائیل، در ششم ماه اوت، بسیار زود مخالفت خود با توافق هسته ای را اعلام کرد، اما این مخالفت او حتی در ایالت خودش هم تاثیری نداشت. در همان هفته ای که شومر اعلام کرد به این توافق رای منفی خواهد داد، کریستین گیلبراند(Kirsten Gillibrand,) حمایت خود از توافق هسته ای را اعلام کرد.
یک هفته بعد از انتشار بیانیه شومر، سناتور جان تستر(Jon Tester)یک دموکرات از مونتانا، اعلام کرد که او از توافق هسته ای حمایت می کند، با وجود این که ایالت او با آگهی های تبلیغاتی تلویزیونی علیه توافق ایران بمباران شده بود و کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل او را به عنوان یکی از افرادی که به قطعنامه عدم تصویب رای خواهد داد، در نظر گرفته بود. تنها دموکرات دیگری که از زمان انتشار بیانیه شومر، مخالفت خود با توافق هسته ای ایران را اعلام کرده، رابرت منندز از ایالت نیوجرسی است که در بهار امسال مجبور شد از ریاست کمیته روابط خارجی سنا کنار برود. او در آن زمان در وزارت دادگستری با اتهام فساد روبرو شده بود. با توجه به این که منندز یکی از سرسخت ترین منتقدان ایران است، همیشه پیش بینی می شد که با توافق هسته ای با ایران مخالفت کند.
طرف حامی توافق این درگیری قصد دارد چهره های شاخص سیاسی دموکرات ها را که با رئیس جمهور مخالفت کرده اند،تهدید کند،در حالی که مخالفان این توافق چنین چیزی را نمی خواهند. یک لابیست طرفدار اسرائیل به ما گفته است که جامعه اعانه دهندگان، تامین کنندگان مالی و فعالانی که با توافق هسته ای مخالف هستند، هنوز تصمیم نگرفته اند که آیا از دموکرات های موافق هسته ای حمایت کنند یا نه. در مقابل کاخ سفید، از زمان اعلام مخالفت شومر با توافق هسته ای به دنبال جایگرین دیگری برای جانشینی هری رید، رهبر فعلی اقلیت دموکرات در کنگره است. هری رید قرار است سال آینده بازنشسته شود.
