علی جنتی درباره مهم‌ترین دستاوردهای حضورش در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی دو سالی که از آغاز دولت یازدهم می‌گذرد گفت: در طول سه دهه گذشته همه کسانی که مسئولیت وزارت ارشاد را برعهده داشته‌اند، هرکدام گام‌هایی درجهت توسعه فرهنگ ایرانی اسلامی برداشتند. مقام معظم رهبری (چه در زمان ریاست جمهوری و چه در زمان رهبری) حساسیت‌های ویژه‌ای به خصوص در مسائل فرهنگی داشتند و در این زمینه هدایت‌گر بودند. همه مسئولان در طول یکی دو سال گذشته در فعالیت‌های فرهنگی خود رهنمودهای مقام معظم رهبری را سرلوحه کارهای خود قرار داده‌اند. رهنمودهایی که در طول چند دهه گذشته در زمینه‌های مختلف به صورت کتاب یا جزوه ثبت شده است.
او که شامگاه ۷ شهریور ماه در برنامه «نگاه نو» سخن می‌گفت،افزود: چند نکته مهم که در دو سال گذشته مورد توجه ایشان بود تقویت جبهه فرهنگی انقلاب و فعالیت نیروهای مومن است. ما در حوزه فرهنگ با سلیقه‌های مختلف روبرو هستیم، چه نویسندگانی که کتاب تالیف می‌کنند، چه در بخش ترجمه و یا ساخت فیلم، هنرهای نمایشی ، آهنگسازی و اجرای موسیقی. ما عناصری داریم که دل در گرو اسلام و انقلاب دارند و تلاش می‌کنند با ابزارهایی که در اختیار دارند ارزش‌های انقلاب را تقویت و تحکیم کنند. یکی از وظایف ما تقویت این جبهه و عناصر مومنی است که تلاششان در این جهت بوده است. گروه دیگری هم هستند که شاید در این حد برای مسائل ارزشی انگیزه نداشته باشند، اما علاقه‌مند به خدمت در زمینه‌های مختلف سینما، تئاتر، کتاب و غیره هستند.
جنتی همچنین بیان کرد: تلاش می‌کنیم در چارچوب قانون عمل کنیم. قانون در مواردی محدودیت‌هایی را ایجاد کرده است که باید آنها را رعایت کرد. تلاش می‌کنیم همه کسانی که حرفی برای گفتن یا نوشتن دارند بیایند و ابراز کنند. البته این ابراز کردن باید در چارچوب قانون باشد به عنوان مثال مسائل الحادی و موارد مبتذل جنسی و همچنین مسائلی که مغایر با امنیت ملی است نباید در کتاب‌های ما وجود داشته باشد که البته این موارد در مجموعه تالیفات ما بسیار نادر هستند.
وزیر ارشاد ادامه داد: آنچه که اهمیت دارد این است که متوجه باشیم رشد فرهنگی در فضایی به وجود می‌آید که همه بتوانند نظرات خود را اظهار کنند، نه در یک فضای بسته. در سایه این تضارب آرا است که افراد رشد می‌کنند و با فرهنگ آشنا می‌شوند. کشور ما دارای فرهنگ و تمدن دیرینه است که دوست و دشمن به آن اعتراف می‌کنند. تلاش می‌کنیم فرهنگ ایرانی اسلامی که جزو هویت ما است، تقویت کنیم. همانطور که مقام معظم رهبری فرموده‌اند “فرهنگ در عرض اقتصاد و سیاست نیست، بلکه در ذیل آن تعریف می‌شود.” انقلاب ما یک انقلاب فرهنگی بوده است. در گذشته تلاش می‌شد فرهنگ بومی و دینی ما را مسخ کنند و فرهنگ غربی را جایگزین کنند. با وقوع انقلاب تحول بنیادی در این زمینه ایجاد شد و یک بازگشت به خویشتن برپایه فرهنگ بومی ایرانی اسلامی شکل گرفت که باید بر آن تکیه کنیم.
جنتی در بخش دیگری از سخنانش درباره تعریف مقاوم‌سازی فرهنگی به عنوان یکی از موارد مورد توجه در بخش فرهنگ، اظهار کرد: وزارت ارشاد دستگاه حاکمیتی فرهنگی کشور است که مجوز ساخت فیلم، انتشار کتاب، اجرای نمایش و موسیقی را صادر می‌کند.در این جهت تلاش ما این بوده که غذای فکری جامعه سالم باشد. نوع نظارت در حوزه کتاب علی رغم حجم وسیع تعریفات سعی شده کتاب‌های سالمی وارد جامعه شوند. در سال گذشته ۷۲ هزار عنوان کتاب مجوز گرفتند که بخش قابل توجهی از آنها چاپ اول هستند. فیلم‌هایی که برای ارشاد فرستاده می‌شود نیز در شورای صدور پروانه نمایش بررسی می‌شود تا مطابق با فیلمنامه باشد و آنچه که عرضه می‌شود آموزنده و در جهت تقویت و تحکیم مبانی دینی و فرهنگی کشور باشد.
وزیر ارشاد تاکید کرد: باید به این نکته توجه کرد که تنها وزارت ارشاد مسئول فرهنگ کشور نیست. ما برای مصون سازی و مقاوم‌سازی فرهنگی به همه نهادها و شخصیت‌های فرهنگی و کمک آنها نیاز داریم که بیایند و نقش خود را ایفا کنند.
او درباره وضعیت هماهنگی نهادها و شخصیت‌های فرهنگی در جهت مقاوم سازی فرهنگ گفت: فکر می‌کنم در دولت یازدهم نسبت به گذشته این هماهنگی بسیار بیشتر بوده است. ما ارتباط بسیار نزدیکی با سازمان تبلیغات اسلامی و دفتر تبلیغات اسلامی قم داریم. در شورای فرهنگ عمومی که بیش از ۳۰ عضو از دستگاه‌های مختلف دارد کار فرهنگی صورت می‌گیرد مثلا شهرداری تهران که صرفا کار فرهنگی نمی‌کند، اما فعالیت‌هایی در این زمینه دارد و همچنین بنیاد شهید در این شورا عضو هستند. در طول دو سالی که از دولت یازدهم می‌گذرد با بیش از۱۰ دستگاه و نهاد تفاهم‌نامه‌هایی امضا شده است. در مجموع هماهنگی خوبی بین وزارت ارشاد و سایر دستگاه‌ها وجود دارد.
ازدواج سفید و انحطاط‌های اخلاقی
جنتی در بخش دیگری از سخنانش درباره‌ی مهم‌ترین مشکلات فرهنگی کشور گفت: ما در کشورمان با ناهنجاری‌های فرهنگی اجتماعی متعددی روبرو هستیم که متاسفانه موارد بسیاری هستند و به عنوان چالش‌های فرهنگی قلمداد می‌شوند. در دنیایی زندگی می‌کنیم که ارتباطات و تحولات این عرصه بسیار گسترده و سریع شده است. با ۱۰، ۱۵ سال قبل که مقایسه می‌کنیم ارتباطات ماهواره‌ای، فضاهای مجازی، شبکه‌های اجتماعی – ارتباطاتی و رفت‌و آمدهایی که اتباع و شهروندانمان به کشورهای اروپایی و همسایه دارند بسیار بیشتر شده است. این ارتباطات ضمن آثار مثبت فرهنگی چالش‌های جدی را ایجاد می‌کند که در چند سال گذشته شاهد آن بوده‌ایم.
او افزود: یکی از این چالش‌ها در زمینه خانواده است. در جلساتی که هر دو هفته یک بار در شورای فرهنگ عمومی تشکیل می‌شود، حدود ۵ ماه است که بحث اصلی ما مساله تحکیم خانواده ، بی‌رغبتی جوانان به ازدواج، طلاق‌ها و جدایی‌ها و پدیده بسیار زشت ازدواج سفید است. ازدواجی که باید به آن ازدواج سیاه گفت و در فارسی کلمه «هم‌باشی» را می‌توان به آن اطلاق کرد. این نوع ازدواج زندگی زن و مرد بدون هیچ قرارداد و عقد است و مشکلاتی را به وجود می‌آید که از تهدیدهای اساسی برای بنیان خانواده است.
وزیر ارشاد به انحطاط‌های اخلاقی اشاره کرد و گفت: سبک زندگی ایرانی- اسلامی برای ما افتخار آمیز است. فرهنگی که نسل گذشته ما با آن بزرگ شده و امروز در شرایط جدید و با تحولات دنیا این سبک زندگی تحت تاثیر قرار گرفته است. در لباس پوشیدن و غذا خوردن‌مان هم تاثیرات و تغییراتی داشته‌ایم. قبلا آبگوشت و کباب می‌خوردیم و الان غذاهای حاضری یا همان فست فود که در سطح جامعه راه افتاده که بسیار مضر هم هستند. یک خطر جدی دیگر، انحطاط اخلاقی است. وقتی صحبت از انحطاط اخلاقی می‌شود فکر می‌کنیم وقتی یک خانم با لباس ناشایست در خیابان راه برود یعنی انحطاط اخلاقی، اما کمتر توجه می‌کنیم که در جامعه چقدر دروغ‌گویی، نقض عهد، شکستن امانت ، بدگویی پشت سر دیگران و وارد کردن اتهامات ناروا زیاد شده است. حتی نخبگان ما که گردانندگان رسانه‌ها هستند به راحتی در رسانه‌هایشان نسبت به کسی که با او عداوت یا مخالفت دارند، اتهام ناروا و دورغ نسبت می‌دهند و این برای جامعه ما که معتقدیم یک جامعه دینی است و برای توسعه فضایل اخلاقی تاسیس شده بسیار خطرناک است.
جنتی در پاسخ به این پرسش که چگونه می‌توان از آثار مخربه رسانه‌ها در زمینه نفوذ فرهنگی جلوگیری کرد، گفت: این قضیه دو بعد دارد. در بعد سلبی ما کمیته‌ای با عنوان کمیته تعیین مصادیق مجرمانه که ۱۳ عضو دارد، تشکیل دادیم. در این کمیته شش وزیر از وزرایی که با مسائل فرهنگی در تماس هستند عضو هستند. کار این کمیته این است که جلوی فضاهای مجازی و پایگاه‌های اطلاعاتی و اطلاع رسانی که برای فرهنگ مضر هستند را بگیرد که افراد از آنها استفاده نکنند. سعی می‌کنیم از راه‌هایی که وجود دارد جلوی این فضای مسموم را بگیریم تا در اختیار جامعه و به خصوص نسل جوان قرار نگیرد.
او ادامه داد: در بعد ایجابی باید در حوزه برنامه‌سازی به گونه‌ای حرکت کنیم که یک تغذیه سالم برای جامعه ایجاد کنیم و اوقات فراغت کودکان و نوجوانمان را خودمان پر کنیم و اطلاعات صحیح به آنها بدهیم. بنیادی زیر نظر وزارت ارشاد با عنوان بنیاد بازی‌های رایانه‌ای تشکیل شد که وظیفه‌اش حمایت از کسانی است که در این حوزه محصولات فاخر و غذای سالم فکری تولید می‌کند. از نظر محتوا ما مسئول هستیم و از نظر فنی وزارت اطلاعات.
وزیر ارشاد همچنین بیان کرد: راه‌اندازی شبکه ملی فرهنگ کار دیگری است که وزارت ارشاد روی آن تاکید دارد تا آنچه که از اطلاعات مفید وجود دارد، توسط مراکز دیجیتال در تمام استان‌ها و به تدریج با گسترش اینترنت در روستاها مورد استفاده قرار بگیرد. در برخی شهرها مراکز دیجیتال وجود دارد که لوح‌های فشرده مفید عرضه می‌کند. در شبکه‌ی ملی فرهنگ اطلاعات مفیدی وجود دارد. با توجه به اینکه خیلی وقت نیست که این شبکه کار خود را آغاز کرده و یک و نیم سال از آغاز فعالیت آن می‌گذرد هنوز اقبال مورد نظر را نداشته، اما حرکت خوبی در شهرستان‌ها آغاز شده است و ما در کنار کتابخانه‌ها مراکز دیجیتالی داریم که غذای سالم فکری با محتوای سالم عرضه می‌کنند. در این زمینه بسیاری از نهادها به ما کمک می‌کنند سازمان تبلیغات اسلامی و یکسری موسسات خصوصی از جمله آنها هستند. در حوزه علمیه قم هم موسسات متعددی وجود دارد محصولاتی با محتوای خوب تولید می‌کنند.
جنتی همچنین اضافه کرد: در نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال که هرسال برگزار می‌شود و امسال هم برگزار خواهد شد موسسات متعددی صدها سی دی و دی وی دی مناسب با متحوای بسیار خوب عرضه می‌کنند. حتی در نمایشگاه کتاب امسال بخشی برای رسانه‌های دیجیتال اختصاص داده شده بود. همه اصحاب فرهنگ و هنر حوزه علمیه، ائمه جمعه و … در مصون سازی فرهنگی نقش و وظیفه دارند و وزارت ارشاد هم حمایت‌های مادی و معنوی خود را انجام می‌دهد. همچنین تصمیمات خوبی در حوزه محتوا گرفته شده است. مثلا کل پیامک‌هایی که به صورت انبوه توزیع می شود نیاز به مجوز دارد که وزارت ارشاد آنها را رصد می‌کند و مجوز صادر می‌کند. رسانه‌های دیجیتال هم برای فعالیت خودشان باید از نظر محتوایی باید مجوز بگیرند.
او درباره مصوبات شورای عالی فضای مجازی نیز گفت: تعداد جلساتی که این شورا تشکیل داده خیلی زیاد نیست و فکر می‌کنم یکی از مهم‌ترین دلایل آن اشتغالات فوق‌العاده رئیس جمهور است در طول این ۲۲ ماه تا توافق اخیر بخش عمده‌ای از وقت رئیس جمهور صرف هدایت جریان پرونده هسته‌ای کشورمان شد. علاوه بر آن ساختار نهاد ریاست جمهوری به گونه‌ای است که شوراهای متعددی با ریاست رئیس جمهور تشکیل شدند. بنابراین طبیعی است که مقداری بین تشکیل جلسات فاصله بگیرد اما تصمیمات خوبی در طولانی‌مدت گرفته شده است از جمله این تصمیمات می‌توان به برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات اشاره کرد.
وزارت ارشاد طبق قانون ممیزی اعمال می‌کند
جنتی در ادامه درباره‌ی لزوم اعمال مدیریت فرهنگی اظهار کرد: اعتقاد دارم حتما باید مدیریت فرهنگی اعمال شود. در هیچ جای دنیا این گونه نیست که جامعه رها شود که هر کتابی چاپ شود. مقام معظم رهبری مثالی در این باره داشتند که در آمریکا برای کتابی درباره لانه جاسوسی مجوز صادر نکردند حتی آنها هم این مدیریت را دارند ما هم که کشوری با مبانی دینی هستیم، قطعا این مدیریت را اعمال کنیم. ما مجموعه‌هایی داریم که به صورت تخصصی حوزه‌های ادبیات، فلسفه و دین را بررسی می‌کنند و اگر نیاز به ممیزی باشد اصلاحات را پیشنهاد می‌کنند. در عین حال یک نظارت عالیه از طرف ۲۱ نفر از شخصیت‌های برجسته رشته‌های مختلف صورت می‌گیرد.
او افزود: در حوزه سینما دو شورا فعالیت می‌کند. شورای صدور پروانه ساخت که فیلمنامه را بررسی می‌کنند و شورای صدور پروانه نمایش که برای اکران فیلم است. در این دو شورا از افراد شایسته و متخصص و آشنا به مقوله و در عین حال معتقد به مبانی دینی و ارزشی استفاده می‌شود، حتی در موسیقی و ترانه‌هایی که قرار است برای آنها آهنگی ساخته شود آهنگی که ساخت می‌شود و بعد اجرای آن به صورت ضبط آلبوم و یا اجرای کنسرت مورد بررسی قرار می‌گیرد.
جنتی درباره اینکه چرا ارشاد مجوز تولید و نشر برخی محصولات را صادر می‌کند اما اعتراض مراجع همچنان وجود دارد، گفت: بخشی از تولیدات ما مواردی هستند که مجوز ساخت آنها در گذشته داده شده است و این دولت نمی‌تواند مسئولیت آن بخش را برعهده بگیرد، ممکن بود اگر در این زمان عرضه می‌شد اجازه ساخت نمی‌دادیم گاهی هم در همین دوره مجوز می‌گیرند اما در طول ساخت فیلمنامه تغییر می‌کند و با آن چیزی که مجوز گرفته شده است منطبق نیست. در این گونه موارد تهیه کننده و کارگردان مجاب هستند که اصلاحیه‌ها را اعمال کنند.
وزیر ارشاد به مسائل و حاشیه‌های به وجود آمده برای فیلم «رستاخیز» اشاره کرد و گفت: فیلم رستاخیز یک فیلم ارزشی و دینی است که فیلمنامه آن در زمان گرفتن مجوز توسط بسیاری از صاحب نظرها و علما بررسی شد و درآن اشکالی ندیدم، اصلاحات زیادی روی این فیلم اعمال شده است تنها چیزی که باقی مانده مساله نشان دادن چهره غیر معصومین(ع) است که علما روی آن اتفاق نظر ندارند. عده‌ای می‌گویند اشکال ندارد و برخی معتقدند که جدا اشکال دارد.
او ادامه داد: برخی علما معتقدند که چهره حضرت ابوالفضل (ع) در قالب هر انسانی که عرضه شود آن تقدس و قداست را نمی‌تواند حفظ کند بنابراین ما هم نمی‌توانیم نسبت به نظرات مراجع بی‌تفاوت باشیم و بگوییم آنها برای خودشان و مقلدشان نظر می‌دهند. نظر آنها برای ما مورد احترام است. به همین دلیل پیشنهاد دادیم که چهره حضرت ابوالفضل(ع) و حضرت علی اکبر (ع) در فیلم رستاخیز با هاله‌ای از نور پوشانده شود، اگر این اصلاحیه هم اعمال شود، «رستاخیز» مجوز اکران خواهد گرفت.
جنتی در پاسخ به این پرسش که چرا قبل از اکران در این زمینه کاری انجام نشد، اظهار کرد: این فیلم از سال ۸۵ ساختش آغاز شده است و فیلمی نیست که در یکی دو سال اخیر ساخته شده باشد. در ابتدا نظر کارگردان و کسانی که فیلمنامه را بررسی کردند این بود که اشکالی ندارد چهره حضرت ابوالفضل(ع) نمایش داده شود، اما بعدا معلوم شد که در این زمینه اتفاق نظر وجود ندارد. به عنوان مثال سریال «مختارنامه» که تمام هزینه‌هایش را صدا و سیما پرداخت کرد به خاطر نشان دادن چهره حضرت ابوالفضل (ع) یک قسمت از آن حذف شد. پس فیلمی مثل رستاخیز که دولت کمکی برای ساخت آن نکرده است طبیعی است که با این مورد مواجه شود. این سوال پیش می‌آید که چرا صدا و سیما با اینکه تمام هزینه‌های مختارنامه را پرداخت کرده بود، باز هم نتوانست این مورد را رعایت کند. تمام آن فیلم‌هایی که در مراحل ساخت صد درصد یا بخشی ازهزینه‌های آن توسط وزارت ارشاد ساخته می‌شود مورد بررسی هستند.
سالن سینما و تئاتر کم داریم
جنتی در ادامه درباره‌ی اینکه چه نظری در زمینه‌ی قهر کردن مردم با سینما دارد، گفت: این موضوع را تا سال ۹۲ قبول دارم اما از سال ۹۳ تحولی در این زمینه رخ داد. طبق آمار تعداد کسانی که در سال ۹۳ به سینما رفتند، دو برابر کسانی است که در سال ۹۲ برای دیدن فیلم‌ها به سالن‌های سینما رفتند. یکی از کارهای خوبی در این زمینه انجام دادیم طرح «سینما سلام» بود که در این طرح مردم رایگان به دیدن فیلم‌ها رفتند. در این مدت حدود ۳۶۰ سالن سینما را دیجیتال کردیم. برخلاف گذشته که از روی نگاتیو فیلم‌ها کپی می‌کشیدند، الان یک فیلم را راحت می‌توان به صورت دیجیتال و در آن واحد در سالن‌های سینما نمایش داد. با این حال ما خیلی از حد استاندارد فاصله داریم، چون سالن کم داریم تلاش می‌کنیم تسهیلات بانکی برای ساخت سالن‌ها بیشتر شود. برخی از سینماهای که ساخته شده مواردی که با همکاری شهرداری یک مجموعه تجاری فرهنگی مجوز گرفته و به خاطر فرهنگی بودن آن از عوارض تجاری مصون بوده است که باعث تشویق افراد برای ساخت سالن سینما در کنار پاساژها شده است. در عین حال جلسات مکرری با مجموعه بانک‌های خصوصی و فعالان حوزه بازار پول و سرمایه و شرکت‌های بزرگ اقتصادی داشته‌ایم تا در زمینه تئاتر و سینما و سایر فضاهای فرهنگی مشارکت کنند.
وزیر ارشاد درباره تفکیک شدن دو بخش ملی و بین‌المللی جشنواره فیلم فجر نیز اظهار کرد: جدایی بخش بین الملل جشنواره فیلم فجر امسال اعمال شد و در اردیبهشت ماه شاهد برگزاری بخش بین‌الملل بودیم. یکی از عیب‌های همزمان برگزار شدن این دو بخش این بود که بخش بین‌الملل تحت تاثیر فیلم‌های بومی قرار می‌گرفت و مورد توجه واقع نمی‌شد. ما سعی کردیم بازاری برای فروش فیلم‌های خودمان و همچنین فیلم‌هایی که قرار است از خارج شرکت کنند ایجاد کنیم. در نامگذاری هم معتقدم که کلمه فجر کلمه مقدسی است که فقط مربوط به ده روز ۱۲ تا ۲۲ بهمن نیست. بلکه مربوط به پیروزی انقلاب است که تقدس دارد و این جشنواره‌ها تحت عنوان فجر برگزار می‌شوند.
وزیر ارشاد همچنین به توجه برخی از کارگردانان به جشنواره‌های خارجی و نادیده گرفتن مخاطب ایرانی اشاره کرد و گفت: این یک واقعیت است. برخی از فیلم‌ساز‌های ما نگاهشان به جشنواره‌های خارجی است و سعی می‌کنند فیلمشان منطبق به خواسته‌ها و سلایق آنها باشد. کاری که وزارت ارشاد در این زمینه انجام می‌دهد این است که از فیلم‌های ارزشی در حوزه دفاع مقدس و مقاومت و بعضی مسائل که جامعه مبتلا به آن است، مثل ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی توجه کنند. ما فیلم‌های فاخری مثل محمد و رستاخیز داریم، اما فیلم‌های زیادی در این حد ساخته نشده‌اند. تلاش می‌کنیم با تهیه کنندگان و کارگردانان صحبت کنیم در این جهت حرکت کنند و ما هم از آنها حمایت کنیم. فیلم محمد نه تنها در ایران بلکه در سطح جهان کاملا قابل عرضه است و مورد استقبال قرار گرفته است و به برخی از زبان‌ها هم دوبله شده است.
او همچنین گفت: فیلم‌هایی هستند که ناهنجاری‌های اجتماعی را بیان می‌کنند که سعی می‌کنیم آنها را به سمتی ببریم که آموزندگی داشته باشد. یعنی فیلم‌هایی که هم اجتماعی است و هم از نظر فنی و حرفهای مورد توجه جشنوار‌های خارجی قرار می‌گیرد. تعداد کسانی که اصلا به مخاطب ایرانی توجه ندارند و صرفا برای جشنواره‌های خارجی فیلم می‌سازند بسیار اندک است.
او درباره این انتقاد که برخی فیلم‌های عرضه شده در جشنواره فجر با ارزش‌های انقلاب تناسب ندارند گفت: در سال اول دولت تدبیر و امید برخی فیلم‌ها که در گذشته ساخته شده بودند از نظر سیاسی یا اخلاقی مشکل داشتند و ما به آنها اجازه حضور و اکران ندادیم. سعی ما براین بوده که فیلم‌هایی مورد توجه قرار بگیرند که با ارزش‌ها مطابق باشند. مثلا در سال‌های گذشته «شیار ۱۴۳» و «چ» فیلم‌هایی بودند که بیشترین جایزه‌ها را گرفتند. وقتی یک فیلم در جشنواره عرضه می‌شود به معنی حمایت بی حد و حصر از آن نیست، در طول سال ۷۰ فیلم ساخته می‌شود که باید بخش عمده‌ای از آن در جشنواره عرضه شوند و معنایش این نیست که مورد قبول هستند بلکه براساس معیارها جایزه می‌گیرند.
وزیر ارشاد در پاسخ به انتقاد برخی‌ها درباره کم توجهی به جشنواره ارزشی اظهار کرد: یک سری جشنواره که وزارت ارشاد خودش آنها را برگزار می‌کند در دهه فجر برگزار می‌شود یک سری هم مستقیما توسط وزارت ارشاد برگزار نمی‌شود، اما از آنها حمایت می‌کنیم. ممکن است برخی از این جشنواره‌ها به دلایلی مثل تعداد کم بودن فیلم‌ها تعطیل شوند. بالاخره باید در یک جشنواره تعداد فیلم قابل قبولی برای عرضه و انتخاب وجود داشته باشد.
وزیر ارشاد به مشکلات بخش تئاتر نیز اشاره کرد و گفت: در شهرهای کوچک عناصر خوبی در زمینه تئاتر فعالیت می‌کنند. از طرف دیگر تئاتر مظلوم‌ترین هنری است که به فعالیت خود ادامه می‌دهد. ما از نظر فضاهایی که برای نمایش داریم بسیار فقیر هستیم و تنها در مرکز کشور و پایتخت چند مرکز تئاتر داریم. اخیرا مجموعه تئاتر شهر توسعه و بازسازی می‌شود تا فضاهای جدید داشته باشیم. در شهرستان‌ها هم اعلام کردیم که از ابتدای امسال سال تئاتر باشد و فضای بیشتری در این زمینه اختصاص بدهیم. برخی مکان‌ها در مراکز استان‌ها هستند که قابلیت تبدیل شدن به سینما و تئاتر را دارند. تمام تلاشمان این است که فضاها را بیشتر کنیم هنرمندان تئاتر همیشه معترض هستند و این اعتراض به خاطر امکانات کم است که کاملا به حق است.
نمی‌توان مرزها را کاملا کنترل کرد
جنتی در ادامه به جمع‌آوری چند عنوان کتاب از نمایشگاه تهران اشاره کرد و گفت: در بین مجموعه کتاب‌هایی که تالیف می‌شوند، ممکن است مواردی از زیر دست نظارت ما در رفته باشد حتی در خود کتاب‌هایی که در نمایشگاه کتاب عرضه می‌شود گاهی با مواردی مواجه هستیم که صاحب نظران تذکر می‌دهند و ملاحظه می‌کنیم و می‌بینیم که اعتراض آنها وارد است و آنها را از نمایشگاه جمع کردیم در نمایشگاه امسال حدود چهارصد و ۶۰ هزار عنوان کتاب عرضه شد که ۳۰۰ هزار عنوان کتاب داخلی و ۱۶۰ هزار عنوان کتاب خارجی بود. در داخل فکر نمی‌کنم بیش از ۵۰ عنوان کتاب جمع آوری شده باشد. مواردی که از زیر دست نظارت‌کنندگان دررفته است واقعا نادر بوده‌اند.
او افزود: با توجه به ارتباطات گسترده برخی کتاب‌ها به صورت قاچاق در داخل چاپ می‌شوند و وارد بازار می‌شوند. برخلاف گذشته که چاپ توسط حروف‌چینی انجام می‌شد الان این اتفاق نمی‌افتد. سال ۸۹ یا ۹۰ کتابی به زبان فارسی در آمریکا چاپ شد و به ایران آمد و گفتند روی یک ایمیل یک ناشر دانلود شده و به صورت صد نسخه‌ای با دستگاه‌های چاپ پیشرفته به صورت قاچاق وارد بازار شده است. پس از تمام شدن آن دوباره ۵۰ نسخه چاپ می‌کنند. قطعا در این زمینه باید نظارت جدی وجود داشته باشد گاهی هم ممکن است کشف نشود و در خارج از کشور چاپ و به ایران وارد شود مثل چاپ کتاب در افغانستان و یا باکو که البته تعدادش زیاد نیست. بالاخره واقعیتی است و نمی‌توان مرزها را کاملا کنترل کرد.
وزیر ارشاد درباره‌ی کنترل این موارد گفت: در آغاز دولت یازدهم ستاد صیانت و حمایت از تولیدات حوزه‌های مختلف داشتیم که در زمینه فیلم‌های سینمایی نمایش خانگی ،کتاب، موسیقی و آلبوم‌های موسیقی نظارت می‌کردند اما بعد این بخش‌ها تفکیک شد و هر حوزه‌ای روی تولیدات خودش نظارت دارد. مثلا بنیاد بازی‌های رایانه‌ای با استفاده از خود صنف و اتحادیه روی این موضوع نظارت دارد در حوزه کتاب هم اتحادیه ناشران با کمک وزارت ارشاد این مساله را پیگیری می‌کنند. هرچقدر اقدام کنیم قاچاق به صفر نمی‌رسد چون همواره عوامل سودجو و مشکلات دیگر به این مساله دامن می‌زند.
او درباره ممیزی قبل و بعد از انتشار کتاب نیز گفت: ما اکنون ممیزی را در پیش و پس از انتشار کتاب اعمال می‌کنیم در ابتدای مسئولیتم معتقد بودم که برای اینکه ناشران کتاب در صف گرفتن مجوز نمانند، خودشان قبل از چاپ ممیزی‌ها را اعمال کنند. باتوجه به قانون نشر محدودیت‌ها و ممنوعیت‌هایی وجود دارد که ناشران می‌توانستند موارد مغایر را حذف کنند. بحث اول ما این بود که این قسمت توسط خود ناشر پیش از چاپ کتاب اعمال شود و بعد از چاپ ما ممیزی‌های خودمان را اعمال کنیم که ناشران خودشان زیربار نرفتند و گفتند وزارت ارشاد می‌خواهد سانسور را به ما منتقل کند و ما حاضر نیستیم این کار را بکنیم. اکنون کتاب‌ها از طریق الکترونیک یا به صورت چاپ شده به دست ما می‌رسد و ما طی یک فرایند بررسی که بسیار کوتاه شده است، آنها را مطالعه می‌کنیم.
جنتی همچنین بیان کرد: تعداد مجوزها و فرایند آنها را بسیار کاهش داده‌ایم. مثلا یک موسسه فرهنگی بسیار سریع می‌تواند مجوز بگیرد. در زمینه ساخت فیلم و انتشار کتاب و سایر اقلام فرهنگی کسانی هستند که می‌خواهند یک موسسه بزرگ چند منظوره تاسیس کنند که براساس صلاحیت‌های ذاتی آنها که تجربه و تحصیلات است، مجوز می‌گیرند و بعد در طول مدت فعالیت روی آنها نظارت می‌شود.
یارانه مطبوعات امسال زیاد نمی‌شود
وزیر ارشاد درباره‌ی مطبوعات و فعالیت‌های آنها و لغو مجوز برخی از آنها گفت: حدود شش هزار و ۷۰۰ نشریه مجوز فعالیت دارند که شاید حدود دو هزار نشریه به صورت منظم منتشر نمی‌شوند که به دلیل مشکلات مالی یا نیروهای انسانی است. طبق قانون نشریاتی که یک سال منتشر نشوند پروانه انتشارشان لغو می‌شود. یکی از ابزارهایی که به آنها اختصاص داده شده است یارانه است که در طول سه دهه بعد از انقلاب درهیچ دوره‌ای اینگونه نبوده است. ما با کمک اصحاب رسانه و مطبوعات ضوابطی را برای پرداخت یارانه در نظر گرفتیم که هم شکلی هم محتوایی. با توجه به اینکه یک نشریه به چه مسائلی می‌پردازد، معیارهایی وجود دارد که امتیاز آن را بالا می‌برد. همچنین تفاوت یارانه‌ای که به یک نشریه تهرانی و یک نشریه شهرستانی که به کمک بیشتری نیاز دارد مورد توجه است.
او افزود: این ضوابط توسط اصحاب رسانه تدوین شده و روی سایت وزارت ارشاد قرار دارد. این ضوابط مثل یک شابلون عمل می‌کنند و ما یک نشریه را با آن تطبیق داده و براساس آن یارانه می‌دهیم. در این زمینه شفاف‌سازی از موارد مورد توجه وزارت ارشاد بوده هیچ کس نمی‌تواند بگوید یارانه اختصاصی عادلانه نبوده اگر اشتباهی در تطبیق ضوابط وجود داشته باشد، آن را اعمال می‌کنیم.
وزیر ارشاد درباره‌ی برخورد با تخلفات نیز اظهار کرد: صدور مجوز برای نشریات و برخورد با تخلفات در هیات نظارت بر مطبوعات که وزارت ارشاد ریاست آن را برعهده دارد و نمایندگانی از مطبوعات، قوه قضاییه، مجلس، حوزه علمیه قم و شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم در آن عضو هستند. تصمیمات براساس رای اکثریت گرفته می‌شود و سلایق هم یکسان نیستند، سعی می‌کنیم که عدل و انصاف رعایت شود. سایت‌های مخالف و موافق دولت اگر واجد شرایط باشد مجوز داده شده است. ما به ۵۰۰، ۶۰۰ سایت خبری مجوز داده‌ایم روزنامه‌هایی هم که توقیف شده‌اند به دلیل توهین به مقدسات بوده است. ما فقط براساس قانون عمل می‌کنیم توهین به بعضی از مقام‌ها مثل رئیس جمهور و مقاماتی که حرمت آنها در قانون ذکر شده مثل وزرا و مسئولان بلند پایه قضایی و همچنین اشاعه کذب یا توهین به آنها جزو تخلفات است.
جنتی به افزایش نیافتن یارانه مطبوعات در سال جاری اشاره کرد و گفت: با توجه به تنگناهای مالی دولت امسال سال ریاضت است و قیمت نفت بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است، در زمینه صادرات هم همچنان در تحریم هستیم و برخی از درآمدهای ناشی از نفت بلوکه است بنابراین انتظار نداریم به یارانه مطبوعات اضافه شود و اگر همین اعتبار هم اختصاص داده شود، خیلی خوب است.
وزیر ارشاد در پایان خاطرنشان کرد: سیاست‌های اصلی وزارت ارشاد این است که صدور مجوز نشر کتاب یا موسسات فرهنگی با بهره گیری از نیروهای شایسته داخل و خارج از کشور باشد. ما اکنون افراد فرهیخته و برجسته‌ای در ۳۱ استان کشور در سمت‌های مدیرکلی داریم، رایزن‌های فرهنگی هم باید براساس شایسته سالاری انتخاب شوند. بهره گیری از سیستم‌های الکترونیک مراجعات را به حداقل رسانده و تمام کسانی که نیاز به مجوز دارند، لازم نیست در وزارت ارشاد حضور پیدا کنند. ما به سمت دولت الکترونیک با سرعت پیش می‌رویم.
