حجت الاسلام والمسلمین سید هادی خامنهای، در مراسم عزاداری سید و سالار شهیدان که در دفتر آیت الله العظمی صانعی برگزار شد، در مورد مفهوم عدالت عنوان کرد: عدالت در معنای کلی یعنی همه چیز را سر جای خود قرار دادن و همه کس را به حقوق حقه خود رساندن، اما مانند تمامی واژهها، در ادوار تاریخی این واژه نیز به درستی شناخته نشد و مورد سوء استفاده قرار گرفت.
او درباره موارد تحریف مفهوم عدالت در طول تاریخ گفت: در بلوک غرب، برای جلوگیری از نفوذ کمونیسم، احساس کردند باید به شعار دیگری متوسل شوند که با شعار عدالت متفاوت اما متقابل باشد و شعار آزادی را برگزیدند. اما آزادی امروز در غرب، تنها به معنای افسارگسیختگی آن هم به معنای سلبی و نادرست آن است. به قول دکتر شریعتی، آن چه که در غرب به عنوان حق رای در انتخابات وجود دارد، حق رای نیست؛ یعنی انسانها خریداری میشوند. امروز در غرب سرمایهداران برنده انتخابات هستند و مردم عادی هیچ نقشی در تعیین سرنوشت خود ندارند. پس مساله ازادی در آنجا به این معنا ترجمه شده است.
این عضو مجمع روحانیون مبارز ادامه داد: ما مسلمانانی که معتقد به قرآن هستیم بر این باوریم که آزادی نه تنها با عدالت در تضاد و تقابل نیست بلکه جزئی از آن و لازمه آن است. در نگاه ما به عدالت، آزادی حتما باید در جامعه بهوجود بیاید چرا که یکی از حقوق حقه انسانهاست.
وی با اشاره به آیاتی از قرآن کریم گفت: آنهایی که معتقدند در اسلام رایها، انتخابها و مشارکتها زینتی است، اسلام را نفهمیدهاند و درک درستی از قرآن پیدا نکردهاند. اما آن کسی که درک درستی از قرآن پیدا کرده، مثل امام امت (ره) میگوید که همه باید در انتخابات شرکت کنند و مجلسی که نماینده واقعی مردم باشد در راس امور است. در راس امور یعنی به صفت نمایندگی رای مردم، کسانی که آنجا میروند در راس امور قرار میگیرند و در همه قسمتهای سرنوشت یک جامعه مشارکت مردم نقش دارد و قرآن در این زمینه بسیار گویاست.
خامنهای با تاکید بر اهمیت مشارکت مردمی از دیدگاه اسلام گفت: علی ابن ابی طالب (ع) برای رأی مردم آنچنان احترام و اهمیت قائل است که برای خلافت بعد از دوران سیاه اموی و عثمانی اقدام کرد و گفت «بهخاطر رای و خواسته مردم و این که خداوند از علما و آگاهان خواسته است که در مقابل ظلم ظالم و ناله مظلوم سکوت نکنند، پا به میدان گذاشتم». در بیان دموکراسی و لزوم حضور و مشارکت مردم آیا از این سند، بالاتر و از این کلمات، زیباتر وجود دارد؟.
او در این خصوص ادامه داد: در عین حال عدهای بیانصاف در خارج و عدهای در داخل بهصراحت گفتهاند که اسلام با دموکراسی جمع نمیشود. باید تاسف خورد، مخصوصا برای آن عدهای که در داخل این سخن را میگویند. طبیعی است دلیل آنها این است که میخواهند زیر بار الزامات حضور مردم نروند. آنهایی که عادت کردهاند به اقتدار، یکهتازی، تنها خوردن، تنها رفتن و تنها تصمیم گرفتن، طبیعتا از حضور مردم خرسند نیستند.
دبیرکل مجمع نیروهای خط امام (ره) با اشاره به خطبه ۳۲۱ نهج البلاغه عنوان کرد: این که از عقل و اندیشه خودتان استفاده نمیکنید، و اختیار اندیشیدن و تصمیمگیری را به دیگران واگذار میکنید، بزرگترین گناه است و جزای این گناه آن است که در بدبختی و ذلت به سر ببرید و ملتها اینگونه در ذلت به سر میبرند.
خامنهای درباره رابطه ایمان و عقل از زبان امیر المؤمنین (ع) گفت: چهار پایه صبر، یقین، عدل و جهاد برای ایمان است و اینها با هم ارتباط دارند که عدل خود چهار شعبه دارد؛ فهم عمیق، رفتن به عمق دانش، حکمی برجسته و علم و حکمتی ریشهدار.
وی با اشاره به روایتی از نهج البلاغه عنوان کرد: علی ابن ابی طالب (ع) در مورد امر به معروف و نهی از منکر به جای کلمه معروف، از امر به قسط و عدل نام میبرد و این یعنی مهمترین و شاید منحصر به فردترین مصداق معروف، اجرای عدالت است.
دبیرکل مجمع نیروهای خط امام (ره) با بیان شرایط اجرای عدالت در جامعه گفت: اجرای عدالت باید شرایط و زمینههایی داشته باشد، از جمله نصیحتپذیری و اهتمام به مشارکتهای مردمی، پرهیز از فردگرایی و شخصیت محوری، انصاف و خویشتنداری هنگام خشم و شهوت که متاسفانه در جامعه ما برخی از این شرایط وجود ندارد.
او در پایان موانع اجرای عدالت را نام برد و عنوان کرد: خودکامگی، امتیازجویی، تبعیض، پیشداوری، تکیه بر گمانها، سودپرستی، هوا و هوس و بسیاری چیزهای دیگر از موانعی است که ممکن است بر سر راه عدالتخواهی پدیدار شود.