همیشه در تعدادی آثار نمایشی به فرهنگ و آداب و رسوم مردم یکی از شهر‌های ایران پرداخته شده است. حال می‌خواهد این اثر سریال باشد یا فیلم سینمایی. اغلب سریال‌هایی که متعلق به یک بوم و فرهنگی غنی است توجه مخاطبان را به خود جلب می‌کند حال می‌تواند این اثر در کنار بومی بودن و استفاده از لهجه زیبا و دلنشین آن خطه به صورت طنز نیز نمود کند.
فارس، اما نکته‌ای که وجود دارد تاثیرگذاری این آثار است چراکه در این سال‌ها شاهد مجموعه‌های تلویزیونی بسیاری بودیم که هر کدام سعی در تصویر کردن فرهنگ و رسوم یک شهر را داشتند، اما در نهایت نتوانستند موثر واقع شوند و یا از آن طرف بوم افتادند و یا اینکه به بهترین شکل ممکن حق مطلب را ادا کردند. اما باز هم انتقاد‌هایی به آنها وارد بوده است.
سعید آقاخانی در نون خ و لهجه‌ای که ذاتا برای او است
از میان سریال‌هایی که در چند دهه اخیر از تلویزیون پخش شد، بانوی سردار، وارش، در حاشیه، در مسیر زاینده رود، علی البدل، روزی روزگاری، روزگار جوانی، سرنخ، قصه‌های مجید، دنیای شیرین دریا و … هر کدام لهجه‌های شیرین یک شهر یا حتی چند شهر را در خود گنجانده بودند و شاید برخی در خلال قصه به آداب و رسوم قومیت‌ها اشاره‌ای داشتند.
حتی برخی سریال‌ها پا را فراتر از این گذاشت و لهجه افغانی را در قالب یک یا دو کاراکتر سریال در خود جای داد مثل جواد رضویان در سریال چهارخونه.
اما باید دید کدامیک از این سریال‌ها در ذهن مخاطبان ماندگار‌تر شده است و کدام را بیشتر از سایرین در خاطر سپردند. در سریال «نون خ» سعید آقاخانی قصد داشته تا قصه‌ای را در شهر خود، کردستان روایت کند و با لهجه کردی نقش اصلی این سریال را بازی می‌کند که اتفاقا به خوبی این لهجه را ادا کرده است.
«نون خ» را چه کسی می‌سازد؟
بعد از سریال پایتخت و استقبال بسیار مخاطبان از فصل‌های یک تا ۵ آن مهدی فرجی که در زمان تولید این سریال مدیر شبکه یک سیما بود، بعد از فراغت از مدیریت شبکه یک، تصمیم به تهیه کنندگی گرفت و اولین سریالی که به طور مستقیم ساخت، سریال «نون خ» بود.
سعید آقاخانی چطور «نورالدین خانزاده» شد؟
سعید آقاخانی نیز که ابتدا کارش را در سال ۷۲ با بازیگری در مجموعه‌های طنز به کارگردانی مهران مدیری آغاز کرده بود بعد از چند سال و کسب تجربه در بازیگری پا به عرصه کارگردانی گذاشت و اتفاقا در این زمینه نیز موفقیت خوبی بدست آورد. زن بابا، خوش نشین ها، راه در رو، نقطه سر خط، دزد و پلیس، خروس، روزای بد به در، بیمار استاندارد و … از مجموعه‌های تلویزیونی بود که آقاخانی کارگردانی آنها را به عهده داشت.
اما او در سال ۹۸ به سمت ساخت یک اثر کمدی که متعلق به شهر آبا و اجدادی خودش است رفته و قصه سریال «نون خ» را در شهر کرمانشاه روایت کرد. او در این مجموعه تلویزیونی علاوه بر اینکه کارگردانی می‌کند، ایفاگر نقش اصلی سریال هم هست. نورالدین خانزاده معروف به «نون خ» علاوه بر این فردی است که نام سریال نیز به نام او نامگذاری شده است. فصل اول این سریال در نوروز ۹۸ از شبکه یک سیما پخش شد.
شروع زود هنگام سریال نون خ به دلیل شیوع کرونا
با اینکه فصل اول این سریال در نوروز بروی آنتن رفت، اما به دلیل تقارن با پخش سریال «پایتخت» مدیران شبکه یک بر آن شدند تا فصل دو «نون خ» را برای ماه رمضان تولید کنند و بر همین اساس بنا بود تا این سریال ۳۰ قسمت باشد. اما به دلیل شیوع بیماری کرونا که به کردستان هم رسیده بود تنها ۱۷ قسمت از این سریال ضبط شد تا عوامل این سریال در شرایط بهداشتی کامل و در قرنطینه خانگی این دوره را به سلامت پشت سر بگذارند.
همچنین با اینکه قرار بود این سریال با شروع ماه رمضان پخش شود، اما حدود ۱۷ روز قبل از آغاز ماه رمضان پخش خود را از سر گرفت تا قبل از ماه رمضان به پایان برسد و سریال دیگری جایگزین آن شود.
فضایی شبیه به فصل اول نون خ
با توجه به اینکه فصل اول «نون خ» برای نوروز بود و اساس قصه این سریال کمدی است، با اینکه قرار بود تا در ماه رمضان پخش شود، اما از همان ابتدا قصه‌ای کمدی داشت و فضای آن در فصل دو از نظر کمدی شباهت بسیاری به فضای نسخه نخست آن بود. از این رو مدیران شبکه برای شب‌های قرنطینه مردمی که در خانه هایشان ماندند سرگرمی مناسبی را انتخاب کردند.
ماجرا‌های نوری در کرمانشاه
قصه سریال «نون خ» به نویسندگی امیر وفایی به نگارش درآمده است. در فصل یک این سریال نور الدین خانزاده صاحب کارگاه فراوری تخمه آفتاب گردان در کرمانشاه بود. کشاورزان هم محلی محصولات خود را به نوری فروختند. نورالدین این محصول را به شخصی ساکن تهران به نام میرزایی فروخته است تا او این محصولات را در کشور ترکیه به فروش برساند. در همین حین، خبر می‌رسد که میرزایی از دنیا رفته است و کشاورزان که از این خبر مطلع می‌شوند هر یک به نحوی سعی می‌کنند تا پول محصولاتی را که به نورالدین خانزاده فروخته‌اند، از او بگیرند. نورالدین هم طی گفتگو‌های متفاوت با اطرافیان میرزایی متوجه می‌شود که او در اواخر زندگی‌اش آه در بساط نداشته است. از آنجا که او معتمد محله و شهرشان بود اغلب مردم به او اعتماد کرده و پول‌های خود را به او سپرده بودند و به محض تعطیلی کارگاه، مردمی که تا چند روز پیش او را معتمد می‌دانستند نام او را شبیه به اختلاس گر‌ها «نون خ» گذاشتند. در ادامه بخشی از این قصه به داستان خانوادگی نوری و رفتار و تعامل او با سه دخترش اختصاص پیدا می‌کرد.
قصه جدیدی که به سریال تزریق شد/ کرونا هم به «نون خ» رسید
ادامه دادن سریال‌های پرمخاطب کار ساده‌ای نیست حال می‌خواهد این سریال با توجه به قرار گرفتن در باکس نوروزی و فراغ بال بیشتر مخاطبان، دیده شده باشد یا نه. اما قصه‌ای که نویسنده باید در ادامه کار در نظر بگیرد و بر اساس آن سریالی را جلو ببرد، یکی از چالش‌های بزرگ سریال‌های دنباله دار است که اتفاقا همین چالش باعث ادامه تولید همین سریال‌ها خواهد شد. بودند سریال‌هایی که تا فصل دو و سه پیش رفتند، اما عدم پتانسیل قصه و نویسنده‌ای که بتواند در همان فضا مخاطبان را با خود همراه کند، باعث شد تا دیگر ادامه آنها ساخته نشود. همچنین سوژه روزی که دست مایه همه سریال‌ها و آثار هنری قرار گرفته است شیوع بیماری کرونا است که در «نون خ» هم جایی برای خود دارد.
زلزله کرمانشاه سوژه اصلی فصل دو «نون خ»
سال گذشته زمین لرزه‌ای حوالی کرمانشاه و شهرستان سرپل ذهاب را لرزاند و طی آن بسیاری از خانه‌ها ویرانه شد و خسارت‌های جانی و مالی فراوانی را برای مردم این شهر به همراه داشت.
از این رو گروه تولید این سریال بستر قصه‌های فصل دو را در خانه‌های زلزله زده قرار دادند. طوری که خانه نورالدین خانزاده و برخی نقش‌های اصلی داستان در منطقه‌های زلزله زده کرمانشاه است که با بازسازی لوکیشن این ویرانه‌ها به خانه تبدیل شده است. بستر این قصه نیز زلزله کرمانشاه است که می‌تواند موقعیت‌های فراوان کمدی را در داستان «نون خ» بگنجاند و یا اینکه سر آغاز چالش‌هایی با چاشنی طنز در داستان باشد.
بازیگران بومی در کنار غیر بومی‌ها
نیمی از بازیگران این سریال در فصل یک چهره‌های بومی کرمانشاه بودند و شاید تنها چهره‌های شناخته شده این سریال غیر از سعید آقاخانی و حمیدرضا آذرنگ، فریده سپاه منصور، علی صادقی، هومن حاجی عبداللهی بودند. مابقی یا از بازیگران تئاتری بودند و یا اینکه بومی‌های همان استان که بازی‌های خوبی را به نمایش گذاشتند و اغلب آنها نیز با لهجه کردی صحبت می‌کردند.
هواپیمایی که لوکیشن اصلی سریال نون خ شد
در نیمه دوم فصل ابتدایی سریال «نون خ» یک هواپیما سوژه اصلی شد و اغلب بازیگران در آن هواپیمای بی سرنشین که در بیابان قرار داشت، حضور پیدا کرده و به ایفای نقش پرداختند. حضور یک عنصر بی جان در یک قصه که با استفاده بازیگران از آن هویت می‌گیرد یکی از ایده‌های بکری بود که در این سریال جواب داد. ورود هواپیما نیز منطقی شبیه به طلب یکی از دوستان نورالدین از او بود.
نویسنده دورهمی در «نون خ»
امیر وفایی نگارش این سریال را در این دو فصل عهده دار شده است. وفایی که قبلتر در گروه نویسندگان برنامه «دورهمی» مهران مدیری حضور داشته است بعد از «در حاشیه ۱»، «عطسه»، «شب عید» سریالی نوروزی را به نگارش درآورده است که تفاوت‌هایی با سریال‌های پیشین وی دارد.
میرطاهر مظلومی و مجید یاسر از بازیگران جدید این فصل از سریال هستند. سعید آقاخانی، حمیدرضا آذرنگ، فریده سپاه منصور، سیروس میمنت، صبا ایزدپناه، هدیه بازوند از بازیگران این سریال هستند که در دو فصل حضور دارند.
سایر عوامل این سریال عبارتند از: مهدى فرجى: تهیه کننده، سعید آقاخانى: کارگردان، مدیر تولید: منصور غضنفرى، مجرى طرح: على کریمى، نویسنده: امیر وفایى، دستیار اول کارگردان: مصطفى تنابنده، مدیر برنامه‌ریزى: ساناز بصیر، مدیر تصویربردارى: سجاد حیدرى، تصویر بردار: محمد مجلل، صدابردار: امیر عاشق، منشى صحنه: سارا عبداللهى، طراح صحنه: حسین عالى‌نژاد، طراح لباس: پگاه ترکى، طراح گریم: بابک اسکندرى، مدیر روابط عمومی: علی زادمهر، عکاس: پیمان گرزم، تدوینگر: امیر شیبان خاقانى، مدیر تدارکات: بهرام دانایى‌زاده، جانشین تولید: افشین رئوفى، آهنگساز: صادق آزمند.
