یکی از مرزهای غرب کشور که در استان کردستان این روزها فعالی است، مرز باشماق است. گمرک مریوان در زمینه ترانزیت، صادرات، امور مسافری و مقدار قابل توجهی در بخش واردات فعال است، گمرکات استان کردستان با شعب سنندج، باشماق مریوان، سیرانبند بانه به فعالان اقتصادی خدمات گمرکی ارائه می‌کند.
گمرک باشماق رتبه نخست را در ترانزیت خارجی مقصد در بین گمرک‌های کشور
چند روز پیش بود که ناظر گمرکات کردستان با بیان اینکه در سال جاری یک میلیارد و ۹۰۳ میلیون و ۷۶۲ هزار و ۷۹۲ دلار کالا از طریق گمرک باشماق مریوان ترانزیت شده، اعلام کرد: گمرک باشماق رتبه نخست را در ترانزیت خارجی مقصد در بین گمرک‌های کشور دارد.
بختیاررحمانی‌پور در این خصوص با بیان اینکه میزان ترانزیت داخلی مبدا از گمرک باشماق ۲۴ هزار و ۶۶۹ تن کالا به ارزش ۲۶ میلیون و ۳۶۵ هزار و ۴۰۹ دلار بوده است، اضافه کرد: از ابتدای سال جاری تا پایان مهر ماه، ۲۴۰ هزار و ۲۱۴ تن کالا به ارزش ۴۹۸ میلیون و ۱۵۲ هزار و ۶۷۰ دلار از گمرک باشماق ترانزیت خارجی مبدا شده است.
ناظر گمرکات کردستان میزان ترانزیت خارجی مقصد انجام‌شده از این گمرک را ۵۱۶ هزار و ۱۳۹ تن کالا اعلام کرد و افزود: ارزش این میزان کالا یک میلیارد و ۳۷۹ میلیون و ۲۴۴ هزار و ۷۱۳ دلار بوده است.
رحمانی‌پور یادآور شد: در مجموع طی این مدت ۷۸۱ هزار و ۲۲ تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۹۰۳ میلیون و ۷۶۲ هزار و ۷۹۲ دلار از باشماق ترانزیت شده است.
مرز رسمی باشماق مریوان در کردستان یکی از مهم‌ترین مرزهای رسمی زمینی ایران با اقلیم کردستان عراق به شمار می‌آید که در زمینه ترانزیت، صادرات، امور مسافری و مقدار قابل توجهی در بخش واردات فعال است، بدین سان در شرایطی که شیوع ویروس کرونا و وضعیت‌های سیاسی و اقتصادی روی واردات و صادرات اثر گذاشته است، در این راستا برآن شدیم تا گفتگویی با خالد جعفری؛ معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کردستان ترتیب دهیم تا وضعیت مرز باشماق کردستان و برنامه‌ها برای مناسب سازی زیرساخت‌های این محدوده را جویا شویم که ادامه متن این گفتگو را می‌خوانید:
فعالیت تجاری در این مرز مشروط به رعایت پروتکل‌های بهداشتی
خالد جعفری در گفتگو با قلم در خصوص فعالیت مرز باشماق عنوان کرد: با اعلام بازگشایی مجدد مرز باشماق مریوان، فعالیت تجاری در این مرز با رعایت پروتکل‌های بهداشتی پس از چند روز تعطیلی از سر گرفته شد و هم اکنون نیز این روند، فعال است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کردستان با تصریح بر اینکه فعالیت تجاری در این مرز مشروط به رعایت پروتکل‌های بهداشتی است، خاطرنشان کرد: در سال جاری علیرغم شیوع ویروس کرونا، در زمینه صادرات رشد داشته‌ایم.
وی با بیان اینکه حجم صادرات ترانزیتی استان کردستان از این مرز به سبب محدودیت‌های پیش آمده در برخی از ماه‌های سال جاری به سبب شیوع ویروس کرونا، تاحدی کاهشی بوده است، گفت: در زمینه میزان کالاهای صادراتی و سوخت، صادراتمان افزایشی بوده است.
این مقام مسئول در این خصوص تشریح کرد: در سال جاری بیش از یک و نیم میلیارد دلار کالا از طریق گمرک باشماق مریوان ترانزیت شده است.
اعمال محدودیت‌های ورود و خروج افراد در مرز باشماق
جعفری در خصوص ورود و خروج افراد از طریق این مرز نیز گفت: افرادی با شرایط خاص همچون داشتن اقامت و با تاییدیه کنسولگری و همچنین تجار و بازرگانان می‌توانند از این مرز وارد اقلیم کردستان عراق شوند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کردستان در این خصوص اضافه کرد: با توجه به محدودیت‌های پیش آمده به سبب شیوع ویروس کرونا، برای ورود مسافران و افراد از طریق این مرز محدودیت‌هایی وجود دارد به نوعی که ورود تنها برای افراد تبعه کشورمان مهیّا است. همچنین دانشجویان، بیماران و یا کسانی که نیاز به درمان و یا پیوستن به خانواده در ایران دارند نیز می‌توانند با ارائه درخواست و بعد از تایید نهایی به ایران سفر کنند.
جعفری در پاسخ به وضعیت زیرساختی و ساماندهی‌هایی که در این راستا نیاز است نیز گفت: اجرای طرح ساماندهی مرز باشماق مریوان و تکمیل زیرساخت‌های آن، موجب رونق مبادلات مرزی خواهد شد و به همین منظور در عملیات‌های اجرایی این مرز باید اقداماتی را در پیش بگیریم.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کردستان در تشریح این اقدامات مطرح کرد: قسمتی از عملیات اجرای این طرح توسط اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان انجام می‌شود و قسمتی نیز توسط این اداره کل به مناقصه گذاشته شده است.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان کردستان، اقداماتی را در زمینه تعریض جاده ورودی و محوطه مرز باشماق به انجام رسانده است و برای به اجرا رساندن فاز اول و دوم ساماندهی طرح نیز، ۸۰ میلیارد توان اعتبار نیاز است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کردستان در بخش پایانی این گفتگو با بیان اینکه برای فاز اول این پروژه ساماندهی، ۴۵ میلیارد تومان مورد نیاز است، خاطرنشان کرد: هم اکنون پیمانکار این طرح مشخص و در مرحله انعقاد قرارداد است.
باشماق مریوان یکی از مهم‌ترین مرزهای رسمی زمینی ایران با اقلیم کردستان عراق به شمار می‌آید. تعامل مطلوب بین ایران و مسئولان اقلیم کردستان عراق باعث شد در شرایطی‌که بسیاری از مرزهای ایران بعد از شیوع کرونا تعطیل شدند، مرز باشماق فعال بماند و این امر با صادرات نفتی و غیرنفتی این روزها فعال است.
اما به راستی این‌ها ظرفیتی است که باید از آن‌ها حداکثر استفاده را داشت، می‌توان در کنار این شرایط بازارچه‌های مرزی، فروشگاه‌های متنوع از محصولات کشاورزی و باغی و صنایع دستی را نیز برپا کرد و بازارچه‌های مرزی سابق را نیز احیا کرد چراکه فعال شدن این بازارچه‌ها هم چنین در زمینه ارتقای شاخص‌های اجتماعی چون؛ مشارکت اجتماعی، روحیه کار گروهی و تعاملات اجتماعی با روستاهای همسایه و کشور عراق نیز، تأثیر مثبتی بر جای گذاشته است.
از سویی، این روزها که صادرات از طریق مرز باشماق رونق خوبی پیدا کرده است و علیرغم شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌ها، این مرز فعال و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی ادامه فعالیت می‌دهد، امید است که مشکلات زیرساختی آن نیز حل شود چراکه برای این حجم از ترانزیت راه‌هایی در حد راه‌های روستایی جوابگو نخواهد بود و خطراتی را نیز به همراه دارد که نیازمند برنامه ریزی و پیگیری‌های مناسب است.
