قانون از دوران آشور در ایران بوده و اختراعش را به فارابی نسبت دادهاند
وی درباره تاریخچه ساز قانون توضحیح داد: این ساز بر اساس تحقیقات من از دوران آشور در ایران بوده است. اگر این قدمت را هم مد نظر قرار ندهیم، اختراعش را به فارابی نسبت دادهاند. در کتاب فارابی عکس این ساز درج شده است. شکل اولیه ساز قانون در این کتاب ترسیم شده و فارابی درباره این ساز به زبان عربی هم نوشتههایی دارد. این پیشکسوتِ قانوننوازی درباره مهجور ماندنِ ساز قانون در ایران گفت: علتش این است که موسیقی همیشه در مملکت ما مهجور بوده است. در کشورهای دیگر ممنوعیتی برای موسیقی وجود نداشته و به همین دلیل این هنر در کشورهای عربی و ترکیه پیشرفتِ بسیاری داشته و دارد.
دیگر اسمی از «شترقو» و «شاهرود» نیست
سعیدی افزود: سازهای زیادی در موسیقی ایران بوده که اکنون دیگر از بین رفتهاند؛ «شترقو» و «شاهرود» سازهای ایرانی بودهاند که دیگر اسمی از آنها نیست. فارابی هم در کتابش مشخصات این سازها و چگونگی ساختشان را شرح داده است. این هنرمند پیشکسوت، ادامه میدهد: قانون نیز از سازهایی بوده که از مملکت ما رفته بود. سالها طول کشید تا این ساز توسط رحیم قانونی به ایران بازگردانده شود. عود هم از سازهایی بود که ریشه ایرانی دارد اما برای سالهای بسیاری در ایران اثری از آن نبود تا بالاخره توسط استاد منصور نریمان احیا شد.
درست نیست که نوازندگان ما پیرو ترکها باشند
سعیدی درباره تکنیکِ قانوننوازی نیز گفت: اجرای انگشتهای مختلف روی ساز قانون کار من است و روی قانون اجرایش کردم. وی ادامه میدهد: در ایران رشدِ قانون نوازی از حدود ۱۰۰ سال پیش دوباره شروع شد. الان خیلی از نوازندگان قانون در ایران، سبک ترکی را پیش گرفتهاند. نوازندگان ترک بسیار ماهر هستند اما به نظرم درست نیست که نوازندگان ما پیرو آنها باشند. آنها هیچ وقت قطعهای از موسیقی ایرانی را اجرا نمیکنند. اما متاسفانه نوازندگان ما به موسیقی ترکی گرایش پیدا کردهاند. ملیحه سعیدی گفت: من برای ساز قانون کتاب ردیف دارم. چندین و چند جلد مِتُد برای این ساز نوشته شده است که نوازندگان جوان میتوانند از آنها استفاده کنند. وی ادامه داد: تمام تکنیکها را روی ساز قانون پیاده کردهام. اینکه نوازندگان ایرانی لحنِ نوازندگیشان را برگردانند خیلی بد است. تکنیک جای خودش محترم است و باید هم باشد اما نباید از اصل موسیقی خودمان خارج شویم.
قانون کاملترین ساز ایرانی است
سعیدی تاکید کرد: نوازنده روی هرسازی باید بتواند هر تکنیکی را استخراج کند. قانون از نظر من کاملترین ساز ایرانی است. متاسفانه به دلیل نبودن رپرتوار کافی، نوازندگان قانون به سمت موسیقی ترک و عرب میروند.
سعیدی با اشارهی دوباره به همکاریِ امیرحسین مختاری و آیتاچ دوغان، تاکید کرد: همکاریِ دو نوازنده از دو کشور ایران و ترکیه اتفاق خوبی است. من هم در گذشته چنین همکاریهایی داشتهام. یادم هست که در هامبورگ با گروهی از نوازندگان اروپایی اجرایی مشترک داشتیم. وی ادامه میدهد: آیتاچ نوازنده ماهری است. آقای مختاری هم نوازنده بسیار خوبی است. اما کاش موسیقی ایرانی را در این قالب اجرا میکردند. بچههایی که توانش را دارند، کاش در این موارد به موسیقی ایرانی بپردازند. ملیحه سعیدی در پایان صحبتهایش گفت: البته آقای مختاری و آیتاچ دوغان در همکاریشان آهنگی ترکی اجرا نکردهاند. آنچه انتخاب کردهاند ایرانی هم نیست. کاش در این همکاری، آهنگی ایرانی اجرا میشد.