روزنامه جام جم نوشت: «سرعت دستیابی به سلاح سرد در ایران چقدر است؟ به این مفهوم که اگر همین حالا که این گزارش را می‌خوانید اراده کنید یک قمه تهیه کنید تا به دست آوردن آن چقدر زمان لازم دارید؟ یک جست‌وجوی دم دستی در فضای مجازی نشان می‌دهد در بی‌شمار تنوع موجود میان سلاح‌های سرد شما کمتر از نصف روز صاحب سلاح سرد مورد نظرتان خواهید شد. این رویه معمول است و آن طور که یکی از ادمین‌های کانال فروش این سلاح‌ها به ما می‌گوید با پرداخت رقم بیشتر، این بازه زمانی با توجه به موقعیت مکانی شما تا ۳ ساعت هم کاهش می‌یابد. قانون در این باره صراحت دارد و به صورت کلی هرگونه خرید و فروش و استفاده از سلاح سرد را جرم می‌داند اما در این میان وضع قانون خللی در خرید و فروش این سلاح‌ها ایجاد نکرده است. حتی در این میان وجود ابزارهای قانونی باعث خلاقیت در دور زدن آن هم شده است. به عنوان مثال حالا در سایت‌های فروش اجناس، قمه با عنوان عجیب «چاقوی ویژه محرم» به فروش گذاشته می‌شود و ظاهرا فروشندگان این ابزار در فضای مجازی هم باوری به غیر قانونی بودن فعالیت خود ندارند؛ هر چند در میان محصولات به فروش گذاشته‌شده آنها سِت چاقوی آشپزخانه و کارد مخصوص قصابی هم دیده می‌شود اما در کنار این محصولات هم ابزارهایی همچون پنجه بوکس نیمه‌اتوماتیک، تبر وایکینگی و شمشیر سامورایی ۱۰۰سانتی‌متری به فروش می‌رسد؛ ابزارهایی که تنها کاربرد آن نه در آشپزخانه که در بزه و انجام جرم است. همین چند روز پیش آمارهای منتشرشده از سوی بانک مرکزی نشان داد میزان سرقت از اماکن عمومی و خصوصی طی دو سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است و وقتی این آمار هولناک را کنار سهولت در دسترسی به سلاح سرد قرار بدهیم متوجه شرایط مطلوب خلافکاران برای انجام بزهکاری می‌شویم.
سهم چاقو در قتل‌های آنی
روند رو به افزایش قتل به وسیله سلاح سرد در میانه دهه ۸۰ پلیس آگاهی را به فکر ارائه طرح ممنوعیت حمل سلاح سرد انداخت؛ طرحی که البته در پیچ‌وخم معمول نظام اداری ایران ۱۰ سالی طول کشید تا قانون شود. حتی در زمان تصویب این قانون هم اعتراض‌های بسیاری از سوی فعالان صنعت چاقوسازی زنجان صورت گرفت و آنها با تشکیل پویش‌هایی اعتراض خود را به این قانون اعلام کردند اما پلیس و البته مجلس در تصویب این قانون اصرار داشت و در پیشگاه این اصرار هم آمارهای پلیس قرار داشت.
به گواه این آمارها، حدود ۷۰درصد نزاع‌های آنی منجر به قتل با سلاح سرد است که به سبب انگیزه‌هایی مانند فحاشی یکی از طرفین، چشم در چشم‌شدن، تصادف دو خودرو، نزاع بر سر قیمت خریدوفروش اجناس و … اتفاق می‌افتد. البته این قانون حداقل در سال‌های ابتدایی توانست دسترسی به سلاح سرد را سخت‌تر از گذشته کند اما حالا با گسترش شبکه‌های مجازی و البته عدم نظارت و مدیریت درست بر این فضا خرید و فروش انواع و اقسام سلاح سرد سهل‌تر از گذشته شده است.
قانون چه می‌گوید؟
آیین‌نامه اجرایی قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیر مجاز که در سال ۹۲ به تصویب رسیده، سلاح سرد را تعریف کرده است. در این آیین‌نامه آمده که سلاح سرد عبارت است از وسایل، آلات و ادواتی است که بر خلاف سلاح‌های گرم در اثر استفاده، صدا، شعله و حرارت ایجاد نمی‌کند و اصابت آنها به بدن منجر به ایجاد پارگی، خونریزی، از کار افتادن موقت یا دائم اعضا و در نهایت آسیب جسمی و روحی یا فوت می‌شود.
قانون مجازات نیز در این باره عنوان کرده هر کس به وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه دیگر تظاهر یا قدرت‌نمایی کند یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد یا با کسی گلاویز شود، در صورتی که از مصادیق محارب نباشد، به حبس از شش ماه تا ۲ سال و تا ۷۴ضربه شلاق محکوم خواهد شد و چنانچه محارب شناخته شود، محکوم به حد خواهد شد.
در ماده ۴ قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیر مجاز آمده که واردکردن هر نوع سلاح، مهمات، اقلام و مواد تحت کنترل به کشور، خارج کردن آنها از کشور، ساخت، مونتاژ، نگهداری، حمل، توزیع، تعمیر و هرگونه معامله آنها بدون مجوز مراجع ذی‌صلاح جرم است و مرتکب به مجازات مندرج در این قانون محکوم می‌شود.
قانونگذار معین کرده هر کس به طور غیر مجاز سلاح گرم یا سرد جنگی یا سلاح شکاری یا قطعات مؤثر یا مهمات آنها را خریداری، نگهداری یا حمل کند یا با آنها معامله دیگری انجام دهد، مجرم است و برای حمل سلاح سرد جنگی، سلاح شکاری یا مهمات آن حبس از ۹۱ روز تا شش ماه یا جزای نقدی از ۱۰ تا ۲۰ میلیون ریال را در نظر گرفته است.
فقر و چاقویی که در جیب است
داده‌های منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران و البته بانک مرکزی نشان می‌دهد سرقت از اماکن عمومی و خصوصی در ایران به بالاترین رقم در ۲۲ سال اخیر رسیده است. میزان سرقت از اماکن خصوصی و عمومی در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ حدود ۴۱درصد رشد داشته و پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال‌های ۹۸ و ۹۹ هم صعودی باشد. بر اساس این اطلاعات اولین سیر صعودی همراه با شوک ارزی سال ۹۱-۹۲ بوده و این روند تا به امروز ادامه دارد؛ هر چند ریشه این افزایش هولناک را باید در مسائل اقتصادی، افزایش چشمگیر بیکاری و سخت‌ترشدن معیشت مردم دانست اما سوی دیگر آن را می‌توان به در دسترس بودن انواع و اقسام سلاح سرد مرتبط دانست؛ چرا که سهولت در دسترسی به سلاح سرد زمینه اصلی شکل‌گیری این جرایم را تشکیل می‌دهد. اگر زمانی همراه داشتن چاقو یا پنجه‌بوکس به نوعی باعث افزایش اعتماد به نفس می‌شد حالا همراه‌داشتن این وسایل برای بی‌شمار خریداران آن توجیه دفاع از خود دارد اما آیا در این رهاشدگی باید منتظر افزایش آمار جراحت و قتل به وسیله سلاح سرد هم باشیم؟
پاسخ بهروز مهاجری، بازپرس دادگستری تهران، به این پرسش منفی است و به جام جم می‌گوید: «نمی‌توان ارتباط مستقیمی میان سهولت در دسترسی به سلاح سرد و افزایش میزان جرم و جنایت قائل شد و هر چند در این راه ابزارهای قانونی لازم وجود دارد اما بیش از قانون در این راه نیاز به فرهنگ‌سازی داریم؛ چرا که حتی در صورت ایده‌آل اگر قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و دارندگان سلاح و مهمات غیر مجاز هم به خوبی اجرا شود شاید این جرایم با وسایل دیگر صورت بگیرد. مصداق تناقض در این امر مربوط به دسترسی برخی از مناطق ایران به اسلحه گرم است؛ چرا که میزان جنایت به وسیله اسلحه گرم در این مناطق گاه بسیار کمتر از مناطقی است که سلاح گرم در دسترس عموم نیست.»
از تبر وایکینگی تا شمشیر سامورایی
وقتی از در دسترس بودن انواع و اقسام سلاح سرد حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم؟ کانال‌های بسیاری در تلگرام در پوشش هنر چاقوسازی با تعداد اعضای چشمگیری وجود دارد که اقدام به فروش انواع و اقسام سلاح سرد می‌کنند. این در حالی است که فعالیت آنها با پوشش قانونی صورت می‌گیرد؛ وگرنه بی‌شمار آگهی در سایت‌های معمول خرید و فروش وجود دارد که آشکارا اقدام به فروش این سلاح‌ها می‌کنند. تنها یکی از این کانال‌ها حدود ۹۰۰۰ عضو دارد و آن طور که در یکی از پست‌های اخیرش توضیح داده: «تا ۲۰روز آینده سفارشات آنها تکمیل شده است.» هر چند در ظاهر امر فعالیت آنها قانونی است و آن طور که ادمین یکی از این کانال‌ها به جام جم می‌گوید فروش سِت چاقوی آشپزخانه در تمام مغازه‌های معمول هم صورت می‌گیرد اما نگاهی به انواع و اقسام محصولات ارائه‌شده در این کانال حکایت از غیر قانونی بودن محصولات آنها دارد. به این فهرست نگاه کنید: «تیزی پرتابی با تیغه یکسره فولاد، تیزی مخفی تیغه آینه‌ای، چاقو فشاری هفت‌رنگ، تیزی زنجان دو مدل شمشیری و خنجری، تبر وایکینگی، بامبو زن ۶سانتی، پنجه بوکس نیمه‌اتومات و بالاخره شمشیر سامورایی ۱۰۰سانتی‌متری. قیمت این ابزار هم از ۱۷۵ هزار تومان تا ۶۰۰ هزار تومان متغیر است که با هزینه نسبتا کم ارسال یک روزه به دست مشتریان در سراسر ایران می‌رسد!»
انتهای پیام
