بله، اینجا عسلویه معدنی ایران است و به عنوان دارنده رتبه چهارم معادن فعال، بیش از ۶۵۰ معدن با استخراج سالانه بیش از ۱۹ میلیون تن از ۵۰ نوع ماده معدنی دارد و بیش از ۱۲ هزار نفر از این معادن به طور مستقیم نان می خورند.
استان خراسان جنوبی یکی از مهم‌ترین استان‌های معدنی کشور از نظر تنوع و میزان ذخایر معدنی شناخته شده است. این استان، ۶۵۰ معدن با ذخیره قطعی ۲.۵ میلیارد تن و استخراج سالیانه ۱۹.۵ میلیون تن دارد.
۵۰ نوع ماده معدنی شناخته شده در استان وجود دارد و زغال سنگ، منیزیت، خاک‌های صنعتی و بنتونیت، کرومیت، سنگ‌های تزئینی، سنگ آهن، دولومیت، اندولوزیت، مرمرمیت، بازالت، طلا و مس، سرب و روی از مهم‌ترین مواد معدنی آن است. این استان از لحاظ معادن فعال رتبه چهارم، از نقطه نظر اشتغال رتبه چهارم و از نظر میزان ذخیره رتبه هفتم کشوری را دارد.
شناسایی ۲۰۰ نقطه امیدبخش معدنی در خراسان جنوبی
به گفته عباس جرجانی، سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی، بررسی پهنه‌های اکتشافی در خراسان جنوبی از سال ۹۲ کلید خورد و عملیات اجرایی آن از سال ۹۴ آغاز شده است که در نتیجه آن ۲۰۰ نقطه امیدبخش معدنی با مساحت بیش از ۲۰ هزار کیلومتر مربع حاصل مطالعات پهنه‌های اکتشافی در این استان شناسایی شده است.
اما شناسایی آنها چگونه انجام شد؟ پهنه‌ها در راستای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، افزایش توان بخش خصوص و شناسایی پتانسیل‌های معدنی استان تعریف شد و توسط یک سری سازمان‌های توسعه‌ای که در اختیار دولت هستند، مانند سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران همچنین توسط بخش خصوصی انجام شد.
به گفته جرجانی، در پی این کار حدود ۲۰ هزار کیلومتر مربع نقطه امیدبخش مشخص شده است که حدود ۲۰۰ نقطه می‌شود؛ براساس این نقاط امیدبخش، شرکت‌ها کارهای اکتشافی را ادامه می‌دهند و به محض اینکه به پروانه اکتشاف رسید و مشخص شد که چه ماده معدنی وجود دارد، واگذاری از طریق مزایده انجام خواهد شد.
او از انجام ژئوفیزیک هوایی به عنوان یک کار بسیار خوب از سال ۹۲ در استان خراسان جنوبی یاد کرده و اضافه کرد: شناسایی پتانسیل‌های معدنی در عمق زمین با بالگرد صورت گرفت که نقاط امیدبخش نیز براساس همین نتایج مشخص شده است؛ خراسان جنوبی، یکی از استان‌هایی است که بیشترین ژئوفیزیک هوایی در آن انجام شده است.
سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی افزود: در سال‌های ۹۶، ۹۷ و ۹۸ که بیشترین پهنه‌های اکتشافی استان مشاهده شده، معادل ۱۵۰ میلیارد تومان در این زمینه توسط بخش دولتی و خصوصی سرمایخ گذاری انجام شده است که جای امیدواری دارد.
ضرورت تعیین تکلیف محدوده‌های معدنی راکد و واگذاری به سرمایه‌گذاران جدید از طریق مزایده
سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی بر ضرورت تعیین تکلیف محدوده‌های معدنی راکد و واگذاری به سرمایه‌گذاران جدید از طریق مزایده تاکید کرد و گفت: محدوده‌های معدنی چه در قالب پروانه‌های بهره‌برداری و چه در محدوده‌های اکتشافی که عملا راکد هستند، باید تعیین تکلیف شوند.
جرجانی تصریح کرد: با مصوبه شورای معادن استان قرار شد سازمان صنعت، معدن و تجارت حداکثر طی یک ماه گزارش کاملی را در این زمینه تهیه کند. براین اساس مقرر شد کسانی که ادامه فعالیت آنها از نظر سازمان دارای توجیه باشد، کمکشان کنیم و آنها که می‌دانیم تمایلی به ادامه فعالیت معدنی ندارند سریع‌تر تعیین تکلیف کنیم تا محدوده‌ها را از طریق برگزاری مزایده در اختیار افراد جدید قرار دهیم.
سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی بر ضرورت استفاده از ظرفیت دانشجویان و اساتید دانشگاه در رفع نیازهای پژوهشی حوزه صنعت و معدن تاکید کرد و اظهار کرد: سامانه طرح ملی توانمندسازی تولید و توسعه اشتغال پایدار(تاپ)، با هدف ثبت نام بنگاه های صنعتی، معدنی و تجاری و نیز ثبت نیازهای پژوهشی و فناورانه آنها توسط وزارت صمت راه اندازی شده است.
وی با بیان اینکه طرح تاپ با هدف تعمیق و ارتقای ارتباط صنعت با دانشگاه راه‌اندازی شده است، ادامه داد: برای تقویت ارتباط صنعت با دانشگاه لازم است بخش خصوصی و تشکل های مرتبط با حوزه صنعت و معدن بیش از پیش ارتباط خود را با دانشگاه و پژوهشگران تقویت کرده و از این ظرفیت موجود در استان و همچنین سامانه تاپ در راستای رفع نیازهای خود استفاده کنند.
سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی تصریح کرد: نیاز است تا اهداف و مزایای این طرح به صورت کاملا شفاف برای بنگاه‌های اقتصادی فعال در حوزه صنعت، معدن و تجارت تشریح و تبیین شود تا از توانمندی‌های دانش‌آموختگان مشمول خدمت سربازی، دانشجویان تحصیلات تکمیلی و اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها بهره مند شوند.
جرجانی، بازدید میدانی اساتید و دانشجویان از واحدهای صنعتی و معدنی را در این خصوص موثر عنوان کرد و افزود: آمادگی داریم تا با برنامه‌ریزی برای بازدیدهای میدانی از واحدهای صنعتی و معدنی، ضمن استفاده از رهنمودهای اساتید، بتوانیم در راستای تقویت ارتباط میان بخش صنعت و معدن با دانشگاه گام برداریم.
مهلت یک ماهه صمت برای تعیین تکلیف محدوده‌های معدنی منجمد
مشیرالحق عابدی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان جنوبی نیز چندی پیش در شورای معادن استان با اشاره به دستور رئیس جمهور و بخشنامه ابلاغی مرتبط درخصوص تعیین تکلیف محدوده‌های معدنی، اظهار کرد: این بخشنامه به تعیین تکلیف پروانه‌های بهره‌برداری معطل مانده و محدوده‌های بلاتکلیف اشاره دارد و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مکلف است هر چه سریع تر نسبت به عملیاتی شدن مفاد این بخشنامه اقدام کند.
وی تصریح کرد: انتظار شورای معادن، اهتمام سازمان صنعت، معدن و تجارت در اجرای این برنامه به عنوان متولی امر، است. با انجام این کار، ضمن کمک به سرمایه گذارانی که ادامه فعالیت شان توجیه اقتصادی دارد، محدوده‌های معدنی که بلاتکلیف مانده‌اند از طریق مزایده واگذار می‌شوند تا مورد بهره‌برداری قرار گیرند.
به گفته عابدی، با اهتمام سازمان صنعت، معدن و تجارت و البته طبق قانون و از طریق برگزاری مزایده در بازه زمانی معین، محدوده‌های امیدبخش برای بهره‌برداری و انتفاع به متقاضیان واگذار می‌شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان جنوبی یادآور شد: امتیازبندی برای محدوده‌های تعیین شده بر اساس ظرفیت مواد معدنی و ارزش افزوده‌ای که به همراه دارد، تکلیف متقاضیان را روشن‌تر می‌کند، به این ترتیب سرمایه گذار می‌تواند بر مبنای دارایی در اختیار خود نسبت به شرکت در مزایده و سرمایه گذاری در یک واحد معدنی اقدام کند.
عابدی به ظرفیت مطلوب استان در زمینه سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی اشاره کرد و گفت: استاندار خراسان جنوبی، بارها و بارها در جلسات و دیدارهای مختلف بر استفاده مطلوب از ظرفیت گوهرسنگ‌های استان تأکید کرده‌اند.
وی ادامه داد: در جریان حضور رئیس سازمان فنی و حرفه‌ای کشور درخصوص ایجاد دپارتمان سنگ‌های قیمتی استان پیشنهادهایی ارائه شد که باید به منظور نتیجه دهی بهتر این طرح، سازمان صنعت، معدن و تجارت از وضعیت موجود استان، حجم ذخایر و مناطق مستعد سرمایه گذاری، گزارش کاملی تهیه کند. با استفاده از اطلاعات این گزارش می‌توان برای ایجاد واحدهای فرآوری سنگ‌های قیمتی برنامه‌ریزی کرد.
محمد شفیعی، فرماندار خوسف در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه شهرستان خوسف ۳۷ معدن دارد که به عنوان قطب معادن خراسان جنوبی لقب گرفته است، اظهار کرد: می‌توان با جذب سرمایه‌گذارهای بومی و غیربومی و راه‌اندازی کارخانه‌های فرآوری، درآمدهای معدنی و سود حاصل از آن را به چندین برابر رساند.
معدن طلای کودکان از گنج های طلایی شهرستان خوسف در خراسان جنوبی
وی به وجود پنج معدن طلا در شهرستان اشاره کرد و گفت: ایجاد کارخانه‌های فرآوری در معادن طلای کودکان، شادان و معدن قلعه زری در حال اجراست.
وی، سرمایه‌گذاری در معدن طلای شادان را بیش از ۲۰۰۰ میلیارد ریال با ذخیره معدنی ۲۷ میلیون تن اعلام کرد و گفت: تامین زمین برای کارخانه فرآوری این معدن در دست اقدام است و با راه‌اندازی آن برای ۳۰۰ نفر به صورت مستقیم و ۷۰۰ نفر به صورت غیر مستقیم شغل ایجاد می‌شود.
فرماندار خوسف با بیان اینکه معدن شادان از لحاظ ذخایر یکی از بزرگترین معادن شرق کشور است که غنای طلای آن ۰.۵۵ ppm است، تصریح کرد: معدن طلای کودکان به عنوان دیگر گنج طلایی شهرستان خوسف است که مراحل راه‌اندازی کارخانه فرآوری و همچنین استحصال طلا در این معدن در حال انجام است که با راه‌اندازی آنها برای ۱۵۰ نفر به صورت مستقیم اشتغالزایی خواهد شد. اعتبار این طرح، ۲۹۶ میلیارد ریال است و با توجه به پیشرفت کاری ۵۰ درصدی و طبق برنامه زمان بندی شده کارخانه فرآوری طلای کودکان تا پایان سال به بهره‌برداری می رسد.
وی با بیان اینکه پروانه بهره‌برداری معدن طلای خونیک در حال صدور بوده و ذخایر آن ۵۰۸ هزار تن است، افزود: معدن طلای کانسنگ مهرآباد نیز ۶۹۸ تن ذخایر دارد.
فرماندار خوسف با اشاره به ظرفیت‌های معدنی شهرستان خوسف، از تهیه طرح توسعه معدن مس قلعه زری به عنوان بزرگترین معدن زیرزمینی خاورمیانه خبر داد و گفت: با راه‌اندازی طرح توسعه معدن قلعه زری با اعتبار ۱۲۰ میلیارد تومان برای ۱۵۰ نفر به صورت مستقیم اشتغالزایی می‌شود. امیدواریم عملیات اجرایی کارخانه دوم تغلیظ معدن قلعه زری طی ۱۸ ماه آینده به بهره‌برداری برسد تا به ظرفیت اشتغالزایی شهرستان افزوده شود.
فرماندار خوسف، به وجود بزرگترین معدن دولومیت خاورمیانه در شهرستان خوسف اشاره کرد و ادامه داد: کار استحصال از این معدن نیز آغاز شده است.
وی با انتقاد از برخی سخت‌گیری‌ها نسبت به سرمایه‌گذاران گفت: با توجه به ظرفیت‌های سرشار معدنی و طبیعی خراسان جنوبی اگر روند اخذ مجوز در استان آسان‌تر شود، میزان سرمایه‌گذاری نیز افزایش دو برابری خواهد داشت.
فرماندار خوسف ادامه داد: این شهرستان با داشتن ذخایر بسیار خوب دارای رتبه اول کانی‌های فلزی استان را دارد.
وی با انتقاد از نوع نگاه برخی دستگاه‌ها به معادن بخش دولتی و خصوصی، گفت: مجوزهای برخی از معادن دولتی در کوتاه‌ترین زمان اخذ می‌شود، اما سرمایه‌گذار بخش خصوصی برای دریافت مجوز با مشکلات زیادی روبرو هستند و این موضوع سبب فرار سرمایه‌گذاران بخش خصوصی می‌شود.
تاسیس دپارتمان ملی معدن و خوشه‌ها در خراسان جنوبی
علی اوسط هاشمی، معاون وزیر کار و رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور نیز در سفر اخیر خود به خراسان جنوبی وعده داده که دپارتمان ملی معدن و خوشه‌ها را در خراسان جنوبی تاسیس کند تا نقش ملی را عهده دار باشد. خراسان جنوبی می‌تواند علاوه بر ارتقا سطح معیشت، درآمد و بهره‌وری داخل استان، در ایجاد فرصت‌های نو برای افرادی که در جست و جوی کار در ایران هستند، یک شعبه باشد.
انتهای پیام
