باید یادآوری کرد که تهران از ابتدای سال ۱۳۷ روز هوای آلوده داشته است. در پی این هشدار، پیمان صابریان، رئیس اورژانس تهران، اعلام کرد که از عصر جمعه هشدار سطح نارنجی شماره چهار اورژانس تهران برای آلودگی هوا فعال شده است و آمبولانسها در حالت آمادهباش قرار دارند.وی با اشاره به اینکه آلودگی هوا سبب ایجاد مشکلات قلبی و ریوی میشود، تاکید کرد که «اکنون شاخص کیفیت هوا در برخی از مناطق تهران از ۱۸۰ هم عبور کرده که ناسالم برای همه گروهها» به شمار میرود. صابریان گفت که این هشدار با افزایش غلظت آلایندهها و کاهش کیفیت هوا فعال شده است و در روزهای یکشنبه، سهشنبه، چهارشنبه و پنجشنبه نیز در پایتخت فعال خواهد بود.در این شرایط پر بودن مخازن و استفاده از سوخت مایع و به ویژه مازوت در نیروگاهها به عنوان متهم اصلی آلودگی هوا در تهران معرفی میشود. در این راستا عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، نیز هشدار داد که به دلیل پایداری هوا و استفاده از «سوخت مازوت در نیروگاهها» شرایط هوای شهر تهران و سایر کلانشهرها وضعیت بدتری پیدا میکند.پیشتر محمدمهدی میرزایی، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست تایید کردند که استفاده از «سوخت مازوت» بهجای گاز در نیروگاهها و کارخانهها از دلایل اصلی تشدید آلودگی هوای تهران و کلانشهرهاست و روز گذشته استاندار تهران برای بار دو تاکید کرده است که «هیچ صنایع و نیروگاهی از سوخت مازوت استفاده نمیکند» اما سازمان محیط زیست استفاده از سوخت مازوت در بعضی صنایع و نیروگاههای پایتخت را تائید کرده و خواهان دخالت قوه قضائیه شده،
مسعود تجریشی، معاون سازمان حفاظت محیط زیست گفته است: «متاسفانه بر اساس آخرین آمار از روزهای ابتدایی هفته گذشته تعدادی از نیروگاهها در تهران نیز به سمت مازوتسوزی رفتهاند. بههرحال ما به دادستانی نامه زده و خواستهایم که بهسرعت جلوی این اقدام گرفته شود.» تجریشی در ادامه میگوید: «با سرد شدن هوا و بالا رفتن مصرف گاز خانگی، فشار بر روی منابع گاز افزایش یافته و بعضی واحدها در تهران از مازوت استفاده کردهاند؛ او به عنوان مثال به واحدهای ریختهگری اشاره کرده است.»
امارات سوخت مازوت ایران را نمیخرد
در شرایطی که عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست میگوید: «درحال حاضر ظرفیت پالایشگاهها از مازوت پر شده و بهواسطه تحریمهای بینالمللی کسی خریدارشان نیست بنابراین مجبوریم در برخی نقاط از سوخت مازوت استفاده کنیم.» اما محسن طرزطلب، مدیر عامل شرکت برق حرارتی استفاده از مازوت را رد کرده و گفته: «هیچ کدام از نیروگاههای تهران از مازوت استفاده نمی کنند و نمیتوان آلودگی تهران را به این مساله مربوط دانست.»در این بین یک کارشناس محیط زیست در رابطه با شائبه استفاده از سوخت مازوت در نیروگاهها و صنایع میگوید:مسئولان سیاست دروغ را در پیش گرفتهاند و همه میدانیم که نیروگاهها و صنایع کشور مازوت میسوزانند. دلیل این اتفاق بسیار روشن و مبرهن است، تا چند سال پیش ایران ۱۵ میلیارد لیتر مازوت (نفت سیاه یا سوخت دریا) را به کشور امارات میفروخت.اسماعیل کهرم در ادامه خاطرنشان میکند: «کشور امارات این سوخت را برای کشتیهای خود خریداری میکرد و آنها در دل اقیانوسها و زمان باد و باران، این سوخت را میسوزاند که آلودگی زیادی تولید نمیکرد. اما چون آمریکا با تحریمهایش مانع از این کار شد و نکته نگران کننده این است که امارات ایراد گرفته که اندازه گوگرد و فسفر مازوت تولید شده ایران، بیش ۳.۵ درصد و بسیار خطرناک است (در حالیکه طبق استانداردها این میزان باید نیم درصد باشد) آنها مازوت ایران را نمیخرند.انبارهای ایران پر از مازوت شده و در روزهایی که کشور برای سوخت نیروگاها و صنایع با کمبود گاز مواجه است، از مازوت استفاده میکنند. این کارشناس محیط زیست در ادامه خاطرنشان میکند: آقای تجریشی معاون محیط انسانی سازمان حفاظت از محیط زیست به نیروگاهها اعلام جدی کرده که از سوخت مازوت به هیچ عنوان استفاده نکنند، ولی کسی به حرف ایشان گوش نمیدهد. سالهاست که نیروگاهها و صنایع ما مازت میسوزانند. قبلا ما پنج میلیون لیتر مازوت را در داخل ایران میسوزاندیم و ۱۵ میلیون لیتر را به امارات و دیگر کشورها صادر میکردیم، اما حالا مازوت صادر نمیشود و مخازن پر از سوخت مازوت شده است.
با دو روز تعطیلی هوا فقط میتوان دعا کرد
بنا بر دستورالعمل مشترک کمیتههای اضطرار آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور، در پی رسیدن شاخص به عدد ۱۵۰ و بالاتر و پیشبینی پایداری آلودگی، باید شهرها تعطیل شوند. اما در چند روز گذشته استاندار تهران از ارسال پیشنهاد تعطیلی دو روزه پایتخت به هیات دولت خبر میدهد، اما کهرم معتقد است که «با دو روز تعطیلی هیچ اتفاق خاصی در هوای شهرها مخصوصا تهران رخ نمیدهد.بهعنوان مثال در طول تعطیلات نوروز، شش روز ابتدایی فروردین ماه، وضعیت هوا اصلا تغییر نمیکند، بعد از این زمان تهران شروع به نفس کشیدن میکند و آسمان آبی پدیدار میشود. حالا این دو روز قرار است چه اتفاقی رخ بدهد؟مگر اینکه مسئولان در تعطیلات این دو روز مانند سالهای گذشته دعا کنند که باران بیاید یا باد بوزد!» از روز گذشته بر اساس مصوبات کرونا و ستاد استانی کمیته اضطرار آلودگی و فعالیت معادن شن و ماسه تا اطلاع ثانوی متوقف شود. کهرم در رابطه با این منع فعالیت میگوید: فعالیت کارخانههای ماسه یک مصیبت دیگری است و با توجه به اینکه کارخانهها به دلیل تحریمها امکان خرید فیلتر ندارند، غبارهای معلق شن و ماسه در این شرایط میتواند به مصیبت بیشتر محیط زیستی دامن بزند.
جلوگیری از فعالیت آنها برای این است که این ذرات معلق شن و ماسه، وارد این آلودگی هوا نشود و آن زمان دیگر مردم نمیتوانند نفس بکشند.