ویروس کرونا که در شرایط کنونی خطرناک‌ترین ویروس در جهان به شمار می‌رود طی ماه‌های اخیر توجه جهانیان را شدیداً به خود جلب کرده است.
ایران نیز مانند دیگر کشورهای جهان در حال حاضر با گسترش ویروس کرونا رو به رو است و تمام تلاش خود را در بخش‌های مختلف برای مبارزه با گسترش این ویروس مرگبار به کار گرفته اما تحریمهای اعمال شده از سوی آمریکا مانع فعالیت‌های کشور در این خصوص می‌شود؛ تحریم‌هایی که ظالمانه و یکجانبه بوده و ملاحظه هیچ شرایط اضطراری و انسانی را نمی‌کند.
در سایه گسترش روز افزون این ویروس و درخواست‌های جامعه بین الملل برای تقویت همکاری‌های مشترک در راستای مبارزه با کرونا هم چنان شاهد آن هستیم که آمریکا بر تشدید تحریم‌ها علیه برخی کشورها از جمله ایران و عدم برداشتن آن اصرار می ورزد و مدعی است که این تحریم‌ها واردات مواد غذایی و دارو را در بر نمی‌گیرد.
در خصوص این موضوعات گفتگویی با دکتر «میخائیل هولینگ ورث» استاد علوم سیاسی دانشگاه آلابامای جنوبی آمریکا انجام شده است که در ادامه از نظر می‌گذرد.
*تحریمهای آمریکا علیه ایران تجارت بشردوستانه با ایران را مختل کرده و ایالات متحده آمریکا از لغو تحریم‌ها در شرایط بحرانی بیماری همه گیر COVID-۱۹ خودداری کرده است. دلایل این امر چیست؟
ایالات متحده آمریکا پیشنهاد داده است در طول بیماری همه گیر اخیر کمک‌های بشردوستانه به ایران ارائه دهد. همه کشورها با منابع کمیاب مواجه هستند اما ایران به علت تحریم‌ها بیشتر تحت تأثیر قرار گرفته است.
تحریم‌ها از ارتباط بانک‌ها با ایران جلوگیری نموده و این مهم احتمالاً بزرگترین تأثیر تحریم‌ها در مورد کمک‌های بشردوستانه است. سوءاستفاده از بودجه و انحراف کمک به یک مشکل داخلی برای ایران تبدیل شده و متأسفانه مردم ایران از این وضعیت رنج می‌برند. ایالات متحده آمریکا تحریم‌ها را لغو نکرده است زیرا هنوز نگران توسعه نه تنها توانایی‌های هسته‌ای بلکه حمایت ایران از حزب الله و گروه‌های مختلف در یمن است.
ایالات متحده و اروپا تا زمانی به اعمال تحریم‌ها ادامه خواهند داد که به یک توافقنامه در مورد برنامه هسته‌ای ایران و همچنین رفتار آن در خاورمیانه دست یابند.
*اگرچه کانال سوئیس به دلیل انجام تجارت بشردوستانه با ایران اعلام شد، انتقال پول از دیگر کشورها به این کانال به دلیل تحریمهای آمریکا امکان پذیر نبود و در عمل کانال برای تأمین نیازهای پزشکی و سایر موارد کافی نبود و در ایران نیز از منابع انسانی برخوردار نیست. چرا ایالات متحده آمریکا و سایر کشورهای اروپایی حاضر نیستند یک کانال مالی مستقل برای تجارت بشردوستانه با ایران در نظر بگیرند که بتوان پول سایر کشورها را به آن منتقل کرد؟
توافق نامه تجارت بشردوستانه سوئیس آنطور که انتظار می‌رفت – جهت تکمیل معاملات بانکی – موفقیت آمیز نبوده است. متأسفانه برخی از بانک‌ها هنوز تمایلی به مشارکت در این کانال ندارند. مسئله اقتصاد ایران نیز که آسیب دیده بر مشکلات افزوده است.
باید گفت منابع کافی برای رفع نیازهای منظم پزشکی وجود ندارد و نیازهای پزشکی در طول این بیماری همه گیر بسیار بیشتر است. قرار است بانک‌های سوئیسی بتوانند معاملات مالی را مجاز کنند اما تهیه پول تنها بخش این کانال نیست و کمک‌های بشردوستانه مهمترین قسمت کانال سوئیس است.
به دلیل ادعای سوءاستفاده از سوی دولت ایران هیچ راهی برای پرداخت به ایران وجود ندارد. به همین دلیل ایالات متحده و کشورهای اروپایی تمایلی به ارائه کمک‌های عمومی‌تر به ایران ندارند. این تصور وجود دارد که دولت از بودجه سو استفاده کرده و به مردم ایران کمک نمی‌کند. اصولاً آنها به دولت ایران اعتماد ندارند.
*تحریمهای ایالات متحده آمریکا آسیب ناشی از چالش کروناویروس در ایران را افزایش داده است. وظیفه جامعه جهانی برای تحت فشار قرار دادن آمریکا در این شرایط چیست؟
کاملاً مشخص است که این تحریم‌ها به اقتصاد ایران آسیب رسانده است. امداد بشردوستانه قبل از این بیماری همه گیر در اولویت قرار داشته است. در طی این بیماری، مسئولیت جامعه بین المللی این است که به کشورهایی مانند ایالات متحده که تحریم‌ها را اعمال می‌کنند، فشار وارد کند.
مشکل این است که ایالات متحده آمریکا کشوری بسیار قدرتمند است بنابراین اروپا برای تأثیرگذاری و تغییر در سیاست خارجی ایالات متحده مشکلات بسیاری دارد.
از دیدگاه اخلاقی، سایر کشورها باید کارهای بیشتری انجام دهند، حتی اگر این به معنای شکستن تحریم‌هایی است که بر روی ایران اعمال می‌شود. اکنون کشورهایی که با این بیماری درگیر هستند از وضعیت خوبی برخوردار نیستند. این کمک به احتمال زیاد از کشورهای خارج از حوزه نفوذ غربی مانند روسیه و چین به ایران ارسال می‌شود.
تلاشی هماهنگ توسط چین در حال انجام است که نه تنها خواهان دور زدن تحریم هاست بلکه می‌خواهد نفوذ خود را در طول این بیماری گسترش دهد.
عدم قدرت کشورهای غربی در ارائه کمک به ایران و حصول اطمینان از استفاده صحیح از آن، نگرانی اصلی سیاست خارجی است و باید رفع شود. اگر ایالات متحده وضعیت کنونی را مدیریت نکند، یا اگر دولت ایران با ایالات متحده امریکا رابطه نداشته باشد، سایر کشورها باید وظیفه بشردوستانه در قبال ایران را جهت کاهش درد و رنج مردم آن انجام دهند. آنها حتی باید تحریم‌ها را برای مدت محدود بشکنند تا شرایط تثبیت شود.
