قلم، علی خاکسار در جمع خبرنگاران با بیان این که مجموعه آثار معماری دستکند زیرزمینی سامن در شهر کوچکی به همین نام و در جنوب شهرستان ملایر قرار داردگفت: این آثار در بستری از سنگ گرانیت به صورت دستکند ایجاد شده و تمامی آن در زیر معابر– منازل و ساختمان های اداری واقع است که حدوداً بین ۳ الی ۵ هکتار وسعت دارد.
مدیر پایگاه دستکند سامن مطرح کرد: کاوش های باستان شناسی در مجموعه از سال ۱۳۸۶ آغاز و تاکنون شش فصل برنامه پژوهشی شامل شناسایی، پاکسازی، کاوش و پی گردی درکارگاه هایی در نقاط مختلف شهر و با فواصل متغیر از هم انجام شده که دستاوردهای بسیار ارزشمندی از جمله شناسایی بیش از ۸۰ فضای کوچک و بزرگ که با راهروهای متعددی به هم ارتباط دارند، داشته است.
خاکسار با بیان این موضوع گفت: یکی از ویژگی های این مجموعه وجود تدفینها و بقایای انسانی متعدد موجود درکف فضاها است که با مطالعات انسان شناسی صورت گرفته، ویژگی های جنسیتی، سنین مرگ و تا حدودی مشخصه های نژادی و علل مرگ شناسایی شد.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در ادامه صحبت های خود خاطرنشان کرد: دومین ویژگی دستکند سامن ایجاد مجموعه در بستری از سنگ گرانیت است و ایجاد مجموعه ای به این گستردگی در دوره های تاریخی نیازمند تکنولوژی و ابزارهای بسیار پیشرفته ای بوده که سازندگان این مجموعه از آن بهره مند بوده اند و این مجموعه دارای ارزشهای هنری، معماری و فناورانه منحصر به فردی است که در صورت بازگشایی آن به روی علاقمندان و گردشگران میتواند بسیار مورد توجه قرار گرفته و در راستای شعار سال منجر به جهش تولید و شکوفایی اقتصاد جامعه محلی، مهاجرت معکوس و سرمایه گزاری و ایجاد اشتغال شود.
وی با بیان این که طرح ساماندهی، حفظ و احیاء مجموعه تهیه شده و با اولویت های تعیین شده بخش هایی اجرا شده است، افزود: این طرح شامل مرمت، ساماندهی و تثبیت ساختار سنگی مجموعه مرمت، حفاظت و تثبیت اسکلت ها و بقایای استخوانی انسانی- مرمت و احیاء ورودی اصلی مجموعه، طراحی و ساخت ویترین های مناسب برای نمایش تدفین ها و اشیاء مکشوفه، طراحی و اجرای نورپردازی مجموعه است.
خاکسار با تاکید بر این که بازگشایی مجموعه در سال جاری از اولویت های اداره کل میراث فرهنگی استان است، تصریح کرد: در روزهای اخیر دور جدید مرمت و ساماندهی مجموعه به منظور آماده سازی برای بهره برداری با بهره گیری از اعتبارات ابلاغی دفتر امور پایگاه های وزارت میراث فرهنگی به میزان حدود دو میلیارد ریال آغاز شده است.
این مسئول ادامه داد: برنامه مرمتی فعلی شامل پاکسازی و تخلیه آوار و خاک های مازاد فضاهای داخلی، ساماندهی ورودی اصلی مجموعه، مرمت و اجرای سقف تخریب شده براثر بارندگی های اوایل سال جاری، احیاء راه دسترسی خروجی مجموعه و کفسازی و بهسازی مسیرهای بازدیدکنندگان است.
