رئیس دفتر منطقه‌ای یونسکو در اختتامیه اجلاس جهانی راه ابریشم در همدان با بیان اینکه جاده ابریشم تاریخ ما نیست بلکه واقعیت امروز است، گفت: اختتامیه اجلاس جهانی راه ابریشم در همدان آغاز همکاری‌های آتی خواهد بود.
ستوان ستکفسکی خاطرنشان کرد: زندگی یک حلقه دوار است، بنابراین پایان این کنفرانس آغاز همکاری‌های بعدی خواهد بود.
در آن روزها دبیر اجرایی اجلاس جهانی راه ابریشم با اشاره به فرصت نشست جهانی راه ابریشم در همدان، ابراز امیدواری کرد: راهکارهای نشست‌های این اجلاس ثبت جهانی یکی از آثار همدان را رقم بزند.
حسن محمدی با بیان اینکه امیدواریم نشست‌های اجلاس جهانی راه ابریشم در ثبت جهانی آثار همدان راهگشا باشد و از پتانسیل نشست‌های این‌چنینی بهره ببریم، گفت: ظرفیت آثار تاریخی همدان مانند هگمتانه و غار علیصدر بالا است و امیدواریم فرصتی فراهم شود تا از دستاوردهای این نشست بهره‌مند شویم.
اما به‌راستی حال پس از گذشت یک سال از این رویداد، چه آورده و دستاوردی در همدان را شاهد هستیم و این‌روزها که کرونا نیز چوب لای چرخ گردشگری کرده است، آیا توانسته‌ایم از رهاوردهای اجلاس جهانی راه ابریشم سال گذشته بهره‌ای ببریم یا این میزبانی تنها موجب صرف هزینه و تحمیل آن بر دوش شهر شد؟
در این راستا پس از گذشت یک سال از برگزاری رویداد جهانی مذکور، بر آن شدیم تا از حسن محمدی، مشاور شهردار همدان و دبیر اجرایی اجلاس جهانی راه ابریشم پیگیر دستاوردها و هزینه‌های بالای این میزبانی بوده و ثمرات آن برای همدان را جویا شویم که در ادامه نتیجه را می‌خوانید:
ثبت یک اثر جهانی همدان به‌دلیل اختلافات مسئولین محقق نشد
مشاور شهردار همدان در گفت‌وگو با خبرنگار ما بیان کرد: موضوع اصلی برعهده گرفتن این میزبانی در همدان بحث گسترش گردشگری بود و اینکه ۴۱ کشور طی این نشست در ایران نماینده داشتند و برنامه‌های جانبی‌ای که برای آنها پیش‌بینی شد، طبیعتاً می‌توانست فضای خوبی را در زمینه تشویق و معرفی مناسب همدان در کشور آنها فراهم کند.
حسن محمدی ادامه داد: در این اجلاس از شرقی‌ترین نقطه چین تا غربی‌ترین نقطه اروپا به‌عنوان میهمان حضور داشتند و شاهد بودیم که در آن روزها انعکاس خبرهای این اجلاس در سطح ملی و بین‌المللی به چه نحو مناسبی پیش می‌رفت و این‌ها می‌توانست یک نوید برای توسعه گردشگری همدان باشد.
وی با تصریح بر آنکه هدف از برگزاری این اجلاس در وهله نخست توسعه گردشگری بود، خاطرنشان کرد: در کنار آن توافقاتی صورت گرفت که از آن جمله می‌توان به تأسیس دفتر یونسکو در همدان برای پیشبرد اهداف و پروتکل‌های یونسکو اشاره کرد که می‌توانست مهم‌ترین نتیجه آن ثبت آثار تاریخی و فرهنگی همدان باشد.
دبیر اجرایی اجلاس جهانی راه ابریشم خاطرنشان کرد: شاهدیم که همدان با وجود بهره‌مندی از یکهزار و ۸۰۰ اثر تاریخی و فرهنگی، هنوز حتی یک اثر جهانی ثبت‌شده ندارد.
ثبت یک اثر جهانی همدان نیز به‌دلیل اختلافات مسئولین محقق نشد. علاوهبر اینکه از سوی مسئولین در این زمینه پیگیری‌های مناسبی انجام نشد، شاهد تهدیداتی از برخی نواحی نیز بودیم که به‌نوعی در این زمینه مخالف هستند.
وی با بیان اینکه ثبت یک اثر جهانی همدان نیز به‌دلیل اختلافات مسئولین محقق نشد، مطرح کرد: علاوهبر اینکه از سوی مسئولین در این زمینه پیگیری‌های مناسبی انجام نشد، شاهد تهدیداتی از برخی نواحی نیز بودیم که به‌نوعی در این زمینه مخالف هستند.
پیامد تشکیل دفتر یونسکو در همدان می‌توانست سیتی برندینگ و پروژه‌هایی در مسیر رسیدن همدان به‌عنوان شهر خلاق در زمینه‌ای خاص باشد، اما درحال حاضر شاهد این نتایج نیستیم.
بعید است که گردشگری ما با شیوه فعلی بتواند به‌خوبی ادامه پیدا کند
محمدی یادآور شد: پیامد تشکیل دفتر یونسکو در همدان می‌توانست سیتی برندینگ و پروژه‌هایی در مسیر رسیدن همدان به‌عنوان شهر خلاق در زمینه‌ای خاص باشد، اما درحال حاضر شاهد این نتایج نیستیم.
مشاور شهردار همدان با تصریح بر اینکه زمانی که گردشگری می‌خواهد یک مقصد برای گردشگری انتخاب کند در نخستین قدم به سایت جهانی یونسکو مراجعه می‌کند و براساس اطلاعات و داده‌های آنجا مقصد خود را برمی‌گزیند، گفت: طبیعتاً حال که همدان چنین برندی ندارد، گردشگر خارجی هم نمی‌تواند داشته باشد.
دبیر اجرایی اجلاس جهانی راه ابریشم ضمن ابراز تأسف، اضافه کرد: شاهدیم که استان‌هایی چون اصفهان، یزد و شیراز در هر فصلی گردشگر خارجی دارند و حتی به‌وضوح آنها را می‌توان در مناطق گردشگری این استان‌ها دید؛ اما متأسفانه در همدان این موارد را شاهد نیستیم.
محمدی با بیان آنکه این‌روزها گردشگری تحت‌الشعاع کرونا هم قرار گرفته است، گفت: باید پذیرفت که کرونا همیشگی نیست، قبلاً وجود نداشته و در آینده نیز وجود نخواهد داشت؛ اما بعید است که گردشگری ما با شیوه فعلی بتواند به‌خوبی ادامه پیدا کند.
مشاور شهردار همدان در پاسخ به اینکه آیا نسبت به آینده و دیدن رنگ و بوی دستاوردهای اجلاس جهانی گردشگری برای همدان خوش‌بین هستید یا خیر؟ ابراز کرد: خیر، نسبت به این موضوع خوش‌بین نیستم؛ چون هیچ‌چیز جز بحث میزبانی و آمدن میهمانان به همدان و معرفی این شهر به آنها و درنهایت مبلغ بودنشان در کشورهای خودشان، عاید همدان نشد.
اگر این اختلافات ادامه داشته باشد، قطعاً دفتر یونسکو در شهر دیگری تأسیس خواهد شد
محمدی با بیان اینکه شاهد بودیم که میهمانان از کمیسیون ملی یونسکو، دفتر منطقه‌ای آن در تهران و تمامی میهمانان داخلی و خارجی این اجلاس همدان را شهری زیبا و مناسب مقصد گردشگری دانستند، ادامه داد: متأسفانه باقی توافقات و افق‌هایی که در این همایش پیش‌بینی شده بود، تاکنون محقق نشده است و اگر این اختلافات ادامه داشته باشد، قطعاً دفتر یونسکو در شهر دیگری تأسیس خواهد شد و عملاً دستان همدان از دستاوردهای این اجلاس جهانی کوتاه خواهد ماند.
وی در زمینه اختلافاتی که وجود دارد نیز تشریح کرد: از سویی اختلافاتی در بین اعضای شورای شهر همدان و یک‌سری تحرکات گروه‌ها در بیرون وجود دارد، به‌نوعی که شاهدیم تهدید کرده‌اند اگر دفتر یونسکو تأسیس شود، چنین و چنان خواهند کرد.
محمدی ضمن ابراز تأسف، بیان کرد: شاید این گروه‌ها اطلاعات درستی از این موضوع ندارند و شاید مسئولینی که متولی کار هستند باید برای این گروه‌ها جلسات هم‌اندیشی ترتیب دهند.
دبیر اجرایی اجلاس جهانی راه ابریشم در پایان این گفت‌وگو خاطرنشان کرد: بایستی این گروه‌ها را توجیه کرد که جمهوری اسلامی پذیرفته است یونسکو در ایران دفتر داشته باشد و یک شخصی را در سطح معاون وزیر به‌عنوان دبیر کمیسیون ملی یونسکو قرار دهند و وزیر علوم، هیئت‌امنای یونسکو باشد؛ بدین‌سان حال اگر یک عده مخالفت کنند و مسئولین در پی آن منفعل شوند و احداث دفتر را پیگیری نکنند، این موضوع خوشایند نیست. باید با این افراد صحبت و به آنها گفته شود که تأسیس دفتر یونسکو به این معنا نیست که نفوذ بیگانه و دشمن را در همدان شاهد هستیم، کما آنکه این دفتر در تهران نیز وجود دارد و یکی از معتبرترین مسئولین نظام درحال حاضر دبیرکل یونسکو است.
به‌راستی چرا همواره باید شاهد یدک کشیدن نام‌های طولانی و بلندبالای گردشگری برای همدان باشیم اما همچنان یک جای ماجرا آن‌قدر لنگ می‌زند که ما می‌مانیم و یک اسم؟ همدان نام پایتختی تاریخ و تمدن ایران‌زمین را یدک می‌کشد و داشته‌های تاریخی و فرهنگی و طبیعی آن به بلندای تاریخ است، اما تاکنون نتوانسته آن‌طور که بایسته و شایسته بوده، از این داشته‌ها در مسیر اشتغال پایدار، گردشگری پایدار و درنهایت توسعه پایدار بهره‌مند شود.
در همدان تاکنون وضعیت ثبت جهانی غار علیصدر به جایی نرسیده است و پس از گذشت چندین سال همچنان می‌شنویم که ساخت یک هتل در حریم غار مانعی بر سر راه ثبت جهانی این غار است! پس از گذشت سالیان سال هنوز هم هگمتانه ثبت جهانی نشده، نوشیجان، یخدان میرفتاح و تپه حاجی‌خان، سراب گیان و سنگ‌نبشته‌های گنجنامه را هم از فهرست گردشگری اگر بیرون بیاوریم و چشم‌انتظار قدم برداشتن برای نجات آنها نباشیم، پس ثمره دویدن برای پایتختی تاریخ و تمدن ایران‌زمین، پایتختی گردشگری کشورهای آسیایی، میزبانی اجلاس جهانی راه ابریشم و برچسب‌هایی ازاین‌دست، چه سودی برای این شهر و این استان دارد؟ حال نیز پس از گذشت یک سال، شاهدیم که دستاورد برگزاری این اجلاس به‌جز مطرح شدن نام همدان در تیترهای خبرهای داخلی و خارجی، تنها صرف هزینه‌های کلان را داشته است؛ حال آنکه از روز نخست پایه‌گذاری این اجلاس، بارها مطرح و البته وعده داده شد که در مسیر ثبت یک اثر جهانی همدان (ثبت تپه هگمتانه، علیصدر و یا نوشیجان) قدم برمی‌داریم، همدان به‌عنوان شهر خلاق در حوزه معماری مطرح خواهد شد، ثبت زنجیره‌ای معابد و البته وعده‌هایی از جنسِ این مورد را هم شاهد بودیم (با توجه به درنظر گرفتن ثبت زنجیره‌ای معابد، موضوع معابد دوران ماد یعنی دو معبد نوشیجان و حاجی‌خان فامنین و همچنین ثبت زنجیره‌ای کاروان‌سراهای فرسفج و تاج‌آباد نیز درحال پیگیری است!)
از سویی مطرح شد که شورای شهر همدان سه پیشنهاد را در دست پیگیری دارد: پیشنهاد نخست این است که دفتر منطقه‌ای یونسکو در همدان ایجاد شود، چراکه درحال حاضر یونسکو تنها در شهر یزد دفتر منطقه‌ای دارد و قصد داریم تا دومین دفتر را در همدان تأسیس کنیم و پروژه جهانی شناخت و کشف همدان همچنین سیتی برندینگ از دیگر پیشنهادهای شورای شهر بود. اما حال پس از یک سال کدام این‌ها محقق شده است؟
پس از یک سال شاهدیم که در سایه عدم پیگیری‌های مناسب، عدم مطالبه گری‌های مستمر، نامناسب بودن همکاری‌های دستگاه‌های مرتبط و مسئولین و مداوم نبودن وعده و وعیدهای مطرح‌شده در این اجلاس، تنها چیزی که عاید همدان شده، «فرصتسوزی» است و بس!
